giao an bai tim hieu chung ve phep lap luan giai thich

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH

A. Mục tiêu bài học:
- Bước đầu nắm được mục đích, tính chất và yếu tố của kiểu bài văn nghị luận
giải thích.
- Nhận diện và phân tích các đề bài nghị luận giải thích, so sánh với các đề nghị
luận chứng minh.
B. Chuẩn bị:
- Đồ dùng:
- Những điều cần lưu ý: Giải thích là chỉ ra các nội dung của hiện tượng cần
được giải thích, hay nói cách khác là phân tích nội dung đó ra.
C. Tiến trình tổ chức dạy – học:
I. Ổn định tổ chức:
II. Kiểm tra:
III. Bài mới:
Giải thích là một nhu cầu rất phổ biến trong đời sống XH. Trong nhà trường,
giải thích là một kiểu bài nghị luận quan trọng. Vậy nghị luận giải thích là gì?
Nó liên quan gì đến kiểu bài nghị luận chứng minh? Chúng ta đi tìm hiểu ND
bài hôm nay.

Hoạt động của thầy-trò

Nội dung kiến thức

- Trong cuộc sống, khi nào thì người ta I. Mục đích và phương pháp giải
cần giải thích? (Khi gặp 1 h.tượng mới thích:
lạ, khó hiểu, con người cần có 1 lời
1. Giải thích trong đời sống:
giải đáp. Nói đơn giản hơn: khi nào

không hiểu thì người ta cần giải thích
rõ).
- Hãy nêu một số câu hỏi về nhu cầu
giải thích hằng ngày?
- Vì sao có lụt? (Lụt là do mưa nhiều,
ngập úng tạo nên).
- Vì sao lại có nguyệt thực? (Mặt trăng

- Vì sao có lụt?


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

không tự phát ra ánh sáng mà chỉ phản
quang lại ánh sáng nhận từ mặt trời.
Trong q.trình vận hành, trái đất- mặt
trăng-mặt trời có lúc cùng đứng trên
một đường thẳng. Trái đất ở giữa che
mất nguồn ánh sáng của mặt trời và
làm cho mặt trăng bị tối.

- Vì sao lại có nguyệt thực?

- Vì sao nc biển mặn? (Nước sông,
nước suối có hoà tan nhiều loại muối
lấy từ các lớp đất đá trong lục địa. Khi
ra đến biển, mặt biển có độ thoáng
rộng nên nước thường bốc hơi, còn các
- Vì sao nước biển mặn?
muối ở lại. Lâu ngày muối tích tụ lại

làm cho nc biển mặn).
- Muốn giải thích các v.đề nêu trên thì
phải làm thế nào?
- Em hiểu thế nào là giải thích trong
đời sống?
- Gv: trong văn nghi luận, người ta
thường yêu cầu giải thích các vấn đề tư → Muốn giải thích được sự vật thì
tưởng, đạo lí lớn nhỏ, các chuẩn mực
phải hiểu, phải học hỏi, phải có kiến
hành vi của con người. Ví dụ như: Thế thức về nhiều mặt.
nào là hạnh phúc? Trung thực là gì?
- Hs đọc bài văn.
- Bài văn giải thích vấn đề gì? (Giải
thích về lòng khiêm tốn).

* Ghi nhớ 1: sgk (71)
2. Giải thích trong văn nghị luận:

- Lòng khiêm tốn đã được giải thích
bằng cách nào? (Giải thích bằng lí lẽ).
- Để hiểu phương pháp giải thích, em
hãy chọn và ghi ra vở những câu định
nghĩa như: Lòng khiêm tốn có thể coi
là một bản tính,...?
- Theo em cách liệt kê các biểu hiện
của khiêm tốn, cách đối lập người
khiêm tốn và kẻ không khiêm tốn có
phải là cách giải thích không?

* Bài văn: Lòng khiêm tốn

- Những câu văn giải thích có tính chất
định nghĩa: Khiêm tốn có thể coi là 1
bản tính căn bản, khiêm tốn là chính
nó tự nâng cao gía trị cá nhân, khiêm
tốn là biểu hiện của con người đứng
đắn, khiêm tốn là tính nhã nhặn,...
- Cách liệt kê các biểu hiện của khiêm


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

- Việc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn, cái tốn, cách đối lập người khiêm tốn và
hại của không khiêm tốn có phải là nội kẻ không khiêm tốn là 1 cách giải
dung của giải thích không?
thích bằng hình tượng.
- Em hiểu thế nào là lập luận giải
thích?
- Người ta thường giải thích bằng
những cách nào?

- Việc chỉ ra cái lợi của khiêm tốn, cái
hại của không khiêm tốn cũng là cách
giải thích về lòng khiêm tốn.
* Ghi nhớ: sgk (71)

- Lí lẽ trong văn giải thích cần phải
như thế nào?
- Muốn làm được bài văn giải thích
cần phải làm gì?

II. Luyện tập:

- Hs đọc bài văn.

- Bài văn giải thích vấn đề về lòng
nhân đạo.

- Bài văn giải thích vấn đề gì?
- Bài văn được giải thích theo phương
pháp nào?

* Bài văn: Lòng nhân đạo

- Phương pháp giải thích: Định nghĩa,
dùng thực tế, mở rộng vấn đề bằng
cách nêu khó khăn và tác dụng của vấn
đề.

IV. Hướng dẫn học bài:
- Học thuộc ghi nhớ, làm tiếp phần luyện tập.
- Chuẩn bị bài sau: Cách làm bài văn nghị luận giải thích.
D. Rút kinh nghiệm: