Phương pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn công nghệ 8

Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
A . phần mở đầu
I. Lí do chọn đề tài:
Đất nớc trong quá trình đổi mới, nhất là trong thời điểm này khi
mà cả đất nớc đã và đang bớc vào cuộc hội nhập thì chủ trơng của
Đảng và nhà nớc là phải phát triển và đẩy mạnh Công nghiệp hoá, Hiện
đại hoá đất nớc, thì việc phát triển các ngành nghề mới cũng là một
vấn đề cấp bách. Để hoàn thành đợc điều đó thì không những phát
triển các ngành nghề và tăng số lợng các trờng dạy nghề ở các tỉnh,
thành phố mà các nghành nghề cần phải đợc đa vào giảng dạy và hớng
nghiệp ở các trờng phổ thông nhằm góp phần đạt mục tiêu Giáo Dục
đề ra. Với sự phát triển của các ngành công nghiệp, nhất là ngành cơ
khí chế tạo thì đòi hỏi các bản vẽ kĩ thuật phải thể hiện một cách
chính xác, rõ ràng các vật thể đợc biểu diễn. Phơng pháp vẽ các hình
chiếu vuông góc là phơng pháp cơ bản dùng để xây dựng các bản vẽ
kĩ thuật. Có thể nói bản vẽ kĩ thuật là ngôn ngữ dùng chung trong
ngành kĩ thuật. Vì tất cả các nghành nghề trong xã hội muốn hội nhập
và phát triển, sớm CNH, HĐH theo xu thế chung của thế giới hiện nay
thì cần phải có bản vẽ riêng của ngành mình, bằng hình chiếu vuông
góc dới dạng bản vẽ cơ khí và bản vẽ xây dựng.
Bản vẽ cơ khí dùng để thiết kế, chế tạo, lắp ráp, sử dụng các
thiết bị máy móc từ đơn giản đến phức tạp. Bản vẽ xây dựng dùng để
thiết kế, thi công, sử dụng các công trình kiến trúc và xây dựng.
Mặt khác phần vẽ kĩ thuật của Công Nghệ lớp 8 đòi hỏi trí tởng tợng không gian, là môn học góp phần giúp học sinh hình thành tính
kiên trì, cẩn thận, sớm tiếp cận với tri thức khoa học và lựa chọn tốt hơn
cho ngành nghề của mình sau này. Đồng thời cung cấp cho học sinh
những kiến thức cơ bản về kĩ thuật công nghiệp, học sinh nắm đợc
phơng pháp sử dụng phép chiếu, các hình biểu diễn, một chi tiết máy,

một vật thể hay một sản phẩm cơ khí hoàn chỉnh. Thông qua đó giúp
các em đọc đợc các bản vẽ kĩ thuật đơn giản và là cơ sở cho quá
trình học tập và giáo dục học sinh trong lao động, sản xuất sau này.
Trong thực tế hiện nay do đặc thù của môn học nên việc giảng
dạy môn Công Nghệ 8 phần vẽ kĩ thuật đang gặp nhiều khó khăn .
Phần vẽ kĩ thuật đợc phân bố vào học kì I trong khi đó một số kiến
thức hình học không gian mới chỉ bắt đầu học ở học kì II môn hình
học lớp 8. Vì vậy,phơng pháp giảng dạy phân môn Vẽ Kĩ thuật phải chú
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
Trờng
THCS Hoa Thuỷ


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
trọng đến phơng pháp giảng dạy trực quan, phải kết hợp chặt chẽ việc
giảng dạy với các thiết bị dạy học.
Phân môn Vẽ kĩ thuật gắn với hoạt động thực tiễn, nên việc giảng
dạy phải chú trọng làm các bài tập thực hành,thờng sau một bài học lý
thuyết là một bài tập thực hành.
Mục tiêu của phân môn Vẽ kĩ thuật chủ yếu là hớng dẫn học sinh
biết cách đọc các bản Vẽ kĩ thuật, do vậy giáo viên cần sử dụng mô
hình, vật thật để giúp học sinh hình dung đợc vật thật trong quá
trình đọc.
Là một Giáo viên đợc đào tạo cơ bản ở trờng chuyên nghiệp và
quá trình giảng dạy ở Trờng THCS Hoa Thuỷ, tôi luôn trăn trở suy nghĩ
để tìm ra một phơng án dạy phân môn Vẽ kĩ thuật đạt kết quả cao,
giúp các em nắm đợc kiến thức, kỹ năng cơ bản ở SGK nên tôi chọn đề

tài : Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn Vẽ kĩ thuật
thông qua phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn học
Công Nghệ 8.
Sáng kiến mới này đã đợc áp dụng thành công tại tr ờng THCS
Hoa Thuỷ
II.Phạm vi và thời gian thực hiện.
1. Phạm vi: Đề tài đợc thực nghiệm ở khối 8 trờng THCS Hoa Thuỷ.
2. Thời gian thực hiện: Học kì I năm học 2011.2012.

