Bài 8. LIÊN BANG NGA
Tiết 1. TỰ NHIÊN, DÂN CƯ, XÃ HỘI
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
Sau bài học, HS cần:
1. Kiến thức:
- Biết một số đặc điểm về vị trí địa lí, phạm vi lãnh thổ của Liên Bang Nga.
- Trình bày được đặc điểm về tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và phân tích
được những thuận lợi, khó khăn của tự nhiên đối với sự phát triển kinh tế - xã
hội.
- Phân tích các đặc điểm về dân số, phân bố dân cư của Liên Bang Nga và ảnh
hưởng của chúng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội.
2. Kĩ năng:
- Sử dụng bản đồ, lược đồ tự nhiên, bảng số liệu để nhận biết một số đặc điểm
về vị trí địa lí, lãnh thổ và về tự nhiên, tài nguyên khoáng sản của Liên Bang
Nga.
- Phân tích lược đồ dân cư, số liệu về dân số, tháp dân số để nhận xét được
Liên Bang Nga là một quốc gia đông dân nhưng dân số đang giảm dần, dân cư
phân bố không đều.
3. Thai độ:
Khâm phục tinh thần hi sinh của dân tộc Nga đã cứu loài người thoát khỏi
ách phát xít Đức trong Đại chiến thế giới II và tinh thần sáng
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC
- Bản đồ địa lí tự nhiên Liên Bang Nga.
- Lược đồ phân bố dân cư Liên Bang Nga.
- Bảng số liệu về tài nguyên khoáng sản và dân số Liên Bang Nga.
- Tranh ảnh về tự nhiên, dân cư và xã hội Liên Bang Nga.
tạo của nhân dân Nga, sự đóng góp lớn lao của người Nga cho kho tàng văn
hóa chung của thế giới.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Vào bài mới:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung chính
Hoạt động 1: Cả lớp/ cá nhân/ cặp
Bước 1: GV yêu cầu HS dựa vào H 8.1, bản
đồ các nước trên thế giới, vốn hiểu biết trả lời
các câu hỏi:
- Liên Bang Nga có vị trí ở đâu? Xác định vị
trí của Liên Bang Nga trên bản đồ thế giới?
- Đọc tên 14 nước láng giềng với Liên Bang
Nga?
- Kể tên một số biển và đại dương bao quanh
Liên Bang Nga?
- Cho biết ý nghĩa của vị trí địa lí và lãnh thổ
đối với phát triển kinh tế Liên Bang Nga?
Bước 2: HS trả lời, các HS khác bổ sung, GV
chuẩn kiến thức.
I. Vị trí địa lí và lãnh thổ
- Diện tích: 17,1 triệu Km2, lớn nhất thế
giới.
- Lãnh thổ trải dài ở phần Đông Âu và Bắc
Á, giáp với nhiều quốc gia.s
- Thiên nhiên đa dạng, giàu tài nguyên.
→ Thuận lợi giao lưu, phát triển kinh tế.
Hoạt động 2: Nhóm
Bước 1: GV chia lớp làm 4 nhóm, giao
II. Điều kiện tự nhiên
nhiệm vụ:
Miền Tây
Miền Đông
- Nhóm 1: Tìm hiểu miền Tây về: Địa hình,
1. Địa hình:
sông ngòi, đất.
Đồng bằng
Núi, cao nguyên
- Nhóm 2: Tìm hiểu miền Tây về: Rừng,
2. Sông ngòi:
khoáng sản, khí hậu và những khó khăn.
Sông Kama, sông
Sông Nêna
Nhóm 3: Tìm hiểu về miền Đông về: Địa
Ôbi, sông Ênitxây.
hình, sông ngòi, đất.
3. Đất:
Nhóm 4: Tìm hiểu về miền Đông về: Rừng,
Màu mỡ Thuận
Đất Pốt dôn, không
khoáng sản, khí hậu.
lợi phát triển nông
thuận lợi phát triển
Bước 2: Đại diện các nhóm lên trình bày, HS
nghiệp.
nông nghiệp.
khác bổ sung, GV chuẩn kiến thức.
4. Rừng:
GV bổ sung câu hỏi:
Rừng Tai ga.
Rừng Tai ga là chủ
- Tại sao các con sông ở miền Đông không có
yếu, diện tích rộng
giá trị về giao thông mà chỉ có giá trị về thủy
lớn.
điện?
5. Khoáng sản:
- Tại sao tài nguyên của miền Đông kha dồi
Dầu khí.
Than, dầu mỏ,
dào nhưng hiện nay nèn kinh tế của vùng này
vàng, kim, cương,
còn chậm phát triển hơn các vùng khác?
6. Khí hậu:
sắt, kẽm.
- Đánh giá ảnh hưởng của tài nguyên thiên
Ôn đới, ôn hòa hơn
nhiên đối với sự phát triển của mỗi miền?
phía Đông.
Ôn đới lục địa,
* Hạn chế:
khắc nghiệt.
