Bài 27. Bến quê

Hướng dẫn đọc thêm:

BÕN QU£
NguyÔn Minh Ch©u


NguyÔn Minh Ch©u (19301989)


Giới thiệu vài nét về tác giả và tác
phẩm
1. Nhà văn Nguyễn Minh Châu:
- Là cây bút xuất sắc của nền văn học Việt
Nam thời kì kháng chiến chống Mĩ.
- Sau 1975, ông là ngời mở đờng tinh anh
và tài năng nhất trong công cuộc đổi mới
Văn học nớc nhà.
- Nguyễn Minh Châu đợc Nhà nớc truy tặng
Giải thởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ
thuật năm 2000.
2. Bến quê: là một truyện ngắn tiêu biểu
in trong tập truyện cùng tên của tác giả,
xuất bản năm 1985.


Cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật Nhĩ về
thiên nhiên
Hoa bằng tha thớt, đậm sắc
lăng
hơn.
Cảnh

Sông Hồng
màu đỏ nhạt, nh rộng thêm
Lập thu

Vòm trời
nh cao hơn.

Bãi
màu vàng thau xen với màu
bồi sắc
xanh non.
đậm
cảm nhận
nh
hơnrộng thêm
Tình
bằng cảm
ra
nh cao
(Tâm
thế)
xúc
tinh tế.
hơnda thịt, hơi thở của
nh
đất
màu
mỡ cảnh sắc vốn quen
Không gian,
những

thuộc, gần gũi nhng lại rất mới mẻ. Tởng nh
Hãy
Nhĩ
tìm
đã
và
nhận
tích
những
dấu
lần
đầu
tiênđón
Nhĩphân
cảm
nhận
đợc những
vẻ giàu
đẹp
Cái hữu hạn của đời ngời trớc không gian vô tận
đó.
hìnhlập
hiệu
ảnhthu
thiên
trongnhiên
tâm thế
đợc nh

Cảm nhận của Nhĩ về ngời
vợ:
Lần đầu tiên, Nhĩ để ý thấy Liên đang mặc
tấm áo vá, những ngón tay gầy guộc âu yếm
vuốt ve bên vai của anh:
-Suốt đời, anh chỉ làm em khổ tâm.. mà em
vẫn nín thinh.
-Cũng nh cánh Tiếng
bãi bồi đang
nằm
phơi
mình bên
vợ đi lại
dọn
dẹp,
Nhĩtâm
nghehồn
rõ: Liên dặn
kia,
vẫn giữ
nguyên vẹn những
dò con
Tiếng
hãm
ớc thuốc, tiếng
nét tần tảo, chịu
đựng,
hinsinh..
bớc chân rón rén quen
thuộc

Đó là tiếng lòng, tiếng
thân thơng, không
phải lúc nào Nhĩ cũng nghe đợc, cũng cảm
đợc!Vì sao có thể nói ngòi bút
Khi sắp giã biệt cuộc đời, Nhĩ mới thực sự
tảlòng
tâm
thấumiêu
hiểu với
biếtlí
ơnnhân
sâu sắcvật
ngời vợ.
Anhcủa
đã tìm
thấy đợc nơi
nơng
tựa là gia
Nguyễn
Minh
Châu
rất

?


Cảm nhận của Nhĩ về bản thân
mình:

Nhận ra tất cả vẻ đẹp của cảnh vật rất đỗi bình dị

và gần gũi

N
Bừng dậy niềm khao khát vô vọng đợc đặt chân lên cái
h
bãi bồi.
ĩ
đã thu hết tàn lực, lết dần, lết dần
N
trên chiếc phản gỗ.
tởng nh mình vừa bay đợc một
h
nửa vòng trái đất.
ĩ
S thức tỉnh về những giá trị bền vững,
bình thờng và sâu xa của cuộc sống.