B.Nôi dung

I. Cơ sở lí luận.
Phân môn Vẽ kĩ thuật trong công nghệ 8 đòi hỏi học sinh phải t
duy , tởng tợng cao, phải liên hệ đợc giữa thực tế và nội dung học. Trên
cơ sở truyền kiến thức cho học sinh từ trực quan sinh động (các mẫu
thật) đến t duy trừu tợng (các bản vẽ các quy ớc) và trở về thực tế thì ta
tiến hành từ cái đơn giản đến phức tạp.
- Với phân môn Vẽ kĩ thuât, để hình thành đợc kỹ năng vẽ hình
chiếu cần nhiều đến kiến thức hình học không gian lớp 8 .
- Thực tế, phân môn Vẽ kĩ thuật có nhiều kiến thức mới lạ, nên
việc tiếp cận nhanh với bộ môn là khá khó đối với một số em có sức học
từ trung bình trở xuống. Vì vậy, trong quá trình dạy học các tiết lý
thuyết, giáo viên cần phải đa ra những câu hỏi gợi mở để vận dụng và
liên hệ vào thực tế.
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
Trờng
THCS Hoa Thuỷ


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn

Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
- Phân môn Vẽ ki thuật trong Công nghệ 8 đợc xây dựng trên cơ
sở những kiến thức lý thuyết mang tính thực tiễn. Trong quá trình học
lý thuyết, do kiến thức mới nên nhiều em khó tiếp cận và làm quen với
bộ môn, dẫn đến chán, thiếu quan tâm không chú ý đến học tập. Nh
vậy, để cho các em không quay lng lại với môn học, giáo viên cần phải
làm thế nào? Để làm đợc điều này, giáo viên phải quan tâm đầu t đồ
dùng của bộ môn. Tạo cho các em thấy đợc những sản phẩm làm ra là
những hình chiếu những bản vẽ kĩ thuật, những kiến thức đó đợc
vận dụng vào thực tiễn thật sinh động, sát với đời sống sản xuất và
sinh hoạt của mọi ngời . Thông qua các bài lý thuyết đó, vận dụng để
giải quyết các bài tập thực hành dới hai dạng sau:
+ Vận dụng lý thuyết để giải các bài tập tình huống, bài tập thực
hành rèn luyện kỹ năng.
+ Thực hành: Hình thành kỹ năng vẽ các hình chiếu đơn giản, đọc
đợc các loại bản vẽ đơn giản trong chơng trình đúng quy trình.
II . cơ sở thực tiễn :
Trên cơ sở chung của hiện nay là đào tạo những con ngời có trình
độ, năng lực cũng nh nhân cách sống nhằm đóng góp vào sự phát
triển chung của xã hội, biết làm ăn kinh tế, biết quản lý, biết thích ứng
với những thay đổi của thời đại. Để nhanh chống thực hiện đợc mục
tiêu dân giàu, nớc mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh vững bớc đi lên CNXH. Trong bối cảnh đó, phát triển GD- ĐT, phát triển nguồn
lực con ngời là yếu tố của sự phát triển chung và có tính bền vững. Vì
vậy, ngành GD - ĐT vừa phải đào tạo những con ngời có năng lực nhằm
đáp ứng những nhu cầu cấp thiết của xã hội.
Xuất phát từ nhu cầu chung của xã hội, bộ môn Công nghệ nói
chung và phân môn Vẽ kĩ thuật nói riêng cũng đã đổi mới khá toàn
diện; từ nội dung chơng trình, sách giáo khoa. Từ đó đặt ra một yêu

