Các nhân tố ảnh hưởng đến việc tổ chức công tác kế toán tại các công ty chế biến thực phẩm trên địa bàn thành phố hồ chí minh

TR

GI O
OT O
N ă
ă
CăCỌN ăN
ăTP

OẨN ăT

ăT

CÁCăN ÂNăT ă N ă
C

O

N ă

CăCÔNG TÁC K ăTOÁNăT

TY N ẨN ăC

ăB

NăT

AăBẨN T ẨN ăP
LU NăV NăT

CM

NăV

ăCÁCăCỌN ă

CăP
ă
CăS

Mã s ngành: 60340301

ă

ăC ăM n ăt

MăTRÊNă

ăC ÍăM N

Chuyên ngành: K TO N

T Ơn ăp

CăT ă

n ă11 n mă2016


TR

GI O
OT O
N ă
ă
CăCỌN ăN
ăTP

OẨN ăT

ăT

CÁCăN ÂNăT ă N ă
C

O

N ă

CăCÔNG TÁC K ăTOÁNăT

TY NGÀN ăC

ăB

NăT

AăBẨN T ẨN ăP
LU NăV NăT

CM

CăP
ă

NăV

CăT ă

ăCÁCăCỌN ă
MăTRÊNă

ăC ÍăM N
CăS

huyên ngành: K TO N
Mã s ngành: 60340301

CÁNăB ă

N ăD NăK OAă

T Ơn ăp

ă

ăC ăM n ăt

C: PGS.TS VẪăV NăN

n ă11 n mă2016


i

L

ăCAMă OAN

Tôi xin cam đoan đ tài lu n v n “ ác nhân t

nh h

ng đ n vi c t ch c công

tác k toán t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H

hí

Minh” là công trình c a vi c h c t p và nghiên c u th t s nghiêm túc c a b n thân.
Nh ng k t qu nêu ra trong nghiên c u này là trung th c và ch a t ng đ

c công b

tr

c t ng h p

c đây. ác s li u trong lu n v n nghiên c u có ngu n g c rõ ràng, đ

t nh ng ngu n thông tin đáng tin c y.
P

C

Mn

t n 11 n m 2016

HOẨN ăT

ăT

O


ii

L
Tôi xin g i đ n quỦ Th y
Qu n lỦ khoa h c và

ô

ăC Mă N
khoa K toán – Tài chính – Ngân hàng; Phòng

ào t o sau đ i h c – Tr

ng

i h c ông ngh Tp.H M; t t

c quỦ Th y ô đã cùng v i tri th c và tâm huy t c a mình đ truy n đ t v n ki n
th c quỦ báu và t o m i đi u ki n thu n l i cho chúng tôi trong su t th i gian h c t p
t i tr

ng.

Tôi chân thành c m n PGS.TS.

õ

n Nh đã t n tâm h

ng d n tôi trong su t

th i gian th c hi n đ tài lu n v n.
M c dù, tôi đã c g ng r t nhi u trong su t quá trình nghiên c u và th c hi n lu n
v n. Nh ng do h n ch v m t th i gian cùng v i vi c thi u kinh nghi m trong nghiên
c u nên đ tài lu n v n ch c ch n còn nhi u h n ch và thi u sót. Tôi r t mong nh n
đ

c nh ng Ủ ki n đóng góp quỦ báu c a quỦ Th y ô đ lu n v n c a tôi đ

c hoàn

thi n h n n a.
P

C

Mn

t n 11 n m 2016

Tác gi

HoƠn ăT ăT

o


iii

TịMăT T
tài trình bày t ng quát lỦ thuy t v các nhân t

nh h

ng đ n vi c t ch c

công tác k toán, trong đó nêu ra m t s n i dung lỦ thuy t cho đ tài nh đ c đi m
ho t đ ng kinh doanh c a các công ty ch bi n th c ph m, đ c đi m v t ch c b
máy qu n lỦ trong các công ty ch bi n th c ph m;... Trình bày c s lỦ thuy t liên
quan đ n t ch c công tác k toán nh : Khái ni m, Ủ ngh a, nguyên t c c a vi c t
ch c công tác k toán trong doanh nghi p, n i dung c a t ch c công tác k toán
trong doanh nghi p. Tác gi c ng đã xác đ nh các nhân t

nh h

ng đ n vi c t ch c

công tác k toán t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H
Chí Minh thông qua ph
trong ch

ng pháp nghiên c u đ nh tính và đ nh l

ng đ

ng 4, tác gi đã ch ra r ng mô hình và các thang đo đ

nghiên c u là có Ủ ngh a. K t qu c a nghiên c u nêu rõ: có 5 nhân t

c th c hi n

c s d ng trong
nh h

ng đ n

t ch c công tác k toán t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành
ph H Chí Minh. M i m t nhân t có m c đ tác đ ng đ n t ch c công tác k toán
t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh khác
nhau và đ

c s p x p theo tr t t t cao xu ng th p nh sau: trình đ chuyên môn c a

nhân viên k toán, các quy đ nh pháp lỦ, đ c đi m ngành ch bi n th c ph m, Yêu c u

v

ng d ng công ngh thông, h th ng ki m soát n i b .

