Tải bản đầy đủ (.pdf) (197 trang)

Vận dụng một số phương pháp thống kê phân tích hiệu quả kinh tế của đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tại Việt Nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.98 MB, 197 trang )

2

L I CAM ðOAN

Tôi tên là: Nguy n Tr ng H i
Hi n là NCS dài h n t i Trư ng ð i h c Kinh t Qu c Dân v#i ñ% tài:
V n d ng m t s phương pháp th ng kê phân tích hi)u qu kinh t+ đ-u
tư tr.c ti+p nư/c ngồi (FDI) t6i Vi)t Nam
Chun ngành: Th ng kê
Mã s :

5.02.10

Tơi xin cam đoan như sau:
1. Nh,ng s li u, tài li u trong Lu0n án ñư2c thu th0p m5t cách trung th6c.
2. ð% tài trên chưa có ai nghiên c9u. K t qu; cnghiên c9u, cơng b và đưa vào áp d>ng th6c ti?n.
V0y tơi xin cam đoan n5i dung trên là chính xác, có gì sai sót tơi xin
hoàn toàn chDu trách nhi m trư#c Trư ng ð i h c Kinh t Qu c Dân, B5 Giáo
d>c – ðào t o và trư#c pháp lu0t.
NGƯ I CAM ðOAN

Nguy n Tr ng H i


3

M?C L?C
Trang
L I CAM ðOAN ........................................................................................................2
M?C L?C ...................................................................................................................3


DANH M?C KÝ HIBU VÀ CHE VIFT TGT .............................................................4
DANH M?C BING THJNG KÊ ...............................................................................5
DANH M?C SƠ ðN ....................................................................................................6
DANH M?C ðN THO ..................................................................................................6
L I MP ðQU..............................................................................................................7
CHƯƠNG 1: NHENG VRN ðS LÝ LUTN CƠ BIN VS FDI VÀ PHÂN TÍCH
THJNG KÊ HIBU QUI KINH TF FDI............................................... 14

1.1. Nh,ng vMn ñ% lý lu0n cơ b;n v% FDI.............................................................14
1.2. Nh,ng vMn ñ% lý lu0n cơ b;n v% hi u qu; kinh t FDI .....................................31
1.3. Nh,ng vMn ñ% lý lu0n cơ b;n v% phân tích th ng kê hi u qu; kinh t FDI........ 44
K+t lu n chương 1 ............................................................................................. 55
CHƯƠNG 2: HOÀN THIBN HB THJNG CHZ TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP
THJNG KÊ PHÂN TÍCH HIBU QUI KINH TF FDI T\I VIBT NAM .... 57

2.1. Hoàn thi n h th ng chS tiêu hi u qu; kinh t FDI t i Vi t Nam .................57
2.2. Nghiên c9u ñTc ñiUm v0n d>ng m5t s phương pháp th ng kê phân tích
hi u qu; kinh t FDI t i Vi t Nam..............................................................77
K+t lu n chương 2 ............................................................................................112
CHƯƠNG 3: VTN D?NG M]T SJ PHƯƠNG PHÁP THJNG KÊ PHÂN TÍCH
HIBU QUI KINH TF FDI T\I VIBT NAM ..................................... 114

3.1. TVng quan v% tình hình FDI t i Vi t Nam và tác ñ5ng c
kinh t .........................................................................................................114
3.2. V0n d>ng m5t s phương pháp th ng kê phân tích hi u qu; kinh t FDI
t i Vi t Nam, giai ño n 2001X2005............................................................127
3.3. ðánh giá v% kh; năng v0n d>ng h th ng chS tiêu hi u qu; kinh t và các
phương pháp th ng kê trong phân tích hi u qu; kinh t FDI t i Vi t Nam ...152
K+t lu n chương 3 ............................................................................................155
KIFN NGHO VÀ KFT LUTN ...................................................................................156

KFT LUTN ..............................................................................................................168
DANH M?C CÁC CƠNG TRÌNH CbA TÁC GII LIÊN QUAN ðFN LUTN ÁN.....171
TÀI LIBU THAM KHIO ........................................................................................172
PH? L?C


4

DANH M?C KÝ HIBU VÀ CHE VIFT TGT


N]I DUNG

HIBU



N]I DUNG

HIBU

A

TVng tài s;n

HQKT

Hi u qu; kinh t

BCC


H2p ñ\ng h2p tác kinh doanh

L

Ngu\n nhân l6c

BOT

H2p ñ\ng xây d6ng X kinh doanh IC

Chi phí trung gian

và chuyUn giao
BT

H2p đ\ng xây d6ng và chuyUn giao

FA

BTO

H2p ñ\ng xây d6ng X chuyUn giao FA’

Tài s;n c ñDnh
Tài s;n c ñDnh ñư2c s_ d>ng

và kinh doanh
C


TVng chi phí

KQ

K t qu;

C1

Chi phí khMu hao

NEV

Giá trD xuMt khau thubn

CA

Tài s;n lưu ñ5ng

NNVA

Giá trD gia tăng thubn qu c gia

Ca

Ngu\n v n

NNVA* Giá trD gia tăng thubn qu c gia
tính riêng cho v n FDI ccác bên nư#c ngồi


CC

Chi phí thư ng xuyên

NTSX

Nhân t s;n xuMt

E

V n ch< se h,u

NVA

Giá trD gia tăng thubn

EV

Giá trD xuMt khau

Re

Doanh thu thubn

FDI

ðbu tư tr6c ti p nư#c ngoài

S


Ti t ki m và tăng thu ngo i t

FNVA

NVA tính riêng cho v n FDI c

Thu ngân sách

các bên nư#c ngoài
GDP

TVng s;n pham trong nư#c

V

Thu nh0p c

GO

Giá trD s;n xuMt

VA

Giá trD gia tăng

HNNVA NNVA tính cho v n đóng góp c
các bên thu5c nư#c ti p nh0n FDI

Năng suMt lao ñ5ng



5

DANH M?C BING THJNG KÊ
TT
1
2
3
4

B
B
B
B

5
6

B
B

7

B

8

B

9

10

B
B

11

B

15

B

16

B

17

B

18

B

19

B

B ng th ng kê

Trang
ng 2.1. Phân h chS tiêu hi u qu; kinh t toàn b5 c
74
ng 2.2. Phân h chS tiêu hi u qu; kinh t gia tăng c
76
ng 2.3. Các tiêu th9c phân tV cơ b;n trong nghiên c9u HQKT FDI
91
ng 3.1. Giá trD xuMt nh0p khau c
126
ño n 1996X2005
ng 3.2. Hi u qu; c
128
ng 3.3. Năng suMt lao ñ5ng c; nư#c và c
130
ño n 2001X2005
133
ng 3.4. Bi n ñ5ng c
c đDnh tính theo VA và m9c trang tài s;n c đDnh bình
qn m5t lao đ5ng, giai đo n 2001 X 2004
ng 3.5. K t qu; h\i quy m i quan h gi,a ngu\n v n, lao ñ5ng và
135
th i gian v#i VA c
ng 3.6. Giá trD th6c t và lý thuy t c136
ng 3.7. Bi n ñ5ng c
138
giai đo n 2001X2005
ng 3.8. Bi n ñ5ng c<a VA do hi u qu; s_ d>ng lao đ5ng và quy 139
mơ lao đ5ng, giai ño n 2001X2005
141