cầu đó là phải đổi mới phơng pháp dạy và học nhằm đạt đợc những
kết quả cao nhất. Trong những năm qua, thầy và trò trờng THCS
HoaThủy đã nổ lực phấn đấu để thực hiện việc đổi mới giáo dục
phổ thông một cách toàn diện. Tuy nhiên, việc thực hiện chơng trình
đối với các trờng THCS ở vùng còn khó khăn nói chung và trờng THCS
Hoa Thủy nói riêng là rất khó, đặc biệt với bộ môn Công nghệ càng khó
khăn hơn cụ thể:
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
+ Ngôn ngữ phân môn Vẽ kĩ thuật là ngôn ngữ của bộ môn khoa
học, mới lạ, nó không mềm mại, uyển chuyển nh một số môn học khác
nên khó tạo cảm giác thoải mái đối với lớp 8 khi lần đầu tiếp xúc, làm
quen.
+ Đồ dùng dạy học mặc dù đã đợc trang cấp song đối với bộ môn
Công nghệ 8 còn thiếu nh: mô hình khối để vẽ... và chất lợng một số
thiết bị không đảm bảo.
+ Trờng nhiều lớp, không có phòng học bộ môn nên việc trao đổi,
học tập kinh nghiệm đồng nghiệp qua công tác giảng dạy đúng chuyên
ngành cũng không ít khó khăn.
+ Các em học sinh thuộc vùng còn khó khăn về kinh tế nên ít có
điều kiện tiếp xúc những kiến thức của sách giáo khoa so với thực tế
của cuộc sống. Vì vậy, các em học còn mang tính chiếu lệ, thờ ơ. Nên

việc làm quen với hình học không gian, các bản vẽ kỹ thuật ... còn rất
mới lạ và khó hình dung, nên học sinh còn ngại trong quá trình tiếp xúc
với bộ môn.
+ Đời sống ngời dân còn nghèo, sống chủ yếu nhờ vào đồng ruộng
nên bố mẹ cha thực sự quan tâm đến việc học của các em.
+ Địa phơng là một xã khó khăn, điều kiện kinh tế, cơ sở hạ tầng
còn thấp ảnh hởng không nhỏ đến việc thực hành, tham quan của các
em.
Phân môn Vẽ kĩ thuật trong công nghệ 8 đòi hỏi học sinh phải t duy
, tởng tợng cao, phải liên hệ đợc giữa thực tế và nội dung học. Trên cơ
sở truyền thụ kiến thức cho học sinh từ trực quan sinh động (các mẫu
thật) đến t duy trừu tợng (các bản vẽ, kí hiệu quy ớc) và trở về thực tế
thì học sinh mới có hứng thú học tập.
III.thực trạng :
+ Đối với nhà trờng:
Mặc dù BGH nhà trờng rất quan tâm đến việc đổi mới phơng pháp
dạy học nhng trong điều kiện hiện nay vẫn cha có đủ cơ sở vật chất
và phơng tiện thiết bị dạy học phục vụ cho quá trình đổi mới.
Thiết bị dạy học đợc cung cấp không đáp ứng đủ về số lợng, (cơ số
4), một số thiết bị có chất lợng kém.
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8

Trờng cha có phòng học bộ môn nên việc dạy lý thuyết và thực hành
đang đợc thực hiện trên phòng học truyền thống gặp không ít khó
khăn trong việc sắp xếp bố trí phân công vị trí học thực hành.
Số lợng học sinh trong một lớp đông nên khi phân chia trang thiết bị
không đáp ứng đủ cho các em tự tìm hiểu để tự chủ động trong học
tập.
Từ đó dẫn đến công tác hớng dẫn quản lý các em gặp nhiều khó
khăn.
+ Phụ huynh học sinh:
Đa số phụ huynh cha hiểu đầy đủ ý nghĩa, sự cần thiết của việc
đổi mới nội dung chơng trình sách giáo khoa và phơng pháp dạy học
mới. Mặt khác điều kiện kinh tế
thuộc vùng khó khăn nên sự quan
tâm trong việc đáp ứng các điều kiện cho việc giảng dạy còn hạn chế.
Đặc biệt phụ huynh còn có t tởng phân biệt môn chính, môn phụ (môn
không tham gia các kỳ thi cử quan trọng nh tốt nghiệp hay chuyển cấp).
+ Đối với học sinh:
Sau khi tham khảo tìm hiểu học sinh về môn Công nghệ tôi thấy đa
số các em gặp nhiều khó khăn cơ bản sau:
-Về tâm lý:
Các em còn ngại môn học, không có hứng thú học tập bởi vì đây
là môn học có nội dung mới lạ, một phần các em nhận thức cha đúng
môn học, một phần nữa xem đây là môn học không mang lại lợi ích
cho việc học để thi tốt nghiệp. Xem những điều đợc học sẽ không
giúp ích đợc gì cho cuộc sống, sản xuất và hớng đi thích hợp sau khi
tốt nghiệp Trung học cơ sở.
-Về kiến thức:
Đây là môn học khó, đơn vị kiến thức còn mới lạ và mang tích
chất t duy trừu tợng liên quan đến hình học không gian nên các em
gặp nhiều khó khăn trong việc hiểu biết, nắm bắt kiến thức và vận