Tác gi đ xu t nhóm gi i pháp theo 5 nhân t
công ty ngành ch bi n th c ph m.

nh h

ng đ n công tác k toán t i các

ng th i đ thu n l i cho t ch c và th c hi n

công tác k toán, tác gi c ng đ xu t m t s ki n ngh nh m t o thu n l i h n cho
các công ty ngành ch bi n th c ph m hoàn thi n công tác k toán t i đ n v .


iv

ABSTRACT
Thread overall presentation of the theory of factors affecting the organization
of accountants, which raised a number of theoretical issues to topics such as business
characteristics of the food-processing company the characteristics of the
organizational structure of the management company in the food processing, ...
Presenting theoretical basis related to the organization of accountants as: concept,
meaning, the principle of organization of accountants in business, the content of the
organization of accountants in business. The author has identified the factors affecting
the organization of accountants at companies processing food industry in the province
of Ho Chi Minh City through qualitative research methods and quantification is done
in chapter 4, The authors have shown that the model and the scale used in the study

was significant. Results of the study stated: there are 5 factors that affect the
organization of accountants at companies processing food industry in the province of
Ho Chi Minh City. Each one factor affecting the level of organization of accountants
at companies processing food industry in the area of different deals and are arranged
in order from high to low as follows: the professional qualifications of accountants,
legal regulations, characteristics of food processing industry, requirements of IT
applications, internal control system.
The authors propose solutions in 5 factors affecting accounting work in the company
of food processing industry. At the same time to facilitate the organization and
implementation of accounting work, the author also proposes a number of
recommendations in order to create more favorable for companies processing food
industry complete accounting work in the unit.

.


v

M CăL C

L

ăCAMă OAN ...........................................................................................................i

L

ăC Mă N............................................................................................................... ii

TịMăT T .................................................................................................................... iii
ABSTRACT ..................................................................................................................iv

DAN ăM CăT ăV

TăT T ....................................................................................... x

DAN ăM C CÁCăB N ăB

U ................................................................................xi

DAN ăM CăCÁCă ỊN ăV ................................................................................... xii
P

NăM ă

U ............................................................................................................ 1

1. Lýădoăl aăc

năđ ătƠ : ........................................................................................... 1

2 ăM căt êuăn

ênăc u: ............................................................................................ 1

3 ăCơuă

ăn

4ă

n ăvƠăp

ăt

5 ăP

ênăc u: .............................................................................................. 2

n ăp

6 ăụăn

măv ăn

păn

ênăc u ........................................................................ 2

ênăc u...................................................................................... 2

aăc aăđ ătƠ :................................................................................................. 3

6.1 Ý ngh a khoa h c .............................................................................................. 3
6.2 Ý ngh a th c ti n .............................................................................................. 3
7 ăK tăc uălu năv n .................................................................................................... 3
C

N ă1:ăT N ăQUANăCÁCăN
1 1ăC căn

ênăc uăn

1 2ăC căn

ênăc uătron ăn

1 3ăN

năxétăv ăc căn

K TăLU NăC
C

ÊNăC UăTR

C ................................... 4

căn oƠ ................................................................................ 4
c ................................................................................ 6

ênăc uătr

căvƠăx căđ n ăk eă

n ăn

ênăc u ............ 8

N ă1 ........................................................................................... 10

N ă2:ăC ăS ăLụăT UY T .......................................................................... 11

2 1ăT n ăquanăv ăt ăc

căcôn ăt căk ăto n ........................................................... 11

2.2.1 Khái ni m, ý ngh a, nguyên t c c a vi c t ch c công tác k toán trong
doanh nghi p ........................................................................................................ 11
2211K
2112Ýn

n m ............................................................................................... 11
ac av ct c

c côn t c k to n tron doan n

2 1 1 3 N uyên t c c a v c t c

c côn t c k to n tron doan n

p ............ 13
p ...... 13

2.1.2 N i dung c a t ch c công tác k toán trong doanh nghi p .................... 15


vi

2121

c

c b m y k to n o c t uê d c v k to n ............................... 15

2122

c

ct un

c

n x lý và k m tra t ôn t n k to n qua

t

n

n t k to n ................................................................................................ 17

2123

c

c

t

n

o và x lý t ôn t n k to n qua

t

n tà k o n

và s k to n ...................................................................................................... 19
2124

c

c cun c p t ôn t n k to n qua

t

n b o c o tà c n và

b o c o k to n qu n tr .................................................................................... 22
2125

c

c k m tra k to n ....................................................................... 24

2126

c

c n d n tn

c tron t c

2 2ă

căđ mă o tăđ n ăk n ădoan ăn Ơn ăc

t ăc

căcôn ăt căk ăto nătron ăc căcôn ătyăc

2 3ăC căn ơnăt ăt căđ n ăđ năt ăc
b năt

căp

c côn t c k to n .................... 26
ăb năt
ăb năt

căp
căp

mă n ă

n ăđ nă

m ........................ 27

căcôn ăt căk ăto nătron ădoan ăn

pc

ă

m ........................................................................................................ 29

2.3.1 Các quy đ nh pháp lý ................................................................................... 29
2.3.2 H th ng ki m soát n i b ........................................................................... 35
2.3.3 Yêu c u v

ng d ng công ngh thông tin................................................. 36

2.3.4 Trình đ chuyên môn c a nhân viên k toán ............................................ 37
2.3.5

c đi m ngành ch bi n th c ph m ......................................................... 38

2 4ăMôă ìn ăn
K TăLU NăC
C

N ă2 ........................................................................................... 40

N ă3:ăP
3 1ăP

n ăp

3.1.1 Ph

ênăc u .......................................................................................... 39
N ăP ÁPăN

păn

ÊNăC U ...................................................... 41

ênăc u.................................................................................. 41

ng pháp chung .................................................................................... 42

3.1.2 S đ thi t k nghiên c u............................................................................ 42
3 2ăT

tăk ăn

ênăc u ........................................................................................... 44

3.2.1 Xây d ng thang đo ...................................................................................... 44
3211

an đo các nhân t

n

n đ n vi c t ch c công tác k toán t i

các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh .. 44
3212

an đo t ch c công tác k toán t i các công ty ngành ch bi n th c

ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh....................................................... 47

vii

3.2.2 Xây d ng gi thuy t v các nhân t

nh h

ng đ n vi c t ch c công tác

k toán t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H
Chí Minh ............................................................................................................... 47
3 2 2 1 C c quy đ n p
3222

t

p lý ............................................................................. 47

n k m so t n

3 2 2 3 Yêu c u v

b ..................................................................... 48

n d n côn n

t ôn t n ............................................. 48

3 2 2 4 rìn đ c uyên môn c a n ân v ên k to n ......................................... 49

