1. PHẦN MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài, sáng kiến, giải pháp:
Trẻ em không chỉ cần được chăm sóc sức khỏe, được học tập mà quan
trọng nhất trẻ cần được thỏa mãn nhu cầu vui chơi. Xuất phát từ vai trò quan
trọng của hoạt động vui chơi đối với trẻ em và nhu cầu hưởng thụ hoạt động này,
tôi nhận thấy việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian là một việc làm cần
thiết và rất có ý nghĩa.
Trò chơi dân gian là những trò chơi được sáng tạo, lưu truyền tự nhiên,
rộng rãi từ thế hệ này sang thế hệ khác, mang đậm bản sắc văn hóa dân gian. Nó
được kết thành từ quá trình lao động và sinh hoạt, trong đó nó tích tụ cả trí tuệ
và niềm vui sống của bao thế hệ người Việt xưa. Đặc biệt đối với trẻ em, trò
chơi dân gian với những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho thế giới trẻ
thơ nhiều điều thú vị và bổ ích, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi,
quyền được chia sẻ niềm vui của các em với bạn bè, cộng đồng. Nó làm cho thế
giới xung quanh các em đẹp hơn và rộng mở; tuổi thơ của các em sẽ trở thành
những kỉ niệm quý báu theo suốt cuộc đời, làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ
cho các em. Chính vì vậy, trò chơi dân gian rất cần thiết được lựa chọn để tổ
chức trong các hoạt động trong ngày của trẻ.
Đất nước ta đang trên đà hội nhập cùng với sự phát triển của công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, những trò chơi dân gian đang bị mai một và lãng quên dần,
thay thế vào đó là những trò chơi điện tử, những trò chơi với các loại xe, súng
óng, máy bay điện tử.... được bày bán la liệt ngoài thị trường. Đó là sự thiệt thòi
lớn với trẻ. Nhận thấy lợi ích của việc cho trẻ chơi các trò chơi dân gian, Bộ
Giáo dục và Đào tạo đã khuyến khích việc phát triển và đưa các trò chơi dân
gian vào trường học qua phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh
tích cực”. Nhiều trường đã thực hiện và có kết quả rất tốt. Nhưng làm thế nào để
tổ chức được các trò chơi dân gian thực sự có hiệu quả, lôi cuốn và hấp dẫn
được trẻ là một bài toán khó với các giáo viên, đặc biệt là các giáo viên mầm
non. Chính vì vậy tôi trăn trở và tìm các biện pháp nhằm tổ chức các trò chơi
dân gian một cách có hiệu quả nhất. Sau đây tôi xin trình bày sáng kiến kinh
nghiệm của mình với đề tài: "Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi
dân gian cho lứa tuổi mẫu giáo 5- 6 tuổi".
Đây là một đề tài khó nhưng với tình yêu nghề, tình yêu trẻ và với tâm
nguyện sẽ góp một phần công sức nhỏ bé của mình vào việc thực hiện phong
trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của bộ GD&ĐT cũng
như việc góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam nên tôi cố gắng tìm
tòi nghiên cứu để thực hiện đề tài này đạt kết quả hơn.
1.2. Điểm mới của đề tài, sáng kiến:
Đề tài sáng kiến này đã từng có nhiều người nghiên cứu song ở mỗi độ
tuổi, mỗi trường, mỗi vùng miền lại mang một đặc điểm riêng. Do vậy các
giải pháp đưa ra áp dụng cũng không thể giống nhau. Và thực tế ở trường mầm non
n¬i t«i c«ng t¸c, trò chơi dân gian được tổ chức ở trường vào rất nhiều thời điểm
trong ngày, thế nhưng giáo viên chưa thực sự chú trọng đến việc tổ chức các trò chơi
dân gian sao cho phù hợp, hấp dẫn, lôi cuốn và đưa lại hiệu quả giáo dục cao. Chính
vì thế các trò chơi dân gian vẫn còn thể hiện một cách hình thức, chưa đi vào tâm
hồn và cuộc sống của trẻ. Vì lẽ đó tôi đã mạnh dạn chọn đề tài này nhằm:
- Đánh giá thực trạng việc tổ chức trò chơi dân gian của trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi ở
trường mầm non n¬i t«i phô tr¸ch.
- Đề xuất một số biện pháp tổ chức hiệu quả trò chơi dân gian cho trẻ 5- 6
tuổi.
- Góp phần thùc hiÖn tốt phong trµo thi ®ua "X©y dùng trêng
häc th©n thiện - Häc sinh tÝch cùc" do Bé gi¸o dôc - §µo t¹o ph¸t
®éng.
