Bài 8. Ngôi kể trong văn tự sự

Trýờng THCS Hướng Thọ Phú


Kiểm tra bài cũ:
Em hãy tự giới thiệu về bản thân?


Tiết 31. NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

=>- Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử
dụng khi kể chuyện
=>- Ngôi kể thứ nhất, ngôi thứ ba
1. Bài tập:
=>* Kể theo ngôi thứ ba:
+ Người kể giấu mình, không biết ai kể, gọi
các nhân vật bằng tên gọi của chúng.
Đoạn 1 được kể theo ngôi
nào? Dựa vào dấu hiệu
nào để nhận ra điều đó?

Dựa vào hiểu biết
của em, hãy cho
biết ngôi kể là gì?
Đoạn 1:
sựthông minh
Vua vàTrong
đình thầnvăn
chịu bản
thằng tự
bé là

lỗi lạc.người
Nhưng vua
còn muốn
thử một lần
ta vẫn
thường
dùng
nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con đang ăn
những ngôi kể nào để
cơm ở công quán, bỗng có sứ nhà vua mang tới
kểchim
chuyện?
một con
sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn
thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho
một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo:
- Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn
cho tôi thành một con dao để xẻ thịt chim.
Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn.
(Trích Em bé thông minh)


Tiết 31. NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

- Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng
khi kể chuyện
- Ngôi kể thứ nhất, ngôi thứ ba

Đoạn 2xưng

được"tôi"
kể theo
ngôi
nào?2
Người
trong
đoạn
Làm
saovật
nhận
điềuhay
đó?tác giả
là nhân
(DếraMèn)
(Tô Hoài)?

* Kể theo ngôi thứ ba:
+ Người kể giấu mình, không biết ai kể, gọi các
nhân vật bằng tên gọi của chúng.
=>* Kể theo ngôi thứ nhất: Người kể hiện
Đoạn 2:
diện, xưng tôi.
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có
- Người xung tôi trong đoạn 2 là Dế Mèn,
chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao
không phải tác giả.
lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên
cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những
cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn
hoắt. Thỉnh thoảng muốn thử sự lợi hại của

những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phành
phạch vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy
rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh
tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái
áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi
vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã.
(Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu ký)


Tiết 31. NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ Trong hai ngôi kể trên, ngôi
Đoạn
nào2:có thể tự do, không bị
=> - Ngôi kể thứ ba, người kể có thể linh hoạt kể tự do kể
Bởi Dế Mèn ăn uống điều độ và
những gì diễn ra với nhân vật.
hạn
chế?
Cònviệc
ngôi
nào chỉ
kể những
làm
cókể
chừng
mựcđược
nên Dế
Mèn
=> - Ngôi kể thứ nhất, người kể có thể trực tiếp kể ra
gì mình biết và trải qua?

những gì mình biết, thấy và cảm cho nên lời kể thân mật, chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, Dế
Mèn
trở ngôi
thành một
thanh
Nếuđãđổi
kể chàng
trongdếđoạn
gần gũi, mang màu sắc cảm xúc cá nhân.
niên cường tráng. Đôi càng Dế Mèn
2mẫm
thành
thay
bóng. ngôi
Nhữngkể
cái thứ
vuốt ởba,
chân,
ở
- Đoạn văn trở thành đoạn văn kể chuyện, không
"tôi"
DếvàMèn.
Lúc đó,
khoeo cứbằng
cứng dần
nhọn hoắt.
mang ý tự kể về mình của nhân vật (Dế Mèn), đoạn
Thỉnh
muốnđoạn
thử sự văn

lợi hạinhư
của
em sẽthoảng
có một
văn không thay đổi nhiều, chỉ làm cho người kể tự
những chiếc vuốt, Dế Mèn co cẳng lên,
giấu mình.
thế
nào?phạch vào các ngọn cỏ.
đạp phành
Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát
dao vừa lia qua. Đôi cánh Dế Mèn ,
trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành
cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi.
Mỗi khi Dế Mèn vũ lên, đã nghe tiếng
phành phạch giòn giã.
(Tô Hoài - Dế Mèn phiêu lưu ký)


Tiết 31. NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

- Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng
khi kể chuyện
- Ngôi kể thứ nhất, ngôi thứ ba

* Kể theo ngôi thứ ba:
+ Người kể giấu mình, không biết ai kể, gọi các
nhân vật bằng tên gọi của chúng.
* Kể theo ngôi thứ nhất:

+ Người xung tôi.
=>- Để kể chuyện cho linh hoạt, thú vị, người kể có thể
- Có thể đổi ngôi kể thứ nhất thành ngôi kể thứ ba nhưng
lựa chọn ngôi kể thích hợp.
khó có thể đổi ngôi kể thứ ba sang ngôi kể thứ nhất. Vì
nếu đổi thì phải cấu tạo lại hầu như cả đoạn văn, phá vỡ
cách kể ban đầu và nội dung chuyện cũng phải thêm bớt
mới phù hợp với cách kể mới.