3225

c đ m n àn c

b nt

3.2.3 Mô hình h i quy các nhân t

cp

m .................................................... 49

nh h

ng đ n vi c t ch c công tác k

toán t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí
Minh ...................................................................................................................... 50
3.2.4 Mô t d li u và ph
3.2.4.1 Ph

ng pháp thu th p d li u ........................................ 50

ng pháp ch n m u ......................................................................... 51

3.2.4.2 Kích th

c m u kh o sát ....................................................................... 51

3 3ăCôn ăc ăp ơnăt c ăvƠăquyătrìn ăt uăt

p ăx ălýăd ăl u ................................ 52

3.3.1 Công c phân tích d li u ........................................................................... 52
3.3.2 Quy trình thu th p d li u .......................................................................... 52
3.3.3 Quy trình x lý d li u ................................................................................ 52
K TăLU N C
C
4 1ă T
p

N ă3 ................................................................................ 54

N ă4:ăK TăQU ăN
că tr n ă t ă c

ÊNăC U ...................................................... 55

că côn ă t că k ă to nă t ă c că côn ă tyă n Ơn ă c

mătrênăđ aăbƠnăt Ơn ăp

ă

4.2 K t qu ch yămôă ìn ăđ n ăl

ă b nă t

că

ăC ăM n ......................................................... 55
ng .................................................................... 57

4.2.1 ánh giá đ tin c y thang đo b ng h s Cronbach's alpha: ................... 58
4211 K mđn

s t n c y Cronbac ’s alp a c o t an đo b n “C c quy

đ n p p lý” ..................................................................................................... 58
4212 K m đn

s t n c y Cronbac ’s alp a c o t an đo b n “

t n k m so t n

b ” ..................................................................................... 59

4213 K mđn

s t n c y Cronbac ’s alp a c o t an đo b n “Yêu c u

v

n d n côn n

t ôn t n” .................................................................... 59


viii

4214 K mđn

s t n c y Cronbac ’s alp a c o t an đo b n “ rìn đ

c uyên môn c a n ân v ên k to n” .................................................................. 60
4215 K m đn
đ m n àn c

s t n c y Cronbac ’s alp a c o t an đo b n “

b nt

4216 K mđn

cp

c

m” ...................................................................... 61

s t n c y Cronbac ’s alp a c o t an đo b n “t ch c

công tác k toán t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành
ph H Chí Minh” ............................................................................................. 61
4.2.2.Phân tích nhân t khám phá EFA ............................................................. 62
4 2 2 1 P ân t c k

mp

EFA c o b n đ c l p .......................................... 62

4 2 2 2 P ân t c k

mp

EFA c o b n p

t u c “t ch c công tác k toán

t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí
Minh” ................................................................................................................. 65
4.3. P ơnăt c ă
4.3.1. Ph

ăquy .............................................................................................. 66

ng trình h i quy tuy n tính ............................................................... 66

4.4. K măđ n ăc că

ăt

tăc năt

tătron ămôă ìn ăp ơnăt c ă

ăquy ............ 69

4.4.1. Ki m đ nh gi thuy t v ý ngh a c a các h s h i quy ............................ 69
4.4..2. Ki m đ nh hi n t

ng đa c ng tuy n ....................................................... 69

4.4..3. Ki m đ nh v phân ph i chu n c a ph n d ........................................... 70
4.4.4. Ki m đ nh v tính đ c l p c a ph n d ..................................................... 70
4 5 ăK mătraăc că

ăđ n ămôă ìn ă

4.5.1. Ki m đ nh gi đ nh ph

ăquyăb

................................................... 71

ng sai c a sai s (ph n d ) không đ i ............. 71

4.5.2. Ki m tra gi đ nh các ph n d có phân ph i chu n ................................ 72
K TăLU NăC
C

N ă4 ........................................................................................... 74

N ă5:ăK TăLU NăVẨăK

NăN

............................................................ 75

5 1ăK tălu n .............................................................................................................. 75

5 2ăK năn

ăđ ăv ăcác công ty ngành ch bi n th c ph mătrênăđ a bàn thành

ph H Chí Minh ..................................................................................................... 76
5.2.1 Trình đ chuyên môn c a nhân viên k toán ............................................ 76
5.2.2 Các quy đ nh pháp lý ................................................................................... 77
5.2.3

c đi m ngành ch bi n th c ph m ......................................................... 78

5.2.4 Yêu c u v

ng d ng công ngh thông tin ................................................. 78


ix

5.2.5 H th ng ki m soát n i b ........................................................................... 79
5 3ă

năc

ăvƠă

n ăn

ênăc uăt păt eoăc aăđ ătƠ ........................................ 81

K TăLU N .................................................................................................................. 83

TẨ ăL

UăT AMăK

O .......................................................................................... 84

T n ăV t ................................................................................................................. 84
T n ăAn ................................................................................................................. 85
P

ăL C


x

DAN ăM CăT ăV

TăT T

BCTC

Báo cáo tài chính

COSO

H th ng ki m soát n i b

CTKT

T ch c công tác k toán

DN

oanh nghi p

KSNB

ki m soát n i b

QDPL

Quy đ nh pháp lu t

NCBTP

Ngành ch bi n th c ph m

YCCN

ông ngh thông tin


xi

DAN ăM C CÁCăB N ăB

U

B n 4 1 K t qu đ t n c y t an đo b n “ ác quy đ nh pháp lỦ” .......................... 58
B n 4 2 K t qu đ t n c y t an đo b n “H th ng ki m soát n i b ” .................. 59