- Làm giàu vốn sống và kinh nghiệm cho trẻ, giúp trẻ nhớ tên các trò chơi,
biết được cách chơi và luật chơi của những trò chơi dân gian, vì vậy tăng khả
năng ghi nhớ có chủ đích và khả năng tưởng tượng trong các hoạt động .
- Qua việc tổ chức các trò chơi với mong muốn trẻ biết yêu quý, bảo vệ, gìn
giữ các trò chơi dân gian, một nét đẹp văn hóa của dân tộc .
1.3. Phạm vi áp dụng đề tài:
Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ Mẫu
giáo 5 - 6 tuổi được Hội đồng khoa học nhà trường xếp loại tốt và áp dụng ở lớp
mẫu giáo lớn tôi đang dạy nói riêng và ở tất cả các trường Mầm non nói chung.
2. PHẦN NỘI DUNG
2.1. Thực trạng của vấn đề:
Trong bối cảnh xã hội hiện nay cùng với tốc độ phát triển như vũ bão của
nền kinh tế. Thì các bậc phụ huynh luôn bận rộn với công việc ít có thời gian
quan tâm đến con cái, ít có thời gian để giải thích ý nghĩa và dạy cho con cách
chơi các trò chơi dân gian. Chính vì vậy nó ngày càng mai một, ít thấy các em
chơi các trò chơi truyền thống. Để giữ gìn bản sắc văn hóa của cha ông để lại
cùng với việc thực hiện phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học
sinh tích cực”.
Trò chơi dân gian thực sự góp phần giáo dục trẻ về truyền thống văn hoá
của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Để phát huy một cách cao nhất về tính tích
cực chủ động và sáng tạo của trẻ trong việc tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân
gian, giáo viên cần nhận ra những dấu hiệu về tính tích cực chủ động sáng tạo ở
mỗi trẻ, nhằm mục đích đề ra những giải pháp tổ chức cho trẻ chơi đúng đắn và
thiết kế những nội dung và hình thức hoạt động phù hợp với khả năng nhận thức
của trẻ. Trong quá trình thực hiện tôi gặp được những thuận lợi và số khó khăn
sau:
* Thuận lợi:
- Bản thân tôi yêu nghề mến trẻ, tích cực chịu khó tự học, tự bồi dưỡng để
nâng cao năng lực cho bản thân.
- Bản thân lại được sinh ra ở vùng nông thôn. Chính vì vậy, những trò chơi
dân gian đã gắn bó trong suốt tuổi thơ, tạo cho bản thân có một vốn kinh sẵn có.
- Được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của BGH nhà trường. Mặt khác tổ
chuyên môn luôn tích cực bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên nhất là bồi dưỡng
chỉ đạo việc đưa trò chơi dân gian vào chương trình để thực hiện.
-100% trẻ đã được học qua lớp mẫu giáo nhỡ nên đã được tham gia một số
trò chơi và thuộc lời đồng dao của một số trò chơi dân gian. Các cháu năng
động, khỏe mạnh thích tìm tòi khám phá những điều mới lạ ở xung quanh. Bên
cạnh đó được sự quan tâm giúp đỡ của các bậc phụ huynh về việc sưu tầm
nguyên vật liệu như vỏ ngao, sò, óc, hến, vải vụn, tranh, sách báo… để làm đồ
dùng đồ chơi để tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ được sôi nỗi.
- Sân bãi, khuôn viên cụm tôi giảng dạy rộng rãi, an toàn tạo điều kiện để tổ
chức các hoạt động ngoài trời và hoạt động vui chơi cho trẻ một cách thoải mái.
- Trẻ mẫu giáo lớn mạnh dạn, tự tin, thích tham gia vào các trò chơi, đặc biệt
là các trò chơi dân gian.
Song bên cạnh những thuận lợi đó trong quá trình thực hiện đề tài nghiên
cứu bản thân tôi vẫn gặp một số khó khăn sau:
* Khó khăn:
- Lớp tôi phụ trách sự tiếp thu và khả năng của các cháu không đồng đều.
Một số cháu phát âm chưa rõ ràng còn nói lắp nói ngọng, có những cháu còn
chậm, nhút nhát, chưa tự tin, chưa hứng thú trong giờ học giờ.
- Việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ đòi hỏi giáo viên phải có tính
linh hoạt , sáng tạo và khả năng tổ chức tốt mà năng lực bản thân thì có hạn.
