MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết đề tài
Trong những năm gần đây, mặc dù Đảng và nhà nước đã triển
khai đồng loạt các biện pháp khác nhau để ngăn chặn tệ nạn xã hội
trong đó có hành vi cướp tài sản; tuy nhiên, thực tế bên cạnh những
thành tựu đạt được vấn nạn nguy hiểm này hiện vẫn đang đặt ra nhiều
thách thức trên toàn Việt Nam nói chung cũng như địa bàn tỉnh
Quảng Bình nói riêng. Tội phạm cướp tài sản không chỉ tăng nhanh
về số lượng mà còn đẩy ngày càng cao mức độ liều lĩnh cũng như
quy mô xâm phạm sở hữu trên thực tế.
Để góp phần nâng cao hiệu quả công tác kiểm sát điều tra và
xử lý các loại tội phạm hình sự nói chung, tội phạm cướp tài sản nói
riêng. Đồng thời, góp phần tổng kết kinh nghiệm thực tiễn hoạt động
KSĐT tội phạm này trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, làm nền tảng để
xây dựng cơ sở lý luận cho việc nhận thức và nâng cao chất lượng
công tác KSĐT các vụ án hình sự, tác giả đã chọn đề tài nghiên cứu:
“Kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản theo pháp luật tố tụng hình sự
Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình” làm luận văn Thạc sĩ Luật học
là rất cần thiết, nhằm đáp ứng cả về phương diện lý luận và thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu
- Đoàn Tạ Cửu Long (2015), Hoạt động của Viện kiểm sát
trong điều tra vụ án hình sự theo yêu cầu cải cách tư pháp, Luận án
tiến sĩ, Thành phố Hồ Chí Minh. Luận án đã làm rõ một số vấn đề lý
luận về hoạt động của Viện kiểm sát trong điều tra vụ án vụ án hình
sự như khái niệm thực hành quyền công tố và khái niệm kiểm sát
hoạt động tư pháp trong điều tra vụ án hình sự; Mối quan hệ giữa
thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trong điều tra
vụ án hình sự cũng như hoạt động của Viện công tố trong giai đoạn
1
điều tra ở một số nước trên thế giới; đánh giá thực trạng hoạt động
thực hành quyền công tố, hoạt động kiểm sát việc tuân theo pháp
luật của Viện kiểm sát trong điều tra vụ án hình sự và việc áp dụng ở
Việt Nam. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, luận án đã đề
xuất được một số giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động
của Viện kiểm sát trong điều tra vụ án hình sự theo yêu cầu cải cách
tư pháp [17].
- Nguyễn Quang Tuấn (2016), Kiểm sát điều tra vụ án vi phạm
quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ từ thực tiễn
tỉnh Bắc Ninh. Luận văn Thạc sĩ. Luận văn đã đưa ra khái niệm kiểm
sát điều tra vụ án vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao
thông đường bộ; phân tích và làm rõ được các quy định của pháp luật
về kiểm sát điều tra vụ án vi phạm quy định về điều khiển phương
tiện giao thông đường bộ; khái quát được thực trạng thực hiện quy
định của pháp luật về kiểm sát điều tra vụ án vi phạm quy định về
điều khiển phương tiện giao thông đường bộ tại tỉnh Bắc Ninh và đưa
ra được hai nhóm giải pháp nâng cao chất lượng công tác kiểm sát
điều tra vụ án vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông
đường bộ tại tỉnh Bắc Ninh [37].
- Nguyễn Anh Thương (2017), Kiểm sát điều tra tội giết người
theo pháp luật tố tụng hình sự Việt Nam từ thực tiễn thành phố Hồ
Chí Minh, Luận văn Thạc sĩ. Luận văn đã làm rõ một số vấn đề
chung và đặc điểm, nội dung của công tác kiểm sát điều tra tội giết
người; làm rõ thực trạng công tác kiểm sát điều tra tội giết người trên
địa bàn thành phố Hồ Chí Minh và chỉ ra một số giải pháp nâng cao
chất lượng hoạt động kiểm sát điều tra tội giết người trên địa bàn
thành phố Hồ Chí Minh [31].
- Lương Hải Yến, “Một số vấn đề hoạt động kiểm sát việc lập
hồ sơ điều tra vụ án hình sự”, trang thông tin điện tử của Trường Đại
2
học Kiểm sát. Bài viết chỉ rõ, yêu cầu điều tra của Kiểm sát viên sẽ
định hướng để Điều tra viên lựa chọn, áp dụng các biện pháp điều tra
phù hợp thu thập, củng cố chứng cứ làm sáng tỏ sự thật vụ án không
bỏ lọt tội phạm và làm oan người vô tội, bảo vệ được quyền và lợi
ích hợp pháp của công dân. Tuy nhiên, một số Kiểm sát viên chưa
xác định được hết ý nghĩa của hoạt động này, thực hiện chưa thật sự
sát sao, thiếu khoa học; kiến thức pháp luật, khả năng, tư duy đánh
giá chứng cứ còn hạn chế, nên yêu cầu điều tra tràn lan, không xác
định được những vấn đề mấu chốt của vụ án. Bên cạnh đó, một số
Điều tra viên lại chưa có kinh nghiệm thực tiễn và kiến thức điều tra
chuyên sâu, dẫn đến tình trạng nhiều vụ án hết thời hạn điều tra vẫn
không thu thập được đủ chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của
bị can hoặc khi kết thúc điều tra mới phát hiện hồ sơ còn thiếu chứng
cứ, thủ tục tố tụng chưa đầy đủ ...Đây là một trong những nguyên
nhân tình trạng án trả điều tra bổ sung còn xảy ra nhiều [63].
Lê Hữu Thể (chủ biên), Đỗ Văn Đương, Nông Xuân Trường
(2008), Quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp, Sách
chuyên khảo, NXB Tư pháp, Hà Nội. Nội dung cuốn sách chỉ đề cập
đến những vấn đề lý luận chung về thực hành quyền công tố và kiểm
sát hoạt động tư pháp; mối quan hệ giữa hai chức năng ngày trong tố
tụng hình sự cũng như quyền công tố trong pháp luật của một số
nước trên thế giới mà không nghiên cứu thực tiễn hoạt động thực
hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp trong tố tụng hình
sự [28].
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu đề tài
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu, làm rỏ những vấn đề lý luận, quy định của
pháp luật Tố tụng hình sự về kiểm sát điều tra và thực tiễn thực hiện ở tỉnh
Quảng Bình, luận văn đề xuất những giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả
3
trong công tác kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản trên địa bàn tỉnh Quảng
Bình của Viện kiểm sát nhân dân.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục đích trên, luận văn có nhiệm vụ:
+ Làm rõ những vấn đề lý luận về kiểm sát điều tra của Viện kiểm
sát nhân dân như khái niệm, đặc điểm, nội dung và phạm vi kiểm sát điều
tra vụ án cướp tài sản;
+ Làm rõ quy định của pháp luật Tố tụng hình sự Việt Nam về kiểm
sát điều tra của Viện kiểm sát nhân dân.
+ Làm rõ thực trạng kiểm sát điều tra, những vướng mắc, hạn
chế, thiếu sót trong công tác kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản
trên địa bàn tỉnh Quảng Bình.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài
4.1.Đối tượng nghiên cứu
Là những vấn đề lý luận, quy định của pháp luật Tố tụng hình
sự và thực tiễn hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản trên
địa bàn tỉnh Quảng Bình.
4.2.Phạm vi nghiên cứu
Luận văn chỉ tập trung nghiên cứu làm rỏ những vấn đề lý luận
về kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản, những khái niệm, đặc điểm...
kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản và thực tiễn thực hiện quy định
của pháp luật hiện hành (Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2003 và Luật
tổ chức Viện kiểm sát nhân dân năm 2014) về hoạt động kiểm sát
điều tra vụ án cướp tài sản ở tỉnh Quảng Bình từ năm 2013 đến sáu
tháng đầu năm 2017 của Viện kiểm sát nhân dân.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu mà đề tài đặt ra, trong
quá trình thực hiện luận văn tác giả đã sử dụng phương pháp luận
4
nghiên cứu khoa học duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ
nghĩa Mac – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối quan điểm
của Đảng cộng sản Việt Nam. Theo đó, tác giả nghiên cứu các nội
dung liên quan đến hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản
ở tỉnh Quảng Bình trong mối liên hệ, quan hệ với hoạt động kiểm sát
điều tra các tội phạm khác cũng như trong mối quan hệ với hoạt động
kiểm sát điều tra tội cướp tài sản trên cả nước và trên các địa bàn
khác nhằm tạo ra một cái nhìn toàn cảnh và rõ nét hơn để đảm bảo tốt
nhất mục tiêu đề ra khi thực hiện đề tài này.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu đề tài tác giả luận văn sử dụng
tổng hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học, cụ thể như: Phương
pháp phân tích và tổng hợp; phương pháp so sánh, đối chiếu; phương
pháp diễn dịch; phương pháp quy nạp; phương pháp thống kê để phát
hiện và trình bày rõ ràng, chính xác các tri thức khoa học và luận
chứng liên quan đến các vấn đề tương ứng được nghiên cứu trong
luận văn.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Luận văn góp phần bổ sung những vấn đề lý luận về hoạt
động kiểm sát điều tra nói chung cũng như đối với tội cướp tài sản
nói riêng. Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể được dùng để tham
khảo và vận dụng xây dựng các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả
trong hoạt động kiểm sát điều tra tội cướp tài sản của ngành kiểm sát
nhân dân tại Việt Nam đối với tội cướp tài sản.
- Luận văn nêu ra thực tiễn và những hạn chế, thiếu sót, vướng
mắc trong thực hiện hoạt động kiểm sát điều tra tội cướp tài sản ở
tỉnh Quảng Bình từ năm 2013- 2017, chỉ ra những nguyên nhân và đề
xuất các giải nâng cao chất lượng kiểm sát điều tra vụ án cướp tài
sản. Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo trong việc học tập,
5
nghiên cứu và giảng dạy những vấn đề có liên quan đến kiểm sát điều
tra vụ án cướp tài sản. Luận văn này cũng có giá trị tham khảo đối
với những cán bộn làm công tác thực tiễn trong hoạt động kiểm sát
điều tra vụ án cướp tài sản.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
gồm 3 chương.
Chương 1: Những vấn đề lý luận về kiểm sát điều tra các vụ án
cướp tài sản.
Chương 2: Quy định của pháp luật và thực trạng kiểm sát điều
tra các vụ án cướp tài sản ở tỉnh Quảng Bình.
Chương 3: Giải pháp đảm bảo thực hiện hoạt động kiểm sát
điều tra các vụ án cướp tài sản ở tỉnh Quảng Bình.
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KIỂM SÁT ĐIỀU TRA
VỤ ÁN CƯỚP TÀI SẢN
1.1. Khái niệm, đặc điểm kiểm sát điều tra vụ án cướp tài
sản
1.1.1. Khái niệm kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản
Kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản là hoạt động của Viện
kiểm sát nhân dân để kiểm sát tính hợp pháp của các hành vi, quyết
định của cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành
một số hoạt động điều tra đối với hành vi của người phạm tội nhằm
chiếm đoạt tài sản của người khác bằng các thủ đoạn dùng vũ lực, đe
dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người
bị tấn công lâm vào tình trạng không thể chống cự được; của những
người tham gia tố tụng khác theo quy định của pháp luật.
6
1.1.2. Đặc điểm kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản
Thứ nhất, kiểm sát điều tra các vụ án hình sự là hoạt động chỉ
do VKSND tiến hành, là một chức năng của VKS được quy định
trong TTHS
Thứ hai, kiểm sát điều tra các vụ án các vụ án cướp tài sản
xuất phát từ chức năng hiến định của Viện kiểm sát, được thực hiện
bắt đầu từ khi cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố VAHS và
kết thúc khi cơ quan điều tra kết thúc điều tra vụ án, chuyển hồ sơ vụ
án cùng bản kết luận điều tra cho VKS đề nghị truy tố hoặc vụ án
được đinh chỉ điều tra.