Có thể đổi ngôi kể thứ ba
trong đoạn 1 thành ngôi
thứ nhất xưng "tôi" được
không? Vì sao?

Để kể chuyện cho linh hoạt,
thú vị, người kể cần phải
làm gì?


Tiết 31. NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

Nêu những ưu, nhược điểm của ngôi kể thứ hất và ngôi
kể thứ 3?
Ngôi kể
Ngôi thứ nhất

Ngôi thứ ba

Ưu điểm

- Trực tiếp kể.
- Lời kể thân mật, gần gũi.
- Có cảm xúc cá nhân
- Kể linh hoạt, tự do, khách quan.
- Người kể có mặt ở mọi nơi, biết
mọi chuyện (kể cả những tâm tư
thầm kín của nhân vật).

Nhược điểm
- Kể hạn chế (chỉ kể được những gì
mình biết, mình thấy, mình chịu trách
nhiệm).

- Ít thấy cảm xúc của tác giả.


Tiết 31. NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

1. Bài tập:
2. Kết luận:
- Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi kể chuyện.
- Khi gọi các nhân vật bằng tên của chúng, người kể giấu mình
đi tức là kể theo ngôi thứ ba.
- Khi tự xưng là “tôi” kể theo ngôi thứ nhất
*Ghi nhớ: SGK trang 89
II. LUYỆN TẬP
1. Bài tập 1:
Câu 1: Tôi sinh ra và lớn lên ở một vùng ven biển. Tôi không
còn nhớ mặt bố tôi ra sao nữa vì bố tôi mất sớm.

Ngôi kể thứ nhất
Câu 2: Năm tháng trôi qua, Mã Lương không ngừng học vẽ.

Ngôi kể thứ ba
Câu 3: Xuân đang trên đường về nhà. Sao hôm nay mình lại
không tự kiềm chế được và đã mắng các em học sinh.

Ngôi kể thứ ba và thứ nhất

Từ 2 ví dụ trên em
hãy cho biết thế nào
là ngôi kể?
Khi nào thì kể theo
ngôi thứ ba?
Xác định ngôi kể
trong
sau?
Khi
nàocác
thìcâu
kể theo
ngôi thứ nhất?


Tiết 31. NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ.
I. NGÔI KỂ VÀ VAI TRÒ CỦA NGÔI KỂ TRONG VĂN TỰ SỰ

1. Bài tập:
2. Kết luận:

- Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi kể chuyện.
- Khi gọi các nhân vật bằng tên của chúng, người kể giấu mình
đi tức là kể theo ngôi thứ ba.
- Khi tự xưng là “tôi” kể theo ngôi thứ nhất
*Ghi nhớ: SGK trang 89
II. LUYỆN TẬP
1. Bài tập 1:
2. Bài tập 2:
- Trong thư từ người viết thường sử dụng ngôi thứ nhất và gọi
đối tượng theo ngôi thứ 2 như (anh, chị, bác, bố...)
3. Bài tập 3:
- Trong hồi kí, nhật kí, tự chuyện, tuỳ bút, bút kí người kể
cũng dùng ngôi thứ nhất.
- Người xung “tôi” là tác giả.

Trong thư từ em sử
dụng những ngôi kể
nào?
Trong hồi kí, nhật kí,
tuỳ bút, bút kí người
kể kể theo ngôi thứ
mấy?


4. Bài tập trắc nghiệm
* Ngôi kể là:
A. Vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng khi kể chuyện.
B. Vị trí xã hội của nhân vật trong tác phẩm.
C. Vị trí của nhân vật này khi đối thoại với nhân vật khác.
D. Vị trí của nhân vật trong không gian, thời gian.

* Dòng nào nói không đúng về cách kể theo ngôi thứ ba?
A. Là cách kể mà người kể giấu mình.
B. Là cách kể kín đáo, gọi sự vật bằng tên của chúng.
C. Người kể chuyện có thể kể linh hoạt, tự do.
D. Kể theo ngôi thứ ba, người kể dễ dàng bộc lộ nhận xét cá
nhân.


4. Củng cố:

Thế nào là ngôi kể? Nêu ưu điểm và nhược điểm của ngôi kể thứ I &
thứ
III?
- Học bài, thuộc ghi nhớ.
5. Hướng dẫn về nhà:

- Chuẩn bị trước các bài tập (89,90).

Viết một đoạn văn ngắn khoảng 10 đến 15 dòng trong đó có sử dụng
ngôi kể thứ nhất để kể phong trào học tập của lớp em nhân dịp 20/11?