ng 3.9. Tác ñ5ng c<a hi u qu; s_ d>ng ngu\n v n và quy mô
ngu\n v n ñ i v#i chS tiêu thu ngân sách tk khu v6c
FDI, giai ño n 2001X2005
142
ng 3.10. Tác ñ5ng c<a hi u qu; s_ d>ng lao đ5ng và quy mơ lao
ñ5ng ñ i v#i chS tiêu thu ngân sách tk khu v6c FDI, giai
ño n 2001X2005
145
ng 3.11. Tác ñ5ng c<a hi u qu; s_ d>ng lao đ5ng và quy mơ lao
ñ5ng ñ i v#i chS tiêu thu ngân sách tk các doanh nghi p
100% v n nư#c ngồi, giai đo n 2001 X 2005
ng 3.12. Tác ñ5ng c
v#i giá trD xuMt khau c148
ng 3.13. Tác ñ5ng c
ñ i v#i chS tiêu giá trD xuMt khau thubn cgiai ño n 2001X2005


6

DANH M?C SƠ ðN
STT

Sơ đc

Trang

1


Sơ đ 1.1. Quy trình phân tích và d6 đốn th ng kê hi u qu; kinh

53

t FDI
2

Sơ ñ 2.1. H th ng chS tiêu hi u qu; kinh t FDI

65

3

Sơ ñ 2.2. Quan h gi,a các chS tiêu giá trD gia tăng v#i các chS tiêu

71

thu nh0p c
nh0n ñbu tư

DANH M?C ðN THO
STT

ðc thd

Trang

1

ð th 1.1. L2i ích kinh t c


21

2

ð th 2.1. Giá trD gia tăng và v n ñbu tư (trư ng h2p 1)

93

3

ð th 2.2. Giá trD gia tăng và v n ñbu tư (trư ng h2p 2)

94

4

ð th 2.3. Phân tích bi n đ5ng c

95

nhân t
5

ð th 3.1. Quy mô d6 án FDI, giai ño n 1996X2005

118

6


ð th 3.2. Cơ cMu v n FDI cịn hi u l6c theo vùng tính t#i ngày

119

31/12/2005
7

ð th 3.3. ðbu tư c

123

8

ð th 3.4. ðóng góp c

124

9

ð th 3.5. T c ñ5 tăng c

129

xuMt khau và c
10

ð th 3.6. Năng suMt lao ñ5ng gia tăng c
2001X2005

131



7

L I MP ðQU
1. Teng quan vg các cơng trình nghiên cju liên quan đ+n đg tài và tính
ckp thi+t cla lu n án
1.1. T ng quan v các công trình liên quan đ&n đ tài
Th ng kê là cơng c> quan tr ng trong nghiên c9u và qu;n lý nói chung,
qu;n lý nhà nư#c v% ho t đ5ng đbu tư tr6c ti p nư#c ngồi (FDI) nói riêng.
Các phương pháp phân tích th ng kê cũng như các vMn ñ% có liên quan
như h th ng chS tiêu th ng kê ñã ñư2c nghiên c9u và v0n d>ng trong nhi%u
lĩnh v6c khác nhau. Mti cơng trình ti p c0n theo nh,ng giác ñ5 nhMt ñDnh, là
nh,ng cơ se, ti%n ñ% ñTc bi t quan tr ng ñU tác gi; k thka, phát triUn nhum
hoàn thành nh,ng m>c tiêu nghiên c9u c
* Các cơng trình nghiên c)u v h* th+ng ch, tiêu và phương pháp
th+ng kê:
Các tài li u v% th ng kê, điUn hình như Giáo trình lý thuy t th ng kê (Nxb
Th ng kê, 2006), Giáo trình th ng kê kinh t t0p I (Nxb Giáo d>c, 2002), Giáo
trình th ng kê xã h5i (Nxb Th ng kê, 1999), Th ng kê kinh t và kinh doanh
(PrenticeXHall International, Inc., 1995), Th ng kê kinh doanh (Von Hoffmarn
Press, Inc. United States of America, 1993) …. ñã cung cMp nh,ng lý lu0n cơ
b;n v% h th ng chS tiêu và các phương pháp phân tích th ng kê nghiên c9u các
hi n tư2ng kinh t xã h5i.
V% các phương pháp th ng kê, ngoài nh,ng tác d>ng khác (ñư2c ñ% c0p c>
thU trong phbn 2.2, chương 2), qua tVng h2p, tác gi; nh0n thMy phương pháp ñ\
thD ñã ñư2c nghiên c9u ñU phân tích nhân t trong trư ng h2p có hai nhân t ;
phương pháp so sánh 2 ñ\ thD song song [23], phương pháp so sánh 2 dãy s th i
gian song song ñã ñư2c xây d6ng ñU nghiên c9u quan h gi,a hai chS tiêu có liên
quan [23], phương pháp chS s giúp phân tích bi n đ5ng c