- Thời gian tổ chức cho trẻ chơi rất hạn hẹp vì một trò chơi không thể diễn ra
trong suốt cả một hoạt động của trẻ mà nó chủ yếu chỉ được lồng ghép và tích
hợp vào các hoạt động mà thôi.
- Quan điểm của một số phụ huynh chỉ quan tâm đến việc học chưa chú ý tạo
điều kiện cho trẻ được hoạt động vui chơi. Việc lồng ghép tích hợp các trò chơi
dân gian vào hoạt động học tập của trẻ chưa được logic nên khi tổ chức các hoạt
động có trò chơi dân gian chưa mang lại hiệu quả cao.
- Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn kém. Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi
nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú.
* Khảo sát thực trạng:
Ngay những ngày đầu nhận lớp tôi đã khảo sát lớp với tổng số 38 cháu,
phần đa các cháu chưa hứng thú với các trò chơi dân gian, chưa nắm bắt được
cách chơi và luật chơi. Một số yêu cầu trong quá trình chơi trẻ cần đạt được thì
trẻ chưa đạt yêu cầu.
Qua quá trình tiếp xúc, trò chuyện và tổ chức ở lớp, tôi đã nắm bắt khả
năng nhận biết và hứng thú của trẻ về các trò chơi dân gian như sau:
Các tiêu chí
Ham thích, hứng thú với trò chơi dân gian
Trẻ thuộc lời đồng dao, biết cách chơi đúng luật
Mạnh dạn tự tin khi tham gia hoạt động
Thể hiện tinh thần đoàn kết – ý thức tập thể
Biết tự tổ chức trò chơi
Sáng tạo trong khi chơi trò chơi
Số trẻ đạt
Tỷ lệ đạt
20/38
17/38
16/38
19/38
13/38
11/38
được
52,6%
44,7%
42,1%
50%
34,2%
28,9%
Từ kết quả trên bản thân tôi luôn lo lắng trăn trở, luôn tìm tòi các biện pháp
tối ưu, để áp dụng nhằm tích hợp các trò chơi dân gian vào các hoạt động một
cách có hiệu quả nhất kích thích tính tò mò, sự sáng tạo và lòng ham hiểu biết
của trẻ để tạo ra sự hứng thú cho trẻ khi tham gia vào các trò chơi dân gian. Để
làm được điều đó tôi đã áp dụng những biện pháp phù hợp như sau:
2.2 Các giải pháp:
Như chúng ta đã biết vui chơi là hoạt động đặc trưng của trẻ ở trường mầm
non .Chơi chính là cuộc sống của trẻ. Đặc biệt là ở lứa tuổi mẫu giáo. Chơi là
hoạt động chủ đạo của trẻ. Điều này được thể hiện rất rõ trong cuộc sống hằng
ngày của trẻ ở trường mầm non. Qua trò chơi trẻ được bộc lộ hết mình một cách
tích cực và chủ động những màu sắc xúc cảm chân thực của trẻ được thể hiện.
Hoạt động vui chơi đã tạo ra sự biến đổi về chất trong tâm lí của tất cả trò chơi
trong lứa tuổi này trẻ đều thích nhưng hấp dẫn hơn cả vẫn là trò chơi dân gian,
vì trò chơi dân gian không đòi hỏi quá phức tạp mà nó đơn giản dễ chơi, trẻ tự
tin hòa mình vào trò chơi một cách vô tư, thoải mái, số lượng tham gia không
hạn chế. Đặc biệt hơn trò chơi dân gian thường gắn với các bài đồng dao( có
vần, có điệu). Khi tham gia vào trò chơi trẻ được ca hát, nhảy múa đối đáp
...Qua đó vốn từ của trẻ được phong phú, ngôn ngữ mạch lạc. Qua trò chơi dân
gian các trẻ nhút nhát được hòa đồng hơn với các bạn trong lớp. Từ những vấn
đề nêu trên tôi đã nghiên cứu, tìm tòi và mạnh dạn đưa ra một số giải pháp cụ
thể tổ chức các trò chơi dân gian với nhiều hình thức cụ thể. Từ việc xây dựng
môi trường giáo dục đến việc tổ chức các hoạt động, thông qua các trò chơi ở
các hoạt động: Hoạt động học, hoạt động ngoài trời,hoạt động góc và hoạt động
mọi lúc mọi nơi.
