KIỂM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT TỐ GIÁC, TIN BÁO VỀ TỘI PHẠM VÀ KIẾN NGHỊ KHỞI TỐ THEO PHÁP LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN TỈNH KIÊN GIANG

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

TRẦN KHÁNH TRƯỜNG

KIỂM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT TỐ GIÁC, TIN BÁO VỀ
TỘI PHẠM VÀ KIẾN NGHỊ KHỞI TỐ THEO PHÁP LUẬT
TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN
TỈNH KIÊN GIANG

Chuyên ngành: Luật Hình sự và Tố tụng hình sự
Mã số:

60.38.01.04

TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI – 2017


Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học xã hội
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Phùng Thế Vắc

Phản biện 1: ...................................................................................
...................................................................................

Phản biện 2: ...................................................................................
..................................................................................

Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ họp

tại: Học viện Khoa học xã hội….……giờ ……… ngày… ....
tháng…….năm……

Có thể tìm hiểu luận văn tại: Thư viện Học viện Khoa học xã hội


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
VKSND là một trong các cơ quan tiến hành tố tụng được
pháp luật quy định, có chức năng thực hành quyền công tố và kiểm
sát các hoạt động tư pháp. Hoạt động kiểm sát việc giải quyết tố giác,
tin báo tội phạm của VKS có vị trí, vai trò và ý nghĩa tiên quyết để
bảo đảm mọi hành vi phạm tội, người phạm tội đều được phát hiện
và xử lý kịp thời, đúng pháp luật. Thực tiễn thực hành quyền công tố
cho thấy, kiểm sát tốt việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm sẽ
quyết định chất lượng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra,
kiểm sát xét xử những bước quan trọng để có thể khẳng định có hay
không có hành vi tội phạm xảy ra, người nào thực hiện hành vi phạm
tội, tính chất, mức độ và hậu quả do hành vi phạm tội đó gây ra như
thế nào. Kiểm sát tốt việc giải quyết tin báo và tố giác tội phạm sẽ
giúp cho việc đồng ý hoặc hủy bỏ quyết định không khởi tố của VKS
đối với CQĐT chính xác và có căn cứ. Trong những năm qua, các
cơ quan có thẩm quyền trên địa bàn tỉnh Kiên Giang đã có những cố
gắng tích cực trong việc thực hiện các hoạt động tiếp nhận và giải
quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố, đặc biệt là vai
trò của VKS ngày càng được quan tâm, chất lượng ngày càng được
nâng lên. Tuy nhiên, ở một góc độ khách quan thì công tác kiểm sát
tiếp nhận và giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố
trên địa bàn tỉnh Kiên Giang chưa thực sự đạt hiệu quả cao, vẫn có
những hạn chế trong các quy định pháp luật và trong thực tiễn áp

dụng. Bên cạnh đó, nhận thức về tầm quan trọng và vai trò của công
1


tác kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị
khởi tố vẫn chưa thực sự được đề cao, nhiều vụ việc có dấu hiệu hình
sự không được xử lý đúng quy trình, dẫn đến khả năng bỏ lọt tội
phạm là rất lớn, ảnh hưởng đến lòng tin của nhân dân vào các cơ
quan tư pháp.
Do vậy, bản thân chọn đề tài: Kiểm sát việc giải quyết tố
giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố theo pháp luật tố
tụng hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Kiên Giang làm luận văn
tốt nghiệp Thạc sỹ Luật.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong những năm qua, đã có khá nhiều công trình nghiên
cứu về các vấn đề lý luận liên quan đến công tác kiểm sát tố giác, tin
báo tội phạm và kiến nghị khởi tố, làm tiền đề cho việc nghiên cứu
đề tài. Vấn đề tố giác, tin báo tội phạm đã được nghiên cứu dựa trên
các quy định pháp luật hiện hành, tuy nhiên liên quan trực tiếp đến
công tác kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến
nghị khởi tố từ thực tiễn địa bàn tỉnh Kiên Giang chưa được nghiên
cứu một cách có hệ thống, toàn diện, sâu sắc. Do vậy, đề tài không
trùng với bất cứ đề tài nào đã được công bố.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Thông qua việc nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực
tiễn liên quan đến công tác kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo
về tội phạm và kiến nghị khởi tố theo pháp luật tố tụng hình sự Việt
Nam trên địa bàn tỉnh Kiên Giang, luận văn đề xuất những giải pháp
tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác kiểm sát giải quyết
2

tố giác tin báo tội phạm, làm tiền đề quan trọng trong đấu tranh
phòng ngừa tội phạm
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu những vấn đề lý luận, quy định pháp luật
và thực trạng công tác kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội
phạm và kiến nghị khởi tố từ thực tiễn tỉnh Kiên Giang. Luận văn
được nghiên cứu dưới góc độ chuyên ngành Luật Hình sự và Tố tụng
hình sự giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2016 trên địa bàn tỉnh Kiên
Giang trong phần kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và
kiến nghị khởi tố ở cả hai cấp tỉnh và huyện.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Để hoàn thành luận văn, tác giả đã dựa trên phương pháp
luận của chủ nghĩa Mác - Lênin; phương pháp phân tích, tổng hợp,
thống kê, so sánh.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Luận văn góp phần nhận thức sâu sắc, toàn diện hơn cơ sở lý
luận về kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị
khởi tố; thực trạng quy định của pháp luật về kiểm sát giải quyết tố
giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố; xây dựng các giải pháp
nâng cao chất lượng công tác kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo tội
phạm và kiến nghị khởi tố.
7. Kết cấu
Ngoài phần mở đầu, luận văn gồm 03 chương và phần kết
luận.

