quỹ đầu tư và công ty quản lý quỹ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (309.1 KB, 31 trang )

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP.HCM
KHOA TÀI CHÍNH

TIỂU LUẬN MÔN HỌC

THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH
VÀ CÁC ĐỊNH CHẾ TÀI CHÍNH
ĐỀ TÀI: QUỸ ĐẦU TƯ

VÀ CÔNG TY QUẢN LÝ QUỸ

GVHD:

ThS. NGUYỄN PHẠM THI NHÂN

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
2

.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
.............................................................................................................................................

Chứng chỉ quỹ
Hội đồng quản trị
Nhà đầu tư
Ngân hàng giám sát
Quỹ đầu tư

QĐTCK

Quỹ đầu tư chứng khoán

SGDCK

Sở giao dịch chứng khoán

TNHH

Trách nhiệm hữu hạn

TTCK

Thị trường chứng khoán

TTLKCK

Trung tâm lưu ký chứng khoán

UBCKNN

Ủy Ban Chứng khoán Nhà nước

4

DANH MỤC BẢNG - BIỂU ĐỒ - HÌNH ẢNH
Bảng 1

Các đặc tính của quỹ đóng

Bảng 2

Các đặc tính của quỹ mở

Bảng 3

Các danh mục đầu tư điển hình hiện nay của Công ty VFM

Biểu đồ 1

Tổng tài sản quản lý của Công ty VFM qua các năm

Hình 1

Quy trình góp vốn thành lập quỹ ETF

Hình 2

Quy trình giao dịch hoán đổi định kỳ quỹ ETF

Hình 3

Quy trình giao dịch chứng chỉ quỹ ETF

5

MỤC LỤC

6

LỜI MỞ ĐẦU
Trước xu thế phát triển và hội nhập kinh tế quốc tế đang diễn ra mạnh mẽ như hiện
nay thì nhu cầu về vốn ngày càng tăng để đảm bảo cho sự phát triển đó. Chính vì vậy,
nhu cầu về vốn hiện nay đã trở thành một vấn đề rất lớn đối với mỗi quốc gia, trong đó
Việt Nam. Để có thể huy động nguồn vốn một cách tối đa, ngoài sự góp mặt của các ngân
hàng trung gian phổ biến hiện nay, còn có một số chức tài chính phi ngân hàng khác, điển
hình là quỹ đầu tư. Đây là một định chế tài chính trung gian hoạt động kinh doanh trên thị
trường, đặc biệt là trên thị trường chứng khoán. Có thể nói rằng, quỹ đầu tư là một cầu
nối vững chắc giữa các nhà đầu tư và các doanh nghiệp để sử dụng nguồn vốn một cách
hiệu quả nhất. Đồng thời, thông qua quỹ đầu tư, hoạt động huy động vốn không chỉ diễn
ra trong nước mà còn với thị trường vốn quốc tế, góp phần đóng góp vào sự tăng trưởng
trong lương lai của nền kinh tế Việt Nam. Đó cũng chính là lý do mà nhóm chúng tôi
thực hiện bài tiểu luận: “Quỹ đầu tư và Công ty quản lý quỹ” nhằm làm rõ các vấn đề
trên.
Kết cấu của bài tiểu luận gồm hai nội dung chính:
Chương 1: Cơ sở lý thuyết về Quỹ đầu tư và Công ty quản lý quỹ.
Chương 2: Giới thiệu về Quỹ hoán đổi danh mục (ETF) tại Việt Nam và Công ty
Cổ phần quản lý quỹ Việt Nam (VFM).
Trong quá trình tổng hợp các nội dung của bài tiểu luận, sẽ không tránh khỏi những thiếu
sót, kính mong cô cùng các bạn sẽ góp ý thêm cho nhóm để hoàn chỉnh thêm nhằm đảm

bảo được các nội dung cần thiết để làm tư liệu phục vụ cho môn học.

7

1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUỸ ĐẦU TƯ VÀ CÔNG TY QUẢN LÝ
QUỸ
1.1 Quỹ đầu tư
1.1.1 Khái niệm
Quỹ đầu tư là một định chế tài chính trung gian phi ngân hàng thu hút tiền nhàn
rỗi từ các nguồn khác nhau để đầu tư vào các cổ phiếu, trái phiếu, tiền tệ, hay các loại tài
sản khác. Tất cả các khoản đầu tư này đều được quản lý chuyên nghiệp, chặt chẽ bởi công
ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát và cơ quan thẩm quyền khác1.
Theo Luật Chứng Khoán 2007, Quỹ đầu tư là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà
đầu tư với mục đích kiếm lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc các dạng tài sản
đầu tư khác, kể cả bất động sản, trong đó nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hàng ngày
đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ.
1.1.2 Vai trò
1.1.2.1 Đối với nền kinh tế
Quỹ đầu tư tạo ra hàng loạt các kênh huy động vốn phù hợp với nhu cầu của cả
người đầu tư lẫn người nhận đầu tư. Các nguồn vốn nhàn rỗi riêng lẻ trong công chúng
do vậy sẽ được tập trung lại thành một nguồn vốn khổng lồ, thông qua QĐT sẽ được đầu
tư vào các dự án dài hạn, đảm bảo được nguồn vốn phát triển vững chắc cho cả khu vực
tư nhân lẫn khu vực nhà nước.
Khuyến khích dòng chảy vốn đầu tư nước ngoài. Đối với luồng vốn gián tiếp, việc
đầu tư vào Quỹ sẽ loại bỏ các hạn chế của họ về giao dịch mua bán chứng khoán trực
tiếp, về kiến thức và thông tin về chứng khoán cũng như giảm thiểu các chi phí đầu tư.
Đối với luồng vốn đầu tư trực tiếp, QĐT góp phần thúc đẩy các dự án bằng cách tham gia
góp vốn vào các liên doanh hay mua lại một phần vốn của bên đối tác, tạo thuận lợi cho
nhà đầu tư nước ngoài trong việc thu hồi vốn cũng như tăng được sức mạnh trong nước ở

các liên doanh.