Giải pháp 1: Sưu tầm và chọn lọc các trò chơi phù hợp với học sinh lớp 5- 6
tuổi
Như chúng ta đã biết trò chơi dân gian Việt Nam rất phong phú, đa dạng
nhưng không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ. Vì thế, giáo viên nên có sự
cân nhắc lựa chọn cho phù hợp nếu không sẽ không đạt hiệu quả, phản tác dụng
giáo dục. Ngoài vốn hiểu biết sẵn có tôi tìm hiểu thêm trên mạng. Trong sách
báo, cẩm nang 100 trò chơi dân gian Việt Nam. Khi lựa chọn các trò chơi dân
gian cho trẻ MGL, tôi thực hiện theo các tiêu chí sau:
-Trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp.
- Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm.
- Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ.
- Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ.
- Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.
Từ những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn, ph©n lo¹i các trò chơi cho trẻ lớp
MGL ở lớp tôi như sau:
Trò chơi luyện tinh mắt dẻo chân
Trồng nụ trồng hoa, nhảy lò cò,
nhảy dây, đá cầu, bắn bi, nu na,
nu nống, nÐm vßng cæ
chai…
Trò chơi luyện sự phán đoán, tính toán Ô ăn quan, cờ gánh, chơi chuyền,
chính xác
nÐm cßn...
Trò chơi phát hiện sự nhanh nhẹn, khéo Kéo co, rồng rắn lên mây , cướp
léo phát huy tinh thần tập thể
cờ ,dÖt v¶i, mÌo ®uæi
chuét….
Trò chơi rèn luyÖn sự phán đoán, thính Bịt mắt bắt dê, bỏ khăn, trèn
tai
t×m … ……
Giải ph¸p 2: Tổ chức trò chơi phù hợp với từng hoạt động
Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì thế,
hoạt động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được tổ
chức nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ
được gần gũi với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể
chất; hay như ở hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống
và kỹ năng chơi theo nhóm. Chính vì vậy, giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ
chức các trò chơi dân gian cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động.
* Với hoạt động ngoài trời:
Tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên nên tổ chức cho trẻ chơi các
trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực cho trẻ như “Bịt mắt bắt
dê”, “ kéo co”…
* Với hoạt động góc:
Nên tæ chức cho trẻ chơi các trò chơi theo nhóm nhỏ trong một không gian
hẹp như: “Kéo cưa lừa xẻ”, “Lộn cầu vồng”, “Chi chi chành chành”
* Với hoạt động học và hoạt động chiều (chủ yếu diễn ra trong phòng nhóm):
Nên tổ chức cho trẻ các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ như:
“Ô ăn quan”, “Tập tầm vông”, “Rải ranh”, “Chơi chuyền”, “Chơi cờ”, “Vấn
đáp”, “Đếm sao”.
Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên cần
lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng môn học.
* Với môn thể chất:
Nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân thể khoẻ mạnh,
hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ, nhanh chân,
nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và ngược lại
vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động.
Chẳng hạn:
+ Với trò chơi “Rồng rắn lên mây”, khi trẻ hát xong câu cuối: “Xin khúc đuôi
– Tha hồ thầy đuổi”, lập tức trẻ làm “đuôi” (đứng sau cùng) phải chạy thật
nhanh, nếu không sẽ bị “ thầy” tóm lấy, sau đó có thể bị thay người khác hoặc
lại phải làm “thầy” để đi đuổi những trẻ khác.
+ Trò “Nhảy dây”, “Trồng nụ trồng hoa”, “ Nhảy lò cò” có nhiều nấc chơi nho
nhỏ: từ bàn một, bàn hai…đến bàn mười ( Nhảy lò cò ); từ một nụ, một hoa…
đến tám hoa (Trồng nụ trồng hoa )…Trẻ phải vượt qua dần từng nấc, hết nấc này
mới đi tiếp nấc sau. Như vậy, trẻ phải dai sức, khỏe mạnh, nhanh nhẹn và khéo
léo mới có thể tiến dần đến được nấc cuối của trò chơi.
+ Trò “Chi chi chành chành” lại buộc trẻ phải rất nhanh tay, nhanh miệng vì
nếu câu cuối bài là “ ù à ù ập” được đọc xong mà trẻ không rút kịp tay ra, ngón
tay của nó sẽ bị giữ lại, như thế là thua.
*Với môn MTXQ, toán, văn học:
Khi lựa chọn các trò chơi cần đáp ứng được các tiêu chí sau:
+ Nhằm phát triển nhận thức cho trẻ.
+ Phát triển ngôn ngữ.
+ Cung cấp cho trẻ các kỹ năng như: kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ năng
sử dụng đồ dùng đồ chơi…
+ Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ.
Ví dụ:
+ Lời đồng dao của trò chơi chuyền: “Con ruồi có cánh - Đòn gánh có mấuChâu chấu có chân…” đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc trưng của một số
con vật và đồ vật quen thuộc.