3

Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT VỀ KIỂM SÁT
TỐ GIÁC, TIN BÁO TỘI PHẠM VÀ KIẾN NGHỊ KHỞI TỐ
TRONG LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ VIỆT NAM
1.1 Khái niệm
1.1.1 Khái niệm tố giác, tin báo tội phạm, kiến nghị khởi tố
BLTTHS năm 2003 Thông tư liên tịch số 06/2013/TTLTBCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC ngày 02/8/2013 hướng
dẫn thi hành quy định của BLTTHS về tiếp nhận, giải quyết tố giác,
tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Theo đó:
Tố giác về tội phạm là những thông tin về hành vi có dấu hiệu
tội phạm do cá nhân có danh tính, địa chỉ rõ ràng cung cấp cho cơ
quan, cá nhân có trách nhiệm tiếp nhận, giải quyết.
Tin báo về tội phạm là những thông tin về hành vi có dấu hiệu
tội phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng hoặc do cơ quan,
tổ chức cung cấp cho cơ quan, cá nhân có trách nhiệm tiếp nhận, giải
quyết.
Kiến nghị khởi tố là việc các cơ quan nhà nước khi thực hiện
nhiệm vụ của mình phát hiện sự việc có dấu hiệu tội phạm và có văn
bản kiến nghị CQĐT xem xét khởi tố vụ án hình sự.
Theo chúng tôi, để đảm bảo cho các khái niệm về tố giác, tin
báo tội phạm và kiến nghị khởi tố được hiểu thống nhất, đầy đủ và
chính xác thì cần phải đưa ra một khái niệm ngắn gọn nhưng phải thể
hiện được cả nội hàm và ngoại diên của nó. Điều 144, BLTTHS
2015 đã đưa ra được khái niệm tố giác, tin bảo tội phạm và kiến nghị
4


khởi tố một cách khái quát nhưng đầy đủ cả về chủ thể, đặc điểm lẫn
nguồn gốc của thông tin:
Tố giác về tội phạm là việc cá nhân phát hiện và tố cáo hành vi

có dấu hiệu tội phạm với cơ quan có thẩm quyền.
Tin báo về tội phạm là thông tin về vụ việc có dấu hiệu tội
phạm do cơ quan, tổ chức, cá nhân thông báo với cơ quan có thẩm
quyền hoặc thông tin về tội phạm trên phương tiện thông tin đại
chúng.
Kiến nghị khởi tố là việc cơ quan nhà nước có thẩm quyền
kiến nghị bằng văn bản và gửi kèm theo chứng cứ, tài liệu liên quan
cho CQĐT, VKS có thẩm quyền xem xét, xử lý vụ việc có dấu hiệu
tội phạm.
1.1.2 Khái niệm kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo tội
phạm và kiến nghị khởi tố
Hoạt động tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và
kiến nghị khởi tố là một giai đoạn hoạt động được quy định trong
BLTTHS. “VKS có trách nhiệm kiểm sát việc giải quyết của CQĐT
đối với tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố”.
Mặc dù BLTTHS 2003 không nêu cụ thể thẩm quyền của VKS
trong giai đoạn tiếp nhận nhưng căn cứ các quy định pháp luật hiện
hành cần hiểu trách nhiệm của VKS không dừng lại ở giai đoạn giải
quyết mà cả giai đoạn tiếp nhận và xử lý các tố giác, tin báo tội phạm
và kiến nghị khởi tố. Cụ thể tại Điều 13 Luật tổ chức VKSND quy
định nhiệm vụ, quyền hạn của VKSND khi kiểm sát việc tiếp nhận,
giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố bao gồm:
5