dụng vào thực tế.
-Về kỹ năng:
Học sinh cha đợc tiếp xúc nhiều với hình chiếu và bản vẽ hình
chiếu ở trong thực tế. (Hình chiếu,hình cắt mặt cắt...các bản vẽ cơ
khí, xây dựng..) quả là mới mẻ, có thể nói đối với các em đó giống nh
hình vẽ bình thờng. Do đó quá trình vẽ hình chiếu của học sinh để
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
hoàn thành một bản vẽ hình chiếu trong một tiết học đạt đợc theo
yêu cầu, mục tiêu, nội dung chơng trình đặt ra gặp nhiều khó khăn.
-Về điều kiện cơ sở vật chất:
Cơ sở vật chất không đủ đáp ứng mỗi học sinh trong phần vẽ kĩ
thuật mà chủ yếu là giáo viên tự làm tự phục vụ cho quá trình học tập
của học sinh. Vì vậy chất lợng học tập cha đảm bảo.
Lấy kết quả khảo sát của khối 8 trớc khi áp dụng để thực nghiệm
trong học kỳ I năm học: 2011 2012.
-Kết quả bài khảo sát 8A,8B,8C,8D tr ớc khi áp dụngđể
thực nghiệm.
TT

Lớp

1

Giỏi

Khá

TB

Yếu,kém

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

8A

2

6.2

10

31.3

16

50

4

12.5

2

8B

2

5.5

12

33.3

17

42.2

5

13.9

3

8C

2

5.7

12

34.3

17

48.6

4

11.4

4

8D

1

2.9

10

29.4

18

53

5

14.7

Do

những nguyên nhân trên nên dẫn đến kết đạt đợc là tỉ lệ học sinh
yếu kém vẫn còn, tỉ lệ học sinh khá giỏi thấp chỉ tính riêng phân
môn VKT.
Từ tình hình thực tế nh vậy, là ngời đứng lớp tôi trằn trọc suy
nghĩ và đặt câu hỏi cho bản thân. Mình phải làm gì? Làm nh thế
nào, để học sinh học có kết quả học tập tốt? Cuối cùng câu hỏi đó đã
đợc trả lời bằng giải pháp mà tôi đã áp dụng Một số giải pháp nâng
cao chất lợng phân môn Vkt thông qua phơng pháp vẽ hình
chiếu vuông góc trong môn Công nghệ 8
Sau khi áp dụng phơng pháp này tôi thấy các em có thể tiếp thu
kiến thức một cách dễ dàng,vận dụng hình chiếu vuông góc, đọc đợc các bản vẽ hình chiếu của các khối hình học có hiệu quả tốt và đạt
đợc hiệu quả cao hơn.
IV.giải pháp thực hiện:
Gv: Nguyễn Hùng Dơng

THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
Thực tế trải qua 5 năm dạy môn công nghệ 8 tại trờng THCS Hoa
Thuỷ, bản thân dạy học cảm thấy đa số học sinh cha nắm bắt đợc phơng pháp đọc các bản vẽ hình chiếu trong chơng trình. Do vậy học
kì I năm học 2011- 2012 tôi đã mạnh dạn áp dụng mội số giải pháp giúp
cho học sinh nắm bắt đợc kiến thức, kĩ năng, đọc đợc các bản vẽ
hình chiếu thông qua phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc bằng phơng pháp sau.
1. Xác định đợc các mặt phẳng chiếu cơ bản.
Phần này học sinh còn bở ngỡ vì kiến thức còn mới lạ đặc biệt có
liên quan tới hình học không gian ở hình học lớp 8, nếu giáo viên dạy
theo phơng pháp củ sử dụng tranh đợc trang cấp để giới thiệu các
mặt phẳng chiếu cho học sinh chắc chắn rằng hiệu quả sẽ thấp, học
sinh yếu không nắm đợc. Dẫn đến học sinh không vẽ đợc hình chiếu
vuông góc. Vậy giáo viên phải thực hiện theo phơng pháp sau:
a. Đối với giáo viên:
+Cần chuẩn bị trớc một tấm bìa cứng (Bằng khổ giấy A4) Gấp lại
thành mô hình ba mặt phẳng chiếu cơ bản để giới thiệu trớc học
sinh.
+Khi gấp mô hình cần giới thiệu trớc học sinh cách gấp mô hình.
( Gấp tấm bìa cứng thành bốn phần bằng nhau sau đó cắt vứt đi
góc phần t thứ ba của tờ giấy gấp lại thành mô hình ba mặt phẳng
chiếu).
+Khi dạy giáo viên cần giới thiệu kĩ cho học sinh theo dõi thông qua