8
th i kỳ. ðây là nh,ng ti%n ñ% quan tr ng đU lu0n án phát triUn và c> thU hóa các
phương pháp này trong phân tích hi u qu; kinh t (HQKT) FDI.
VMn ñ% ñTt ra là cbn căn c9 vào đTc điUm c> thU c
th ng chS tiêu, phát triUn và nghiên c9u ñTc ñiUm v0n d>ng cth ng kê trong phân tích HQKT FDI.
* Các cơng trình nghiên c)u liên quan đ&n phân tích th+ng kê hi*u qu2 nói
chung ho4c hi*u qu2 FDI nói riêng
Lu n án ti n s kinh t “V n d%ng phương pháp th(ng kê ñ* phân tích hi.u
qu ho1t đ2ng ngân hàng thương m1i Vi.t Nam” (2004) c:a NCS Lê Dân = ð1i
h>c Kinh t Qu(c Dân.
Nh,ng vMn ñ% lu0n án t0p trung nghiên c9u:
+ Nh,ng vMn ñ% chung v% hi u qu; ho t ñ5ng ngân hàng thương m i;
+ Th ng kê v#i phân tích hi u qu; ho t đ5ng ngân hàng thương m i;
+ H th ng chS tiêu th ng kê hi u qu; ho t ñ5ng ngân hàng;
+ L6a ch n và ñTc ñiUm v0n d>ng phương pháp th ng kê trong phân tích
hi u qu; ho t đ5ng ngân hàng thương m i Vi t Nam;
+ Phân tích th ng kê hi u qu; ho t ñ5ng c
Tuy nhiên, ñây là ñ% tài nghiên c9u v0n d>ng phương pháp th ng kê đU
phân tích hi u qu; ho t đ5ng ngân hàng thương m i Vi t Nam nên vi c v0n
d>ng trong phân tích HQKT FDI có nhi%u bMt c0p, c> thU là:
+ Th9 nhMt, khơng tínhh đ n đTc ñiUm c
như ñTc ñiUm v0n d>ng phương pháp th ng kê phân tích hi u qu; ho t đ5ng
ngân hàng thương m i s• khơng phù h2p v#i phân tích hi u qu; FDI;
+ Th9 hai, HTCT hi u qu; và ñTc ñiUm v0n d>ng phương pháp th ng kê
phân tích ho t ñ5ng ngân hàng thương m i là e tbm vi mơ nên s• khơng phù h2p
v#i phân tích HQKT FDI e tbm vĩ mô.



9
Lu n án ti n s “Hi.u qu ñBu tư và nhDng gi i pháp nâng cao hi.u qu
ñBu tư phát tri*n c:a doanh nghi.p nhà nưFc’’ (2003) c:a NCS TI Quang
Phương = TrưKng ð1i h>c Kinh t Qu(c Dân.
Nh,ng vMn ñ% lu0n án t0p trung nghiên c9u:
+ B;n chMt hi u qu; ñbu tư phát triUn;
+ Nguyên t€c ñánh giá và h th ng chS tiêu hi u qu; ñbu tư phát triUn cdoanh nghi p nhà nư#c;
+ Tình hình th6c hi n đbu tư phát triUn c
+ Th6c tr ng hi u qu; ho t ñ5ng ñbu tư phát triUn cTuy nhiên, lu0n án này nghiên c9u v% hi u qu; đbu tư phát triUn chình doanh nghi p nhà nư#c nên không phù h2p v#i ñTc thù c> thU cHơn n,a, v#i ph m vi đDnh trư#c lu0n án khơng t0p trung nghiên c9u ñTc ñiUm
v0n d>ng các phương pháp th ng kê trong phân tích hi u qu;.
Lu n văn th1c s “M2t s( gi i pháp nâng cao hi.u qu ñBu tư trNc ti p nưFc
ngoài t1i Vi.t Nam” (2004) c:a Lê Th H i Vân = TrưKng ð1i h>c kinh t Qu(c Dân.
Nh,ng vMn ñ% lu0n văn t0p trung nghiên c9u:
+ M5t s vMn ñ% v% hi u qu; FDI;
+ Phương pháp lu0n xác ñDnh hi u qu; FDI:
X Quan ñiUm ñánh giá hi u qu; FDI;
X M5t s chS tiêu ñánh giá hi u qu; FDI.
+ TVng quan v% ho t ñ5ng FDI t i Vi t Nam;
+ Th6c tr ng hi u qu; FDI t i Vi t Nam.
Lu0n văn này ñã ñ% c0p t#i m5t s chS tiêu ñánh giá hi u qu; FDI, ñây là
nh,ng chS tiêu giúp ph;n ánh ñư2c m5t s mTt v% HQKT FDI. Nhưng lu0n


10
văn khơng t0p trung nghiên c9u và hồn thi n h th ng chS tiêu hi u qu; FDI.

Vì v0y các chS tiêu ñư2c ñ% c0p chưa thU ph;n ánh hi u qu; FDI m5t cách
toàn di n, h th ng, còn thi u nhi%u chS tiêu quan tr ng như các chS tiêu ph;n
ánh hi u qu; gia tăng c
ngu\n nhân l6c.
MTt khác lu0n văn không t0p trung nghiên c9u ñTc ñiUm v0n d>ng các
phương pháp th ng kê trong phân tích HQKT FDI t i Vi t Nam.
Trên cơ se k thka và phát triUn nh,ng thành t6u ñã ñ t ñư2c v% nh,ng
vMn ñ% liên quan t#i phân tích th ng kê hi u qu; FDI như đã trình bày e trên,
lu0n án t0p trung nghiên c9u và phát triUn theo các hư#ng sau:
+ H th ng hóa nh,ng lý lu0n cơ b;n v% FDI;
+ H th ng hóa, hồn thi n nh,ng vMn ñ% cơ b;n v% HQKT và HQKT FDI:
X Hoàn thi n khái ni m v% HQKT;
X Căn c9 vào ñTc ñiUm c
+ Căn c9 vào ñTc ñiUm, yêu cbu cFDI, phân tích th6c tr ng các chS tiêu HQKT FDI hi n hành đU hồn thi n h
th ng chS tiêu HQKT FDI. ðTc bi t, lu0n án s• nghiên c9u, xây d6ng m5t s
chS tiêu k t qu; m#i ñU có thU phán ánh đư2c k t qu; kinh t mà các bên thu5c
nư#c ti p nh0n ñbu tư như lao ñ5ng, nhà ñbu tư và nhà nư#c nh0n ñư2c ñU
làm cơ se hoàn thi n h th ng chS tiêu HQKT FDI;
+ L6a ch n, phát triUn và nghiên c9u ñTc ñiUm v0n d>ng c
phương pháp th ng kê trong phân tích HQKT FDI:
Trong đó, lu0n án phát triUn theo các hư#ng sau:
X Phát triUn phương pháp đ\ thD khơng gian ba chi%u trong phân tích
nhân t ;