Thứ ba, hoạt động KSĐT các vụ án cướp tài sản của VKSND
trong điều tra các vụ án hình sự được diễn ra trực tiếp, đồng thời và
đề cập một cách toàn diện mọi hành vi tố tụng của giai đoạn điều tra;
hoạt động này chịu sự chi phối bởi đặc điểm của hoạt động điều tra
của CQĐT, nhằm mục đích bảo đảm tuân thủ pháp luật trong giai
đoạn điều tra, tạo điều kiện cho giai đoạn truy tố, xét xử.
Thứ tư, so với kiểm sát điều tra đối với các vụ án khác, kiểm
sát điều tra các vụ án các vụ án cướp tài sản là hoạt động của Viện
kiểm sát nhân dân nhằm kiểm sát tính hợp pháp của các hành vi,
quyết định của cơ quan, tổ chức và cá nhân trong điều tra vụ án chỉ
đối với hành vi của người nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác
bằng các thủ đoạn dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc
hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng
không thể chống cự được.
Thứ năm, kiểm sát điều tra các vụ án các vụ án cướp tài sản có
mối quan hệ chặt chẽ với hoạt động thực hành quyền công tố của
Viện kiểm sát nhân dân trong điều tra vụ án hình sự.
7
1.2. Phạm vi, nội dung và hình thức kiểm sát điều tra vụ án
cướp tài sản
1.2.1. Phạm vi kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản
1.2.2. Nội dung kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản
Thứ nhất, kiểm sát việc khởi tố bị can trong vụ án cướp tài sản
Thứ hai, kiểm sát các hoạt động điều tra trong vụ án cướp tài sản.
Thứ ba,kiểm sát việc tuân theo pháp luật của người tham gia
tố tụng trong trong điều tra vụ án cướp tài sản
Thứ tư, thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác trong kiểm sát điều
tra vụ án hình sự
1.2.3. Hình thức kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản
Chương 2
QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ KIỂM SÁT ĐIIỀU TRA VỤ
ÁN CƯỚP TÀI SẢN VÀ THỰC TRẠNG KIỂM SÁT ĐIỀU
TRA VỤ ÁN CƯỚP TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG
BÌNH
2.1. Quy định của pháp luật về kiểm sát điều tra vụ án cướp
tài sản
2.1.1. Quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi kiểm
sát điều tra
2.1.1.1. Quy định về kiểm sát tính hợp pháp của hành vi, quyết định
của cơ quan điều tra và cơ quan khác được giao nhiệm vụ tiến hành một số
hoạt động điều tra
- Quy định về kiểm sát việc khởi tố bị can trong vụ án cướp tài
sản
* Kiểm sát việc khởi tố bị can trong vụ án cướp tài sản
8
- Quy định về kiểm sát các hoạt động điều tra trong vụ án
cướp tài sản
* Kiểm sát khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi
* Kiểm sát hoạt động hỏi cung bị can
* Kiểm sát hoạt động lấy lời khai người làm chứng, người bị
hại
* Kiểm sát hoạt động khám xét, thu giữ, tạm giữ, kê biên tài
sản của Cơ quan điều tra
* Kiểm sát quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ điều tra các vụ
án cướp tài sản của Cơ quan Cảnh sát điều tra
- Quy định về kiểm sát hoạt động lập hồ sơ vụ án hình sự
cướp tài sản
- Quy định về kiểm sát việc áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện
pháp ngăn chặn trong vụ án cướp tài sản
* Kiểm sát việc bắt người trong trường hợp khẩn cấp, phạm
tội quả tang hoặc truy nã
* Kiểm sát việc bắt bị can, bị cáo để tạm giam
* Kiểm sát việc áp dụng, thay đổi hoặc hủy bỏ các biện pháp
ngăn chặn khác
2.1.1.2. Kiểm sát việc tuân theo pháp luật của người tham
gia tố tụng trong vụ án cướp tài sản
2.1.1.3. Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác trong kiểm sát điều
tra vụ án hình sự
2.1.2. Quy định về trách nhiệm của Cơ quan điều tra trong
việc thực hiện yêu cầu và quyết định của Viện kiểm sát
2.1.3. Đánh giá quy định của pháp luật về kiểm sát điều tra
Thứ nhất, về đối tượng kiểm sát, Bộ luật tố tụng hình sự 2015
đã quy định đầy đủ là cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ
tiến hành một số hoạt động điều tra. Sự bổ sung này là cần thiết và
9
hợp lý để mọi hoạt động liên quan đến điều tra vụ án hình sự của chủ
thể có thẩm quyền đều được kiểm sát kịp thời, hiệu quả.
Thứ hai, Bộ luật tố tụng hình sự 2015 đã mở rộng nhiều quy
định về cơ chế đảm bảo kiểm sát có hiệu quả của Viện kiểm sát nhân
dân. Theo đó, Viện kiểm sát nhân có quyền yêu cầu, kiến nghị cơ
quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý nghiêm minh người tham
gia tố tụng vi phạm pháp luật (khoản 2, Điều 166).
Thứ ba, bộ luật tố tụng hình sự 2015 cũng xác định lại nhiệm
vụ, quyền hạn trong việc yêu cầu thay đổi Điều tra viên, cán bộ điều
tra và yêu cầu xử lý nghiêm minh khi những người này vi phạm pháp
luật của Viện kiểm sát nằm trong chức năng kiểm sát điều tra vụ án
hình sự thay vì được quy định trong nội dung của thực hành quyền
công tố trong giai đoạn điều tra như trong Bộ luật tố tụng hình sự
2003. Theo quan điểm của cá nhân người viết cho rằng sự thay đổi
này trong Bộ luật tố tụng hình sự 2015 là hợp lý và cần thiết, bởi lẽ
những yêu cầu này của Viện kiểm sát nhằm đảm bảo cho hoạt động
điều tra được tiến hành khác quan, trung thực đúng pháp luật, thể
hiện được kết quả kiểm sát của Viện kiểm sát đối với những người
trực tiếp thay mặt đối tượng kiểm sát là cơ quan điều tra và cơ quan
được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong quá
trình điều tra vụ án hình sự, đồng thời những yêu cầu này của Viện
kiểm sát không trực tiếp tác động đến những quyết định trong vụ án,
không thể hiện quyền “buộc tội đối với người phạm tội“ do đó, quyền
yêu cầu nêu trên không thể là quyền năng cụ thể để thực hiện chức
năng thực hành quyền công tố như theo quy định của Bộ luật tố tụng
hình sự 2003.