mô hình đã chuẩn bị sẵn.
+Mặt phẳng chính diện so với ngời quan sát: Là mặt phẳng chiếu
đứng.(ứng với góc phần t thứ nhất của mô hình)
+Mặt phẳng nằm ngang so với ngời quan sát: Là mặt phẳng chiếu
bằng.(ứng với góc phần t thứ hai của mô hình.
+Mặt cạnh bên phải của hình chiếu đứng: Là mặt phẳng chiếu
cạnh.(ứng với góc phần t còn lại của mô hình)
Vậy thông qua mô hình này học sinh dễ dàng nắm bắt đợc kiến
thức nhanh hơn, gây hứng thú cho học sinh khi tiếp thu bài.
b. Đối với học sinh.
- Cũng chuẩn bị mô hình nh giáo viên gấp thành mô hình ba mặt
phẳng chiếu đợc chuẩn bị sẵn ở nhà.
Giáo viên có thể đặt ra hệ thống câu hỏi:
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
Trờng
THCS Hoa Thuỷ


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
? Mặt phẳng chiếu đứng ứng với mặt phẳng nào trên mô hình.
? Mặt phẳng chiếu bằng ứng với mặt phẳng nào trên mô hình.
? Mặt phẳng chiếu cạnh ứng với mặt phẳng nào trên mô hình.
- Khi giáo viên hỏi tới mặt phẳng chiếu nào, học sinh chỉ vào mặt
phẳng chiếu đó trên mô hình có sẵn trên tay các em. Có nh vậy học
sinh mới có hứng thú để tiếp thu bài ngay tại lớp mà không hề nhàm
chán vừa gây cho học sinh t duy, tởng tợng từ đó có hng phấn trong
học tập.

Lu ý: Trong lúc giảng phần các mặt phẳng chiếu cần chú ý tới đối tợng học sinh yếu, kém và u tiên cho các em chỉ các mặt phẳng chiếu
trên mô hình nhằm gây hớng thú cho các em trong quá trình học tập
sau này.
Mô hình minh họa:
Mặt phẳng chiếu đứng
Mp chiếu cạnh
P1
P3

P2
Hình:1
Mặt phẳng chiếu bằng
Phần này cắt vứt
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
2. Vẽ hình chiếu của vật thể đơn giản :
ở phần này Giáo viên đa ra những vật mẫu thật đơn giản, và
giúp cho Học sinh hiểu khi nào chiếu ta phải chiếu vuông góc với mặt
phẳng chiếu. Khi vẽ hình chiếu cần lựa chọn mặt nào của vật thể
mà trên đó thể hiện đầy đủ nội dung, hình dạng của vật thể mẫu.
Do điều kiện mẫu vật thiếu nên Giáo viên có thể tự tạo đồ dùng dạy
học từ các tấm xốp hoặc ghép bởi các tấm bìa các tông khác nhau.

Sau đó ta đánh số lên các mặt phẳng cần chiếu của vật thể nh sau :
- Đánh số 1 vào mặt phẳng vuông góc với hình chiếu thứ nhất.
- Đánh số 2 vào mặt phẳng vuông góc với hình chiếu thứ hai.
- Đánh số 3 vào mặt phẳng vuông góc với hình chiếu thứ ba theo
các bớc nh hình dới đây :
B

2
3

C

1

A
2
1

3

2
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn

học công nghệ 8
Hình 2.

Khi vẽ hình chiếu ta tiến hành gỡ từng mặt đã đợc đánh số dán
vào bảng đã có sẵn ba mặt phẳng hình chiếu đã giới thiệu ở phần trớc và đó là hình chiếu của vật thể. Hớng dẫn Học sinh tìm hiểu các
mặt đó trên bản vẽ dới dạng mặt phẳng.
- Khi chiếu ta chiếu vuông góc theo các hớng chiếu (A,B, C ) dùng các
mặt phẳng chiếu để hứng các hình chiếu đó. Nhng trên bản vẽ kĩ
thuật, các hình chiếu của một vật thể đợc vẽ trên cùng một mặt
phẳng của bản vẽ. Vậy ta phải trải các hình chiếu đó giống nh.
(Hình 2).

3. Vẽ hình chiếu vuông góc từ vật Thật thông qua mô
hình ba mặt phẳng hình chiếu cơ bản.
Khi học sinh đã vẽ đợc xác định đợc hình chiếu thông qua vật
mẫu. Ta tiến hành cho Học sinh vẽ hình chiếu vuông góc thông qua
vật thật với ba mặt phẳng hình chiếu cơ bản.
Giáo viên chuẩn bị mô hình ba mặt phẳng chiếu, và hình thật
sau đó đặt đáy của hình thật song song với mặt phẳng hình chiếu
bằng để tiến hành chiếu. Khi chiếu ta tiến hành chiếu vuông góc
theo hớng quan sát lên các mặt phẳng chiếu tơng ứng.

