Giúp HS phân biệt từ loại

gióp häc sinh ph©n biÖt tõ lo¹i
Làm thế nào để xác định từ loại của các từ như: kỉ niệm, ảnh hưởng, ý
thức, tâm tính… cụ thể các từ này là danh từ hay động từ.
Có những từ khi đứng một mình, ở trạng thái cô lập, tách khỏi ngữ cảnh ta vẫn
dễ dàng nhận ra giá trị từ loại của chúng.
Ví dụ: - máy bay, xe đạp, cây cối…
danh từ.
- đi, chạy, lăn, thức, ngủ…
động từ.
- xấu, đẹp, nhanh, to, nhỏ…
tính từ.
Ta dựa vào ý nghĩa khái quát của từng nhóm từ đó là ý nghĩa chỉ sự vật, ý
nghĩa chỉ hoạt động, ý nghĩa chỉ tính chất.
Nhưng lại có những từ nếu đứng một mình, tách ra khỏi ngữ cảnh thì rất
khó xác định từ loại của chúng. Giá trị từ loại của những từ này mang tính “tiềm
tàng” đó là các từ như: kỉ niệm, ảnh hưởng, ý thức, tâm tình…
Muốn nhận biết, xác định giá trị từ loại của từng từ này, ta phải đặt vào
một ngữ cảnh, vào một trường hợp sử dụng cụ thể. Ngữ cảnh có tác dụng hiện
thực hoá ý nghĩa của từ, đặc biệt là hiện thực hoá giá trị từ loại của từ. Nói cách
khác nhìn vào ngữ cảnh, ta có thể nhận ra một từ nào đó là danh từ hay động từ,
tính từ, số từ, phụ từ, quan hệ từ, tình thái từ.
Ví dụ: Một số từ được sử dụng trong các ngữ cảnh:
* Từ kỉ niệm:
- Ôn lại những kỉ niệm cũ.
kỉ niệm là danh từ.
- Mình kỉ niệm cậu cái bút này.
kỉ niệm là động từ.
* Từ ảnh hưởng:
- Những ảnh hưởng của khí hậu đối với cây cối trong vườn.
ảnh hưởng là danh từ.
- Sự giáo dục của gia đình ảnh hưởng tốt đến các em.

ảnh huởng là động từ.
* Từ ý thức:
- Chủ nghĩa duy vật cho rằng vật chất có trước ý thức.
ý thức là danh từ.
- Anh ta ý thức được công việc anh ta đang làm.
ý thức là động từ.
* Từ tâm tình:
- Hai người bạn đang thổ lộ tâm tình.
tâm tình là danh từ.
- Hai ngưòi bạn tâm tình thæ lộ với nhau.
tâm tình là động từ.
Tóm lại : bằng cách đặt các từ khó xác định từ loại vào trong các ngữ
cảnh cụ thể, ta dễ dàng nhận ra từ loại của chúng.