Bài 23. Luyện tập làm bài nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

Tiết 121: tập làm văn

LUYệN TậP LàM VĂN
NGHị LUậN Về TáC PHẩM
TRUYệN
HOặC ĐOạN TRíCH


I. Ôn tập lý thuyết
1. Khỏi nim :
Nghị luận về một tác phẩm truyện
hoặc đoạn trích là trình bày những
nhận xét, đánh giá của mình về
nhân vật, sự kiện, chủ đề hay nghệ
2. thuật
Cỏc bc
bitác
ngh
lun v
phm
củalm
một
phẩm
cụ tỏc
thể.
truyn (hoc on trớch) :
a. Tìm hiểu đề và tìm ý
b. Lập dàn ý
c. Viết bài
d. Đọc lại bài viết và sửa

II. Luyện
tập

Đề bài: Cảm nhận của em về
đoạn trích truyện Chiếc lợc
ngà của Nguyễn Quang Sáng.

1.Tìm hiểu đề và
tìm ý
a.Tìm
hiểu
- đề:
Kiểu Nghị luận về một đoạn trích tác
đề:
phẩm
truyện.Nhận xét, đánh giá về
-Vấn đề
nghị
nội dung và nghệ thuật của đoạn trích .
luận:
-Hình thức nghị luận: Nêu cảm nhận.
- Giới hạn : Trong đoạn trích truyện Chiếc


b. Tìm
ý:- Hoàn cảnh sáng tác, chủ đề ?
- Nội dung đoạn trích? (Tỡnh cha con sõu
+ Thái độ và hành động của bé Thu
sc)

trớc và sau khi nhận ra ông Sáu là cha?
+ Tình cảm ông Sáu dành cho con
trong đợt nghỉ phép và những ngày ở
chiến
khu? thuật?
- Nghệ
+ Xây dựng cốt truyện, tình huống
+
Sử dụng
ngôivật.
kể?
truyện,
nhân
+ Ngôn ngữ?
- Nhận định đánh giá về nội dung và
nghệ thuật của tác phẩm?


2. Lập dàn ý
a. Mở bài: Giới thiệu tác giả, hoàn
cảnh sáng tác của tác phẩm: Chiếc l
ợc ngà và đánh giá về tình cha con
giữa bé Thu và ông Sáu.


b. Thân bài: Triển khai những cảm nhận
về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.
- Luận điểm 1: Tình cha con sâu sắc giữa
bé Thu và ông Sáu.
+ Luận cứ 1: Thái độ và hành động của

bé Thu trớc khi nhận ra ông Sáu là cha.
+ Luận cứ 2:Thái độ và hành động của
bé Thu sau khi nhận ra ông Sáu là cha.
Nhận xét, đánh giá nhân vật bé Thu.
+ Luận cứ 3: Tình cảm ông Sáu dành cho
con trong đợt nghỉ phép.
+ Luận cứ 4: Tình cảm ông Sáu dành cho
con trong những ngày ở chiến khu.
Nhận xét, đánh giá nhân vật ông Sáu.


- Luận điểm 2: Nghệ thuật.
+ Luận cứ 1: Xây dựng cốt
truyện, tình huống truyện hợp
lý, bất ngờ.
+ Luận cứ 2: Xây dựng tâm
lý nhân vật sinh động hấp dẫn.
+ Luận cứ 3: Sử dụng ngôi
kể thứ nhất.
+ Luận cứ 4: Ngôn ngữ giản
dị mang đậm màu sắc Nam Bộ.


c. KÕt bµi: NhËn ®Þnh ®¸nh
gi¸ vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt
cña t¸c phÈm.


2. Lập dàn ý
a. Mở bài: Giới thiệu tác giả, hoàn cảnh sáng tác của tác

phẩm: Chiếc lợc ngà và đánh giá về tình cảm của
cha con ông Sáu.
b. Thân bài: Triển khai những cảm nhận về nội dung
và nghệ thuật của tác phẩm.
-Tình cha con sâu sắc giữa bé Thu và ông Sáu.
+Thái độ và hành động của bé Thu trớc và sau khi
nhận ra ông Sáu là cha.
+Tình cảm ông Sáu dành cho con trong đợt nghỉ
phép và những ngày ở chiến khu.
-Nghệ thuật xây dựng cốt truyện, tình huống truyện
hợp lý, bất ngờ.
+Xây dựng nhân vật sinh động hấp dẫn.
+Sử dụng ngôi kể thứ nhất.


Trong buổi sáng cuối cùng, trớc
phút ông Sáu phải lên đờng, thái độ
và hành động của bé Thu đã đột
ngột thay đổi hoàn toàn. Lần đầu
tiên Thu cất tiếng gọi ba và tiếng
kêu nh tiếng xé, rồi nó vừa kêu vừa
chạy xô tới, nhanh nh một con sóc, nó
nhảy thót lên và dang hai tay ôm chặt
lấy cổ ba nó, Nó hôn ba nó cùng
khắp. Nó hôn tóc, hôn cổ, hôn vai và
hôn cả vết thẹo dài bên má của ba nó
nữa. Trong giờ phút chia tay đầy
cảm động ấy, tình yêu và nỗi nhớ ngời
cha xa cách đã bị dồn nén bấy lâu,

“Chi tiết chiếc lược ngà như là một điểm nhấn
cho giai điệu của bài ca về tình cha con trong
chiến tranh, là chi tiết tuyệt hay. Nó cho thấy
sự kiên nhẫn của bé Thu, nó là sự an ủi của
anh Sáu trong những ngày xa con sau đó. Nó
nối hai câu chuyện: chuyện cha con anh Sáu,
chuyện người kể chuyện là bác Ba. Nhưng
trước hết chi tiết chiếc lược ngà là chi tiết bất
ngờ: Khi anh Sáu dồn hết tâm sức để có một
kỉ vật chờ ngày thực hiện lời hứa với con thì
bom đạn kẻ thù đã không cho anh làm việc
đó. Bất ngờ nhưng nó cũng phản ánh hiện
thực đau xót của chiến tranh”.


Đề viết bài tập làm văn số 6 ( làm ở nhà):

Suy nghĩ về thân phận ngời
phụ nữ trong xã hội cũ qua nhân
vật Vũ Nơng trong đoạn trích:
Chuyện ngời con gái Nam X
ơng của Nguyễn Dữ.