1 />
8

1.1.2.2 Đối với các nhà đầu tư
Đa dạng hoá danh mục đầu tư - phân tán rủi ro: Việc phân tán rủi ro đối với một
khoản tiền khiêm tốn sẽ vấp phải vấn đề trị giá của các chứng khoán trong danh mục đầu
tư, nhất là các chứng khoán được niêm yết trên sở giao dịch thường được giao dịch theo
lô chẵn. Các khoản vốn nhỏ ấy tuy vậy lại có thể phân tán rủi ro một cách dễ dàng khi
chúng được tập trung lại trong một QĐT. Khi đó tất cả các nhà đầu tư dù lớn hay nhỏ đều
được tham gia chung vào mọi dự án đầu tư của Quỹ, cùng chia sẻ rủi ro và lợi nhuận.
Tăng tính chuyên nghiệp trong quản lý và đầu tư: QĐT với các nhà tư vấn đầu tư
chuyên nghiệp, nhân viên có trình độ và kiến thức chuyên sâu, với nguồn thông tin đa
dạng sẽ đem lại hiệu quả cao hơn rất nhiều so với các nhà đầu tư riêng lẻ.
Giảm thiểu chi phí do lợi ích về quy mô: Các chi phí về thông tin, chi phí hành
chính, trở ngại lớn đối với các nhà đầu tư riêng lẻ sẽ giảm thiểu khi được xử lý tập trung.
Quỹ với tư cách là nhà đầu tư lớn luôn nhận được các ưu đãi về chi phí giao dịch cũng
như dễ tiếp cận với các dự án hơn.
Tăng tính thanh khoản cho tài sản đầu tư: Việc chuyển đổi tài sản thành tiền mặt
với chi phí thấp nhất trong thời gian ngắn nhất luôn là tiêu chí hàng đầu đối với mỗi nhà
đầu tư.
Thuận tiện cho người đầu tư: Người đầu tư có thể mua hoặc bán chứng chỉ QĐT
trực tiếp hoặc thông qua môi giới, trung gian. Việc mua bán có thể thông qua thư tín, điện
thoại hay hệ thống mạng máy tính. Các nhà đầu tư có thể thoả thuận với Quỹ để tái đầu
tư tự động (Automatic reinvestment) hoặc phân chia lợi nhuận theo từng thời kỳ. Nhà đầu
tư còn được Quỹ cung cấp các dịch vụ như thông tin và tư vấn.
1.1.2.3 Đối với các doanh nghiệp
Nhận được nguồn vốn với chi phí huy động thấp: Việc tiếp cận các nguồn vốn tiết

kiệm nhỏ từ các cá nhân qua hệ thống ngân hàng luôn phải đối phó với những thủ tục
rườm rà (đảm bảo khoản vay với các chứng từ tài chính và tài sản…). Thông qua QĐT,
việc huy động vốn chỉ đơn thuần là phát hành chứng khoán với chi phí giảm đáng kể.
Nhận được các thông tin tư vấn quản lý, marketing và tài chính: QĐT cung cấp
các thông tin tài chính, tư vấn về kế hoạch tài chính, marketing và các mối quan hệ với
9

các tổ chức tài chính và các doanh nghiệp khác. Lợi ích này của QĐT được đặc biệt đánh
giá cao với các doanh nghiệp mới, doanh nghiệp vừa và nhỏ, và nhất là trong các nền
kinh tế chuyển đổi.
Tiếp cận nguồn tài chính dài hạn: Lợi ích này thu được do sự kết hợp các công cụ
huy động vốn của Quỹ. Đó là các loại chứng khoán do Quỹ phát hành, cùng với hoạt
động của thị trường chứng khoán cho phép trao đổi, mua bán các loại chứng khoán đó.
Sự kết hợp này khuyến khích các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư có khả năng đầu
tư dài hạn, cung cấp nguồn tài chính vô cùng cần thiết cho sự phát triển lâu dài của doanh
nghiệp.
1.1.3 Các loại hình quỹ đầu tư
1.1.3.1 Căn cứ vào nguồn vốn huy động
- Quỹ đầu tư tập thể (Quỹ công chúng): là quỹ huy động vốn bằng cách phát hành
rộng rãi ra công chúng. Nhà đầu tư có thể là cá nhân hay pháp nhân nhưng đa phần là các
nhà đầu tư riêng lẻ. Quỹ công chúng cung cấp cho các nhà đầu tư nhỏ phương tiện đầu tư
đảm bảo đa dạng hóa đầu tư, giảm thiểu rủi ro và chi phí đầu tư thấp với hiệu quả cao do
tính chuyên nghiệp của đầu tư mang lại.
- Quỹ đầu tư cá nhân (Quỹ thành viên): là quỹ huy động vốn bằng phương thức
phát hành riêng lẻ cho một nhóm nhỏ các nhà đầu tư, có thể được lựa chọn trước, là các
cá nhân hay các định chế tài chính hoặc các tập đoàn kinh tế lớn, do vậy tính thanh khoản
của quỹ này sẽ thấp hơn quỹ công chúng. Các nhà đầu tư vào các quỹ tư nhân thường với
lượng vốn lớn, và đổi lại họ có thể tham gia vào trong việc kiểm soát đầu tư của quỹ.
1.1.3.2 Căn cứ vào cấu trúc vận động vốn

- Quỹ đóng: là hình thức quỹ phát hành chứng chỉ quỹ một lần duy nhất khi tiến
hành huy động vốn cho quỹ và quỹ không thực hiện việc mua lại cổ phiếu/chứng chỉ đầu
tư khi nhà đầu tư có nhu cầu bán lại. Nhằm tạo tính thanh khoản cho loại quỹ này, sau khi
kết thúc việc huy động vốn (hay đóng quỹ), các chứng chỉ quỹ sẽ được niêm yết trên thị
trường chứng khoán. Các nhà đầu tư có thể mua hoặc bán để thu hồi vốn đầu tư của mình

10

thông qua thị trường thứ cấp. Chứng chỉ quỹ có thể được giao dịch thấp hoặc cao hơn giá
trị tài sản ròng của Quỹ (NAV).
Bảng 1. Các đặc tính của quỹ đóng
•

Giao dịch
mua/bán
chứng chỉ
quỹ

Giá giao
dịch

Phân phối

Quỹ đóng chỉ huy động vốn từ NĐT trong một giai đoạn phát hành, hoặc có
thể tăng vốn theo thời điểm khác nhau.
• CTQLQ chỉ giao dịch trực tiếp với NĐT trong thời gian huy động vốn, và khi
Quỹ giải thể do hết thời hạn hoạt động.
• Quỹ đóng được niêm yết và giao dịch trên sàn giao dịch chứng khoán.
• NĐT sử dụng các dịch vụ giao dịch chứng chỉ quỹ như một chứng khoán niêm yết

thông qua sàn giao dịch.
• Giá giao dịch mua/bán CCQ hàng ngày dựa trên giá thị trường, phụ thuộc vào
lượng cung/cầu thị trường.
• Giá giao dịch này có thể lớn hoặc nhỏ hơn giá trị NAV của Quỹ;
• Giá trị NAV của quỹ phản ánh hiệu quả đầu tư nhưng chỉ mang tính tham
khảo.
• NĐT trả phí giao dịch chứng khoán cho công ty chứng khoán.
• Việc phân phối CCQ chỉ thực hiện trong thời gian huy động lần đầu, hoặc khi tăng
vốn điều lệ Quỹ thông qua công ty chứng khoán hoặc CTQLQ.

- Quỹ mở: là quỹ được thành lập với thời gian vô hạn. Sau đợt phát hành lần đầu
ra công chúng, giao dịch mua/bán của nhà đầu tư được thực hiện định kỳ căn cứ vào giá
trị tài sản ròng (NAV). Giao dịch này được thực hiện trực tiếp với CTQLQ hoặc tại các
Đại lý chỉ định. Khác với quỹ đóng, tổng vốn của quỹ mở biến động theo từng đợt giao
dịch do tính chất đặc thù của nó - là nhà đầu tư được quyền bán lại chứng chỉ quỹ đầu tư
cho quỹ, và quỹ phải mua lại các chứng chỉ theo giá trị ròng vào thời điểm giao dịch. Đối
với hình thức quỹ này, các giao dịch mua bán chứng chỉ quỹ được thực hiện trực tiếp với
CTQLQ và các chứng chỉ quỹ không được niêm yết trên TTCK.
Bảng 2. Các đặc tính của quỹ mở
•
Giao dịch
mua/
chuyển
đổi/ bán
chứng chỉ
quỹ
Giá giao
dịch

•

•
•
•
•
•
•

Quỹ mở được huy động vốn liên tục trong quá trình hoạt động. NĐT có thể thực
hiện việc mua/bán vào thời điểm định kỳ với CTQLQ.
NĐT có thể thực hiện việc chuyển đổi giữa các quỹ khác nhau cùng CTQLQ.
Quỹ mở không niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán.
CTQLQ phải cân bằng giữa tỷ lệ tiền mặt phù hợp và đảm bảo tính thanh khoản khi
NĐT muốn rút vốn.
Quy trình quản lý quỹ phức tạp hơn vì luồng tiền được ra/vào thường xuyên – thời
điểm NĐT nộp tiền/rút vốn có khả năng ảnh hưởng tới kết quả đầu tư của Quỹ;
Giao dịch mua/bán CCQ căn cứ vào giá trị NAV của quỹ tại thời điểm giao dịch.
Không có chiết khấu giữa giá giao dịch và giá trị NAV.
NĐT phải trả phí phát hành/phí mua lại/phí chuyển đổi cho CTQLQ khi thực hiện
11

Phân phối

•

giao dịch.
CCQ được phân phối liên tục tại các Đại lý Phân phối (Công ty chứng khoán, ngân
hàng, CTQLQ).

1.1.3.3 Căn cứ vào cơ cấu tổ chức và hoạt động của quỹ

- Quỹ đầu tư dạng công ty: Trong mô hình này, quỹ đầu tư là một pháp nhân, tức
là một công ty được hình thành theo quy định của pháp luật từng nước. Cơ quan điều
hành cao nhất của quỹ là hội đồng quản trị do các cổ đông (nhà đầu tư) bầu ra, có nhiệm
vụ chính là quản lý toàn bộ hoạt động của quỹ, lựa chọn CTQLQ và giám sát hoạt động
đầu tư của CTQLQ và có quyền thay đổi CTQLQ.
- Quỹ đầu tư dạng hợp đồng: Đây là mô hình quỹ tín thác đầu tư. Khác với mô
hình quỹ đầu tư dạng công ty, mô hình này quỹ đầu tư không phải là pháp nhân. CLQLQ
đứng ra thành lập quỹ, tiến hành việc huy động vốn, thực hiện việc đầu tư theo những
mục tiêu đã đề ra trong điều lệ quỹ. Bên cạnh đó, NHGS có vai trò bảo quản vốn và các
tài sản của quỹ, quan hệ giữa CTLQL và NHGS được thể hiện bằng hợp đồng giám sát
trong đó quy định quyền lợi và nghĩa vụ của hai bên trong việc thực hiện và giám sát việc
đầu tư để bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư. Nhà đầu tư là những người góp vốn vào
quỹ (nhưng không phải là cổ đông như mô hình quỹ đầu tư dạng công ty) và ủy thác việc
đầu tư cho CTQLQ để bảo đảm khả năng sinh lợi cao nhất từ khoản vốn đóng góp của
họ.
1.1.3.4 Căn cứ vào công cụ đầu tư
- Quỹ cổ phiếu (Stock Fund): là quỹ đầu tư tối thiểu 80% giá trị tài sản quỹ vào cổ
phiếu.
- Quỹ trái phiếu (Bond Fund): là quỹ đầu tư tối thiểu 80% giá trị tài sản của quỹ
vào trái phiếu hoặc các công cụ có thu nhập cố định, ngoại trừ trái phiếu chuyển đổi.
- Quỹ thị trường tiền tệ (Money market Fund): là quỹ đầu tư tối thiểu 70% giá trị
tài sản quỹ vào các công cụ thị trường tiền tện có thời gian đáo hạn không vượt quá 90
ngày, phần tài sản còn lại được đầu tư vào các công cụ thị trường tiền tệ có thời gian đáo
hạn không quá 360 ngày.