Sự chiêm nghiệm của Nhĩ về quy
luật của đời ngời:
Trong cuộc đời, con ngời thờng khó
tránh khỏi những sự vòng vèo, chùng
chình.
Đồng thời thức tỉnh chúng ta về
những giá trị và vẻ đẹp đích thực
của đời sống ở những cái gần gũi,
bình thờng mà bền vững của gia
đình, của quê hơng.

Đặc điểm nổi bật trong nghệ thuật
của truyện
Xây dựng nhân vật t tởng, miêu tả
tâm lí tinh tế.
Sáng tạo những hình ảnh giàu ý
nghĩa biểu tợng.
Cách xây dựng tình huống mang
tính nghịch lí.
Phong cách trần thuật giàu chất triết
lí (dòng trần thuật chuyển hóa
thành dòng độc thoại nội tâm).


Tác phẩm mang tính biểu tợng
Hình ảnh bãi bồi, bến sông và khung cảnh thiên
nhiên là biểu tợng cho vẻ đẹp của đời sống, của quê
hơng xứ sở trong những cái gần gũi, bình dị. Nhan
đề Bến quê mang ý nghĩa biểu tợng ấy.
Sắc tím đậm hơn của những bông hoa bằng lăng
cuối mùa; tiếng đất lở ở bờ sông bên này khi cơn lũ
đầu nguồn dồn vềlà biểu tợng cho sự sống tàn lụi
trong những ngày cuối cùng của đời Nhĩ.
Con đò chở khách trên sông Hồng cập bến là con đò
sẽ đa Nhĩ tới cõi h không của một kiếp ngời.
Hình ảnh cậu con trai sa vào một đám chơi phá cờ
thế trên lề đờng biểu tợng cho cái vòng vèo, chùng
chình trên đờng đời mà ngời ta khó tránh khỏi.
Hành động kì quặc của Nhĩ ở cuối truyện có ý
nghĩa thức tỉnh con ngời hãy mau dứt bỏ những cái
vòng vèo, chùng chình trên đờng đời để hớng tới

nhng giá trị đích thực, vốn rất gin dị, gần gũi và
bền vng.


Tình huống truyện
đợc xây dựng trên một
chuỗi nghịch lí

Nhĩ đi khắp nơi
trên thế giới ><
cuối đời lại phải
nằm liệt trên gi
ờng bệnh.

Khi phát hiện ra vẻ
đẹp của bến
sông ngay trớc
nhà>< lại không
thể đến đợc.

Nhĩ nhờ con trai
giúp mình>< nó
lại sa vào đám
chơi cờ thế trên
hè phố.

Cuộc sống và số phận con
ngời chứa đầy những điều
bất thờng, khó tránh đợc sự
vòng vèo, chùng chình. Phải

biết những giá trị và vẻ
đẹp đích thực của đời
sống ở ngay những cái gần
gũi, bình thờng mà bền
vững.


Cảm xúc, suy nghĩ
của nhân vật Nhĩ

Thiên nhiên

Ngời vợ

Bình dị, giàu
đẹp
và gần
gũi.

Tần tảo, giàu
tình yêu và đức
hi sinh.

Hãy trân trọng
những vẻ đẹp và giá
trị bình dị, gần gũi,
của gia đình, của
quê hơng.

Cậu con trai

Không hiểu ý
cha, mải chơi, có
thể bỏ lỡ cơ hội.


Hãy trình bày cảm nhận của em về
nhân vật Nhĩ.
Gợi ý:
Hoàn cảnh sống của Nhĩ thật đáng thơng.
Những cảm nhận, suy nghĩ của anh về thiên
nhiên, ngời vợ và đứa con làm ta trân trọng.
Khát vọng cuối đời của Nhĩ làm ta phải suy
nghĩ.
Những triết lí mang tính trải nghiệm về
cuộc đời con ngời là bài học thấm thía mà
sâu sắc.


Quª h¬ng nÕu ai kh«ng nhí
SÏ kh«ng lín næi thµnh ng
êi.