B n 4 3 K t qu đ t n c y t an đo b n “Yêu c u v

ng d ng công ngh thông

tin” ................................................................................................................................ 59
B n 4 4 K t qu đ t n c y t an đo b n “Trình đ chuyên môn c a nhân viên k
toán” ............................................................................................................................. 60
B n 4 5 K t qu đ t n c y t an đo b n “đ c đi m ngành ch bi n th c ph m” .. 61
B n 4 6 K t qu đ t n c y t an đo b n “t ch c công tác k toán t i các công ty
ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh” .............................. 62
B n 4 7:

s KMO và k m đ n Bartlett c c t àn p

B n 4 8: B n p

n ...................................... 63

n sa tr c .................................................................................. 63

B n 4 9 Ma tr n xoay ................................................................................................ 64
B n 4 10:
B n 4 11: P

s KMO và k m đ n Bartlett c c t àn p

n .................................... 65

n sa tr c ......................................................................................... 66

B n 4 12: K m tra đ p ù

p c a mô ìn .............................................................. 67

B n 4 13: B n p ân t c ANOVA ............................................................................. 67
B n 4 14: B n k t qu
B n 4 15: K t qu c

quy .................................................................................. 68
y Durb n-Watson..................................................................... 70


xii

DAN ăM CăCÁC
ìn 1 1: Mô ìn y u t quy t đ n c

tl

ỊN ăV

n k to n ................................................ 4

Hình 1.2: Mô hình “Model of information systems success” ......................................... 5
ìn 2 1: Mô ìn n
ìn 3 1: S đ t

ên c u đ xu t ......................................................................... 39

tk n

ên c u ............................................................................. 43

ìn 4 1:

t

p ân t n

a

ìn 4 2:

t

P-P Plot c a p

ìn 4 3:

t

sto ram c a p

tr d đo n và p

nd t

quy ....................... 71

n d – đã c u n óa .............................................. 72

n d – đã c u n óa ........................................... 73


1

P
1. Lýădoăl aăc

NăM ă

U

năđ ătƠ :

T ch c công tác k toán là m t trong nh ng n i dung có Ủ ngh a h t s c quan
tr ng trong vi c nâng cao hi u qu qu n lỦ t i doanh nghi p. o đó, đ phát huy vai
trò c a công tác này, đòi h i m i doanh nghi p ph i có s thích ng, linh ho t v i
đi u ki n v quy mô, đ c đi m t ch c s n xu t kinh doanh g n v i nh ng yêu c u
qu n lỦ c th t i đ n v mình.
Trong b i c nh h i nh p kinh t hi n nay, doanh nghi p i t Nam nói chung và
các công ty ngành ch bi n th c ph m TP. H
s c ép c nh tranh v i các công ty trong n
c nh tranh v i các công ty n
m nh c v v n, th

hí Minh nói riêng không ch ch u

c, trong t nh mà quy t li t h n là ph i

c ngoài, t p đoàn đa qu c gia đó là nh ng công ty

ng hi u và trình đ qu n lỦ.

doanh nghi p ph i tìm đ

c cho mình m t h

o v y đ c nh tranh đ

c, các

ng đi h p lỦ đ t n t i và phát tri n.

M t trong nh ng gi i pháp c n ph i làm là ti t ki m chi phí s n xu t, nâng cao hi u
qu qu n lỦ... mà thông tin quan tr ng làm c s đ th c hi n là thông tin k toán.
hính vì v y các doanh nghi p mu n phát tri n b n v ng thì đòi h i ph i t ch c t
công tác k toán, ho t đ ng hi u qu .
Trên th c t đã có r t nhi u các nghiên c u đ

c th c hi n liên quan đ n t

ch c công tác k toán t i các đ n v , các công ty thu c nhi u l nh v c khác nhau,
nh ng ch a có nghiên c u nào th c hi n t i các công ty ngành ch bi n th c ph m
trên đ a bàn thành ph H

hí Minh.

hính vì nh ng lỦ do v a nêu trên tác gi đã l a ch n đ tài cho lu n v n là
“ ác nhân t

nh h

ng đ n vi c t ch c công tác k toán t i các công ty ngành ch

bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H
2. M căt êuăn

hí Minh”.

ênăc u:

M c tiêu t ng quát: Nghiên c u các nhân t

nh h

ng đ n vi c t ch c công

tác k toán t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H

hí

Minh.
M c tiêu c th :
+ Xác đ nh các nhân t
+M cđ

nh h

nh h

ng đ n vi c t ch c công tác k toán.

ng c a các nhân t đ n vi c t ch c công tác k toán t i các


2

công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H
+

hí Minh.

xu t các gi i pháp nâng cao t ch c công tác k toán t i các công ty

ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh. .
3. Cơuă

ăn

ênăc u:

gi i quy t các m c tiêu nghiên c u đã đ t ra, các câu h i nghiên c u hình
thành t

ng ng nh sau:

+ Các nhân t nào nh h

ng đ n vi c t ch c công tác k toán t i các công ty

ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh?
+M cđ

nh h

ng c a các nhân t đ n vi c t ch c công tác k toán t i các

công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh?
Gi i pháp nào nâng cao t ch c công tác k toán t i các công ty ngành ch bi n
th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh?
4ă

ăt
-

n ăvà p
it

măv ăn

ênăc u

ng nghiên c u c a đ tài: các nhân t

nh h

ng đ n vi c t ch c công

tác k toán.
- Ph m vi nghiên c u

+ Không gian nghiên c u: đ tài t p trung vào nghiên c u t i các công ty
ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh.
+ Th i gian nghiên c u:
5 ăP

n ăp
Ph

păn

c ti n hành n m 2016

ênăc u

ng pháp nghiên c u c a đ tài là ph

pháp đ nh tính và đ nh l
P

li u nghiên c u, kh o sát đ

ng pháp h n h p, bao g m ph

ng.