12

- Quỹ hỗn hợp: là quỹ đầu tư vào các công cụ thị trường tiền tệ, cổ phiếu và trái
phiếu.

- Quỹ chỉ số: là quỹ được thiết kế nhằm lập lại một loại chỉ số thị trường.
1.1.3.5 Căn cứ vào mục tiêu đầu tư
- Quỹ tăng trưởng: là QĐT tập trung chủ yếu vào việc tìm kiếm sự tăng trưởng
vốn dài hạn thông qua việc ưu tiên đầu tư vào các loại chứng khoán vốn có tiềm năng
tăng trưởng cao. Thu nhập thường xuyên là mục tiêu thứ yếu của tăng trưởng. Quỹ tăng
trưởng là quỹ đầu tư chủ yếu vào cổ phiếu nhằm mục tiêu đầu tư dài hạn. Quỹ đầu tư tối
thiểu 80% tài sản vào cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi.
- Quỹ thu nhập cao: là quỹ đầu tư đạt mục tiêu chủ yếu là tìm kiếm thu nhập
thường xuyên cao, tăng trưởng vốn là mục tiêu thứ yếu.
- Quỹ cân bằng: là quỹ đầu tư nhắm đến sự cân bằng giữa hai mục tiêu tăng
trưởng và bảo toàn vốn. Quỹ kết hợp một cách kỹ lưỡng và hợp lý các loại cổ phiếu, trai
phiếu trong danh mục với mục tiêu tìm kiếm thu nhập thường xuyên, mức tăng trưởng
vừa phải và sự bảo toàn vốn.
- Quỹ đầu tư mạo hiểm: là quỹ nhắm đến mục tiêu lãi vốn (Capital gains) cao nhất
và không ngại rủi ro trong khi lựa chọn các khoản đầu tư. QĐT phù hợp nhất đối với các
nhà đầu tư chấp nhận mức độ đanh đổi lợi nhuận – rủi ro lớn. Quỹ có thể đầu tư vào cổ
phiếu trong đợt IPO của các công ty nhỏ và sau đó bán lại nhanh chóng để thu lợi nhuận.
Một số quỹ mạo hiểm có thể đầu tư vào các công cụ phái sinh, hay sử dụng đòn bẩy để
gia tăng lợi nhuận.
1.1.4 Các vấn đề cơ bản của Quỹ đầu tư
1.1.4.1 Thành lập Quỹ đầu tư
Việc thành lập và chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng của quỹ đại chúng do
CTQLQ thực hiện theo quy định và phải đăng ký với UBCKNN2:
- Việc huy động vốn của quỹ đại chúng được CTQLQ thực hiện trong thời hạn 90
ngày, kể từ ngày Giấy chứng nhận chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng có hiệu lực.
2 Điều 90. Luật Chứng khoán năm 2007

13

Quỹ đại chúng được thành lập nếu có ít nhất 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư chứng
khoán chuyên nghiệp mua chứng chỉ quỹ và tổng giá trị chứng chỉ quỹ đã bán đạt ít nhất
là 50 tỷ đồng.
- Toàn bộ vốn góp của nhà đầu tư phải được phong tỏa tại một tài khoản riêng đặt
dưới sự kiểm soát của NHGS và không được sử dụng cho đến khi hoàn tất đợt huy động
vốn. CTQLQ phải báo cáo UBCKNN kết quả huy động vốn có xác nhận của NHGS
trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày kết thúc việc huy động vốn.
- Trường hợp việc huy động vốn của quỹ đại chúng không đáp ứng các quy định
thì CTQLQ phải hoàn trả cho nhà đầu tư mọi khoản tiền đã đóng góp trong thời hạn 15
ngày, kể từ ngày kết thúc việc huy động vốn 3. QTQLQ phải chịu mọi phí tổn và nghĩa vụ
tài chính phát sinh từ việc huy động vốn.
Việc thành lập quỹ thành viên do CTQLQ thực hiện theo quy định và phải báo cáo
UBCKNN4:
- Quỹ thành viên do các thành viên góp vốn thành lập trên cơ sở hợp đồng góp
vốn và Điều lệ quỹ.
- Việc thành lập quỹ thành viên phải đáp ứng các điều kiện: vốn góp tối thiểu là
50 tỷ đồng; tối đa 30 thành viên góp vốn và chỉ bao gồm thành viên là pháp nhân; do một
CTQLQ quản lý; tài sản của quỹ thành viên được lưu ký tại một ngân hàng lưu ký độc
lập với CTQLQ.
1.1.4.2 Điều kiện niêm yết chứng chỉ quỹ đại chúng
- Là quỹ đóng có tổng giá trị chứng chỉ quỹ (theo mệnh giá) phát hành từ 50 tỷ
đồng trở lên;
- Sáng lập viên và thành viên Ban đại diện QĐTCK phải cam kết nắm giữ 100%
số cổ phiếu do mình sở hữu trong thời gian 6 tháng kể từ ngày niêm yết và 50% số cổ
phiếu này trong thời gian 6 tháng tiếp theo;
- Có ít nhất 100 người sở hữu chứng chỉ quỹ đại chúng hợp lệ5.
3 Khoản 1, Điều 83. Luật Chứng khoán 2007
4 Điều 95. Luật Chứng khoán 2007
5 Khoản 4, Điều 10. Nghị định số 14/2007/NĐ-CP