11
X Phát triUn phương pháp ñ\ thD nhum ñ\ng th i phân tích bi n đ5ng cnhi%u chS tiêu và quan h c
X Phát triUn phương pháp dãy s th i gian ñU ñ\ng th i nghiên c9u s6

bi n ñ5ng c
đó giúp nghiên c9u HQKT FDI;
X Phát triUn phương pháp chS s ñU ñ\ng th i nghiên c9u xu hư#ng bi n
ñ5ng c
+ V0n d>ng m5t s phương pháp th ng kê phân tích HQKT FDI t i Vi t
Nam đU ch9ng minh tính kh; thi c<a HTCT và các phương pháp ñư2c s_ d>ng.
1.2. Tính c8p thi&t c9a lu:n án
Tk sau ð i h5i ð;ng c5ng s;n Vi t nam lbn th9 VI ñ n nay, v#i nh,ng
ñư ng l i ñVi m#i, nh,ng chính sách kinh t thD trư ng có đi%u ti t, me c_a,
h5i nh0p n%n kinh t qu c t , FDI đã có nhi%u đóng góp to l#n ñ i v#i s6 phát
triUn c<a Vi t Nam. Tuy nhiên quá trình thu hút và s_ d>ng FDI còn nhi%u
khi m khuy t và hi u qu; chưa cao.
VMn ñ% ñTt ra là cbn ph;i nâng cao chMt lư2ng cơng tác phân tích HQKT
làm cơ se xác ñDnh ưu như2c ñiUm, nguyên nhân, cơ h5i và thách th9c ñ i v#i
ho t ñ5ng FDI X là ti%n ñ% ñU xây d6ng các gi;i pháp nhum tăng cư ng hi u
qu; FDI. Tuy nhiên, lý lu0n cũng như th6c ti?n ho t đ5ng phân tích HQKT
FDI e Vi t Nam còn nhi%u bMt c0p. ðTc bi t, vi c nghiên c9u v0n d>ng
phương pháp th ng kê trong phân tích HQKT FDI cịn nhi%u h n ch .
Vì v0y, vi c nghiên c9u ñ% tài: “V n d ng m t s phương pháp th ng
kê phân tích hi)u qu kinh t+ cla ñ-u tư tr.c ti+p nư/c ngoài (FDI) t6i
Vi)t Nam” là cbn thi t c; v% lý lu0n và th6c ti?n.


12
2. M c đích nghiên cju cla lu n án
Lu0n án hoàn thi n h th ng chS tiêu HQKT, l6a ch n, phát triUn và
nghiên c9u ñTc ñiUm v0n d>ng m5t s phương pháp th ng kê trong phân tích
HQKT FDI t i Vi t Nam làm cơ se ñU nâng cao chMt lư2ng ho t ñ5ng phân
tích th ng kê HQKT FDI.
3. ð i tưmng và ph6m vi nghiên cju cla lu n án

ð i tư2ng nghiên c9u là các vMn ñ% lý lu0n chung v% hi u qu; kinh t , h th ng
chS tiêu và các phương pháp th ng kê trong phân tích HQKT FDI t i Vi t Nam.
Ph m vi nghiên c9u:
X Hoàn thi n h th ng chS tiêu HQKT FDI, l6a ch n, phát triUn và
nghiên c9u ñTc ñiUm v0n d>ng m5t s phương pháp th ng kê trong phân tích
đ nh lưPng hi u qu; kinh t trNc ti p c
X Do h n ch v% s li u, lu0n án t0p trung v0n d>ng m5t s phương pháp
th ng kê trong phân tích HQKT FDI t i Vi t Nam theo m5t s giác ñ5 nhMt
ñDnh ñU minh h a.
4. Các phương pháp nghiên cju
Các phương pháp duy v0t bi n ch9ng, duy v0t lDch s_ là cơ se phương
pháp lu0n ñU lu0n án v0n d>ng các phương pháp sau:
X Phương pháp lơ gíc;
X Phương pháp mơ hình tốn;
X Phương pháp th ng kê.
5. Nhong đóng góp cla lu n án
+ H th ng hóa và hồn thi n khái ni m HQKT, đ% xuMt khái ni m
HQKT FDI và ti n hành phân lo i HQKT FDI m5t cách khoa h c;


13
+ Nghiên c9u nh,ng vMn ñ% cơ b;n v% quy trình phân tích th ng kê
HQKT FDI;
+ Hồn thi n h th ng chS tiêu HQKT FDI, ñTc bi t, lu0n án đã xây d6ng
đư2c phương pháp tính cho m5t s chS tiêu hi u qu; và k t qu; m#i, h th ng
hóa, đi%u chSnh, xây d6ng cơng th9c tính HQKT tồn b5 và hi u qu; gia tăng
c
+ Phát triUn, nghiên c9u ñTc ñiUm và k t h2p v0n d>ng các phương pháp
th ng kê trong phân tích HQKT FDI t i Vi t Nam;
ðTc bi t, lu0n án ñã phát triUn ñư2c:

X Phương pháp ñ\ thD khơng gian ba chi%u trong phân tích nhân t ;
X Phương pháp phân tích dãy s th i gian đa chS tiêu;
X Phương pháp chS s me r5ng trong phân tích HQKT FDI;
X H th ng hóa các mơ hình và phương trình kinh t trong phân tích
nhân t HQKT FDI.
+ ð% xuMt đư2c các ki n nghD có tính kh; thi nhum nâng cao chMt lư2ng ccông tác th ng kê phân tích HQKT FDI và tăng cư ng hi u qu; FDI t i Vi t Nam.
6. K+t cku cla lu n án
Ngồi lKi mT đBu, ki n ngh , k t lu n và ph% l%c, lu n án g m 3 chương:
Chương 1: Nh,ng vMn ñ% lý lu0n cơ b;n v% FDI và phân tích th ng kê
hi u qu; kinh t FDI
Chương 2: Hoàn thi n h th ng chS tiêu và phương pháp th ng kê phân
tích hi u qu; kinh t FDI t i Vi t Nam
Chương 3: V0n d>ng m5t s phương pháp th ng kê phân tích hi u qu;
kinh t FDI t i Vi t Nam


14

CHƯƠNG 1
NHENG VRN ðS LÝ LUTN CƠ BIN VS FDI VÀ PHÂN TÍCH
THJNG KÊ HIBU QUI KINH TF FDI
1.1. NHENG VRN ðS LÝ LUTN CƠ BIN VS FDI

1.1.1. Khái ni)m FDI
ðbu tư là vi c hy sinh ngu\n l6c hôm nay ñU ñ t ñư2c m>c tiêu hoTc k t
qu; gia tăng trong tương lai. Ngu\n l6c g\m có ngu\n nhân l6c, ngu\n v0t l6c
và tài nguyên thiên nhiên. K t qu; g\m có m9c gia tăng v% tài s;n tài chính
như giá trD s;n xuMt, giá trD gia tăng, doanh thu, l2i nhu0n, thu ngân sách, ti%n
lương..; tài s;n v0t chMt như nhà máy, cơ se h tbng, công ngh ; và ngu\n nhân

l6c v#i nh,ng kh; năng làm vi c có năng suMt và hi u qu; cao hơn.
Căn c9 vào ngu\n g c c
nư#c và ñbu tư nư#c ngoài. Căn c9 vào quan h gi,a quy%n se h,u và quy%n
s_ d>ng v n, ñbu tư ñư2c chia thành ñbu tư tr6c ti p và ñbu tư gián ti p.
Như v0y, n u căn c9 vào quan h gi,a quy%n se h,u và quy%n s_ d>ng
v n, ñbu tư nư#c ngồi g\m có đbu tư tr6c ti p nư#c ngồi và đbu tư nư#c
ngồi gián ti p.
ðBu tư nưFc ngồi gián ti p
Là hình th9c đbu tư mà trong đó ch< đbu tư thơng qua thD trư ng tài
chính đU tài tr2, mua cV phi u hoTc ch9ng khốn c
nhum thu lãi tk ho t đ5ng tín d>ng, l2i nhu0n tk cV phi u hoTc thu nh0p tk
ch9ng khốn [30], nhưng khơng tr6c ti p tham gia qu;n trD v n mà h ñã bƒ
ra [28]. Như v0y, trong ñbu tư gián ti p, nhà ñbu tư và ngư i qu;n lý v n là
hai ch< thU khác nhau.