+ Những câu hát ngược có tính chất đánh lừa nhận thức, thử thách sự năng
động của trí tuệ, khiến trẻ muốn hiểu đúng sự vật thì phải chuyển ngược lại:
“ Non cao đầy nước
Đáy biển đầy mây
Dưới đất lắm mây
Trên trời lắm cỏ…”
+ “Chuyền thẻ” là một trò chơi dân gian dạy trẻ làm toán cộng hay trừ. Đó là
bài tập đếm từ 1 đến 10 của trẻ. Trẻ nhóm các nhóm theo trật tự cao dần lên và
cộng lại trong phạm vi 10: bắt đầu từ bàn một “cái mốt, cái mai, cái trai, cái
hến…” sau đó là nhóm đôi và các nhóm cao hơn “đôi tôi, đôi chị…”, “ba lá đa,
ba lỏ , tỏm qu trỏm, hai lờn chớnBi tp ú cú th giỳp tr m thnh
tho trong phm vi 10.
* Vi mụn õm nhc:
Nờn chn cỏc trũ chi cú giai iu v li hỏt nh cỏc trũ chi:
Tp tm vụng , Hỏt chuyn si, ng dao chn trõu x Qung
Ngoi ra khi la chn cỏc trũ chi dõn gian trong hot ng chung, mt iu cn
c bit lu ý ú l: phi la chn trũ chi phự hp vi ti v ch im ca
bi dy.
Gii pháp 3: Chuõn bi tt cỏc iu kin cho tr hot ụng
* Chuõn bi ụ dựng:
dựng chi ca trũ chi dõn gian cng rt cn thit, mi trũ chi cú
mi loi dựng tng ng m khi thiu nú thỡ chỳng ta khụng th thc hin
c. Chớnh vỡ vy, trc khi t chc cho tr chi mt trũ chi dõn gian no ú
thỡ giỏo viờn phi tỡm hiu trc v cỏc dựng trong trũ chi cn n. t ú
cú th chun b y nhng th cn thit cho mt trũ chi v t chc trũ chi
c tt.
Vớ d nh trũ chi: Chi chuyn ũi hi phi cú 10 que chuyn v mt vt
cú dng khi cu nh qu búng, qu bi nonTrũ chi Nộm cũn khụng th
din ra nu thiu qu cũn chi truyn thng ca trũ chi ú. Hay n gin
nh trũ chi
Bt mt bt dờ cng khụng th c t chc nu khụng cú di vi hoc di
khn bt mtVà để trò chơi sinh động, lôi cuốn , hấp dẫn trẻ
hơn thì đồ dùng chuẩn bị cho trò chơi còn cần có sự đầu t,
chuẩn bị kỹ càng hơn nh trang phục, đạo cụ cần thiết.
* Dy tr c thuục li ụng dao trong trũ chi
Khỏc vi trũ chi vn ng v cỏc trũ chi khỏc, trũ chi dõn gian trong
quá trỡnh chi, tr va chi va hỏt hoc c bi ng dao no ú. Cỏc bi ng
dao mang n s vui ti, nhớ nhnh v nhn nhp tr. Mc dự, khụng phi bi
ng dao no cng mang li ý ngha cho tr, song bi no cng phự hp vi t
duy v s hn nhiờn ca tr th. Vớ d: trũ chi Chơi chuyền tr hỏt
con ruồi có cánh - Đòn gánh có mấu - Châu chấu có chân;
Trò chơi Rồng rắn lên mây Trẻ hát Rồng rắn lên mây - Có
cây xúc xắc - Hỏi thăm thầy thuốc - Có nhà hay không. Cõu
hỏt chng cú ý ngha rừ rng th nhng khi thiu i cõu hỏt thỡ trũ chi khụng
th din ra c.
Trũ chi ch cú th c t chc khi tr ó thuc li ng dao. Chớnh vỡ vy,
tụi thng cho tr lm quen vi li ng dao ca cỏc trũ chi dõn gian trc khi
hng dn tr chi vo cỏc thi im trong ngy ca tr nh: Hot ng chiu,
hot ụng ngoi tri Khi tr ó thuc li dng dao, tụi t chc cho tr chi
cỏc trũ chi tng ng vi li ng dao ú. Vỡ th, tr chi rt hng thỳ v tớch
cc tham gia vo trũ chi.