14

1.1.4.3 Giải thể quỹ
Các trường hợp giải thể quỹ: kết thúc thời hạn hoạt động ghi trong Điều lệ
QĐTCK; đại hội nhà đầu tư quyết định giải thể QĐTCK trước khi kết thúc thời hạn hoạt
động ghi trong Điều lệ QĐTCK.
Yêu cầu: Tối thiểu 3 tháng trước ngày tiến hành giải thể, Ban đại diện quỹ phải
triệu tập Đại hội nhà đầu tư để thông qua phương án giải thể QĐTCK.
Trách nhiệm: CTQLQ và NHGS chịu trách nhiệm hoàn tất việc thanh lý tài sản
quỹ và phân chia tài sản quỹ cho NĐT theo phương án được Đại hội nhà đầu tư thông
qua.
Thứ tự thanh toán: Tiền thu được từ thanh lý tài sản QĐTCK và các tài sản còn lại
khi giải thể được thanh toán theo thứ tự sau đây:
- Nghĩa vụ tài chính với Nhà nước;
- Các khoản phải trả cho CTQLQ, NHGS, các khoản phải trả khác và chi phí giải
thể QĐCK;
- Phần còn lại được dùng để thanh toán cho nhà đầu tư tương ứng với tỷ lệ góp
vốn của nhà đầu tư trong quỹ.
Thời hạn báo cáo: trong thời hạn 5 ngày, kể từ ngày hoàn tất việc giải thể
QĐTCK, CTQLQ và NHGS phải báo cáo UBCKNN về kết quả giải thể QĐTCK.
1.1.4.4 Danh mục đầu tư của quỹ đóng
Là sự kết hợp nắm giữ các loại cổ phiếu, trái phiếu, hàng hóa, bất động sản, các
công cụ tương đương tiền mặt hay các tài sản khác. Mục đích của danh mục đầu tư là làm
giảm rủi ro bằng cách đa dạng hoá đầu tư. Cụ thể bao gồm:

15

- Tiền gửi tại các ngân hàng thương mại theo quy định của pháp luật ngân hàng.

- Công cụ thị trường tiền tệ bao gồm giấy tờ có giá, công cụ chuyển nhượng theo
quy định trong lĩnh vực ngân hàng.
- Trái phiếu chính phủ, trái phiếu được chính phủ bảo lãnh, trái phiếu chính phủ
đặc quyền.
- Cổ phiếu niêm yết, cổ phiếu đăng kí giao dịch, trái phiếu niêm yết trên Sàn giao
dịch chứng khoán Việt Nam.
- Cổ phiếu chưa niêm yết, cổ phiếu chưa giao dịch của công ty đại chúng, trái
phiếu chưa niêm yết của các tổ chức phát hành hoạt động theo pháp luật Việt Nam, cổ
phiếu của công ty cổ phần, phần vốn góp tại Công ty TNHH.
- Các chứng khoán khác theo quy định của pháp luật và hướng dẫn của Bộ Tài
chính.
1.1.4.5 Hạn chế của Quỹ đầu tư đại chúng
Quỹ đại chúng có số lượng nhà đầu tư tham gia lớn nên có thể gây ảnh hưởng đến
giá trị của quỹ vì hai nguyên nhân:
- Việc mua bán chứng chỉ quỹ diễn ra liên tục và do đó, có thể làm ảnh hưởng tốt
hoặc xấu đến hình ảnh của quỹ.
- Đối với quỹ đại chúng dạng mở, việc số lượng nhà đầu tư và giá trị ròng của quỹ
luôn biến đổi có thể làm sai lệch các biện pháp đầu tư hoặc vi phạm các giới hạn tài chính
do pháp luật quy định
Quỹ đại chúng thường chịu sự giám sát khá chặt chẽ của cơ quan quản lý nhà nước
trên quan điểm bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư, đặc biệt là những nhà đầu tư nhỏ.
Pháp luật thường có những yêu cầu đối với quỹ đại chúng cao hơn so với quỹ thành viên.
16

1.1.4.6 Nguyên tắc xác định Net Assets Value (NAV)
Giá trị tài sản ròng của quỹ là tổng giá trị tài sản và các khoản đầu tư do quỹ sở
hữu trừ đi các nghĩa vụ nợ của QĐT tại thời điểm định giá.
NAV/CCQ =
Trong đó:

- Tổng tài sản bao gồm:
+ Tiền mặt và các khoản tương đương.
+ Giá trị các khoản đầu tư: được tính theo giá thị trường của danh mục đầu tư
vào ngày giao dịch gần nhất hoặc được tính theo giá của một tổ chức định giá
độc lập, hoặc theo giá trị đầu tư ban đầu (cost price).
- Các khoản nợ: là các chi phí đến hạn thanh toán của quỹ gồm: chi phí quản lý,
chi phí lưu ký, giám sát và các chi phí khác.
Tại Việt Nam, CTQLQ có trách nhiệm xác định NAV của quỹ và NAV trên một
đơn vị quỹ trên cơ sở giá thị trường hoặc giá hợp lí (trong trường hợp không có giá trị
thường) của các tài sản trong danh mục đầu tư của quỹ, tuân thủ theo quy định của pháp
luật và Điều lệ quỹ. Giá trị tài sản ròng phải được NHGS xác nhận, trường hợp bị đánh
giá sai, NHGS có trách nhiệm thông báo và yêu cầu CTQLQ điều chỉnh kịp thời trong
vòng 24 giờ. NAV phải được xác định định kì (hàng tuần, hàng tháng, hàng quý, hàng
năm) và phải được công bố công khai theo quy định.
1.1.4.7 Phí phát hành và các phí hoạt động
Phí quản lý: là phí phải trả cho CTQLQ cung cấp dịch vụ quản lý quỹ đã được quy
định tại Điều lệ quỹ.