Thứ tư, về trách nhiệm của CQĐT, các cơ quan được giao
nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra khi thực hiện yêu cầu,
quyết định của VKS trong giai đoạn điều tra: Tại khoản 1 Điều 167
10
BLTTHS năm 2015 quy định các cơ quan này phải thực hiện yêu
cầu, quyết định của VKS trong giai đoạn điều tra (riêng khoản 4, 5
thì phải thực hiện nhưng có quyền kiến nghị). Nếu như Điều 114
BLTTHS năm 2003 quy định trường hợp này “có trách nhiệm thực
hiện” thì BLTTHS năm 2015 quy định “phải thực hiện”, nhằm nâng
cao hiệu lực các quyết định của Viện kiểm sát.
2.2.Thực tiễn kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản ở tỉnh
Quảng Bình
2.2.1. Tổng quan tình hình kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản ở
tỉnh Quảng Bình
Quảng Bình là tỉnh ven biển thuộc vùng Bắc Trung Bộ, Việt
Nam với diện tích 8.065,27km2, dân số gần 01 triệu người với nhiều
dân tộc khác nhau như Kinh, Chứt, Bru - Vân Kiều, Khùa, Mã Liềng,
Arem,... gồm có 08 đơn vị hành chính trực thuộc đó là: thành phố
Đồng Hới, thị xã Ba Đồn, huyện Bố Trạch, huyện Quảng Trạch,
huyện Tuyên Hóa, huyện Minh Hóa, huyện Quảng Ninh và huyện Lệ
Thủy; phía Bắc giáp với Hà Tĩnh, phía Nam giáp với Quảng Trị, phía
Đông giáp với biển Đông; có đường biên giới phía Tây dài 201,87
km chung với Lào.
Quảng Bình là tỉnh có tiềm năng lớn về khai thác khoáng
sản, đặc biệt có ưu thế lớn về du lịch. Thiên nhiên đã ban tặng cho
tỉnh Quảng Bình Động Phong Nha và Động Thiên Đường - 2 hang
động đẹp và lớn nhất thế giới, đã được tổ chức Unesco công nhận là
di sản thiên nhiên thế giới, hàng năm thu hút hàng triệu lượt khách du
lịch trong và ngoài nước. Với vị thế có cửa khẩu, cảng biển nước sâu
cùng với những điều kiện thuận lợi do thiên nhiên ưu đãi trong những
năm qua nền kinh tế của tỉnh Quảng Bình luôn có sự tăng trưởng khá,
đóng góp vào sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
2.2.2. Kết quả đạt được trong công tác kiểm sát điều tra vụ án cướp
11
tài sản
Hoạt động kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản trên địa bàn tỉnh
Quảng Bình của Viện kiểm sát nhân dân trong thời gian từ ngày
01/01/2013 đến tháng 6/2017 đã đạt được những kết quả nhất định.
Viện kiểm sát đã kiểm sát chặt chẽ từ khâu tiếp nhận và giải
quyết tố giác, tin báo về tội phạm nói chung và liên quan đến tội
cướp tài sản nói riêng, đảm bảo việc khởi tố đúng quy định của pháp
luật không để bỏ lọt tội phạm đồng thời cũng không làm oan người
vô tội. Những vụ việc có dấu hiệu tội phạm Viện kiểm sát đều đảm
bảo 100% phải kiểm sát tính có căn cứ, đúng quy định. Những vụ án
Cơ quan điều tra ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự cũng
được Viện kiểm sát phân công kiểm sát viên kiểm sát một cách chặt
chẽ tránh trường hợp bỏ lọt tội phạm. Những trường hợp xét thấy có
dấu hiệu tội phạm thì yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố vụ án; có vụ
Cơ quan điều tra vẫn không khởi tố vụ án theo yêu cầu khởi tố của
Viện kiểm sát, Viện kiểm sát đã thực hiện thẩm quyền của mình khởi
tố vụ án, khởi tố bị can chuyển cho Cơ quan điều tra tiến hành điều
tra.
Tất cả những vụ án mà Cơ quan điều tra khởi tố đều được Viện
kiểm sát phân công Kiểm sát viên kiểm sát chặt chẽ, gần 100% bị can
bị khởi tố được Viện kiểm sát phê chuẩn khởi tố khi có đề nghị của
Cơ quan điều tra (có vụ phải yêu cầu cơ quan điều tra thay đổi tội
danh hoặc bổ sung thêm chứng cứ). Trong quá trình điều tra, Viện
kiểm sát phát hiện những đối tượng có đầy đủ dấu hiệu tội phạm
nhưng Cơ quan điều tra không khởi tố, Viện kiểm sát đã kịp thời yêu
cầu Cơ quan điều tra khởi tố. Trong quá trình điều tra, Viện kiểm sát
và Cơ quan điều tra đã cơ bản phối kết hợp được với nhau nhằm giải
quyết chính xác vụ án, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của công
dân. Có được kết quả đó không thể không đề cập tới sự phối hợp chặt
12
chẽ và có hiệu quả giữa các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan
liên quan khác như Cơ quan giám định, Sở tư pháp, Tổ chức luật
sư...Những vụ án khi đã được khởi tố và phê chuẩn khởi tố bị can sau
này đều đảm bảo đầy đủ chứng cứ truy tố ra trước Tòa án để xét xử,
thể hiện tính nghiêm minh của pháp luật. (không có vụ án nào tòa
tuyên không có tội).
Những kết quả đạt được trong thời gian từ 01/01/2013 đến tháng
6/2017 trong hoạt động thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra
các vụ án cướp tài sản trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, đạt được thành
quả đó là do có sự quan tâm chỉ đạo sát sao, kịp thời của lãnh đạo Viện
kiểm sát nhân dân tối cao, sự nỗ lực phấn đấu của mỗi Kiểm sát viên;
bên cạnh đó Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình đã quán triệt đến
tất cả cán bộ, Kiểm sát viên ở tất cả các đơn vị về ý nghĩa cũng như
tầm quan trọng của công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều
tra trong các vụ án hình sự, đặc biệt là trong các vụ án cướp tài sản vì
nó liên quan trực tiếp đến đời sống của nhân dân đó là tài sản, tính
mạng và sức khỏe của nhân dân.
2.2.3. Những hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân
2.2.3.1. Những hạn chế, vướng mắc trong công tác kiểm sát
điều tra các vụ án cướp tài sản ở tỉnh Quảng Bình
- Hạn chế trong kiểm sát việc lập hồ sơ vụ án
- Hạn chế trong kiểm sát việc xác định giá trị tài sản
- Hạn chế trong kiểm sát việc hỏi cung bị can và lấy lời khai
- Hạn chế trong việc kiểm sát việc áp dụng biện pháp ngăn chặn
- Hạn chế trong kiểm sát họat động thực nghiệm điều tra và trưng
cầu giám định
- Hạn chế trong kiểm sát việc tuân theo pháp luật của người
tham gia tố tụng
2.2.3.2. Nguyên nhân của những hạn chế, vướng mắc trong
13
công tác kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản ở tỉnh Quảng Bình
- Nguyên nhân khách quan
Tình hình tội phạm diễn biến ngày phức tạp, sự phát triển
không ngừng của xã hội về mọi mặt như kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội... thì mặt trái của nó cũng bộc lộ theo. Do sự phát triển như
trên, đặc biệt là công nghệ thông tin dẫn đến các tội phạm ngày càng
một tinh vi, hậu quả do tội phạm gây ra ngày càng một lớn hơn, thủ
đoạn, tính chất phạm tội ngày càng nguy hiểm, sự cấu kết giữa các
đối tượng phạm tội liên tỉnh, thậm chí có người nước ngoài tham gia
làm cho việc điều tra và kiểm sát điều tra gặp trở ngại như về khoảng
cách địa lý, điều tra xác minh trên nhiều địa phương... Các đối tượng
luôn tìm cách lẫn trốn, tránh né sự phát hiện của các cơ quan chức
năng nên việc phát hiện rất khó khăn, nhiều hành vi mới ngoài sự tiên
liệu của pháp luật làm cho các cơ quan chức năng lúng túng.
Bộ luật hình sự năm 1999 đã được thi hành trong một thời gian
dài, đến nay đã được sửa đổi, bổ sung nhưng các cơ quan có thẩm
quyền hướng dẫn thực hiện chưa có văn bản hướng dẫn thực hiện,
giải thích đầy đủ đáp ứng tính kịp thời dẫn đến việc nhận thức và áp
dụng pháp luật chưa thống nhất.
Bộ luật tố tụng hình sự 2003, trên thực tế áp dụng đã nảy sinh
nhiều vướng mắc, còn nhiều quy định chưa cụ thể, chồng chéo, có
quy định chưa phù hợp với thực tiễn nên nhiều khi cản trở cho việc
điều tra, truy tố.
Các Kiểm sát viên làm công tác thực hành quyền công tố và
kiểm sát điều tra còn phải chịu nhiều áp lực và thiếu số lượng so với
yêu cầu thực tế; việc đào tạo còn nhiều bất cập, học Cao đẳng kiểm
sát xong lại phải học tiếp Cử nhân luật, ngược lại học Cử nhân luật
rồi lại học tiếp nghiệp vụ kiểm sát. Nghiệp vụ kiểm sát có thời gian
học tại Trường bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm sát, sau đó lại chuyển về
14
Học viện tư pháp, giờ mới thành lập được trường Đại học kiểm sát để
đào tạo nguồn cán bộ cho ngành.
Việc bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức mới còn hạn
chế. Đặc biệt trong thời kỳ phát triển khoa học công nghệ, hội nhập
quốc tế sâu rộng như hiện nay không chỉ ở những thành phố lớn, trên
địa bàn tỉnh Quảng Bình vẫn ở trong sự phát triển đó nên hiểu biết
ngoại ngữ đặc biệt là Tiếng Anh, việc sử dụng thành thạo máy vi
tính, đây cũng là những kỹ năng cần thiết đối với Kiểm sát viên trên
địa bàn tỉnh Quảng Bình, nhưng hiện nay vấn đề trên vẫn còn hạn
chế. Chính những yếu tố trên ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng
giải quyết các vụ án.
Cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật phục vụ công tác nghiệp
vụ còn hạn chế, trụ sở làm việc chưa đảm bảo được cho cán bộ, Kiểm
sát viên làm việc, kinh phí hạn chế. Những điều này cũng làm ảnh
hưởng rất lớn tới hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ của Kiểm sát viên
khi thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự.
- Nguyên nhân chủ quan
Khi thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án
cướp tài sản, tính trách nhiệm của một bộ phận Kiểm sát viên chưa
cao, chưa thực hiện đầy đủ các quy trình nghiệp vụ và các quy định
của Quy chế kiểm sát điều tra, trong suy nghĩ của Kiểm sát viên vẫn
còn có ý nghĩ thụ động chờ Cơ quan điều tra kết thúc điều tra chuyển
hồ sơ đề nghị truy tố mới nghiên cứu, chưa chủ động đề ra những yêu
cầu điều tra sát với thực tế khách quan của vụ án, chưa giám sát hết
hoạt động điều tra của Cơ quan điều tra ở đây cụ thể là Điều tra viên
dẫn đến công tác kiểm sát điều tra chất lượng chưa cao.
Trình độ chuyên môn nghiệp vụ của một số Kiểm sát viên còn
hạn chế, chưa nắm vững Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự và
các văn bản hướng dẫn thi hành, dẫn đến những sai sót trong thực
15
hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản. Có
nhiều trường hợp khi nghiên cứu hồ sơ phê chuẩn, Kiểm sát viên
không trích hoặc phô tô theo quy định, trong quá trình điều tra vụ án
Điều tra viên đã tự ý thay đổi, rút bớt tài liệu để chuyển khung hình
phạt, Kiểm sát viên phát hiện nhưng không có tài liệu để đối chiếu,
chứng minh.