*Chuõn bi ia im.
dựng ó cú, li ng dao ó thuc nhng nu chn a im khụng phự
hp t chc trũ chi thỡ trũ chi cng khụng th din ra hp dn v t hiu
qu c .Nhng trũ chi dõn gian mang tớnh tp th cao, thỡ s lng tr chi
ụng nờn ũi hi a im phi cú din tớch rng nh trũ chi mèo đuổi
chuột kộo co. Nhng li cú nhng trũ chi tnh, tr hay chi theo cỏc nhúm
nh nh Chi chi chnh chnh, tp tm vụng, kộo ca la x. Chớnh vỡ
vy, giỏo viờn cn nm vng c im ca tng trũ chi t ú la chn a
im cho phự hp trc khi t chc cho tr chi.
Khi t chc cỏc trũ chi dõn gian cho tr, cụ giỏo cn t tr lm trung tõm
v tuõn th nghiờm tỳc mt s yờu cu c bn nhm tr c tham gia mt
cỏch t nguyn, thoi mỏi v t c cỏc yờu cu giỏo dc t ra.
* Khụng ỏp t tr.
Trc ht trũ chi phi hp dn, gõy hng thỳ cho tr. Vui l mt thuc tớnh
c bn ca chi. Khỏc vi hc tp v lao ng, chi l mt hot ng khụng
mang tớnh bt buc. Tr n vi trũ chi hon ton t nguyn, thớch l chi ch
khụng ai ộp buc c. T chc cho tr chi iu cn nh l khụng ỏp t, ggũ
bú, t ra nhiu quy nh buc tr phi tuõn theo.
*Tr c chi t do.
Tổ chức cho trẻ chơi tức là gợi ý, hướng dẫn sao cho trẻ tự chơi. Phát huy tính
tự lực, chủ động của trẻ, không làm thay làm hộ. Vì chơi là một hoạt động độc
lập của trẻ nếu trẻ được độc lập trong khi chơi, trẻ sẽ dễ dàng phát huy nhiều
sáng kiến nỗ lực vượt qua mọi khó khăn và biết khắc phục mọi trở ngại trong
quá trình chơi, qua đó trưởng thành về mặt ý chí. Nhưng để trẻ chơi tự do không
có nghĩa là không theo dõi trẻ, để trẻ thích chơi như thế nào cũng được mà giáo
viên cần bao quát, hướng trẻ tự do trong một khuôn khổ cho phép.
* Thiết lập mối quan hệ giữa cô với trẻ và trẻ với các bạn
Ở lứa tuổi mẫu giáo lớn “xã hội trẻ em” đang được hh́ình thành, thì các mối
quan hệ bạn bè cũng trở nên phức tạp hơn, nếu không tổ chức tốt thì có thể dẫn
tới xung đột. Vì vậy cần giữ cho trẻ có được không khí ḥòa thuận, thân ái, bảo
đảm cho cuộc chơi thành công.
*Động viên trẻ chơi
Đặc điểm nổi bật của TCDG là không quy định số người chơi, càng nhiều
người chơi càng tốt. Vì vậy, tôi luôn khuyến khích và động viên trẻ cùng chơi,
bằng cách trao đổi, bàn bạc và thăm dò ý kiến với trẻ trước để tạo dựng tính tích
cực chủ động của trẻ trong quá trình chơi, làm cho trò chơi mang tính tập thể
cao hơn. Trong khi chơi, mọi trẻ đều bình đẳng như nhau. Nếu trẻ nào ích kỷ,
chơi không đúng luật chơi, chen lấn các bạn khác sẽ bị tập thể phê phán, loại trừ
bằng cách không cho chơi chung. Nếu trẻ chơi tốt, biết đoàn kết trong khi chơi
giáo viên cần động viên, khen ngợi trẻ kịp thời để tạo niềm tin, sự phấn khởi cho
trẻ.
Giải pháp 4: Cách tổ chức của giáo viên
Điều kiện để cuộc chơi thành công là người chơi muốn chơi, nắm vững luật
chơi, nhiệt tình chủ động tham gia trò chơi. Vì vậy, trước hết giáo viên cần dùng
những lời nói ngắn gọn, hài hước, dí dỏm giới thiệu tên trò chơi, mục đích ý
nghĩa của nó. Tiếp theo cần nêu rõ cách chơi và những "luật lệ" cần tuân thủ.
Sau cùng là nêu trước ý định sẽ thưởng phạt những ai chơi tốt hay phạm luật.
Dự kiến những tình huống bất trắc và xử lý tình huống một cách hợp lý.
Giáo viên phải di chuyển sao cho có thể quan sát được toàn bộ cuộc chơi, nhanh
chóng phát hiện ra những trẻ lanh lợi, họat bát, dí dỏm làm nòng cốt cho cuộc
chơi.