Đầm lầy
Núi cao
Hoạt động 3: Cả lớp/ cặp
Bước 1: GV yêu cầu HS:
III. Dân cư và xã hội
- Phân tích bảng 8.2 và H 8.3 rút ra những
1. Dân cư
nhận xét về sự biến động và xu hướng phát
- Dân số đông: 143 triệu người (2005), đứng
triển dân số của Liên Bang Nga? Hệ quả của thứ 8 trên thế giới.
sự thay đổi đó?
- Dựa vào H 8.4 cho biết dân cư Liên Bang
Nga phân bố như thế nào? Tại sao có sự phân
bố như vậy? Mật độ dân số ở các vùng như
thế nao?
Bước 2: HS trả lời , GV chuẩn kiến thức.
- Dân số ngày càng giảm do tỷ suất gia tăng
dân số tự nhiên âm (-0,7%), nhiều người ra
nước ngoài sinh sống nên thiếu nguồn lao
động.
- Dân cư phân bố không đều: Tập trung ở
phía Tây.
- Tỉ lệ dân thành thị cao: 70%.
- Là quốc gia có nhiều dân tộc, 80% người
Hoạt động 4: Cả lớp
Nga.
Bước 1: GV yêu cầu HS dựa vào mục III. 2., 2. Xã hội
vốn hiểu biết của mình, chứng minh Liên
- Nhiều công trình kiến trúc, tác phẩm văn
Bang Nga có tiềm lực về văn hoá và khoa
học nghệ thuật, nhiều công trình khoa học
học.
lớn có giá trị.
GV gợi ý: Hãy kể tên các tác phẩm văn học,
- Đội ngũ khoa học, kĩ sư, kĩ thuật viên lành
các công trình kiến trúc của Liên Bang Nga? nghề đông đảo, nhiều chuyên gia giỏi.
Bước 2: HS trả lời, các HS khác bổ sung, GV - Trình độ học vấn cao, 99% dân số biết
chuẩn kiến thức.
chữ.
Thuận lợi cho Liên Bang Nga tiếp thu
thành tựu khoa học kĩ thuật thế giới và thu
- Văn Học: Sông Đông êm đềm, Chiến tranh hút vốn đầu tư của nước ngoài.
và hoà bình, Thép đã tôi thế đấy…
- Kiến trúc: Cung điện Kremli, Cung điện
mùa đông (xanh…), Quảng trường đỏ, Lăng
Lênin, vườn Mùa hè, bảo tàng Pu-skin…
IV. CỦNG CỐ, ĐÁNH GIÁ
A. Trắc nghiệm:
Hãy chọn câu trả lời đúng:
Câu 1. Ý nào thể hiện ddúng nhất sự rộng lớn về lãnh thổ của Liên Bang Nga?
a. Diện tích lớn nhất thế giới, chiếm phần phía Bắc châu Á.
b. Diện tích rất lớn, chiếm phần lớn đồng bằng Đông Âu thuộc châu Âu.
c. Nằm trên phần châu lục Á và Âu, có diện tích lớn nhất thế giới.
d. Chiếm phần lớn đồng bằng Đông Âu và toàn bộ phần Bắc Á.
Câu 2. Phía Tây Nam của Liên Bang Nga là biển nào sau đây?
a. Bắc Băng Dương
b. Thái Bình Dương
c. Biển Đen
d. Biển Ban Tích
Câu 3. Vùng có khả năng phát triển nô ng nghiệp trù phú nhất của Liên Bang
Nga là:
a. Đồng bằng Tây Xi-bia.
b. Đồng bằng Đông Âu
c. Vùng núi U-ran
d. Vùng Đông Xi-bia.
Câu 4. Phần lớn lãnh thổ của Liên Bang Nga nằm ở vành đai khí hậu:
a. Ôn đới
b. Cận nhiệt đới
c. Nhiệt đới
d. Hàn đới
Câu 5. Dân cư Liên Bang Nga phần lớn tập trung chủ yếu ở phía nào của đất
nước:
a. Phía Đông
b. Phía Tây
c. Phía Nam
d. Phía Bắc
Câu 6. Yếu tố thuận lợi để Liên Bang Nga thu hút đầu tư của nước ngoài là:
a. Chất lượng nguồn lao động cao.
b. Đất nước rộng lớn.
c. Dân số gia tăng chậm.
d. Chế độ chính trị ổn định.
B. Tự luận:
1. Điều kiện tự nhiên của Liên Bang Nga có những thuận lợi và khó khăn gì đối
phát triển kinh tế?
2. Đặc điểm dân cư và xã hội của Liên Bang Nga có những thuận lợi, khó khăn
gì đối với phát triển kinh tế - xã hội?
3. Neu một số tác phẩm văn học, nghệ thuật, công trình khoa học và các nhà
bác học nổi tiếng của Liên Bang Nga?
V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP
- Trả lời các câu hỏi cuối bài.
- Sưu tầm tư liệu về kinh tế - xã hội của Liên Bang Nga.
- Ôn tập trước ở nhà.