n p pđn tn :

- Kh o sát s b , t ng h p, so sánh, đ i chi u đ nh n di n các nhân t
h

ng

nh

ng đ n vi c t ch c công tác k toán t i các công ty ngành ch bi n th c ph m

trên đ a bàn thành ph H Chí Minh. T đó xây d ng b ng câu h i kh o sát đ
phóng v n nhà qu n lỦ, các cán b viên ch c t i các công ty ngành ch bi n th c
ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh. T đó đ xu t mô hình nghiên c u phù
h p v i đi u ki n c a các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph
H Chí Minh.
N

ên c u đ n l

n

- Kh o sát các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H


3

Chí Minh thông qua b ng câu h i đ
nh m đánh giá các nhân t

nh h

c thi t k d a trên thang đo Likert 5 m c đ
ng đ n vi c t ch c công tác k toán t i các

công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh.
- ánh giá giá tr và đ tin c y b ng vi c ng d ng h s

ronbach Alpha và

phân tích nhân t khám phá (EFA).
ánh giá và ki m đ nh s phù h p c a mô hình h i quy b ng ph n m m


SPSS.
6. ụăn

aăc aăđ ătƠ :

6.1 Ý ngh a khoa h c
n d ng đ

-

c c s lỦ thuy t các nhân t

nh h

ng đ n vi c t ch c công

tác k toán và k t qu kh o sát đ phát tri n mô hình nâng cao vi c t ch c công tác
k toán.
n d ng đ

l

ng m c đ

c ph

nh h

ng pháp ki m đ nh mô hình h i quy tuy n tính b i đ đo

ng c a các nhân t đ n vi c t ch c công tác k toán t i các

công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh.
6.2 Ý ngh a th c ti n
tài đã xây d ng đ



c y c a chúng. Xác đ nh đ

c thang đo, đã ki m đ nh s phù h p c ng nh đ tin
c nh h

ng c a các nhân t đ n vi c t ch c công

tác k toán t i các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H
Chí Minh. T đó giúp các công ty ngành ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành
ph H

hí Minh có nh ng chính sách và ph

ng pháp phù h p đ nâng cao hi u

qu vi c t ch c công tác k toán.
7 ăK tăc uălu năv n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n, tài li u tham kh o, Lu n v n đ
ch

c k t c u thành 5

ng nh sau:


h

ng 1: T ng quan nghiên c u



h

ng 2:



h

ng 3: Ph



h

ng 4: K t qu nghiên c u và bàn lu n



h

ng 5: K t lu n và ki n ngh

s lỦ thuy t v công tác t ch c k toán trách nhi m.
ng pháp và mô hình nghiên c u


4

C

N ă1:ăT N ăQUANăCÁCăN

1 1ăC căn

ênăc uăn

ÊNăC UăTR

C

căn oƠ

Trên th gi i trong các nghiên c u tr

c đây liên quan đ n công tác k toán, các

tác gi ch y u ch đ c p t i nguyên lỦ và nguyên t c chung c a t ch c công tác
k toán, đ c đi m công tác k toán trong m t s lo i hình doanh nghi p đ c thù.
- Naomi S.Soderstrom & Kevin Jialin Sun (2007). “IFRSA doption and
Accounting Quality: A Review”. Nghiên c u cho r ng các y u t quy t đ nh đ n
ch t l

ng thông tin k toán khi áp d ng IFRS bao g m: h th ng pháp lu t và

chính tr , chu n m c k toán và vi c trình bày báo cáo tài chính. Trong đó, h th ng
pháp lu t và chính tr là nhân t
h

nh h

ng đ n ch t l

ng khác nhau. Nó có th tác đ ng tr c ti p đ n ch t l

đ ng gián ti p đ n ch t l

ng k toán theo nhi u
ng thông tin ho c tác

ng thông tin k toán thông qua các chu n m c k toán và

vi c trình bày báo cáo tài chính.

H th ng pháp lu t và chính tr

2

3

5

TrìnhbàyBCTC

11

7
9

hu n m c
k toán

Phát tri n th
tr ng tài chính

1

4

6

u trúc
v n

8

h s
h u

H
th ng
thu

10

h t l ng thông tin k toán
(N u n: Naom S Soderstrom & Kev n J al n Sun(2007))
Hình1.1: Mô hình y u t quy t đ nh ch t l
- Mô ìn

t

ng k toán

n t ôn t n t àn côn c a McLean & Delon (2003):Mô hình

“Model of information systems success”: t m d ch mô hình h th ng thông tin thành
công đ

c McLean &

elon đ a ra n m 2003 Nghiên c u đo l

ng s thành công

5

c a h th ng thông tin b ng các nhân t : ch t l
ch t l

ng d ch v , s d ng, s hài lòng c a ng

nghiên c u m i đ
tr

ng h th ng,ch t l

ng thông tin,

i s d ng, l i ích ròng, môhình

c phát tri n d a trên mô hình nghiên c u đã đ

c th c hi n

c đây c a chính tác gi .
M

quan

-

3 y u t “ch t l

v ” nh h

a c c y u t tron mô ìn n m 2003:
ng thông tin”, h t l

ng h th ng” và “ch t l

ng d ch

ng đ n l hay k t h p đ n “s d ng” và “s hài lòng c a ng

is

d ng”
- “S d ng” và “s hài lòng c a ng
d ng “ ph i đi tr

i s d ng” có m i liên h ch t ch . “S

c “S hài lòng c a ng

i s d ng” trong m t quá trình, nh ng

v i “s d ng” tích c c s d n đ n “s hài lòng c a ng
ngh a m i quan h nhân qu . T

i s d ng” cao h n trong Ủ

ng t , t ng “s hài lòng c a ng

i s d ng” s d n

đ n t ng “Ủ đ nh s d ng” và đo đó t ng “s d ng”
- K t qu c a “s d ng” và “s hài lòng c a ng

i s d ng”, t o ra “l i ích

ròng”
- Khi “l i ích ròng” là tích c c s

“s hài lòng c a ng

i s d ng”. Ng

nh h

ng và c ng c k t qu “s d ng” và

c l i, khi “l i ích ròng” là tiêu c c có kh

n ng d n đ n gi m s d ng và không ti p t c h th ng.

