Bai giang kinh te vi mo

C9. LÝ T H U YẾ T T R Ò C H Ơ I

VÀ C H I Ế N

LƯỢC K I N H DOANH





Phải quan tâm ñến hành vi của ñối thủ cạnh tranh.
Phải phán ñoán cho ñược hành vi của họ.
Khái niệm cơ bản của một trò chơi:
+ Người chơi
+ Chiến lược
+ Kết quả
+ Cân bằng Nash: (a*, b*): tối ưu – tối ưu

1


Trò c h ơ i m ộ t l ầ n k h ô n g l ặ p l ạ i

Trò chơi quảng cáo: Hình thức mở rộng
7, 5

L
B



H

L
5, 4

A



6, 4

L

H
B


H

6, 3
2


Trò c h ơ i m ộ t l ầ n k h ô n g l ặ p l ạ i ( t t )
Trò chơi quảng cáo: Hình thức thông thường

B
Chiến lược

L

H

L

7, 5

5, 4

H

6, 4

6, 3

A

•

Chiến lược ưu thế?

•

Cân bằng Nash?

3


Trò c h ơ i m ộ t l ầ n k h ô n g l ặ p l ạ i ( t t )
Trò chơi quảng cáo: Hình thức thông thường

B
Chiến lược

Tăng

Giảm

Tăng

10, 20

15, 8

Giảm

-10, 7

10, 10

A

•

Chiến lược ưu thế?

•

Cân bằng Nash?

4


ð i ể m cân bằng Nash



Không có ñiểm cân bằng Nash:
B

A



Chiến lược

ðá

Kéo

Giấy

ðá

0, 0

1, -1

-1, 1

Kéo

-1, 1

0, 0

1, -1

Giấy

1, -1

-1, 1

0, 0

Nhiều ñiểm cân bằng Nash:
B
Chiến lược
A

Núi

Biển

Núi

2, 1

0, 0

Biển

0, 0

1, 2
5


Trò chơi ñịnh giá Bertrand

B
Chiến lược
A

Thấp

Cao

Thấp

0, 0

50, -10

Cao

-10, 50

10, 10

•

Một lần không lặp lại.

•

Cân bằng Nash? Giải thích? Nhận xét?

•

Kết quả nào tốt nhất? Giải thích tại sao lại không chọn?

6


K i ể m tra nhân viên

Nhân viên
Chiến lược
Người quản lý

Làm việc

Trốn việc

Kiểm tra Không kiểm

-1, 1

1, -1

tra

1, -1

-1, 1

•

Mâu thuẫn về mục tiêu lợi ích nên phải kiểm tra.

•

Kiểm tra ñột xuất sẽ có tác dụng. Tại sao?

7


Trò c h ơ i l ặ p l ạ i v ô s ố l ầ n



Trò chơi Nghịch lý người tù
Hai người bị nghi vấn phạm tội.
Người thẩm vấn tách họ ra và bảo: … Kết quả là: … Giải
thích tại sao?
B

A

Chiến lược

Thú nhận

Không thú nhận

Thú nhận

3; 3

0,5; 10

10; 0,5

2; 2

Không thú nhận

8


Hợp tác




Nghịch lý người tù xuất hiện nhiều trong thực tế.
Trò chơi quảng cáo:
B

A

Chiến lược

L

H

L

7, 7

3, 10

H

10, 3

5, 5

Chiến lược ưu thế? Chiến lược cân bằng Nash? Chiến lược tốt hơn? …
nhưng không ổn ñịnh.
Giải thích tại sao?

9


Hợp tác ( t t )



Cân bằng Stackelberg: Dẫn ñầu – theo sau.
B
Chiến lược

A



Dẫn ñầu

Theo sau

(qB = 60)

(qB = 30)

Dẫn ñầu (qA = 60)

0, 0

1.800, 900

Theo sau (qA = 30)

900, 1.800

1.600, 1.600

Chiến lược mang lại lợi ích cao nhất cho cả hai là …, nhưng lại không ổn ñịnh.
Giải thích tại sao?



Không có dấu hiệu nào về chọn lựa của ñối thủ!

10


Chiến lược ñe dọa



Trò chơi quảng cáo
B

A

Chiến lược

L

H

L

20, 5

15, 10

H

10, -50

5, -25

Có cơ hội ñe dọa.
Kết quả nào ñạt ñược?

11


Chiến lược k ích thích



Trò chơi ñịnh giá lặp lại:

B

A

Chiến lược

Giá thấp

Giá cao

Giá thấp

0, 0

50, -40

Giá cao

-40, 50

10, 10

•

Lặp lại nhiều lần, như thực tế thường xảy ra.

•

Chiến lược kích thích.