15
ðBu tư trNc ti p nưFc ngồi
Hi n nay có nhi%u khái ni m khác nhau v% ñbu tư tr6c ti p nư#c ngoài.
Theo TV ch9c H2p tác và Phát triUn kinh t (Organisation for Economic
CoXoperation and Development X OECD): ðbu tư tr6c ti p nư#c ngoài ph;n
ánh nh,ng l2i ích khách quan lâu dài mà m5t th6c thU kinh t t i m5t nư#c
(nhà ñbu tư) ñ t ñư2c thông qua m5t cơ se kinh t t i m5t n%n kinh t khác.
L2i ích lâu dài thU hi n e cht s6 t\n t i m5t m i quan h dài h n gi,a nhà ñbu
tư v#i doanh nghi p đư2c đbu tư. Nhà đbu tư có đư2c ;nh hưeng quan tr ng
và hi u qu; trong vi c qu;n lý doanh nghi p đó. ðbu tư tr6c ti p bao g\m
vi c th6c hi n nh,ng giao dDch tk ñbu và tMt c; nh,ng giao dDch v n ti p theo
gi,a hai th6c thU và các doanh nghi p đư2c liên k t m5t cách chTt ch• [54].
Như v0y, FDI là đbu tư v n nư#c ngồi có g€n li%n v#i vi c qu;n lý các ho t
ñ5ng s;n xuMt kinh doanh ñ i v#i d6 án, doanh nghi p ti p nh0n phbn v n đó

và có th i h n lâu dài.
Theo U„ ban Liên hi p qu c v% Thương m i và Phát triUn (UNCTAD)
thì: FDI là m5t kho;n đbu tư bao g\m m i quan h trong dài h n, ph;n ánh l2i
ích và quy%n kiUm soát lâu dài c
(nhà ñbu tư nư#c ngồi hay cơng ty m… nư#c ngồi) trong m5t doanh nghi p
thư ng trú e m5t n%n kinh t khác v#i n%n kinh t c
(doanh nghi p đbu tư nư#c ngồi tr6c ti p, doanh nghi p liên doanh hoTc chi
nhánh nư#c ngoài) [56].
Qu† ti%n t Qu c t (International Monetary FundXIMF) cho rung: “ðbu
tư tr6c ti p nư#c ngồi là vi c đbu tư v n ñư2c th6c hi n e các doanh nghi p
ho t đ5ng e nư#c ngồi nhum thu v% nh,ng l2i ích lâu dài cho nhà đbu tư.
M>c đích c
lý doanh nghi p đó” [47].


16
Như v0y, v% cơ b;n, khái ni m FDI c
nhau v% th i gian ñbu tư, m i quan h , vai trị và l2i ích cho t ñ5ng FDI.
Theo ñi%u 2, Lu0t ñbu tư nư#c ngoài c
tr6c ti p nư#c ngồi là vi c nhà đbu tư nư#c ngồi đưa v n vào Vi t Nam
bung ti%n mTt hoTc bMt c9 tài s;n nào ñU ti n hành các ho t ñ5ng ñbu tư theo
quy ñDnh c
Tk nh,ng khái ni m nêu trên lu0n án ñi ñ n k t lu0n:
FDI là quá trình di chuy*n v(n qu(c t dài h1n, nhà đBu tư nưFc ngồi
ti n hành ñBu tư m2t t[ l. v(n nh\t ñ nh b^ng ti_n ho`c các tài s n khác và
trNc ti p tham gia qu n lý s n xu\t kinh doanh có liên quan tFi v(n mà h>
đBu tư, nh^m thu ñưPc nhDng lPi ích lâu dài.
1.1.2. ðrc ñism cla FDI
ðbu tư tr6c ti p nư#c ngồi có nh,ng đTc điUm cơ b;n sau:

Thd nh\t, đây là lo i hình chu chuyUn v n qu c t , ch< se h,u v n ti n
hành ho t ñ5ng ñbu tư e nư#c ngồi, có nghĩa là doanh nghi p ti p nh0n v n
FDI không thu5c qu c gia c
Thd hai, v% quy mô v n, ch< ñbu tư nư#c ngồi ph;i đóng góp m5t t„ l
v n t i thiUu hoTc t i ña nhMt ñDnh tuỳ thu5c vào lu0t ñbu tư c
gia. Ch‡ng h n, đi%u 8 cquy ñDnh “Phbn v n góp cv n pháp ñDnh ctheo tho; thu0n cnh,ng trư ng h2p do Chính ph< quy ñDnh”.


17
Thd ba, đây là lo i hình đbu tư tr6c ti p, nhà đbu tư nư#c ngồi có quy%n
đi%u hành doanh nghi p ti p nh0n v n [28]. Quy%n này ph> thu5c vào t„ l
góp v n c
pháp đDnh thì nhà đbu tư có tồn quy%n quy t đDnh ho t đ5ng kinh doanh cdoanh nghi p.
Thd tư, thu nh0p c
doanh và lãi hoTc lt ñư2c phân chia gi,a các ch< ñbu tư theo t„ l góp v n
c
Thd năm, so v#i các lo i hình đbu tư qu c t khác, FDI ít chDu s6 chi
ph i c
nư#c ch< nhà v#i nư#c ñbu tư.
Thd sáu, FDI là lo i ñbu tư dài h n và tr6c ti p. Do đó, FDI là m5t
kho;n v n dài h n tương ñ i Vn đDnh và khơng ph;i là v n vay nên nư#c ch<
nhà có đư2c m5t ngu\n v n dài h n bV sung cho đbu tư trong nư#c và khơng
ph;i lo tr; n2. Hơn n,a, v n ñbu tư tr6c ti p nư#c ngồi khơng chS bao g\m
v n đbu tư ban đbu mà cịn có v n bV sung trong q trình đbu tư c
nư#c ngồi.