h t l ng
thông tin

ụ đ nh s
d ng

Ng i

s d ng

h t l ng
h th ng

h t l ng
d ch v

L i ích ròng
S d ng hài
lòng c a ng i
s d ng

Hình 1.2: Mô hình “Model of information systems success”
(N u n: McLean &Delon (2003))


6

Mô hình này c ng ph n nh các y u t tác đ ng đ n ch t l

ng h th ng thông

tin nói chung và h th ng thông tin k toán t nhu c u c a nhà qu n lỦ, thông tin
cung c p cho các đ i t
ch t l

ng s d ng c ng nh s hài lòng c a ng

ng các thông tin k toán đ

i s d ng đ n

c cung c p. T đó tác đ ng đ n vi c t ch c h

th ng thông tin k toán doanh nghi p nh m đ m b o các nhu c u trên trong m i
quan h g n bó v i nhau.
1.2 C căn

ênăc uătron ăn

c

Hu nh Nguyên Thanh Trúc, lu n v n th c s Tr

ng

i H c

ông Ngh

Tp.H M (2015) “ ánh giá các nhân t tác đ ng đ n t ch c công tác k toán t i
các doanh nghi p nh và v a trong ngành xây d ng trên đ a bàn Tp.H M”. Nghiên
c u đ a ra các nhân t tác đ ng đ n t ch c công tác k toán t i các

N xây d ng

trên đ a bàn Tp.H M. T đó đ a ra mô hình các nhân t tác đ ng đ n t ch c công
tác k toán t i

N xây d ng nh và v a. Nghiên c u h

hi u rõ h n các nhân t
NN
nh h

nh h

ng đ n ch t l

ng đ n m c tiêu là tìm

ng t ch c công tác k toán t i các

trong ngành xây d ng. T c s lỦ lu n, tác gi xác đ nh đ
ng t i ch t l

ng t ch c công tác k toán t i các NN

d ng là: đ c đi m ngành, các h

ng d n có tính pháp lỦ, ph

c 5 nhân t

trong ngành xây
ng ti n, c s v t

ch t t ch c k toán, quan tâm đ n công tác k toán c a ch

N, trình đ

chuyên môn c a nhân viên k toán. Ph

c s d ng là

ph

ng pháp đ nh tính và đ nh l

kh o sát, kh o sát 176 đ i t

ng pháp nghiên c u đ

ng. M u nghiên c u l p b ng câu h i đ đi u tra

ng làm trong ngành xây d ng. Thu th p, phân tích x

lỦ d li u kh o sát, dùng ph n m m SPSS16.0 ch y mô hình h i quytuy n tính b i,
ki m đ nh thang đo b ng ph

ng pháp h s tin c y ronbach Anpha và phân tích

EFA. K t qu nghiên c u 5 nhân t ban đ u tác đ ng đ n ch t l

ng công tác k

toán v n không thay đ i và có 2 nhân t tác đ ng m nh nh t đ n ch t l
công tác k toán đó là các h
c a ch

ng t ch c

ng d n có tính pháp lỦ, quan tâm đ n công tác k toán

N.

T tr

c n m 2000 đã có nh ng công trình nghiên c u khoa h c ng d ng v n

đ lỦ lu n vào th c ti n và đã đ t đ
tác k toán

công ty

c hi u qu nh t đ nh nh đ tài "T ch c công

t li u ch t đ t

i t Trì" c a tác gi TS.Ngô Th

hi làm

ch nhi m đã v n d ng lỦ lu n vào x lỦ v n đ t ch c công tác k toán

công ty

này, thông qua vi c kh o sát th c tr ng t ch c công tác k toán t i công ty này,

7

đ a ra đ

c các nh

c đi m và nguyên nhân các nh

c đi m trong vi c t ch c

công tác k toán. T đó đ xu t các gi i pháp nh m hoàn thi n t ch c công tác k
toán t i công ty v t li u ch t đ t

i t Trì.

tài đã đ

c

ông ty tri n khai th c

hi n t t, t o đi u ki n cho công tác k toán c a công ty t ng thêm tính hi u qu .
TS. Ngô Th

hi và TS.

ng ình Hu (2000) c ng tri n khai nghiên c u đ

tài "T ch c công tác k toán t i Liên Hi p

ng s t

i t Nam", đ tài đã nghiên

c u lỦ lu n v t ch c công tác k toán cho m t đ n v l n, nhi u đ n v ph thu c
tác gi đã v n d ng so sánh lỦ thuy t v t ch c công tác k toán và th c tr ng t
ch c công tác trong đ n v quy mô l n và nhi u đ n v tr c thu c nêu các khó kh n
trong vi c t ch c k toán và nhi u đi m h n ch th c hi n t i đ n v , đ tài c ng
đ a ra đ

c các ki n ngh h u ích cho đ n v trong vi c hoàn thi n và t ch c công

tác k toán nh t là trong vi c t ch c b máy k toán v n d ng l nh ho t và hi u qu
tránh c ng k nh và luân chuy n ch ng t trùng l p gi a các đ n v , các b ph n và
đã ng d ng t t cho Liên Hi p này.
N m 2005 đ tài lu n án ti n s "Hoàn thi n t ch c h ch toán k toán trong
các công ty c ph n

i t Nam" c a TS. inh Th Mai, đã h th ng hóa lỦ lu n v

t ch c công tác h ch toán k toán

các T P, đ ng th i nghiên c u th c tr ng t

ch c công tác h ch toán k toán trong các T P, trong th i đi m này vi c nghiên
c u các công ty c ph n có Ủ ngh a quan tr ng giúp cho vi c t ch c k toán lo i
hình doanh nghi p này phát tri n và làm hình m u cho các doanh nghi p khác ng
d ng.