Một số đơn vị Viện kiểm sát nhân dân trên địa bàn tỉnh Quảng
Bình chưa có sự phối hợp tốt với Cơ quan điều tra nên nhiều khi Cơ
quan điều tra chưa tạo điều kiện thuận lợi cho Kiểm sát viên tiếp cận
những tài liệu, chứng cứ của hồ sơ vụ án ngay từ ban đầu; quá trình
kiểm sát điều tra vụ án Kiểm sát viên không mượn hồ sơ nghiên cứu
để nắm tiến độ điều tra giải quyết vụ án cũng như những khó khăn,
vướng mắc, thiếu sót của vụ án; chỉ đến khi Cơ quan điều tra kết thúc
điều tra đề nghị truy tố chuyển hồ sơ sang Viện kiểm sát lúc này
Kiểm sát viên mới phát hiện thấy sai phạm, thiếu sót.
Trong công tác quản lý, chỉ đạo giải quyết các vụ án hình sự nói
chung và các vụ án cướp tài sản nói riêng ở một số Viện kiểm sát trên
địa bàn chưa thực sự sâu sát, cụ thể. Việc phân công kiểm sát các vụ án
chưa hợp lý, khi duyệt án của Kiểm sát viên, lãnh đạo không cho ý
kiến cụ thể vào các báo cáo án, báo cáo đề xuất, thường lãnh đạo hay
có những quan điểm chung chung, không rõ ràng, thiếu tính thuyết
phục dẫn đến Kiểm sát viên thụ lý trực tiếp giải quyết gặp khó khăn
trong việc kiểm sát. Một số đơn vị còn có tình trạng khi duyệt án lãnh
đạo không phát hiện ra những sai sót, mâu thuẫn để yêu cầu Kiểm sát
viên khắc phục dẫn đến tình trạng phải thay đổi tội danh và chuyển vụ
án lên cấp tỉnh giải quyết theo thẩm quyền. Lãnh đạo nhiều khi chưa
coi trọng đúng mức việc kiểm tra, đánh giá chất lượng công tác thực
hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản, chưa
có những tổng kết, kết luận về từng vụ án có sai phạm để đưa ra cho
16
các Kiểm sát viên khác học hỏi, đúc rút kinh nghiệm tránh lặp lại
những sai lầm trong giải quyết vụ án.
Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình chưa tổ chức được
các lớp tập huấn chuyên sâu về công tác thực hành quyền công tố và
kiểm sát điều tra các vụ án hình sự nói chung, các vụ án cướp tài sản
nói riêng. Chưa có hình thức biểu dương khen thưởng kịp thời những
đơn vị đã làm tốt công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều
tra các vụ án cướp tài sản.
Chương 3
GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM THỰC HIỆN KIỂM SÁT ĐIỀU TRA
VỤ ÁN CƯỚP TÀI SẢN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG BÌNH
3.1. Tăng cường triển khai các biện pháp thi hành Bộ luật
tố tụng hình sự năm 2015 về kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài
sản ở tỉnh Quảng Bình và tiếp tục hoàn thiện quy định của pháp
luật tố tụng hình sự về kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản
Xuất phát từ đặc điểm của hoạt động kiểm sát điều tra các vụ
án cướp tài sản là hoạt động KSĐT theo đúng quy định của pháp luật
từ khi có quyết định khởi tố vụ án hình sự điều tra và kết thúc khi
CQĐT làm bản kết luận điều tra đề nghị truy tố hoặc đình chỉ vụ án
đồng thời chuyển hồ sơ cho Viện kiểm sát. Hoạt động KSĐT này của
VKSND được tiến hành công khai theo đúng trình tự, thủ tục do Bộ
luật TTHS và các văn bản hướng dẫn thực hiện Bộ luật TTHS.
Mặc dù BLTTHS năm 2015 đã được thông qua nhưng theo
Nghị quyết số 144/2015/QH13 ngày 29/06/2016 của Quốc hội thì
hiệu lực thi hành của Bộ luật này được lùi đến ngày Luật sửa đổi, bổ
sung một số điều của BLHS số 100/2015/QH13 có hiệu lực thi hành.
Tuy BLTTHS năm 2015 chưa có hiệu lực thi hành nhưng tác giả thấy
17
rằng hầu hết những vướng mắc, bất cập của BLTTHS năm 2003 về
kiểm sát điều tra đã được các nhà làm luật khắc phục, sửa đổi, bổ
sung cho phù hợp với thực tiễn giải quyết vụ án hình sự.
Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 đã được sửa đổi, bổ sung
một số điều (gọi là Bộ luật Hình sự năm 2015); Bộ luật Tố tụng hình
sự số 101/2015/QH13; Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự số
99/2015/QH13; Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam số 94/2015/QH13
sẽ có hiệu lực thi hành vào ngày 01/01/2018. Do vậy, để BLTTHS
năm 2015 được thi hành có hiệu quả, trong đó có việc kiểm sát hoạt
động điều tra thì trước hết các cơ quan có thẩm quyền cần tăng cường
hướng dẫn, triển khai thực hiện các quy định của BLHS năm 2015 về
tội cướp tài sản, BLTTHS năm 2015 về kiểm sát hoạt động điều tra vụ
án cướp tài sản và các quy định khác liên quan.
Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Quảng Bình cần thường xuyên
quan tâm, chỉ đạo, hướng dẫn Viện kiểm sát nhân dân huyện trên địa
bàn tỉnh Quảng Bình trong giai đoạn đầu triển khai thực hiện luật
mới. Cần mở các lớp bồi dưỡng, tập huấn, phổ biến các quy định mới
của Bộ luật hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 nhằm áp dụng
đúng quy định pháp luật mới trong quá trình giải quyết vụ án hình sự.
Thực hiện tốt công tác KSĐT từ đầu đối với các vụ án cướp tài
sản có tính chất phức tạp, nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tới dư luận
quần chúng nhân dân, phải đảm bảo cho công tác điều tra các tội
phạm cướp tài sản có hiệu quả, đúng pháp luật, tôn trọng và bảo vệ
quyền cơ bản của công dân, không để oan sai, bỏ lọt tội phạm.