Thd b y, các ch< ñbu tư ph;i tuân th< các quy ñDnh pháp lu0t c
se t i ñ i v#i doanh nghi p có v n đbu tư nư#c ngồi.
Thư tám, do m>c đích c
các lĩnh v6c s;n xuMt kinh doanh cmang l i l2i nhu0n cao.
Thd chín, v% hình th9c, các nhà đbu tư có thU th6c hi n FDI theo các
phương th9c như bƒ v n thành l0p doanh nghi p m#i e nư#c ngoài hoTc mua
l i m5t phbn hay tồn b5 các doanh nghi p có sˆn hoTc mua cV phi u ti n t#i
thơn tính, sáp nh0p.


18
Thd mưKi, xu hư#ng ña c6c, ña biên và ña hình th9c trong FDI ngày càng
rõ nét, thư ng nhi%u bên cùng tham gia v#i t„ l v n góp khác nhau và v#i các
hình th9c tư b;n khác nhau như tư b;n nhà nư#c và tư nhân cùng tham gia.
Thd mưKi m2t, các nhà đbu tư nư#c ngồi thư ng rMt tinh thông v% thD
trư ng th gi#i và ti n b5 k† thu0t, hơn n,a hi u qu; FDI g€n li%n v#i l2i ích
c
góp phbn nâng cao trình ñ5 công ngh , chMt lư2ng nhân l6c và kh; năng qu;n
lý cho nư#c ti p nh0n ñbu tư, nhMt là ñ i v#i các nư#c ñang phát triUn như Vi t
Nam. Tuy nhiên, cbn lưu ý rung vì l2i nhu0n các nhà đbu tư nư#c ngồi có thU
chuyUn giao m5t s công ngh l c h0u, gây ô nhi?m mơi trư ng, khai thác tài
ngun khống s;n lãng phí, ñay các doanh nghi p c
phá s;n, hoTc làm mMt cân ñ i cơ cMu kinh t c1.1.3. Phân lo6i FDI
Tùy theo m>c đích nghiên c9u, FDI có thU đư2c phân lo i theo các tiêu
th9c khác nhau.
+ Theo ñ
Theo tiêu th9c này, ñbu tư tr6c ti p nư#c ngồi g\m có FDI cphương (tSnh, thành ph , ñTc khu).

Cách phân lo i này cho phép nghiên c9u HQKT FDI các ñDa phương
cũng như tương quan và ;nh hưeng c
+ Theo vùng kinh t&
Phân theo vùng kinh t , đbu tư tr6c ti p nư#c ngồi g\m có FDI c
vùng kinh t (Xem 2.2.2.1, chương 2).
Cách phân lo i này cho phép nghiên c9u HQKT FDI các vùng kinh t
cũng như tương quan và ;nh hưeng c


19
+ Theo ngành kinh t&
Phân theo ngành kinh t , đbu tư tr6c ti p nư#c ngồi g\m có FDI ccác ngành kinh t (Xem 2.2.2.1, chương 2).
Cách phân lo i này giúp các cơ quan h,u quan nghiên c9u ñánh giá hi u
qu;, ưu, như2c ñiUm, t\n t i, thu0n l2i khó khăn, nguyên nhân, cơ h5i và
thách th9c ñ i v#i FDI trong tkng ngành c> thU, cũng như tương quan so sánh
gi,a chúng. ðây là cơ se ñU xây d6ng các gi;i pháp sao cho phù h2p v#i ho t
ñ5ng FDI trong tkng ngành cũng như ñ i v#i toàn b5 n%n kinh t nhum nâng
cao HQKT FDI.
Ngồi ra, FDI có thU đư2c phân theo ngành s;n pham.
+ Theo hình th)c đ?u tư
Theo tiêu th9c này, đbu tư tr6c ti p nư#c ngồi g\m có các hình th9c
ñbu tư cơ b;n sau:
= HPp tác kinh doanh trên cơ sT hPp ñ ng hPp tác kinh doanh (BCC): là
hình th9c h2p tác c
doanh nhum ti n hành s;n xuMt kinh doanh, trong đó các bên chDu trách nhi m
và phân chia l2i ích mà khơng thành l0p pháp nhân m#i [28]. Lo i hình này
cũng có nh,ng đTc điUm cơ b;n như hình th9c liên doanh, tuy nhiên nó có đTc
thù riêng là ho t đ5ng trên cơ se h2p ñ\ng h2p tác kinh doanh mà không
thành l0p m5t pháp nhân m#i.

= Doanh nghi.p liên doanh: là doanh nghi p do các bên nư#c ngoài và
nư#c ch< nhà thành l0p, trong đó các bên cùng góp v n, cùng ñi%u hành kinh
doanh, cùng chia s‹ rliên doanh hoTc hi p ñDnh ký k t gi,a chính ph< nư#c ch< nhà v#i chính ph<
nư#c ngồi.


20
= Doanh nghi.p 100% v(n nưFc ngoài: Là doanh nghi p hồn tồn
thu5c quy%n se h,u c
nh0n ñbu tư. Nhà ñbu tư nư#c ngoài t6 ñbu tư, qu;n lý và chDu trách nhi m v%
ho t ñ5ng cũng như k t qu; s;n xuMt kinh doanh.
Ngoài ra, theo Lu0t đbu tư nư#c ngồi c
2000), cịn có m5t s lo i FDI ñTc bi t như: h2p ñ\ng xây d6ng X kinh doanh X
chuyUn giao (BOT), h2p ñ\ng xây d6ng X chuyUn giao X kinh doanh (BTO),
h2p ñ\ng xây d6ng chuyUn giao (BT) [28]. Các phương th9c đbu tư này có
thU ñư2c th6c hi n thông qua vi c thành l0p doanh nghi p 100% v n nư#c
ngoài hoTc doanh nghi p liên doanh.
Cách phân lo i này cho phép qu;n lý và nghiên c9u HQKT FDI theo
hình th9c đbu tư.
+ Theo ñ+i tác tham gia ñ?u tư FDI
Theo tiêu th9c này, đbu tư tr6c ti p nư#c ngồi g\m có FDI c
tác tham gia ñbu tư.
Cách phân lo i này cho phép qu;n lý và nghiên c9u hi u qu; FDI theo đ i tác.
1.1.4. Lmi ích và nhong tác ñ ng tiêu c.c cla FDI
1.1.4.1. LBi ích c9a FDI
a. Lmi ích cla FDI ñ i v/i ngn kinh t+ th+ gi/i
Do trình đ5 phát triUn kinh t c
qu; là có qu c gia thka v n tương ñ i và có qu c gia thi u v n tương đ i.
Cũng vì v0y, s6 chênh l ch v% giá v n gi,a các qu c gia xuMt hi n. Hơn n,a,

mti nư#c có nh,ng l2i th so sánh tương đ i nhMt đDnh. Do đó, k t qu; tMt y u
là có s6 di chuyUn v n qu c t tk nơi “thka” ñ n nơi “thi u”. Trong đó, FDI là
m5t hình thái di chuyUn v n qu c t quan tr ng.