17

Phí phát hành/ phí mua lại:
- Đối với quỹ đóng, quỹ thành viên: phí phát hành là phí mà QĐT phải trả cho
CTQLQ để trang trải những chi phí cho việc phát hành chứng chỉ quỹ ra công chúng. Phí
này cộng vào mệnh giá một chứng chỉ quỹ và thu khi phát hành, và không vượt quá mức
tối đa la 3% mệnh giá chứng chỉ quỹ.
- Đối với quỹ mở: phí phát hành/phí mua lại là phí mà nhà đầu tư phải trả khi
mua/bán một đơn vị chứng chỉ quỹ cho quỹ. Tính theo tỷ lệ phần trăm giá trị tài sản ròng
trên một đơn vị chứng chỉ quỹ quy định tại Điều lệ quỹ.
Phí thưởng: là phí mà QĐT phải trả cho CTQLQ quỹ đóng, nếu NAV của quỹ

trong giai đoạn tính thưởng hoạt động quy định tại điều lệ quỹ vượt quá chỉ số tham chiếu
một tỉ lệ phần trăm nhất định quy định tại Điều lệ quỹ.

1.2 Công ty quản lý quỹ
1.2.1 Khái niệm
Công ty quản lý quỹ là tổ chức có tư cách pháp nhân, hoạt động cung cấp dịch
vụ quản lý QĐTCK, quản lý danh mục đầu tư chứng khoán. Ngoại trừ CTQLQ được cấp
phép, các tổ chức kinh tế khác không được cung cấp dịch vụ quản lý QĐT chứng khoán
và quản lý danh mục đầu tư6.
CTQLQ là công ty chuyên trách thực hiện việc quản lý các QĐT thông qua
việc đầu tư vốn theo danh mục đầu tư để làm tăng giá trị của QĐT. CTQLQ không có
nghĩa vụ cam kết hoạt động đầu tư của quỹ sẽ có lãi mà chỉ có nghĩa vụ phải thực hiện
một cách tốt nhất các hoạt động quản lý chuyên nghiệp của mình và vì lợi ích của nhà
đầu tư.
Thông thường ban đầu, CTQLQ sẽ thiết kế các đặc điểm cơ bản của QĐT, tiến
hành việc chuẩn bị các tài liệu hồ sơ thủ tục pháp lý, đăng ký chào bán chứng chỉ quỹ ra

6 Quyết định số 35/2007/QĐ-BTC.

18

công chúng với UBCKNN, thực hiện việc phát hành chứng chỉ quỹ ra công chúng nhằm
huy động vốn.
1.2.2

Trách nhiệm của Công ty quản lý quỹ
Có trách nhiệm thay mặt quỹ thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với tài sản trong

danh mục đầu tư của quỹ, đại diện cho quyền lợi của nhà đầu tư, thực hiện quyền biểu

quyết tại cuộc họp Đại hội đồng cổ đông hoặc hội đồng quản trị, Hội đồng thành viên của
doanh nghiệp mà Quỹ góp vốn.
Có nghĩa vụ thực hiện việc xác định giá trị tài sản ròng cuả Quỹ, giá trị tài sản
ròng trên một đơn vị chứng chỉ quỹ, theo quy định của pháp luật và Điều lệ Quỹ.
Chịu trách nhiệm đền bù các tổn thất gây ra cho Quỹ, nhà đầu tư vào Quỹ, do
nhân viên của CTQLQ hoặc CTQLQ không thực hiện đúng nghĩa vụ theo quy định của
pháp luật hoặc vi phạm các quy định của pháp luật trong hoạt động chứng khoán và
TTCK.
Trong trường hợp NHGS phát hiện các giao dịch tài sản Quỹ không phù hợp với
quy định của pháp luật, Điều lệ Quỹ hoặc vượt quá thẩm quyền của CTQLQ và đã thông
báo cho CTQLQ thì CTQLQ phải hủy bỏ giao dịch đó hoặc thực hiện mua hoặc bán tài
sản của Quỹ nhằm phục hồi vị thế Quỹ như trước khi có giao dịch trong thời gian sớm
nhất.
Một CTQLQ có thể quản lý nhiều QĐTCK nhưng phải đảm bảo việc quản lý
độc lập tách biệt tài sản của Quỹ, tài sản công ty.

1.3 Ngân hàng giám sát
1.3.1 Khái niệm
Theo Luật Chứng khoán 2007, Ngân hàng giám sát là ngân hàng thương mại có
Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động lưu ký chứng khoán, có chức năng thực hiện các
dịch vụ lưu ký và giám sát việc quản lý quỹ đại chung, công ty đầu tư chứng khoán.
1.3.2 Nghĩa vụ cơ bản của Ngân hàng giám sát
Thực hiện lưu ký tài sản của quỹ đại chúng, quản lý tách biệt tài sản của quỹ đại
chúng và các tài sản khác của NHGS; giám sát để đảm bảo CLQLQ quản lý tài sản của
19

quỹ tuân thủ các quy định tại Luật Chứng khoán và Điều lệ QĐTCK; báo cáo UBCKNN
khi phát hiện CTLQLQ, tổ chức, cá nhân có liên quan vi phạm pháp luật hoặc điều lệ
QĐTCK.

Thực hiện hoạt động thu, chi, thanh toán và chuyển giao tiền, chứng khoán liên
quan đến hoạt động của quỹ đại chúng theo yêu cầu hợp pháp của CTQLQ.
NHGS chịu trách nhiệm kiểm tra và giám việc định giá tài sản ròng của quỹ, giá
trị tài sản ròng trên một đơn vị quỹ do CTQLQ thực hiện. NHGS có thể ủy thác hoạt
động lưu ký tài sản cho các ngân hàng lưu ký khác và phải chịu hoàn toàn trách nhiệm
cũng như mọi chi phí phát sinh liên quan đến các hoạt động ủy thác lưu ký này.
NHGS, thành viên HĐQT, người điều hành và nhân viên trực tiếp của NHGS làm
nhiệm vụ giám sát hoạt động của quỹ đại chúng và bảo quản tài sản quỹ của NHGS,
không được là người có liên quan hoặc có quan hệ sở hữu, vay hoặc cho vay với CTQLQ
và ngược lại, không được là đối tác mua, bán trong giao dịch mua, bán tài sản của quỹ đại
chúng7.