Nghiêm túc tuân thủ luật chơi đảm bảo thực sự công bằng, bình đẳng, song vẫn
vui vẻ, thoải mái và hào hứng.
Giải pháp 5: Phối hợp với phụ huynh
Tôi thiết nghĩ với bất kì một hoạt động nào ở trường mầm non thì việc phối
kết hợp giữa phụ huynh và giáo viên là không thể thiếu được tôi thường vận
đụng những khoảng thời gian đón và trả trẻ để trao đổi với phụ huynh về ý nghĩa
của các trò chơi dân gian và sự cần thiết cho trẻ tham gia vào các trò chơi dân
gian đó. Gọi ý với phụ huynh một số trò chơi dân gian để phụ huynh về nhà tập
cho trẻ. Mặt khác qua các cuộc họp phụ huynh tôi thường xây dựng kế hoạch
vận động phụ huynh ủng hộ những nguyên vật liệu sẳn có ở địa phương phù hợp
với những trò chơi dân gian.
*Kết quả đạt được:
Qua quá trình tổ chức thực hiện, áp dụng các biện pháp trên để tổ chức các
trò chơi dân gian. Lớp tôi đã thu được nhiều kết quả:
- Trẻ tích cực tham gia tìm hiểu các trò chơi dân gian
- Đa số các em nắm vững được cách thức chơi một số trò chơi dân gian
- Biết cách tổ chức trò chơi, thuộc được nhiều bài hát đồng dao
- Qua trò chơi giúp các em rèn được thể chất, phản xạ nhanh khéo léo, thể
hiện tinh thần tập thể, đoàn kết gắn bó với nhau hơn .
- Sau giờ chơi các em có hứng thú tích cực tham gia vào các hoạt động học
tập chất lượng học tập nâng lên rõ ràng
- Trẻ được mở rộng kiến thức và có thêm hiểu biết về trò chơi dân gian.
- Hứng thú tham gia các trò chơi một cách tích cực.
Kết quả được đánh giá cụ thể như sau :
Các tiêu chí
Ham thích trò chơi dân gian
Số trẻ đạt Tỷ lệ đạt được
38/38
100%
Tr thuc li ng dao, bit cỏch chi dỳng lut
36/38
94,7%
Mnh dn t tin khi tham gia hot ng
37/38
97,4%
Th hin tinh thn on kt- ý thc tp th
36/38
94,7%
Bit t t chc trũ chi
34/38
89,5%
Sỏng to trong khi chi trũ chi
35/38
92,1%
3. PHN KT LUN
3.1 í ngha ca ti, sỏng kin, gii phỏp:
T kt qu trờn ó góp phần nâng cao chất lợng chăm sóc giáo
dục trẻ đồng thời tích cực hởng ứng phong trào thi đua "Xây
dựng trờng học thân thiện học sinh tích cực trong nh trng.
Nhng trũ chi dõn gian ó n vi tr th mt cỏch nh nhng theo kiu va
hc, va chi, ng dao ó lm tt chc nng biu t t tng, giỏo dc nhn
thc, bi dng tỡnh cm cho tr. Chớnh vỡ ý ngha to ln m cỏc trũ chi dõn
gian mang n bn thõn tụi ó rỳt ra c mt s kt lun: t chc cỏc trũ
chi dõn gian cho tr c tt trc ht giỏo viờn cn su tm v chn lc cỏc
trũ chi phự hp vi hc sinh lp ln mỡnh ph trỏch vỡ tr ca chỳng ta khụng
ch ham thớch cỏc trũ chi m cũn thớch nhng trũ chi mi l, hp dn, do ú
ngi giỏo viờn cn su tm nhiu trũ chi dõn gian song cỏc trũ chi ú cn cú
s chn lc cho phự hp vi tr lp mỡnh tr khụng cm thy nhm chỏn. Sau
khi ó cú cỏc trũ chi cụ giỏo chn v t chc trũ chi phự hp vi tng hot
ng vỡ mi hot ng u cú mt tớnh cht khỏc nhau nu chn trũ chi phự
hp s lm tng hiu qu ca trũ chi v tng kh nng giỏo dc tr. Chn trũ
chi phự hp ri nhng khõu chun b t chc trũ chi rt quan trng nh
chun b dựng, chi, li ng dao v a im trc khi t chc cho tr
chi, tr cú y dựng phc v trũ chi, tr thuc li ng dao v cú mt
a im chi phự hp nh vy trũ chi mi cú th din ra theo yờu cu. Song
nh th vn cha trong quỏ trỡnh t chc cho tr chi giỏo viờn luụn luụn ghi
nh khụng c ỏp t tr, thit lp mi quan h gia cụ v tr gia tr vi cỏc
