su lai hoa cac AO

Phm Thị Thuỷ -T Hoỏ THPT Hu Lc
2
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
I
I
. Khái niệm về sự lai hoá
. Khái niệm về sự lai hoá


Hãy viết cấu hình e của ntử C và H , mô tả sự tạo thành
Hãy viết cấu hình e của ntử C và H , mô tả sự tạo thành
liên kết trong phân tử CH
liên kết trong phân tử CH
4
4
?.
?.




Để giải thích dạng hình học của phân tử trong nhiều
Để giải thích dạng hình học của phân tử trong nhiều
trường hợp người ta phải dùng đến khái niệm về sự lai
trường hợp người ta phải dùng đến khái niệm về sự lai
hoá các AO nguyên tử .
hoá các AO nguyên tử .

Sự lai hoá AO nguyên tử là sự tổ hợp các AO của
Sự lai hoá AO nguyên tử là sự tổ hợp các AO của
cùng một nguyên tử , có năng lượng gần nhau để hình
cùng một nguyên tử , có năng lượng gần nhau để hình
thành các AO có năng lượng như nhau .
thành các AO có năng lượng như nhau .
Phm Thị Thuỷ -T Hoỏ THPT Hu Lc
2
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
Sự lai hoá của các AO nguyên tử




Đặc điểm của các AO lai hoá :
Đặc điểm của các AO lai hoá :
* Có kích thước và hình dạng hoàn toàn giống nhau ,
* Có kích thước và hình dạng hoàn toàn giống nhau ,
chỉ khác nhau về phương phân bố trong không gian .
chỉ khác nhau về phương phân bố trong không gian .
* Có bao nhiêu AO nguyên tử tham gia tổ hợp sẽ tạo
* Có bao nhiêu AO nguyên tử tham gia tổ hợp sẽ tạo
nên bấy nhiêu AO lai hoá .
nên bấy nhiêu AO lai hoá .
Phm Thị Thuỷ -T Hoỏ THPT Hu Lc
2
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
II. Các kiểu lai hoá thường gặp

II. Các kiểu lai hoá thường gặp
.
.
1.
1.
Lai hoá sp ( Lai hoá đường thẳng
Lai hoá sp ( Lai hoá đường thẳng
)
)


* Xét phân tử BeH
* Xét phân tử BeH
2
2
, BeCl
, BeCl
2
2


- Lai hoá sp là sự tổ hợp 1 AO s và 1 AO p của một
- Lai hoá sp là sự tổ hợp 1 AO s và 1 AO p của một
nguyên tử tham gia liên kết tạo thành hai AO lai
nguyên tử tham gia liên kết tạo thành hai AO lai
hoá sp nằm thẳng hàng với nhau hướng về hai phía
hoá sp nằm thẳng hàng với nhau hướng về hai phía
- Vậy sự lai hoá sp là nguyên nhân dẫn đến tính thẳng
- Vậy sự lai hoá sp là nguyên nhân dẫn đến tính thẳng
hàng của các liên kết trong phân tử .

hàng của các liên kết trong phân tử .
Phm Thị Thuỷ -T Hoỏ THPT Hu Lc
2
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
2. Lai hoá sp
2. Lai hoá sp
2
2
(Lai hoá tam giác
(Lai hoá tam giác
)
)
* Xét phân tử BF
* Xét phân tử BF
3
3


- Lai hoá sp
- Lai hoá sp
2
2


là sự tổ hợp 1AO s với 2AO p của một
là sự tổ hợp 1AO s với 2AO p của một
nguyên tử tham gia liên kết tạo thành 3AO lai hoá sp
nguyên tử tham gia liên kết tạo thành 3AO lai hoá sp
2

2
nằm trong một mặt phẳng định hướng từ tâm đến đỉnh
nằm trong một mặt phẳng định hướng từ tâm đến đỉnh
của một tam giác đều .
của một tam giác đều .


Vậy sự lai hoá sp
Vậy sự lai hoá sp
2
2
là nguyên nhân dẫn đến các góc
là nguyên nhân dẫn đến các góc
liên kết phẳng 120
liên kết phẳng 120
0
0


Phm Thị Thuỷ -T Hoỏ THPT Hu Lc
2
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
3. Lai hoá sp
3. Lai hoá sp
3
3
( lai hoá tứ diện
( lai hoá tứ diện
)

)
* Xét phân tử CH
* Xét phân tử CH
4
4
-
Lai hoá sp
Lai hoá sp
3
3
là sự tổ hợp 1 AO s và 3 AO p của 1 nguyên tử
là sự tổ hợp 1 AO s và 3 AO p của 1 nguyên tử
tham gia liên kết tạo thành 4 AO lai hoá sp
tham gia liên kết tạo thành 4 AO lai hoá sp
3
3
định hướng từ tâm
định hướng từ tâm
đến 4 đỉnh của tứ diện đều , các trục đối xứng của chúng tạo
đến 4 đỉnh của tứ diện đều , các trục đối xứng của chúng tạo
với nhau một góc 109
với nhau một góc 109
0
0
28
28
-
Sự lai hoá sp
Sự lai hoá sp
3

3
là nguyên nhân dẫn đến hình dạng phân tử tứ
là nguyên nhân dẫn đến hình dạng phân tử tứ
diện .
diện .


*
*
Chỉ các AO có năng lượng xấp xỉ nhau mới có thể lai hoá
Chỉ các AO có năng lượng xấp xỉ nhau mới có thể lai hoá
với nhau được .
với nhau được .


Phm Thị Thuỷ -T Hoỏ THPT Hu Lc
2
Sự lai hoá của các AO nguyên tử
Sự lai hoá của các AO nguyên tử


III. Nhận xét chung về thuyết lai hoá
III. Nhận xét chung về thuyết lai hoá


* Xét phân tử BeH
* Xét phân tử BeH
2
2
và H

và H
2
2
O, đều có 3 nguyên tử trong
O, đều có 3 nguyên tử trong
phân tử trong khi BeH
phân tử trong khi BeH
2
2
có dạng đường thẳng thì phân tử
có dạng đường thẳng thì phân tử
H
H
2
2
O có dạng góc , giải thích tại sao?
O có dạng góc , giải thích tại sao?
* Thuyết lai hoá có ý nghĩa để giải thích dạng hình học
* Thuyết lai hoá có ý nghĩa để giải thích dạng hình học
của phân tử .
của phân tử .