tài đã ch ra các n i dung c n t ch c k toán t i các

T P. Qua đó đ

xu t nh ng gi i pháp hoàn thi n. Tuy nhiên, m t s v n đ hoàn thi n v phân tích
T và báo cáo k toán qu n tr v n nghiên c u ch a sâu s c.
tài lu n án ti n s “Hoàn thi n h th ng t ch c công tác k toán trong các
doanh nghi p nh và v a nh m t ng c

ng công tác k toán qu n tr ” c a TS Ngô

Th Thu H ng n m 2007 đã h th ng hóa đ
công tác k toán

N nh và v a. Thông qua kh o sát th c ti n v t ch c công tác

k toán trong m t s
t đ

NN

thu c các lo i hình SXKD khác nhau, tác gi đã mô

c hi n tr ng các h n ch trong t ch c công tác k toán c a lo i hình NN

c ng nh nêu lên đ
đ

c nh ng nguyên t c c b n v t ch c

c các nguyên nhân các h n ch này. T đó tác gi đã đ xu t

c m t s gi i pháp hoàn thi n v t ch c công tác k toán nh m áp d ng hi u


8

qu trong các NN

trong đi u ki n nhân l c h n ch trình đ và ngu n kinh phí

h n h p.
tài lu n án ti n s "T ch c công tác k toán trong các công ty ch ng khoán
i t Nam" c a TS. Nguy n M nh Thi u n m 2011 đã đánh giá th c tr ng t ch c
công tác k toán trong các công ty ch ng khoán i t Nam.

ây là m t trong nh ng

đ tài nêu lên th c tr ng t ch c công tác k toán c a doanh nghi p đ c thù là các
công ty ch ng khoán, đ a ra các đ c thù c a ngành ngh

nh h

ng đ n vi c t

ch c công tác k toán. Rút ra nh ng u đi m và nh ng h n ch trong t ch c công
tác k toán c a các công ty ch ng khoán. T đó đ xu t các gi i pháp phù h p đ
th c hi n trong các công ty ch ng khoán i t Nam.
tài lu n án ti n s “Hoàn thi n t ch c công tác k toán trong các
t p đoàn

N thu c

u khí qu c gia i t Nam” c a TS. Tr n H i Long n m 2011 đã h th ng

hóa làm rõ nh ng v n đ lỦ lu n v t p đoàn kinh t , t ch c công tác k toán trong
các

N thu c t p đoàn kinh t .

ây c ng là m t đ tài mang tính đ c thù ngành và

t ch c k toán trong t p đoàn v i quy mô l n và các đi u ki n thu n l i v kinh
phí trong t ch c công tác k toán vi c nghiên c u v n d ng công ngh thông tin
và h th ng ERP đ

c v n d ng t i lo i hình doanh nghi p này. Tác gi đã có

nh ng đ xu t mang tính kh thi v t ch c công tác k toán t i m t s
t p đoàn

N thu c

u khí qu c gia i t Nam.

tài lu n án ti n s “Hoàn thi n t ch c công tác k toán trong các công ty c
ph n s n xu t xi m ng
th ng hóa đ

i t Nam” c a TS. Ngô Th Thu H

ng n m 2012 đã h

c nh ng lỦ lu n c b n v t ch c công tác k toán

N s n xu t.

ng th i, thông qua kh o sát th c ti n v t ch c công tác k toán trong m t s
N s n xu t xi m ng
xu t đ

i t Nam thu c các lo i hình s h u khác nhau, tác gi đã đ

c nh ng gi i pháp hoàn thi n v t ch c công tác k toán, song ch m i

gi i h n đ i v i các N thu c ngành s n xu t xi m ng
1.3 N

năxétăv ăc căn

ênăc uătr

căvƠăx căđ n ăk eă

n ăn

ênăc u

Nghiên c u t ng quan các công trình liên quan đ n đ tài lu n v n nh m phân
tích, đánh giá các công trình đã công b c a các tác gi khác nhau đ th y đ

c

nh ng k t qu nghiên c u c ng nh nh ng v n đ còn ti p t c ph i nghiên c u. o
m i th i k khác nhau, s phát tri n c a kinh t xã h i c ng khác nhau nên các đ
tài nghiên c u ch có th đ t đ

c nh ng k t qu t

ng ng v i th i gian nghiên


9

c u. Khi có s thay đ i v th i gian c ng nh trình đ phát tri n c a kinh t xã h i
thì c n thi t ph i ti p t c nghiên c u các v n đ còn h n ch tr
Qua k t qu t ng quan các nghiên c u tr
nghiên c u n
l

c đây, tác gi nh n th y r ng các

c ngoài đ u t p trung nghiên c u v các nhân t

ng thông tin k toán. ác nghiên c u trong n

k toán th

c đây.

ng không đi theo h

nh h

ng ch t

c liên quan đ n công tác t ch c

ng khám phá nhân t tác đ ng mà ch t p trung

nghiên c u sâu v công tác t ch c công tác k toán b ng cách h th ng các v n đ
lỦ lu n có liên quan, ti n hành kh o sát, so sánh, đ i chi u đ tìm hi u và đánh giá
công tác k toán t i