7 Quyết định số 45/2007/QĐ-BTC.

20

CHƯƠNG 2. GIỚI THIỆU VỀ QUỸ HOÁN ĐỔI DANH MỤC
(ETF) VÀ CÔNG TY CỔ PHẦN QUẢN LÝ QUỸ VIỆT NAM
(VFM)
2.1 Quỹ hoán đổi danh mục (ETF)
2.1.1 Giới thiệu chung
Quỹ hoán đổi danh mục (Exchange-Traded Fund - ETF), ra đời vào năm 1989; là
quỹ mở được hình thành từ việc tiếp nhận, hoán đổi danh mục chứng khoán cơ cấu lấy
chứng chỉ quỹ.
Ở Việt Nam, quỹ ETF đầu tiên là quỹ ETF VFMVN30 mô phỏng chỉ số VN30,
bao gồm 30 công ty niêm yết trên Sở giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), có giá trị
vốn hóa và thanh khoản lớn hàng đầu.
2.1.2 Phân loại
2.1.2.1 Dựa vào cách quản lý quỹ

- Quỹ ETF thụ động: Chủ yếu là các quỹ ETF hoạt động mô phỏng theo các chỉ số
tham chiếu của một thị trường nào đó. Các CTQLQ không phải trực tiếp lựa chọn danh
mục và can thiệp vào hoạt động mua bán chứng khoán cho quỹ mà chỉ việc thực hiện
quản trị quỹ sao cho quỹ ETF mô phỏng chính xác chỉ số tham chiếu mà quỹ hướng tới.
Hay nói cách khác CTQLQ sẽ thụ động trong việc quản trị quỹ.
- Quỹ ETF chủ động: Quỹ ETF chủ động được điều hành bởi một QTQLQ với
mục tiêu làm tốt hơn chỉ số tham chiếu mà quỹ hướng tới, tương tự mục tiêu của các quỹ
mở hay quỹ đóng.
2.1.2.2 Dựa vào cấu trúc danh mục của quỹ
- Quỹ ETF thuần túy: Sử dụng hình thức mô phỏng thuần túy, mua và sở hữu tất cả
các chứng khoán cấu thành của chỉ số tham chiếu với mục tiêu sao chép hiệu quả của chỉ

21

số tham chiếu. Quỹ này có đặc điểm: đơn giản và minh bạch nhưng tốn nhiều công sức
và chi phí cho quỹ, làm hạn chế mục tiêu tối thiểu hóa chi phí của quỹ…
- Quỹ ETF tổng hợp: Mô phỏng theo hình thức tổng hợp nhằm làm giảm chi phí
và sai số mô phỏng nhưng sẽ tăng rủi ro cho nhà đầu tư.
2.1.3 Cơ chế hoạt động
2.1.3.1 Trên thị trường sơ cấp
Bước 1: Thành viên lập quỹ thông qua việc huy động tiền và danh mục chứng
khoán từ các nhà đầu tư cũng như danh mục tự doanh của mình để thực hiện việc mua đủ
danh mục chứng khoán cơ cấu nhằm mục đích hoán đổi lấy chứng chỉ quỹ ETF. Ngược
lại, khi thành viên lập quỹ hoán đổi chứng chỉ quỹ ETF để lấy danh mục chứng khoán cơ
cấu thì thành viên lập quỹ có thể mang danh mục chứng khoán đó ra thị trường chứng
khoán bán hoặc trả lại danh mục cho nhà đầu tư cũng như bên tự doanh của thành viên
lập quỹ.
Bước 2: Sau khi có danh mục chứng khoán cơ cấu, thành viên lập quỹ thực hiện
hoán đổi danh mục lấy chứng chỉ quỹ ETF. Ngược lại, khi thành viên lập quỹ muốn lấy

danh mục chứng khoán cơ cấu về để bán hoặc trả lại cho nhà đầu tư hay bên tự doanh của
mình, thành viên lập quỹ thực hiện hoán đổi chứng chỉ quỹ ETF lấy danh mục chứng
khoán cơ cấu với công ty quản lý quỹ ETF.
2.1.3.2 Trên thị trường thứ cấp (giao dịch qua sàn)
Bước 3: Sau khi thành viên lập quỹ thực hiện hoán đổi danh mục lấy chứng chỉ
quỹ ETF, thành viên lập quỹ có thể bán các chứng chỉ quỹ ETF trên sàn giao dịch khi
Quỹ ETF niêm yết. Ngược lại, thành viên lập quỹ có thể mua chứng chỉ quỹ ETF trên sàn
giao dịch nhằm mục đích hưởng chênh lệch giá hoặc hoán đổi chứng chỉ quỹ ETF lấy
danh mục chứng khoán với công ty quản lý quỹ ETF.
Bước 4: Trên sàn giao dịch, các nhà đầu tư thứ cấp (không mua chứng chỉ quỹ
ETF qua thành viên lập quỹ) có thể mua bán chứng chỉ quỹ ETF nhằm hưởng lợi từ việc
22

tăng giá trị của danh mục chứng khoán cơ cấu hoặc từ chênh lệch của giá chứng chỉ quỹ
ETF.
2.1.3.3 Quy trình mua bán Chứng chỉ quỹ mở của Công ty cổ phần quản lý Quỹ đầu
tư Việt Nam (VFM)8
a. Góp vốn thành lập quỹ (IPO)
Bước 1: Nhà đầu tư có đủ danh mục chứng khoán cơ cấu gửi hồ sơ đăng ký đến
đại lý phân phối hoặc thành viên lập quỹ, đồng thời nộp tiền chênh lệch (nếu có) vào tài
khoản phong tỏa của ETF tại ngân hàng giám sát.
Bước 2: Đại lý phân phối/Thành viên lập quỹ gửi hồ sơ đăng ký hợp lệ cho đại lý
chuyển nhượng.
Bước 3: Sau khi TTLKCK phong tỏa và chuyển quyền sở hữu chứng khoán cơ cấu
góp vốn đồng thời công ty quản lý quỹ đăng ký chứng chỉ ETF phát hành lần đầu với
TTLKCK. Chứng chỉ quỹ ETF mà nhà đầu tư đã đăng ký góp vốn hợp lệ sẽ được tự động
lưu ký và phân bổ vào tài khoản lưu ký của nhà đầu tư (trong trường hợp phát hành thành
công). Sau đó, chứng chỉ quỹ ETF sẽ được niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán.
Hình 1. Quy trình góp vốn thành lập quỹ ETF