21
Trên cơ se lý thuy t kinh t ngo i thương v% s6 ưu ñãi các y u t s;n
xuMt c
nhu0n c0n biên đU gi;i thích l2i ích cðU ñơn gi;n, lý thuy t này ñư2c xây d6ng trên nh,ng gi; ñDnh:
Th gi#i là m5t tVng thU g\m có hai qu c gia (A và B);
V n ñư2c di chuyUn t6 do tk qu c gia có l2i nhu0n c0n biên
(Marginal Productivity of Capital X MPK) thMp sang qu c gia có
MPK cao;
Hai nư#c A và B cùng s;n xuMt nh,ng mTt hàng gi ng nhau;
Ngu\n l6c lao ñ5ng e c; hai qu c gia là c đDnh và khơng có tình
tr ng thMt nghi p;
Nư#c đi đbu tư thơng thư ng là nư#c có trình đ5 phát triUn kinh t
cao hơn nư#c nh0n đbu tư.

A

A'
G

E

r1 J
r0 I


K

J'

F

I'

B'
O

H r'
0

B
D

C

O'

ðc thd 1.1. Lmi ích kinh t+ cla FDI
Do có s6 khác bi t v% trình đ5 phát triUn kinh t nên có s6 chênh l ch
v% t„ suMt l2i nhu0n gi,a hai qu c gia. Các nhà đbu tư c


22
suMt l2i nhu0n thMp có xu hư#ng chuyUn v n c
ñư2c t„ suMt l2i nhu0n cao hơn so v#i ñbu tư trong nư#c. ðbu tư nư#c ngồi
s• đư2c th6c hi n cho đ n khi l2i nhu0n c0n biên t i hai qu c gia cân bung.

L2i ích c
Khi chưa có di chuyUn v n gi,a hai qu c gia thì nư#c A s_ d>ng OC
ñơn vD v n và nư#c B s_ d>ng O'C ñơn vD v n. Khi dó t„ suMt l2i nhu0n t i hai
qu c gia A và B lbn lư2t là r0 và r0' và r0' > r0.
TVng s;n pham trong nư#c c
đó v n t o ra phbn s;n pham bung di n tích clao ñ5ng t o ra phbn s;n pham bung di n tích tam giác IAF.
TVng s;n pham trong nư#c c
O'CGA', trong đó v n t o ra phbn pham bung di n tích cO'CGH và lao đ5ng t o ra phbn s;n pham bung di n tích tam giác HA'G.
Như v0y, trong trư ng h2p chưa có di chuyUn v n qu c t thì tVng s;n
pham trong nư#c (GDP) bung tVng thu nh0p qu c gia (GNI).
Trong trư ng h2p v n đư2c chuyUn dDch hồn tồn t6 do thì m5t lư2ng
v n c
hơn). Q trình này đư2c ti p di?n cho ñ n khi t„ suMt l2i nhu0n e c; hai qu c
gia cân bung e m9c r1. Gi; s_ có DC đơn vD v n đư2c di chuyUn tk qu c gia
A sang qu c gia B.
ð i v#i qu c gia A: ñbu tư trong nư#c OD ñơn vD v n và ñbu tư DC
ñơn vD v n sang qu c gia B v#i t„ suMt l2i nhu0n r1.
Do di chuyUn m5t lư2ng v n DC sang qu c gia B nên tVng s;n pham
trong nư#c c
chS cịn bung di n tích hình OAED. Tuy nhiên nư#c A l i thu ñư2c ngu\n l2i


23
tk ho t ñ5ng ñbu tư sang nư#c B bung di n tích hình ch, nh0t DEKC. K t qu;
là tVng thu nh0p qu c gia c
v n) m5t lư2ng bung di n tích hình tam giác EKF.
ð i v#i qu c gia B: ðbu tư v#i s v n trong nư#c bung CO’ và ti p
nh0n DC ñơn vD v n FDI tk qu c gia A, tVng s;n pham trong nư#c tăng m5t

lư2ng bung di n tích hình thang DEGC. Tuy nhiên, qu c gia B ph;i “tr;”
qu c gia A phbn l2i t9c c
gia B thu ñư2c là phbn tăng thubn chình EGK.
Tk phân tích nêu trên chúng ta có thU k t lu0n tVng thu nh0p c
gi#i tăng thêm m5t lư2ng bung di n tích hình tam giác EGF, trong ñó c; hai
qu c gia A và B ñ%u thu ñư2c l2i ích tk FDI.
b. Lmi ích cla FDI ñ i v/i nư/c chl đ-u tư
ð i v#i nư#c có ch< đbu tư bƒ v n ra nư#c ngồi thì FDI có thU mang
l i nh,ng l2i ích cơ b;n sau:
+ FDI góp phBn nâng cao hi.u qu sg d%ng v(n.
Phbn l#n các nư#c ch< ñbu tư là nh,ng nư#c công nghi p phát triUn và
m5t s nư#c công nghi p m#i (NICs). Các nư#c này ñã ph;i ñ i mTt v#i s6
gi;m sút v% hi u qu; tăng theo quy mơ do thD trư ng đã phát triUn cao. Hơn
n,a, đbu tư ra nư#c ngồi s• s_ d>ng đư2c ngu\n v n dư thka tương ñ i trong
nư#c, me r5ng thD trư ng qu c t và t0n d>ng ñư2c nh,ng l2i th v% các y u
t s;n xuMt r‹ hơn và các chính sách ưu đãi khuy n khích đbu tư nư#c ngồi ...
t i các nư#c ti p nh0n đbu tư, trên cơ se đó đU gi;m giá thành, tăng hi u qu;,
kh€c ph>c tình tr ng t„ suMt l2i nhu0n có xu hư#ng gi;m dbn. ði%u này g€n
li%n v#i ñ5ng cơ nâng cao hi u qu; c
investment) thơng qua vi c t0n d>ng l2i th c