B

Hình chiếu đứng
Hìnhchiếu cạnh
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng

Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8

C

H chiếu bằng
A
Hình: 3
*Trớc khi tiến hành vẽ hình chiếu vuông góc từ hình thật thông qua
mô hình ba mặt phẳng hình chiếu giáo viên phải giúp cho học sinh
trả lời đợc các câu hỏi sau:
?Theo hớng chiếu (A) ta thu đợc hình chiếu nào? Bố trí trên mặt
phẳng chiếu nào?
?Theo hớng chiếu(B) ta thu đợc hình chiếu nào? Bố trí trên mặt
phẳng chiếu nào?
?Theo hớng chiếu(C) ta thu đợc hình chiếu nào? Bố trí trên mặt
phẳng chiếu nào?
- Khi học sinh đã trả lời và vẽ đợc các hình chiếu vuông góc từ vật
thật ở trên mô hình thì các em đã hiểu đợc phần nào vị trí của các
hình chiếu trên bản vẽ kĩ thuật, thuận tiện cho học sinh khi đọc các
bản vẽ hình chiếu sau này.
Dễ dàng thấy rằng hình chiếu đứng của vật thể sẽ cho biết
chiều cao và chiều dài của nó, còn hình chiếu bằng cho biết chiều
rộng và chiều dài. Ba hình chiếu này bổ sung cho nhau sẽ cung cấp
đầy đủ các thông tin về hình dạng vật thể. Để các hình chiếu nằm
gọn trên cùng một mặt phẳng, sau khi chiếu, mặt phẳng chiếu bằng

đa xuống dới 90 độ trùng với mặt phẳng chiếu đứng. Mặt phẳng
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
chiếu cạnh đợc mở sang phải 90 độ trùng với mặt phẳng chiếu đứng.
Ta đợc hình vẽ dới .
- Cần phải xoay các mặt phẳng chiếu vì các hình chiếu của một
vật thể đợc nằm trên một mặt phẳng, hình chiếu bằng nằm dới hình
chiếu đứng, hình chiếu cạnh nằm bên phải hình chiếu đứng. ( hình
4).
-Lu ý: Khi vẽ hình chiếu vuông góc từ các hớng chiếu(A,B,C) các
cạnh thấy của vật thể đợc vẽ bằng nét liền đậm, các cạnh khuất của vật
thể đợc vẽ bằng nét đứt.Trong quá trình hớng dẫn học sinh vẽ hình
chiếu vuông góc giáo viên cần quan sát, uốn nắn, giúp đỡ các đối tợng
học sinh yếu -kém.
Vị trí các hình chiếu trên bản vẽ kỹ thuật
Hình chiếu đứng

Hình chiếu Cạnh

Hình chiếu bằng

Hình

Khung tên

Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng

4


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
Quá trình áp dụng các giải pháp trên giúp các em hình thành và rèn
luyện tính kiên trì,cẩn thận, và một số kỹ năng lao động nghề nghiệp
để các em làm quen dần với vẽ kĩ thuật. Đồng thời giúp các em sau khi
học xong có thể áp dụng trong sản xuất và cuộc sống hằng ngày và
điều quan trọng hơn nữa góp phần giúp các em lựa chọn hớng đi thích
hợp sau khi tốt nghiệp Trung học cơ sở.
-Cụ thể:+ Nếu tốt nghiệp THCS có thể học tốt các trờng TCXD, TC
Điện.
+ Nếu tốt nghiệp THPT có thể học tốt các trờng ĐHXD, ĐHKT..
V.kết quả đạt đợc:
Sau khi áp dụng phơng pháp trên để giảng dạy một bài hình
chiếu vuông góc môn Công nghệ 8 phần VKT tôi thấyrằng: Đối với hai lớp
8A,B là lớp không áp dụng sáng kiến để thực nghiệm thì kĩ năng nhận
dạng hình chiếu và đọc bản vẽ các khối hình học còn yếu, có em
không phân biệt đợc vị trí của các hình chiếu trên bản vẽ kĩ thuật.
Còn hai lớp đã áp dụng sáng kiến đễ thực nghiệm là lớp 8C,D phần lớn

các em đã đọc đợc hình chiếu vuông góc, nhận dạng đợc các hình
chiếu của các khối hình học đơn giản, đọc đợc toàn bộ các bản vẽ
hình chiếu trong chơng trình VKT 8.
Lấy kết quả bài kiểm tra số 1 phân môn(Vkt) học kỳ I năm học
2011-2012 khi áp dụng sáng kiến mới cho lớp 8C,8D để so sánh:
-Đối tợng không áp dụng sáng kiếntrong năm 2011-2012.
TT Lớp

1

8A

Giỏi

Khá

TB

Yếu, kém

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

2

6.2

9

28.