Nguồn: vinafund.com
b. Giao dịch hoán đổi định kỳ (Giao dịch sơ cấp)

8 />
23

Bước 1: Nhà đầu tư có đủ danh mục chứng khoán cơ cấu/lô chứng chỉ quỹ ETF
đặt lệnh thông qua Thành viên lập quỹ/Đại lý phân phối đồng thời nộp tiền chênh lệch
(nếu có) vào tài khoản phong tỏa của quỹ ETF tại ngân hàng giám sát.
Bước 2: Đại lý phân phối gửi lệnh đến Thành viên lập quỹ (trường hợp đại lý phân
phối không phải là thành viên lập quỹ).
Bước 3: Thành viên lập quỹ gửi lệnh giao dịch hoán đổi đến đại lý chuyển
nhượng
Bước 4: Đối với những lệnh giao dịch hợp lệ, Đại lý chuyển nhượng sẽ phân
bổ/rút chứng chỉ ETF vào/từ tài khoản lưu ký của nhà đầu tư.
Hình 2. Quy trình giao dịch hoán đổi định kỳ quỹ ETF

Nguồn: vinafund.com
c. Giao dịch chứng chỉ quỹ ETF tại SGDCK (Giao dịch thứ cấp)
Giao dịch chứng chỉ quỹ ETF tại Sở giao dịch chứng khoán sẽ được thực hiện
tương tự như việc mua bán các cổ phiếu thông thường.
Hình 3. Quy trình giao dịch chứng chỉ quỹ ETF

Nguồn: vinafund.com
2.1.4 Đánh giá hoạt động
Kể từ khi quỹ ETF ra đời năm 1989 đến nay, quỹ ETF đã được thiết kế với nhiều
loại sản phẩm khác nhau cho nhiều thị trường chứng khoán riêng biệt, cho các ngành
nghề đặc thù cũng như cho các loại tài sản đầu tư khác nhau như trái phiếu, hợp đồng

tương lai đến hàng hóa. Theo thống kê của BlackRock, 10 trong số gần 200 công ty quản
lý quỹ nắm khoảng 80% tổng tài sản ròng của các quỹ ETF trên thế giới. Các công ty
chiếm thị phần lớn có lợi thế về quy mô, cung cấp đa dạng sản phẩm quỹ ETF và có
24

thương hiệu cũng như lợi thế hơn so với các đối thủ khác trong việc cung cấp một sản
phẩm quỹ ETF phù hợp nhất cho các nhà đầu tư, như phù hợp về tính thanh khoản, về chi
phí hoạt động thấp, về mức độ cung cấp các sản phẩm quỹ ETF trên các thị trường khác
nhau như thị trường thế giới, thị trường Mỹ, thị trường Châu Âu hay các sản phẩm về tài
chính như trái phiếu, hàng hóa. Tóm lại, ngoại trừ những yếu tố rủi ro khách quan như rủi
ro thị trường, rủi ro mô phỏng chi số… thì với những đặc tính ưu việt như tính linh hoạt
trong giao dịch, chi phí thấp, dễ dàng đa dạng hóa danh mục và hạn chế rủi ro cổ phiếu
cùng tính minh bạch cao… sẽ hứa hẹn quỹ ETF là kênh đầu tư hấp dẫn cho các nhà đầu
tư lựa chọn.

2.2 Công ty Cổ phần quản lý Quỹ đầu tư Việt Nam (VFM)
2.2.1 Giới thiệu chung
Công ty được thành lập vào tháng 7/2003, khởi đầu là công ty liên doanh của hai
định chế tài chính lớn tại Việt Nam là Dragon Capital – CTQLQ nước ngoài hàng đầu và
lâu đời tại Việt Nam và Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thương Tín (Sacombank) – một trong
những ngân hàng cổ phần có vốn điều lệ lớn nhất Việt Nam. Sau thời gian hoạt động và
phát triển, để khẳng định thế mạnh của CTQLQ cũng như cam kết chất lượng dịch vụ, kể
từ tháng 1/ 2009, công ty đã chuyển đổi từ công ty liên doanh sang công ty cổ phần với
tên gọi là Công ty Cổ phần quản lý Quỹ đầu tư Việt Nam (VFM).
Hiện nay, từ mô hình hoạt động mới, công ty VFM đã tận dụng nguồn lực tập
trung, kinh nghiệm lâu năm, uy tín, tiềm lực vững mạnh của Dragon Capital và các đối
tác chiến lược khác từ các tổ chức tài chính lớn có uy tín trên TTCK. Tất cả hội tụ thành
sức mạnh tổng lực tạo nhiều lợi thế cạnh tranh hơn cho công ty VFM trên thị trường tài
chính Việt Nam. Với phương châm hoạt động là quản trị rủi ro, VFM hướng đến sự phát

triển lâu dài và ổn định. Công ty lựa chọn và phát triển danh mục đầu tư hiệu quả với độ
rủi ro thấp nhất cho nhà đầu tư. Trong điều kiện thị trường có nhiều biến động, công ty
luôn đề ra chiến lược đầu tư rõ ràng và kiên định triển khai những chiến lược này hiệu
quả nhất. Ngoài ra, VFM luôn xem việc xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với khách hàng
và các đối tác trong đầu tư là phương thức giám sát hoạt động công ty và gia tăng giá trị
đầu tư hiệu quả nhất.
25

quỹ đầu tư và công ty quản lý quỹ

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về