Bài 12. Nhật Bản giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

KIỂM TRA BÀI CŨ
? Em hãy trình bày quá trình xâm lược của Chủ nghĩa
thực dân ở khu vực Đông nam Á?



Là một quốc đảo
hình vòng cung,
nằm theo sườn phía
Đông Bắc lục địa châu

co diện tích tổng
cộng là 377.843
km2, Dân số là
127.435.000 triệu
người (2002) Mĩ
danh “xứ sở hoa
anh đào”, “đất
nước mặt trời
mọc”.
Á.

LƯỢC ĐỒ NƯỚC NHẬT


TIẾT 16, BÀI 12:
NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX- ĐẦU THẾ KỈ XX.


TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX

I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ.
1. Hoàn cảnh.
Nêukhủng
tình hoảng,
hình Nhật
Bản trước
- Chế độ phong kiến Nhật?Bản
suy yếu.
- Các nước tư bản phương Tây đòicuộc
Nhật Bản
cửa”.
Duy“mở
tân?
=> Nhật Bản canh tân để phát triển đất nước.
? Trước
tình
hình con
đó, đặt
cho đó,
Nhật Bản
? Trước
những
đường
những
đường
nào
để lựanào?
chọn?
Nhật
Bảncon

đã chọn
con
đường


TIẾT 16, BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX-ĐẦU THẾ KỈ XX.
I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ.
1. Hoàn cảnh.

2. Nội dung.

??
Cuộc
cải
cách
ởở
Nhật
Bản
diễn
ra
Cuộc
cải
cách
Nhật
Bản
được
vào
gian
nào?
Do ai

tiến
hành?
tiếnthời
hành
trên
những
lĩnh
vực
nào?

- 1-1868 Thiên hoàng Minh Trị tiến hành cải cách trên tất cả các lĩnh vực.


TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX

- Thiên hoàng Minh Trị (Vua Mutsu-hi-tô) của nước Nhật lên kế
vị ngôi vua cha (1-1867) khi mới
15 tuổi. Ông là người thông
minh, dũng cảm, biết theo thời
thế và biết dùng người.
- Lên ngôi trong tình trạng nước
Nhật đang khủng hoảng bế tắc.
Ông đã có một quyết định sáng
suốt là truất quyền Sô-gun.
Thành lập chính phủ mới, thủ
tiêu chế độ Mạc phủ, lấy hiệu là
Minh Trị (vua trị vì sáng suốt).
Tiến hành cải cách Minh Trị Duy
tân, canh tân đất nước theo kiểu
phương Tây.

TIẾT 16, BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX-ĐẦU THẾ KỈ XX.
I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ.
1. Hoàn cảnh.

2. Nội dung.
- 1-1868 Thiên hoàng Minh Trị tiến hành cải cách trên tất cả các lĩnh vực.
* Cụ thể:

? Em hãy nêu nội dung cải cách về
kinh tế ở Nhật Bản?
+ Thống nhất tiền tệ

- Kinh tế.

+ Phát triển kinh tế Tư bản chủ nghĩa ở nông thôn.
+ Xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống…
- Chính trị.

? Nêu
nội
dung
+ Xác lập quyền thống
trị của
tầng
lớp cải
quý cách
tộc tư về
sản.chính

+ 1889 ban hành Hiến pháp.
+ Thiết lập chế độ Quân chủ lập hiến.

trị?


TIẾT 16, BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX-ĐẦU THẾ KỈ XX.
I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ.

1. Hoàn cảnh.
2. Nội dung.
Thiên hoàng Minh Trị tiến hành cải cách trên tất cả các lĩnh vực.
* Cụ thể:
- Kinh tế.
- Chính trị.
- Giáo dục.
+ Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc.
? Nêu nội dung cải cách về giáo dục?
+ Chú trọng nội dung Khoa học-kĩ thuật
+ Cử Học sinh ưu tú đi du học ở phương Tây.
- Quân sự.
Nêu theo
nội dung
cải cách
+ Tổ chức và huấn?luyện
kiểu phương
Tây.về quân sự?
+ Thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự
+ Phát triển kinh tế quốc phòng.

TIẾT 16, BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX-ĐẦU THẾ KỈ XX.
I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ.

1. Hoàn cảnh.
2. Nội dung.
3. Kết quả và ý nghĩa.
- Cải cách thắng lợi
? Nêu
kết quả
và chủ
ý nghĩa
- Nhật Bản trở thành
một nước
Tư bản
nghĩa.của
cải cách trên?
- Thoát khỏi nguy cơ là thuộc địa.

những



TIẾT 16, BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX-ĐẦU THẾ KỈ XX.
I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ.

THẢO LUẬN
Theo em cuộc Duy tân Minh Trị có phải là một
cuộc cách mạng tư sản không? Vì sao?

TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX
I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ.

Cuộc Duy tân
Minh Trị là
cuộc cách mạng
tư sản là vì:

- Xóa bỏ những rào cản của chế độ phong kiến
ở Nhật Bản tạo điều kiện cho KTTBCN phát triển.
- Chính quyền phong kiến của Sô-gun đã
chuyển sang tay quý tộc tư sản hóa đứng đầu là
Thiên hoàng Minh Trị.

- Những cải cách “Âu hóa” về hành chính, kinh tế
tài chính, văn hóa, giáo dục mang tính chất tư sản
rõ rệt: xóa bỏ các”phiên”, thống nhất thị trường
dân tộc (1871), thống nhất tiền tệ; xóa bỏ quyền
sở hữu ruộng đất phong kiến (1871).


TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX
I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ.
II. NHẬT BẢN CHUYỂN SANG CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC.
1. Kinh tế
- Kinh tế Nhật Bản phát triển mạnh mẽ.
- Nhiều công ty độc quyền ra đời và chi phối nền kinh tế, chính trị:
saotếkinh
tếBản

Nhậtphát
Bảntriển
phátthì
triển
Mít-xưi và Mít-su-bi-si.??Vì
Kinh
Nhật
kéo

mạnh
theo
hệ mẽ?
quả gì?


Matsukata Masaoyoshi

Người sáng lập công ti
Mitsubisi



TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX
I. CUỘC DUY TÂN MINH TRỊ.
II. NHẬT BẢN CHUYỂN SANG CHỦ NGHĨA ĐẾ QUỐC.
1. Kinh tế
- Kinh tế Nhật Bản phát triển mạnh mẽ.
- Nhiều công ty độc quyền ra đời và chi phối nền kinh tế, chính trị:
Mít-xưi và Mít-su-bi-si.

? Nhật Bản đã thực hiện đường lối
- Nhật Bản đẩy mạnh chiến tranh
lược
và bành
trướng.
đối xâm
ngoại
như
thế nào?

2. Chính trị

+ 1894-1895: Chiến tranh Trung-Nhật.
? Nhật Bản đã thực
+ 1904-1905: Chiến tranh Nga-Nhật.

hiện chính sách
xâm lược và bành trướng ở những
- Kết quả.
quốc
gia
nào?
những
vùng
màLiêu
Nhật
+ Nhật giành thắng ?
lợiKể
và tên
mở rộng

thuộc
địa: đất
Chiếm
Đông, phía
Nam đảo Xa-kha-lin, Đài Loan,
Lữ Thuận,
Sơn Đông, bán đảo
Bảncảng
đã chiếm
được?
Triều Tiên.

=> Chuyển sang giai đoạn Chủ nghĩa Đế quốc.
- Đặc điểm: Nhật Bản là Đế quốc phong kiến quân phiệt.


LƯỢC ĐỒ ĐẾ QUỐC NHẬT CUỐI THẾ KỈ XIX ĐẦU THẾ KỈ XX

NĂM 1872-1875: CHIẾM LƯU CẦU
NĂM 1895: CHIẾM ĐÀI LOAN
NĂM 1905: CHIẾM PHÍA NAM ĐẢO XA-KHA-LIN VÀ LIÊU ĐÔNG, LỮ THUẬN
NĂM 1910: CHIẾM BÁN ĐẢO TRIỀU TIÊN
NĂM 1914: CHIẾM SƠN ĐÔNG


TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX
1. Hoàn cảnh.

CỦNG CỐ.
1. Kinh tế

I. CUỘC DUY TÂN
MINH TRỊ.

2. Nội
dung.

3. Kết quả
và ý nghĩa.

NHẬT BẢN GIỮA
T K XIX – ĐẦU TK XX

II. NHẬT BẢN
CHUYỂN SANG
CHỦ NGHĨA
ĐẾ QUỐC.

2. Chính trị


TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX

CỦNG CỐ.
Câu 1: Trước nguy cơ bị xâm lược, Nhật Bản đã tiến
hành………..
a. Tiếp tục duy trì chế độ phong kiến
b. Tiến hành cách mạng lật đổ Nhật hoàng.
c. Bắt tay với các nước đế quốc để phát triển kinh tế.
d.

d Canh tân để phát triển đất nước.
Câu 2: Cuộc Duy tân Minh Trị được thực hiện vào năm…..
a. 1861
b
b. 1868
c. 1870
d. 1871


TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX

CỦNG CỐ.

?Trình bày nội dung của cuộc Duy tân
Minh Trị?


Cải
cách
Minh
Trị

Chính trị
- Xã hội

+ Xác lập quyền thống trị của tầng lớp quý tộc
tư sản.
+ 1889 ban hành Hiến pháp.
+ Thiết lập chế độ Quân chủ lập hiến.

Kinh tế

+ Thống nhất tiền tệ
+ Phát triển kinh tế Tư bản chủ nghĩa ở nông thôn
+ Xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống…

Văn hóa
giáo dục

Quân sự

+ Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc.
+ Chú trọng nội dung Khoa học-kĩ thuật
+ Cử Học sinh ưu tú đi du học ở phương Tây.

+ Tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây.
+ Thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự
+ Phát triển kinh tế quốc phòng.


TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX

CỦNG CỐ.
Theo
Theo em,
em, công
công cuộc
cuộc công
công nghiệp
nghiệp hóahóahiện

hiện đại
đại hóa
hóa của
của Việt
Việt Nam
Nam hiện
hiện nay
nay có
có thể
thể
học
học tập
tập kinh
kinh nghiệm
nghiệm gì
gì từ
từ cuộc
cuộc Duy
Duy tân
tân
Minh
Minh Trị
Trị của
của Nhật
Nhật Bản?
Bản?


TIẾT 16. BÀI 12: NHẬT BẢN GIỮA THẾ KỈ XIX – ĐẦU THẾ KỈ XX

CỦNG CỐ.

Những
sựcủa
kiện
nào chứng
tỏ vàovới
cuối
??Đặc
điểm
CNĐQ
Nhật giống
thế kỉ
thếchúng
kỉ XX,ta
Nhật
Bản trở
nước
đếXIX-đầu
quốc nào
đã học?
thành chủ nghĩa Đế quốc?