Tuần 15. Quá trình văn học và phong cách văn học

I. QUÁ TRÌNH VĂN HỌC

1.

Khái niệm quá trình văn học

a, khái niệm

Văn học là gì?

Văn học là một loại hình nghệ thuật, một hình thái ý thức xã hội đặc thù luôn vận
động, biến chuyển.


Văn học và lịch sử có mối quan hệ gì với
nhau?

Văn học gắn liền với lịch sử, là sản phẩm của quá trình lịch sử. Lịch sử thay
đổi kéo theo sự thay đổi của văn học.


QTVH là sự hình thành thay đổi và phát triển của toàn bộ đời sống văn học ( tác giả,
tác phẩm, khuynh hướng , trào lưu,…) qua các thời kỳ lịch sử.


CÁC THỜI KỲ

VH CỔ ĐẠI

VH CẬN ĐẠI

VH TRUNG ĐẠI

VH HIỆN ĐẠI

VH ĐƯƠNG ĐẠI

VH TRUNG ĐẠI

TỪ THẾ KỶ X- XIV

TỪ THẾ KỶ XV- XVII

TỪ THẾ KỶ XVII- NỬA ĐẦU XIX

CUỐI THẾ KỶ XIX


b, Các yếu tố làm nên QTVH

CÁC YẾU TỐ LÀM NÊN QTVH

CÁC TÁC PHẨM VH VỚI
CHẤT LƯỢNG KHÁC
NHAU

CÁC HÌNH THỨC TỒN TẠI
CỦA VĂN HỌC: TRUYỀN
MIỆNG, CHÉP TAY, IN
ẤN…

CÁC THÀNH TỐ CỦA ĐỜI
SỐNG VĂN HỌC: NGƯỜI
ĐỌC, TÁC GIẢ,…

ẢNH HƯỞNG QUA LẠI GIỮA
VĂN HỌC VÀ CÁC LOẠI
HÌNH NGHỆ THUÂT, CÁC
HÌNH THÁI Ý THỨC XÃ HỘI


c, Các quy luật cơ bản của QTVH

VD1: CMT8 thành công mở ra

VD2: Thơ mới

kỷ nguyên mới cho dân tộc ta,

( 1932-1945)

vừa kế thừa những yếu tố truyền

từ đây một nền văn học mới gắn

thống của thơ ca cổ điển vừa có

liền với lý tưởng độc lập tự do

những sáng tạo và khám phá mới

và CNXH ra đời?

mẻ?
Nhận xét các ví dụ và chỉ ra
các quy luật cơ bản của
QTVH ???

VD3: Trong quá trình phát
triển của mình, VHVN có sự
giao lưu với VHPT, VHTQ…?

Tổng hợp lại đáp án.


- Quy luật văn học gắn bó với đời sống.
- Quy luật phát triển trong sự kế thừa và cách tân.
- Quy luật văn học tồn tại, vận động trong sự bảo lưu và tiếp biến.


2. Trào lưu văn học
a, Khái niệm

Trào lưu???


Trong bài bút chiến thể hiện thái độ công kích của những nhà văn lãng mạn năm 1930-1945, Vũ
Trọng Phụng viết : “ Các ông muốn tiểu thuyết cứ là tiểu thuyết. Tôi và các nhà văn cùng chí
hướng như tôi muốn tiểu thuyết là sự thực ở đời”
Từ quan điểm trên của Vũ Trọng Phụng, em hãy nêu một số tác giả, tác phẩm được cho là “cùng

chí hướng” với ông ?


Ngô Tất Tố : Tắt đèn…
Nguyên Hồng: Bỉ vỏ, những ngày thơ ấu…
Nguyễn Công Hoan: Bước đường cùng , Đồng hào có ma…


Vậy thế nào là trào lưu văn học?
Trào lưu văn học là một hiện tượng có tính chất lịch sử. Đó là một phong trào sáng
tác tập hợp những tác giả, tác phẩm có sự gần gũi nhau về tư tưởng, cảm hứng,
nguyên tắc miêu tả hiện thực. Tạo thành một dòng rộng lớn có bề thế trong văn học
của một dân tộc hoặc một thời đại. Một trào lưu văn học có thể có nhiều khuynh
hướng khác nhau.


Kể tên một số trào lưu văn học trên thế giới và ở Việt Nam mà em biết?

-

Trên thế giới:

+ Văn học Phục Hưng: Xuất hiện ở Châu Âu vào thế kỷ XV, XVI. Đề cao con người,
giải phóng cá tính, chống lai tư tưởng Trung Cổ.


Xec- van- tec

Sếch- xpia

+Chủ nghĩa Cổ Điển: Xuất hiện ở Pháp vào thế kỷ XVII, CNCD đề cao lý trí, sáng tác
theo hệ thống quy phạm chặt chẽ.

Cornay

Mô- li- e


-

Ở Việt Nam:

+ Trào lưu văn học lãng mạn


+ Trào lưu văn học hiện thực phê phán ( 1930-1945)


+ Trào lưu văn học hiện thực XHCN


3. Củng cố
Câu 1: Trong các quy luật sau, quy luật nào không tác động đến quá trình văn học ?

A.
B.
C.
D.

Văn học chịu tác động của đời sống.
Văn học kế thừa và cách tân.
Quy luật khai trừ.
Quy luật bảo lưu và tiếp biến.
Đáp án: C


Câu 2: Nhà văn Vũ Trọng Phụng thuộc trào lưu nào dưới đây?

A.
B.
C.
D.

Văn học lãng mạn.
Văn học hiện thưc phê phán ( 1930- 1945).
Văn học siêu hình.
Chủ nghĩa Cổ điển.
Đáp án: B


Các em về ôn lại kiến thức và chuẩn bị phần Phong cách văn học .