Tổng kết thực tiễn hơn 10 năm thi hành BLTTHS năm 2003 đã
khẳng định vai trò quan trọng của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003
trong cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm, góp phần giữ vững an
ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ cuộc sống bình yên của
nhân dân, tạo môi trường ổn định cho sự phát triển kinh tế - xã hội,
18
hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam
XHCN. Mặc dù vậy, thực tiễn thi hành BLTTHS năm 2003 cũng bộc
lộ những vướng mắc, bất cập, trong đó quy định về nhiệm vụ, quyền
hạn của các cơ quan tiến hành tố tụng còn thiếu và có những nội
dung chưa phù hợp nên ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả hoạt
động của Cơ quan tiến hành tố tụng và người tiến hành tố tụng là
những người trực tiếp giải quyết vụ án nên đã ảnh hưởng không nhỏ
đến chất lượng và tiến độ giải quyết vụ án [44]. Hầu hết những bất
cập trong quy định của BLTTHS năm 2015 đã được sửa đổi, bổ sung
trong BLTTHS năm 2015. Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng vẫn cần
tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật liên quan đến lĩnh vực tư pháp
phù hợp mục tiêu của chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống
pháp luật. Với quan điểm, coi trọng việc hoàn thiện chính sách hình
sự và thủ tục tố tụng tư pháp, đề cao hiệu quả phòng ngừa và tính
hướng thiện trong việc xử lý người phạm tội. Bộ luật hình sự là luật
về nội dung còn Bộ luật tố tụng hình sự là luật về hình thức. Bộ luật
tố tụng hình sự quy định trình tự, thủ tục khởi tố, điều tra, truy tố, xét
xử và thi hành án hình sự; chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mối
quan hệ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng; nhiệm vụ, quyền hạn và
trách nhiệm của những người tiến hành tố tụng; quyền và nghĩa vụ
của những người tham gia tố tụng, của các cơ quan, tổ chức và công
dân; hợp tác quốc tế trong tố tụng hình sự, nhằm chủ động phòng
ngừa, ngăn chặn tội phạm, phát hiện chính xác, nhanh chóng và xử lý
công minh, kịp thời mọi hành vi phạm tội, không để lọt tội phạm,
không làm oan người vô tội...Trong phạm vi đề tài này chỉ đề xuất
một số giải pháp tiếp tục hoàn thiện pháp luật tố tụng hình sự liên
quan trong việc kiểm sát điều tra vụ án cướp tài sản mà BLTTHS
năm 2015 còn hạn chế. Theo khoản 9 Điều 166 BLTTHS năm 2015
thì, khi kiểm sát điều tra vụ án hình sự, ngoài các nhiệm vụ, quyền
19
hạn quy định tại các khoản từ khoản 1 đến khoản 8 Điều 166
BLTTHS năm 2015, Viện kiểm sát còn thực hiện nhiệm vụ, quyền
hạn khác theo quy định của Bộ luật này. Chúng tôi cho rằng, quy
định này thiếu cụ thể và khó thực hiện. Mặt khác, nếu BLTTHS đã có
quy định rồi thì không cần phải có khoản này nữa.
3.2. Các giải pháp khác
Thứ nhất, nâng cao kỹ năng nghiệp vụ của Kiểm sát viên
Để nâng cao được chất lượng thực hành quyền công tố và kiểm
sát điều tra các vụ án cướp tài sản thì hoạt động nghiệp vụ của mỗi
Kiểm sát được phân công kiểm sát điều tra có tầm quan trọng, ảnh
hưởng trực tiếp đến chất lượng giải quyết vụ án. Để giải quyết những
vấn đề còn thiếu sót, hạn chế, những vướng mắc và khó khăn thì một
số giải pháp nghiệp vụ sau sẽ giúp cho Kiểm sát viên hoàn thành
nhiệm vụ khi được giao thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra
các vụ án hình sự nói chung và các vụ án cướp tài sản nói riêng.
Trước hết mỗi Kiểm sát viên phải tự quán triệt tuân thủ các
quy định của pháp luật hình sự cũng như tố tụng hình sự, mọi hoạt
động nhằm giải quyết các vụ án cướp tài sản phải thận trọng, vô tư,
khách quan và hoàn toàn đầy đủ về chứng cứ. Đây là một nguyên tắc
bất di, bất dịch với mỗi Kiểm sát viên nói riêng và những người tiến
hành tố tụng nói chung.
- Thứ hai, tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan điều
tra và Viện kiểm sát
Một trong những nguyên nhân dẫn đến sai sót trong quá trình
điều tra chính là thiếu sự phối kết hợp chặt chẽ giữa công tác điều tra,
kiểm sát điều tra, hoạt động tố tụng giữa các cơ quan tiến hành tố
tụng. Do vậy, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng,
giữa Viện kiểm sát và Cơ quan điều tra là vô cùng quan trọng, ảnh
hưỏng trực tiếp đến chất lượng điều tra vụ án cướp tài sản..
20
- Thứ ba, cần có quy định cụ thể về xem xét và xử lý trách
nhiệm đối với những kiểm sát viên thiếu trách nhiệm trong hoạt động
kiểm sát điều tra vụ án hình sự
Các cơ quan tiến hành tố tụng khi thực hiện công tác điều tra,
truy tố, xét xử phải đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật tố
tụng hình sự, chỉ cần sai sót ở một giai đoạn tố tụng thì việc giải
quyết vụ án sẽ không còn đảm bảo khách quan, công bằng, nhanh
chóng, kịp thời, dẫn tới phải trả hồ sơ để điều tra bổ sung, ảnh hưởng
không nhỏ tới tiến độ giải quyết vụ án hình sự. Vì vậy, việc các cơ quan
tiến hành tố tụng khép chặt kỷ luật và xử lý trách nhiệm cá nhân đối với
trường hợp trả hồ sơ để điều tra bổ sung do lỗi chủ quan của người tiến
hành tố tụng ở bất cứ giai đoạn nào là một việc làm cần thiết.
- Thứ tư, tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát,
điều hành hoạt động của Viện kiểm sát
Thiếu sự chú trọng trong công tác quản lý, kiểm tra, giám sát,
điều hành hoạt động của lãnh đạo Viện kiểm sát là một trong những
nguyên nhân ảnh hưởng đến chất lượng giải quyết vụ án hình sự. Vì
vậy, cần tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát, điều hành
hoạt động của Viện kiểm sát.