N. Ph

ng pháp nghiên c u đ

này lànghiên c u đ nh tính, nghiên c u đ nh l

ng đ

c s d ng t i các nghiên c u
c s d ng ch y u là ph

ng

pháp th ng kê mô t , ki m đ nh T.Test.
Ng

i vi t s k th a t nghiên c u c a các tác gi nêu trên và đ a ra các bi n

đ c l p và bi n ph thu c. Nh v y mô hình nghiên c u v các nhân t

nh h

ng

đ n vi c t ch c công tác k toán s bao g m các nhân t : các quy đ nh pháp lỦ, h
th ng ki m soát n i b , yêu c u v

ng d ng công ngh thông tin, trình đ chuyên

môn c a nhân viên k toán, đ c đi m ngành ch bi n th c ph m. Trong nghiên c u
này ng

i vi t s d a trên mô hình nghiên c u các nhân t này và thi t k b ng câu

h i kh o sát đ nghiên c u nh h
là các nhân t

nh h

ng c a các bi n đ c l p trên đ n bi n ph thu c

ng đ n vi c t ch c công tác k toán t i các công ty ngành

ch bi n th c ph m trên đ a bàn thành ph H Chí Minh.
Qua đó cho th y nghiên c u v đánh giá các nhân t tác đ ng đ n công tác t
ch c k toán t i các

riêng b ng ph

N nói chung và các công ty ngành ch bi n th c ph m nói

ng pháp đ nh l

ng đ

c th c hi n v i d li u thu th p thông qua

b ng câu h i kh o sát và x lỦ, phân tích b ng ph n m m SPSS nh m phân tích
nhân t , ki m đ nh thang đo và ki m đ nh s phù h p c a mô hình là v n đ m i.
Nghiên c u này giúp các công ty ngành ch bi n th c ph m hi u rõ h n các y u t
tác đ ng đ n công tác t ch c k toán, y u t nào tác đ ng m nh, y u t nào tác
đ ng y u, t đó làm n n t ng cho vi c xây d ng b máy k toán c ng nh b máy
c a N hi u qu h n.


10

K TăLU N C
N i dung chính c a ch

N ă1

ng này giúp cho ng

iđ cn mđ

c b c tranh toàn

c nh v các công trình nghiên c u c a các tác gi khác nhau trong và ngoài
n

c đ i v i các v n đ có liên quan tr c ti p c ng nh gián ti p đ n đ tài lu n

v n mà tác gi th c hi n. Trên c s đánh giá m t s các công trình nghiên c u đó
và xác đ nh đ

c các kho ng tr ng nghiên c u tác gi đã đ a ra gi thuy t và câu

h i nghiên c u chính đ làm n n t ng cho vi c trình bày các ch

ng ti p theo c a

lu n v n.
i c phân tích và đánh giá các công trình nghiên c u đ

c tác gi trình bày

trong hai m c đ ng th i d a trên c s ch n l c các công trình nghiên c u tiêu bi u
đã công b . Qua ph n nh n xét đ
k t lu n r ng nghiên c u các nhân t

c trình bày trong m c cu i c a ch
nh h

ng có th

ng đ ncông tác t ch c k toán trách

nhi m t i các công ty niêm y t trên sàn giao d ch ch ng khoán thành ph H
Minh trong đi u ki n hi n nay v n còn là m t v n đ m i m mang tính th i s .

hí


11

C
2 1ăT n ăquanăv ăt ăc

N ă2:ăC ăS ăLụăT UY T
căcôn ăt căk ăto n

2.2.1 Khái ni m, ý ngh a, nguyên t c c a vi c t ch c công tác k toán trong
doanh nghi p
2211K

n m

n v k toán là đ n v (bao g m t ng công ty, công ty, doanh nghi p, xí
nghi p, chi nhánh...) có th c hi n công vi c k toán nh l p và x lỦ ch ng t k
toán, m tài kho n, ghi s k toán, l p báo cáo tài chính, ph i b o qu n, l u tr tài
li u k toán và th c hi n các quy đ nh khác v k toán theo quy đ nh c a pháp lu t.
T ch c công tác k toán là t ch c vi c th c hi n các chu n m c và ch đ k
toán đ ph n ánh tình hình tài chính và k t qu ho t đ ng s n xu t kinh doanh, t
ch c th c hi n ch đ ki m tra k toán, ch đ b o qu n, l u tr tài li u k toán,
cung c p thông tin tài li u k toán và các nhi m v khác c a k toán. Nói cách khác,
t ch c công tác k toán là s thi t l p m i quan h qua l i gi a các ph

k toán, đ i t

ng k toán v i con ng

ng pháp

i am hi u n i dung công tác k toán (ng

i

làm k toán) bi u hi n qua m t hình th c k toán thích h p c a m t đ n v c th .
Hi n nay, có nhi u quan đi m khác nhau v t ch c công tác k toán trong các
N. Song, có th khái quát theo các quan đi m sau đây:
Theo Lu t K toán, "t ch c công tác k toán là vi c t ch c th c hi n các
chu n m c và ch đ k toán đ ph n ánh tình hình tài chính và k t qu ho t đ ng
s n xu t kinh doanh, t ch c th c hi n ch đ ki m tra k toán, ch đ b o qu n l u
gi tài li u k toán, cung c p thông tin tài li u k toán và các nhi m v khác c a k
toán".
- Quan đi m cho r ng:" T ch c công tác k toán là nh ng m i quan h có y u
t c u thành b n ch t c a h ch toán k toán, ch ng t k toán, đ i ng tài kho n,
tính giá, t ng h p - cân đ i k toán".
Quan đi m này cho r ng t ch c công tác k toán ch y u là t ch c các
ph

ng pháp k toán m t cách chung chung, ch a c th nên khi v n d ng vào th c

t s g p nhi u khó kh n cho các

N, ch a th y rõ đ

c vi c t ch c b máy k

toán c ng nh t ch c ki m tra ki m soát trong vi c cung c p thông tin kinh t tài