TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH pdf

TIẾT 104
TÌM HIỂU CHUNG VỀ PHÉP LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
Mục tiêu cần đạt:
Giúp HS: Nắm được mục đích, tính chất và các yếu tố của phép luận giải thích.
Các bước lên lớp:
`
Hoạt động 1

? Trong đời sống, những khi
nào người ta cần được giải
thích?




- Khi gặp 1 htg mới lạ, chưa
hiểu thì nảy sinh nhu cầu giải
thích.
I/Mục đích và
phương pháp giải
thích.


* Nhu cầu gt trong
cuộc sống.
? Em thử giải thích cho cô
htg: Nước biển mặn

(Nếu HS trả lời được thì

- Nước sống suối có hoà tan

nhiều loại muối lấy từ các lớp
đất đá trong lục địa. Khi ra

hỏi: Vì sao bạn không thể gt
được?
- Bởi vì không có kiến thức
khoa học)
đến biển, mặt biển có độ
thoáng rộng nên nước thường
bốc hơi, còn muối ở lại. Lâu
ngày muối tích tụ làm nước
biển mặn.
G: Bạn đã nêu nguyên nhân
và lý do quy luật làm nảy
sinh hiện tượng.

? Em thử gt: "con người là
gì?
- Là một loài động vật cao cấp
biết nói, biết tư duy…

? Em đã làm cho các bạn
hiểu bằng bằng cách nào?
- Đưa rakhái niệm chỉ loài sự
vật mà nó phụ thuộc.

? Qua việc tìm hiểu VD,
cho biết giải thích là gì?
- Là làm cho hiểu rõ những
điều chưa biết trong mọi lĩnh

vực.

? Muốn gt được đòi hỏi
chúng ta điều gì?
? Giải thích nhằm mục đích





* Mục đích
gì? - Để nhận thức hiểu rõ SV,
htg.

H Đọc VB "Lòng khiêm tốn"

* Giải thích trong
văn nghị luận

?Bài văn giải thích vấn đề
gì? Vấn đề này thuộc lĩnh
vực nào?
- Lòng khiêm tốn -> Phẩm
chất con người.
H - Theo dõi đoạn 1 - Thân
bài.

? Đoạn 1, t/g nói gì về lòng
khiêm tốn? Đó có phải là gt
lòng khiêm tốn, không?

- T/g nêu bản chất của lòng
khiêm tốn -> đã gt toàn bộ.
H - Theo dõi đoạn 2

? T/g đã đặt câu hỏi và giải
thích như thế nào?

- Định nghĩa về lòng khiêm
tốn bằng khái niệm.

? Đoạn 3: T/g gt bằng cách
nào? Đó là những dẫn
chứng được rút ra từ đâu? -
- Nêu biểu hiện của lòng
khiêm tốn.

Từ thực tế.
? Đoạn 4:
T/g gt bằng cách nào? gt
khía cạnh nào của vấn đề?
- Đưa ra câu hỏi tại sao?
-> Đây cũng là 1 cách giải
thích.

G: Qua việc tìm hiểu VB gt
này, ta hiểu gt trong văn
nghị luận là làm cho người
đọc hiểu rõ các tư tưởng,
đạo lý, phẩm chất… cần

được gt và nâng cao nhận
thức, trí tuệ… con người.

? Em hiểu thế nào là gt
trong văn nghị luận.
* Ghi nhớ 2: SGK
? Qua bài "lòng khiêm tốn"
em thấy người ta thường gt
bằng những cách nào?
- Nêu định nghĩa
- Biểu hiện
- Vì sao? ntn?
- Chỉ ra nguyên nhân, hậu
quả…
* Phương pháp giải
thích.

* Ghi nhớ 3
? Tìm hiểu cách lập luận
của VB này?

- Luận điểm chính: Lòng
khiêm tốn
- Luận điểm phụ:
+ Bản chất của lòng khiêm
tốn.
+ Định nghĩa
+ Biểu hiện
+ Nguyên nhân

?Nhận xét về ngôn từ của
VB?
? Đề bài giải thích đạt được
kết quả tốt đòi hỏi yêu cầu
gì?
? Muốn làm bài gt tốt ta
phải làm gì?
- Trong sáng dễ hiểu. * Ghi nhớ 4: SGK
* Ghi nhớ 5:

Hoạt động 2

H - Đọc bài văn "Lòng nhân
II. Luyện tập


? Vấn đề được giải thích là
vấn đề gì?
? Tìm hiểu phương pháp
giải thích trong bài?
đạo"
- Lòng nhân đạo





BT trắc nghiệm
1. Những lĩnh vực nào cần
sử dụng thao tác gt?

A - Chỉ trong văn nghị luận
B - Trong tất cả các lĩnh vực
C - Chỉ trong nghiên cứu KH
D - Chỉ trong đời sống hàng
ngày.


2. Trong văn nghị luận,
phép lập luận gt được hiểu
là gì?


A - Là việc kể tên các đặc
điểm của 1 hiện tượng nào đó.

B - Là việc nêu lên vai trò của
1 sự vật, hiện tượng nào đó

dưới cuộc sống con người.
C - Là việc chỉ ra cách thức,
thực hiện 1 công việc .
D - Làm cho người đọc hiểu
rõ các t
2
, đạo lý.
Hướng dẫn về nhà:
- Tìm hiểu 2 bài đọc thêm
- Soạn "Luyện tập lập luận giải thích.