18

56.3

3

9.3

19

52.8

4

11.1

1
2

8B

3

8.3

10

27.
8

Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
-Đối tợng đợc áp dụng sáng kiến trong năm học 20112012:
T
T

1

Lớp

8C

Giỏi

Khá

TB

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

5

13.

16

44.4

13

36.

0

0

0

0

9
2

8D

Yếu,kém

6

17.

1
15

44.1

13

6

38.
2

So sánh kết quả của bốn lớp ta thấy lớp 8C,D là lớp đợc áp
dụng sáng kiến thì kết quả học tập cao hơn hẵn so với lớp 8A,B đặc
biệt số học sinh giỏi tăng gấp hai lần, số học sinh trung bình giảm gần
một nữa, không còn học sinh yếu kém.
VI. Bài học kinh nghiệm:
Từ kết quả thu đợc trong quá trình vận dụng giải pháp nâng cao chất
lợng phân môn Vẽ kĩ thuật thông qua phơng pháp vẽ hình chiếu vuông
góc ở môn học công nghệ 8 đã nêu ở trên, bản thân tôi đã đúc rút cho
mình một số kinh nghiệm sau:
* Xác định các mặt phẳng chiếu cơ bản.
+ Đây là vấn đề quan trọng trong phân môn Vẽ kĩ thuật khi học sinh
xác định đợc các mặt phẳng chiếu, sẽ giúp các em đọc đợc các hình
chiếu cơ bản trên bản vẽ kĩ thuật.
+ Trong quá trình giảng dạy phải chuẩn bị sẵn các mô hình đầy
đủ để hớng dẫn trớc học sinh trong mỗi tiết học. Khi giới thiệu cần
chậm rải chỉ trực tiếp các mặt phẳng chiếu trên mô hình để học
sinh nắm bắt đợc nhanh hơn, gây hứng thú cho các em trong quá
trình học tập.
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
+ Việc chuẩn bị ở nhà của học sinh củng góp phần quan trọng giúp
cho tiết dạy thành công, mỗi em có một mô hình riêng khi giáo viên giới
thiệu đến mặt phẳng hình chiếu nào các em chỉ vào mô hình có
sẵn trên tay, có nh vậy thì các em nắm bắt đợc vấn đề nhanh hơn,
dễ hiểu hơn.
+ Một vấn đề không kém phần quan trọng trong quá trình giảng dạy
cần phải quan tâm tới đối tợng học sinh yếu- kém, luôn để ý, hớng
dẫn, u tiên cho các em chỉ các mặt phẳng chiếu thông qua mô hình.
* Xác định hình chiếu từ vật thể đơn giản.
+ Đây là cơ sơ ban đầu giúp các em nhận biết đợc hình dạng của
vật thể trên bản vẽ kĩ thuật. Vậy khi giảng dạy giáo viên cần chọn vật
thể đơn giản nhất dễ hình dung nhất, đánh số vào các mặt phẳng
vuông góc tơng ứng để hớng dẫn học sinh thực hiện.
+ Khi chiếu vuông góc học sinh chỉ việc gỡ từng mặt phẳng đã
đánh số dán lên các mặt phẳng chiếu tơng ứng theo các hớng chiếu(A,
B, C), giáo viên kết luận đây chính là ba hình chiếu của vật thể đơn
giản.
*Vẽ hình chiếu từ vật thật thông qua mô hình.
+ Mục đích của giải pháp này là giúp cho học sinh hiểu đợc sự liên
quan giữa các hình chiếu trên bản vẽ kĩ thuật, vậy trong quá trình
giảng dạy cần quan tâm tới công tác chuẩn bị (vật thật, mô hình) để
giới thiệu trớc học sinh.
+ Khi chiếu vuông góc cần thể hiện đợc các đờng nét liên quan với

nhau, mỗi hình chiếu đã thể hiện đợc một mặt của vật thể mẫu.
+ Đây là phần khó hiểu, vậy trong quá trình dạy giáo viên luôn chú
trọng tới đối tợng học sinh yếu- kém, khuyến khích động viên kịp thời,
chỉ tận nơi, giúp các em nhận biết đợc hình chiếu của vật thể là cơ
sở vững chắc giúp học sinh đọc đợc các hình chiếu trên bản vẽ kĩ
thuật sau này.