•

Vẫn có cơ hội lừa dối. Tuy nhiên, …
12




Nếu không lừa dối thì nhận ñược khoản lợi là 10 vĩnh viễn, với giá trị hiện tại là
(i là lãi suất):

PV

KLD

= 10 +

A

10

10

+

1+i

(1 + i)

2

+ ... =

Nếu lừa dối thì nhận ñược khoản lợi là 50 chỉ một lần.



So sánh hai trường hợp: không lừa dối nếu:

PV

hay:

A

= 50 ≤

10(1 + i)
i

= PV

.

i



LD

10(1 + i)

KLD
A

.

i ≤ 1/4.
13

Trò chơi chất lượng sản phẩm



Trò chơi:
Doanh nghiệp
Chiến lược
Khách hàng

Không mua
Mua



Chiến lược kích thích.



Nhận xét:

Chất lượng thấp

Chất lượng cao

0, 0

0, -10

-10, 10

1, 1

+ Sản xuất có thể bị sai sót.
+ Khách hàng nên ñược ñổi hàng.
14


Trò c h ơ i l ặ p l ạ i v à i l ầ n



Trò chơi lặp lại vài lần không biết chắc giai ñoạn cuối : Trò chơi ñịnh giá cho ñến
khi sản phẩm bị lạc hậu:

Doanh nghiệp B

Doanh nghiệp A




Xác suất trò chơi chấm dứt là

Chiến lược

Giá thấp

Giá cao

Giá thấp

0, 0

50, -40

Giá cao

-40, 50

10, 10

θ với 0 <θ ≤ 1.

So sánh hai tình huống lừa dối và không lừa dối.
15




Lợi ích nhận ñược nếu không lừa dối:

Π




KLD
A

= 10+(1− θ )×10−(1− θ )

2

×10+(1− θ )

3

×10+...=

10

θ

Lợi ích nhận ñược nếu lừa dối là 50.
Không lừa dối nếu:

Π

hay: θ

LD
A

= 50 ≤

10

θ

=Π

KLD A

≤ 20%.

16

.




Trò chơi lặp lại biết chắc giai ñoạn cuối: Trò chơi ñịnh giá hai lần.

Doanh nghiệp B

Doanh nghiệp A




Chiến lược

Giá thấp

Giá cao

Giá thấp

0, 0

50, -40

Giá cao

-40, 50

10, 10

Không có cơ hội trả ñũa nên xem lần chơi thứ hai là lần cuối.
Kết quả giống trò chơi một lần không lặp lại.

17


Ứng dụng




Trò chơi bỏ việc.
Trò chơi bán hàng di ñộng.

18


Trò c h ơ i n h i ề u g i a i ñ o ạ n ( t r ư ớ c s a u )



Trật tự ra quyết ñịnh là rất quan trọng.

10, 15

Lên
B



Xuống

Lên
5, 5

A



0, 0

Lên

Xuống
B


Xuống

6, 20

19




B có thể dựa trên quyết ñịnh của A nhưng không ngược lại.



Nếu chiến lược của B là (X, X) thì A sẽ chọn X.



Nếu A chọn X thì B có ñộng cơ thay ñổi chọn lựa của mình không? Cân bằng
Nash?



Chiến lược hợp lý hơn: A: L và B: L. Tại sao không chọn? Vì ñe dọa của B. A có nên tin
không?

20





ðiểm cân bằng khác: B: L nếu A: L và B: X nếu A: X.
ð e dọa ñáng tin và không ñáng tin.

21


Trò chơi nhập ngành

-1, 1

Cứng rắn
B
Trong

Mềm mỏng



5, 5

A



Ngoài

0, 10

•

B dọa sẽ cứng rắn. Khi ñó, ñiểm cân bằng Nash là?

•

ð e dọa này ñáng tin không?

•

ðiểm cân bằng Nash khác là?

22


Trò chơi mặc cả theo t r ình t ự




Ai ra quyết ñịnh trước là quan trọng.
Thí dụ, mua bán xe.

23


C12. SỰ LỰA C HỌ N K H I K H Ô N G C HẮC C H Ắ N VỀ T ƯƠNG L A I



Người tiêu dùng thường phải ñưa ra quyết ñịnh trong
ñiều kiện không biết chắc về tương lai, chủ yếu do

thông tin không hoàn chỉnh.



Thí dụ:
Cá cược ñua ngựa Mua
chứng khoán
Mua hàng hóa ñã xài rồi, v.v. Xác suất và
(giá trị) kỳ vọng.

24




Nghịch lý St. Petersburg:
Tung ñồng xu cho ñến khi mặt ngửa xuất hiện; giải thưởng: 2i ñvt.
Xác suất ñể mặt ngửa xuất hiện vào lần tung thứ i

là

pi = (1/2)i = 1/2i.
Giá trị giải thưởng là Xi = 2i : X1 = 2, X2 = 4, X3 = 8,
…, Xn =2n , ...
Giá trị kỳ vọng của+∞trò chơi này là:

∑
i =1

∑

p iX

i

+∞

=

2
i =1

i

×

1

= +∞.

2i
25