24
+ FDI góp phBn mT r2ng th trưKng tiêu th% s n phhm.
ði%u này đáp 9ng đ5ng cơ tìm ki m thD trư ng c
(Market seeking investment) [52]. ðbu tư tr6c ti p nư#c ngoài giúp các nư#c
ch< đbu tư có thU bành trư#ng khu v6c ;nh hưeng v% s9c m nh kinh t và
chính trD trên trư ng qu c t . Thông qua các cơng ty con, nhà máy đư2c xây
d6ng e nư#c ti p nh0n ñbu tư, các nư#c ch< ñbu tư d? dàng hơn trong vi c me

r5ng thD trư ng tiêu th> nư#c ngồi và tránh đư2c các hàng rào b;o h5 m0u
dDch c
Tác d>ng này còn giúp các nhà đbu tư kh€c ph>c tình tr ng lão hố s;n
pham. Khi các cơng ngh , máy móc đã phát triUn t#i trình đ5 cao và có thU
bão hồ hoTc lão hố t i qu c n5i, h có thU chuyUn giao chúng t#i nh,ng
nư#c ti p nh0n ñbu tư ñU kéo dài hoTc ph>c sinh vòng ñ i c
ti p t>c thu l2i. ðây còn là ñi%u ki n giúp các nhà ñbu tư có thU nhanh chóng
đVi m#i cơng ngh , trang thi t bD, ñi%u chSnh cơ cMu s;n xuMt cũng như cơ cMu
s;n pham.
+ FDI góp phBn đ m b o ngu n ngun nhiên li.u.
L2i ích này xuMt phát tk đ5ng cơ tìm ki m nguyên nhiên li u (Resource
seeking investment) c
FDI cho phép các nhà ñbu tư xây d6ng, me r5ng, Vn ñDnh và phát triUn
thD trư ng cung cMp nguyên li u v#i giá c; h2p lý ñU bù ñ€p cho s6 khan hi m
nguyên nhiên li u trong nư#c. Tác d>ng này ch< y u ñư2c th6c hi n thông
qua vi c ñbu tư vào các lĩnh v6c khai thác nguyên nhiên li u e các nư#c ch0m
hoTc ñang phát triUn và thư ng ñư2c th6c hi n bei các nư#c công nghi p phát
triUn khan hi m nguyên nhiên li u hoTc v#i giá cao. Hình th9c đbu tư thư ng
là đbu tư theo chi%u d c, trong đó các cơng ty con đư2c đbu tư e nư#c ngồi
có trách nhi m khai thác nguyên, nhiên li u c


25
cung cMp đbu vào và ti p t>c hồn hi n, ch bi n s;n pham hoTc ñáp 9ng các
nhu cbu s;n xuMt kinh doanh khác c
+ FDI góp phBn tái cơ c\u n_n kinh t m2t cách hi.u qu hơn theo
hưFng hPp tác, h2i nh p n_n kinh t qu(c t .
FDI không chS giúp các ch< ñbu tư phát triUn s;n xuMt theo chi%u r5ng
trên cơ se me r5ng thD trư ng, tăng quy mô s;n xuMt mà cịn thúc đay phát triUn
theo chi%u sâu và tái cMu trúc n%n kinh t theo hư#ng chuyên mơn hố qu c t .

Ví d>, trong th i kỳ 1975X1995, ñ\ng yên tăng giá so v#i các ngo i t m nh khác
như đơ la M† làm tăng chi phí s;n xuMt trong nư#c nên hi u qu; s;n xuMt X xuMt
khau c
doanh nghi p Nh0t ñã di chuyUn s;n xuMt sang các nư#c châu Á và M†. ði%u
này không nh,ng giúp các doanh nghi p Nh0t gi;m thiUu rgiúp h tái cơ cMu n%n kinh t và tham gia h2p tác kinh t qu c t m5t cách có
hi u qu; hơn. C> thU, các công ty m… e Nh0t chS t0p trung nghiên c9u, s;n xuMt
nh,ng giai đo n, s;n pham hay cơng ngh , thi t bD cao cMp ñU cung cMp cho các
cơng ty con e nư#c ngồi, cịn các chi nhánh trên th gi#i chDu trách nhi m v%
nh,ng giai ño n hoTc s;n pham cbn nhi%u lao ñ5ng hoTc nguyên nhiên li u ñU
s;n xuMt X xuMt khau sang các nư#c th9 ba hay ngư2c l i cho Nh0t B;n.
+ FDI giúp các ch: ñBu tư phân tán r:i ro.
M5t nguyên t€c cơ b;n c
doanh thì rhố đbu vào, đa d ng hố thD trư ng và đa d ng hố s;n pham. Hơn th , khi
đa d ng hố thD trư ng qu c t thì do mơi trư ng, chu kỳ chính trD, kinh t ccác nư#c thư ng khơng đ\ng nhMt như nhau nên s• giúp các doanh nghi p có
đbu tư nư#c ngồi gi;m thiUu rphân tán, gi;m thiUu r

26
+ FDI giúp các ch: ñBu tư k t hPp qu n lý r:i ro giá c tài chính vFi
qu n tr chung vì m%c tiêu chi n lưPc c:a doanh nghi.p.
FDI giúp các doanh nghi p nhMt là các cơng ty đa qu c gia có đi%u ki n
thu0n l2i trong vi c k t h2p qu;n lý rqu;n trD kinh doanh khác như k t h2p qu;n lý rk t h2p qu;n lý rv#i ho t ñ5ng s;n xuMt, k t h2p t6 b;o hiUm rcác công ty con c

+ FDI cịn giúp các cơng ty ña qu(c gia t n d%ng nhDng khác bi.t v_
thu giDa các nưFc ñ* tăng lPi nhu n.
Trong quan h kinh doanh v#i nhau, các công ty con e nư#c có suMt thu
(ví d> thu thu nh0p doanh nghi p) cao s_ d>ng các nghi p v> như tăng giá ñbu
vào hoTc gi;m giá ñbu ra nhum chuy*n m5t phbn l2i nhu0n c
ty con khác (cùng cơng ty m…) e nư#c có suMt thu thMp hơn ñU gi;m m9c thu
ph;i ñóng, k t qu; là tVng l2i nhu0n sau thu c
c. Lmi ích cla FDI đ i v/i nư/c ti+p nh n đ-u tư
Hi n nay, các dịng đbu tư qu c t tre nên đa chi%u ch9 khơng chS tk
các nư#c phát triUn sang các nư#c ch0m hoTc ñang phát triUn như trư#c ñây.
ð i v#i các nư#c phát triUn cũng như các nư#c khác, FDI đ%u đóng vai trị
quan tr ng trong phát triUn kinh t c
+ ð i v/i các nư/c công nghi)p phát trisn
X FDI góp phbn gi;i quy t m5t s vMn đ% khó khăn v% kinh t X xã h5i như
tình tr ng ñình tr s;n xuMt theo chu kỳ, thMt nghi p, l m phát ... Ch‡ng h n, vi c
sáp nh0p hoTc mua l i các cơng ty trong nư#c đang bên b v6c phá s;n có thU
c9u nguy cho nh,ng doanh nghi p này, Vn ñDnh s;n xuMt và vi c làm...