bạn, cần tạo tình huống phù hợp, động viên khen ngợi trẻ kịp thời. Và cách tổ
chức của giáo viên cũng là khâu vô cùng quan trọng. Trò chơi diễn ra hấp dẫn,
thành công hay không tùy thuộc vào cách hướng dẫn tổ chức của người giáo
viên, điều này đòi hỏi người giáo viên phải có khiếu tổ chức, tổ chức sao cho trẻ
nắm rõ luật và cách chơi, chơi đúng luật chơi song thoải mái, hứng thú và cô
giáo phải thật sự công bằng. Cuối cùng là công tác phối hợp với các bậc phụ
huynh. Như chúng ta đã biết bất cứ một phương pháp giáo dục nào cũng cần có
sự phối hợp giữa gia đình và nhà trường, giữa phụ huynh và cô giáo mới mang
lại hiệu quả cao vè bền vững. Sự phối hợp tốt với phụ huynh trong việc thực
hiện các nội dung và tổ chức các chơi dân gian cho trẻ đồng nghĩa với việc bạn
đã thành công trong việc đưa các trò chơi dân gian đi vào cuộc sống của trẻ.
Năm học 2016- 2017 trường mầm non t«i c«ng t¸c ®ang trên đà phát
triển xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia, tôi tin tưởng rằng giáo viên ở trường
mầm non t«i c«ng t¸c nói chung và bản thân tôi nói riêng sẽ tiếp tục áp dụng
các giải pháp tích cực trong việc tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ. Góp phần
nâng cao hiệu quả việc thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân thiện –
Học sinh tích cực” do BGD & ĐT phát động.
Bên cạnh những kết quả đã đạt được song Sáng kiến kinh nghiệm này cũng
không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót kính mong sự đóng góp ý kiến giúp
đỡ của đồng nghiệp, Hội đồng khoa học của Nhà trường và Hội đồng khoa học
của ngành để cho bản Sáng kiến kinh nghiệm này không chỉ được áp dụng trong
trường mầm non t«i c«ng t¸c mà còn được áp dụng rộng rãi trong các trường
mầm non trong toàn huyện nhà.
3.2. Kiến nghị, đề xuất:
Trong quá trình thực hiện đề tài tôi thấy rằng để những giải pháp đưa ra
thực sự mang lại hiệu quả, chất lượng cao thì đòi hỏi phải có sự quan tâm tạo
điều kiện của các cấp. Do vậy tôi mạnh dạn đề xuất nguyện vọng của mình:
- Đối với BGH nhà trường:
+ Tham mu vi UBND xó, hi ph huynh u t c s vt cht, quy
hoch sõn bói, xõy dng thờm phũng hc nht l khu vc l tr cú mt khụng
gian rng rói, thoỏng mỏt thun li cho vic hc tp v vui chi ca tr .
+ Mua sm thờm trang phục hoá trang, đạo cụ tổ chức có
hiệu quả các trò chơi phù hợp vói các vùng miền, phù hợp với tng
lứa tuổi
+T chc hi thi lm dựng chi phc v trũ chi dõn gian, c bit
t nguyờn vt liu t a phng nh tre, na, lỏ da, mo cau.
+Vo cỏc ngy hi, ngy l 8/3, 20/10... nh trng tng cng t chc a
cỏc trũ chi dõn gian vo di cỏc hỡnh thc t chc nh: Bộ vi dõn ca
ng dao.....
- i vi PGD:
+ T chc cỏc hi thi nh bộ vi cỏc trũ chi dõn gian...cho tr mm
non gia cỏc cm, cỏc trng giao lu hc hi thờm cỏc kinh nghim .
Tụi tin tng rng trờng Mầm non nơi tôi đang công tác núi
riờng, cỏc trng mm non trờn quờ hng L Thy núi chung s tip tc cú
nhiu bin phỏp tớch cc trong vic t chc trũ chi dõn gian cho cỏc chỏu trũ
chi dõn gian luụn ng hnh vi i sng ca tr th. Vy kớnh mong s gúp ý
giỳp ca Hi ng khoa hc trng, Hi ng khoa hc Phũng Giỏo dc v
o to huyn L Thy tụi cú thờm nhiu kinh nghim tt hn trong vic t
chc cỏc trũ chi dõn gian cho tr.
Tụi xin chõn thnh cm n!