c. Kết luận
Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
Qua kết quả đối chứng ta thấy chất lợng của Học sinh đợc nâng
lên rõ rệt. Học sinh đã nắm đợc những kiến thức cơ bản trong Sách
giáo khoa.
Phần vẽ kĩ thuật là phần khó nhất trong môn học Công Nghệ 8. Để
đạt đợc kết quả cao, thì Giáo viên phải thờng xuyên làm các đồ dùng
để sử dụng nh :Mô hình trực quan,
Vật thật, mẫu vật thì bài học sẽ sinh động hơn và gần với thực tế
hơn. Nhờ đó Học sinh sẽ lĩnh hội đợc kiến thức một cách tốt hơn, kết
quả giảng dạy sẽ cao hơn.
Hiện nay các đồ dùng để sử dụng giảng dạy trong môn Công Nghệ
8 đang thiếu rất nhiều nh : Phòng thực hành, các mẫu vật, tranh ảnh.
Ngoài ra học sinh thờng không đợc tiếp xúc với thực tế sản xuất nên

việc tiếp thu chơng trình cha cao.
Đề nghị BGH nhà trờng đầu t thêm cơ sở vật chất đáp ứng nhu cầu
của ngời học, ngời dạy theo đặc trng của bộ môn Công nghệ (Ngoài
việc đầu t thêm thiết bị dụng cụ học tập nhằm thay thế số hỏng, bổ
sung về số lợng thì môn Công nghệ cũng cần có phòng học bộ môn
giống nh Vật lý, Hóa học.. bởi vì thiết bị của bộ môn Công nghệ cũng
rất nhiều, theo kết cấu chơng trình hiện nay thì thời lợng thực hành
cũng khá lớn trong đó Công nghệ 6, Công nghệ 8, Công nghệ 9 có thời
lợng thực hành nhiều hơn cả)
- Quyết định lấy nội dung kinh nghiệm làm chuyên đề thực hiện
đồng loạt đối với tất cả các giáo viên trong nhóm bộ môn tại các buổi
sinh hoạt chuyên môn cấp trờng.
- Đăng tải nội dung kinh nghiệm lên trang thông tin của đơn vị.
Vậy kính mong phòng GD&ĐT Lệ Thuỷ và BGH trờng THCS Hoa
Thuỷ cùng các đồng nghiệp cần quan tâm đúng mức cho môn học này.
Trên đây là những giải pháp giảng dạy vẽ hình chiếu vuông góc -Vẽ
Kĩ Thuật môn học Công Nghệ 8. Rất mong đợc sự góp ý của các đồng
nghiệp.
Ngời
thực hiện

Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn

học công nghệ 8
Nguyễn Hùng
Dơng
ý kiến của HĐKH nhà trờng

Iv: Mục lục
Tên tiêu đề

Tran
g

A. Mở đầu

1

I. Lý do chọn đề tài

1

II. Phạm vi và thời gian thực hiện

2

1. Phạm vi

2

2. Thời gian thực hiện

2

B. Nội dung

2

I. Cơ sở lý luận

2

II. Cơ sở thực tiễn

3

III. Thực trạng
IV. Giải pháp thực hiện

4-5
5

1. Xác định các mặt phẳng chiếu

6-8

2. Vẽ hình chiếu vật thể đơn giản

8-10

3. Vẽ hình chiếu vuông góc từ vật thật thông qua
mô hình ba mặt phẳng hình chiếu cơ bản.
Gv: Nguyễn Hùng Dơng

THCS Hoa Thuỷ

1011
Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8
V. Kết quả đạt đợc

12

VI. Bài học kinh nghiệm

13

C. Kết luận

14

Tài liệu tham khảo
1. Sách giáo khoa công nghệ 8.
2. Sách giáo viên công nghệ 8.
3. Sách vẽ kỹ thuật tập 1( Trần Hữu Quế)
4. Sách vẽ kỹ thuật tập 2( Trần Hữu Quế)
5. Bản vẽ kỹ thuật- Tiêu chuẩn quốc tế ( Nguyễn Văn
Tuấn- Trần Hữu Quế)
6. Bản vẽ xây dựng- Tiêu chuẩn quốc tế ( Nguyễn Văn

Tuấn- Trần Hữu Quế)

Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng


Một số giải pháp nâng cao chất lợng phân môn
Vkt thông qua
phơng pháp vẽ hình chiếu vuông góc trong môn
học công nghệ 8

Gv: Nguyễn Hùng Dơng
THCS Hoa Thuỷ

Trờng