- Thứ năm, bảo đảm số lượng, chất lượng Kiểm sát viên
Tỉnh Quảng Bình có tất cả 08 huyện, 01 thị xã và 01 thành
phố, ngoài Viện kiểm sát nhân dân tỉnh ra còn có 08 đơn vị Viện
kiểm sát nhân dân trực thuộc (cấp huyện). Mỗi một đơn vị Viện kiểm
sát cấp huyện trên địa bàn tỉnh đến nay vẫn còn thiếu cán bộ, Kiểm
sát viên là một vấn đề cấp thiết, đáng báo động. Số lượng Kiểm sát
viên ở một đơn vị Viện kiểm sát không nhiều (từ 13 đến 20 người).
Có đơn vị chỉ 05 Kiểm sát viên đồng thời là lãnh đạo đơn vị, dẫn đến
một Kiểm sát viên có thể “quá tải” trong công việc nên chất lượng
không cao, vì thế cần phải thu hút lực lượng (con người) vào công tác
21
trong ngành. Để có nguồn lực lượng dồi dào và đảm bảo chất lượng
đáp ứng nhu cầu công việc ngày càng cao thì lãnh đạo Viện kiểm sát
nhân dân tối cao cần có những chính sách tầm vĩ mô về nhân lực và
đào tạo cũng như sự phát triển của nghành kiểm sát trong tương lai.
- Thứ sáu, chú trọng đầu tư cơ sở vật chất
Tại Nghị quyết số 08-NQ/TW có nhận định về cơ sở vật chất
và điều kiện làm việc của các cơ quan tư pháp trong đó có Viện kiểm
sát là chưa đạt yêu cầu vì thế tại Nghị quyết có nêu 08 nhiệm vụ trong đó
nhiệm vụ thứ 04 là: Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất bảo đảm cho các cơ
quan tư pháp có đủ điều kiện để hoàn thành nhiệm vụ, có chế độ chính
sách hợp lý đối với cán bộ tư pháp. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, kinh
phí, phương tiện làm việc, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, từng
bước hiện đại hóa các cơ quan tư pháp... [39]. Như vậy cơ sở vật chất có ý
nghĩa rất to lớn trong việc hoàn thành có chất lượng nhiệm vụ thực hành
quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự, vì thế cần phải đáp
ứng một số yêu cầu cấp thiết như:
- Thứ bảy, tăng cường hợp tác quốc tế trong điều tra và đấu
tranh phòng chống tội phạm
Với một xã hội đang phát triển như nước ta hiện nay, tỉnh
Quảng Bình cũng không ngoại lệ, sự hợp tác trong vấn đề giải quyết
vụ án hình sự đặt ra là một tất yếu khách quan, sự hợp tác đó không
nằm trong phạm vi giữa các huyện, các tỉnh mà còn hợp tác với quốc
tế, đây là một tính tất yếu khách quan trong quá trình đấu tranh
phòng, chống tội phạm. Cảnh sát Việt Nam đã tham gia INTERPOL
và ASEANAPOL. Năm 1997, Việt Nam đã trở thành thành viên các
Công ước Liên hợp quốc về kiểm soát ma túy. Năm 2000, Việt Nam
đã ký công ước của Liên hợp quốc về phòng, chống tội phạm có tổ
chức xuyên quốc gia. Tháng 6 năm 2009, Việt Nam đã phê chuẩn
công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng.
22
KẾT LUẬN
1. Kiểm sát hoạt động tư pháp là một trong hai chức năng cơ
bản, quan trọng của Viện kiểm sát nhân dân trong tố tụng hình sự.
Trên cơ sở nghiên cứu các quan điểm khác nhau về kiểm sát hoạt
động tư pháp, luận văn đã xây dựng khái niệm khoa học “Kiểm sát
điều tra các vụ án các vụ án cướp tài sản” làm cơ sở cho việc nghiên
cứu các nội dung tiếp theo. Theo đó, kiểm sát điều tra các vụ án các
vụ án cướp tài sản là hoạt động của Viện kiểm sát nhân dân để kiểm
sát tính hợp pháp của các hành vi, quyết định của cơ quan điều tra, cơ
quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra đối với
hành vi của người phạm tội nhằm chiếm đoạt tài sản của người khác
bằng các thủ đoạn dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc
hoặc có hành vi khác làm cho người bị tấn công lâm vào tình trạng
không thể chống cự được; của những người tham gia tố tụng khác
theo quy định của pháp luật.
2. Ngoài việc làm rõ khái niệm kiểm sát điều tra vụ án các vụ
án cướp tài sản, luận văn còn làm rõ năm đặc điểm của kiểm sát điều
tra các vụ án các vụ án cướp tài sản dưới nhiều khía cạnh khác nhau;
làm rõ phạm vi, nội dung và hình thức kiểm sát điều tra các vụ án các
vụ án cướp tài sản;
3. Luận văn cũng đã phân tích làm rõ quy định của pháp luật tố
tụng hình sự hiện hành, chỉ ra bất cập đã được khắc phục trong
BLTTHS năm 2015;
4. Khi nghiên cứu tổng quan tình hình kiểm sát điều tra vụ án
các vụ án cướp tài sản với một số vụ án cướp tài sản điển hình xảy ra
trên địa bàn tỉnh Quảng Bình minh họa, tác giả đã đánh giá những kết
quả đạt được, những hạn chế, vướng mắc và nguyên nhân của hoạt
động kiểm sát điều tra của Viện kiểm sát ở tỉnh Quảng Bình trong
thời gian qua.
23
5. Ngoài ra, sau khi nghiên cứu những mặt tồn tại, những
nguyên nhân dẫn đến tồn tại trên, tác giả cũng đã đưa ra những nhận
xét, rút ra được những bài học kinh nghiệm, mạnh dạn đề xuất những
giải pháp nhằm khắc phục được những vướng mắc, hạn chế, giúp cho
Kiểm sát viên khi kiểm sát điều tra các vụ án hình sự nói chung tránh
được những sai sót như đã nêu ở trên nhằm nâng cao chất lượng
trong công tác kiểm sát điều tra các vụ án cướp tài sản trên địa bàn
tỉnh Quảng Bình./
24