Tiếp nhận đầy đủ tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố do
các cơ quan, tổ chức, cá nhân chuyển đến và chuyển ngay cho CQĐT
có thẩm quyền giải quyết; Kiểm sát việc tuân theo pháp luật của
CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều
tra trong việc tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi

tố. CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động
điều tra có trách nhiệm thông báo đầy đủ, kịp thời tố giác, tin báo về
tội phạm và kiến nghị khởi tố đã tiếp nhận cho VKSND; Trực tiếp
kiểm sát; kiểm sát việc kiểm tra, xác minh, lập hồ sơ và kết quả giải
quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố của CQĐT, cơ
quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra.
CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều
tra có trách nhiệm thông báo đầy đủ, kịp thời kết quả xác minh, giải
quyết cho VKSND;
Khi phát hiện việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội
phạm và kiến nghị khởi tố không đầy đủ, vi phạm pháp luật thì
VKSND yêu cầu CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một
số hoạt động điều tra thực hiện các hoạt động như: Tiếp nhận, kiểm
tra, xác minh, ra quyết định giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và
kiến nghị khởi tố đầy đủ, đúng pháp luật; Kiểm tra việc tiếp nhận,
giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và thông
báo kết quả cho VKSND; Cung cấp tài liệu về vi phạm pháp luật
trong việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến
nghị khởi tố; Khắc phục vi phạm pháp luật và xử lý nghiêm người vi
phạm; Ngoài ra VKS là cơ quan được giao thẩm quyền giải quyết
6


các tranh chấp về thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm
và kiến nghị khởi tố; Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác trong
kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và
kiến nghị khởi tố theo quy định của BLTTHS.
Chức năng kiểm sát hoạt động tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin
báo tội phạm và kiến nghị khởi tố là hoạt động của VKSND nhằm
kiểm sát tính hợp pháp của các hành vi, quyết định của cơ quan, tổ

chức, cá nhân trong lĩnh vực công tác, qua đó tạo cơ sở vững chắc
cho các hoạt động tiếp theo của quy trình tố tụng hình sự, đảm bảo
mọi hành vi phạm tội đều được phát hiện, xử lý kịp thời, đúng quy
định.
Kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và
kiến nghị khởi tố là hoạt động của VKSND thông qua việc sử dụng
các quyền năng pháp lý được quy định thực hiện chức năng kiểm sát
việc tuân theo pháp luật trong công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác,
tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố.
VKSND còn được giao chức năng thực hành quyền công tố
trong quá trình kiểm sát. Luật tổ chức VKSND 2014 quy định nhiệm
vụ, quyền hạn của VKSND khi thực hành quyền công tố trong việc
giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố bao gồm:
Phê chuẩn, không phê chuẩn việc bắt người trong trường hợp khẩn
cấp, gia hạn tạm giữ và các biện pháp khác hạn chế quyền con người,
quyền công dân trong việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và
kiến nghị khởi tố; Hủy bỏ quyết định tạm giữ, các quyết định tố tụng
khác trái pháp luật của cơ quan có thẩm quyền trong việc giải quyết
7


tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; Khi cần thiết đề ra
yêu cầu kiểm tra, xác minh và yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giải
quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố thực hiện;
Trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố
trong trường hợp phát hiện có vi phạm pháp luật nghiêm trọng hoặc
có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm mà VKSND đã yêu cầu nhưng không
được khắc phục; Thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác để thực hành
quyền công tố theo quy định của BLTTHS nhằm chống bỏ lọt tội
phạm, chống làm oan người vô tội.

1.2 Quy định pháp luật về kiểm sát việc tiếp nhận, giải
quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố
1.2.1 Về chủ thể thực hiện quyền kiểm sát
VKSND là một cơ quan thuộc hệ thống tổ chức bộ máy Nhà
nước với chức năng Hiến định là: VKSND thực hành quyền công tố,
kiểm sát hoạt động tư pháp.
Luật tổ chức VKSND năm 2014 quy định: VKSND là cơ quan
thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp của nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. VKSND có nhiệm vụ bảo vệ Hiến
pháp và pháp luật, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ
chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi
ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, góp phần bảo đảm pháp luật được
chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.
Theo quy định thì VKSND có hai chức năng cụ thể:
Thứ nhất, chức năng thực hành quyền công tố: là hoạt động
của VKSND trong tố tụng hình sự để thực hiện việc buộc tội của
8


Nhà nước đối với người phạm tội, được thực hiện ngay từ khi giải
quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và trong suốt
quá trình khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự. Với việc
thực hiện chức năng này nhằm mục đích đảm bảo cho mọi hành vi
phạm tội, người phạm tội phải được phát hiện, khởi tố, điều tra, truy
tố, xét xử kịp thời, nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp
luật, không làm oan người vô tội, không để lọt tội phạm và người
phạm tội; Không để người nào bị khởi tố, bị bắt, tạm giữ, tạm giam,
bị hạn chế quyền con người, quyền công dân trái luật.
Thứ hai, Kiểm sát hoạt động tư pháp là hoạt động của VKSND
để kiểm sát tính hợp pháp của các hành vi, quyết định của cơ quan,

tổ chức, cá nhân trong hoạt động tư pháp, được thực hiện ngay từ khi
tiếp nhận và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố
và trong suốt quá trình giải quyết vụ án hình sự; trong việc giải quyết
vụ án hành chính, vụ việc dân sự, hôn nhân và gia đình, kinh doanh,
thương mại, lao động; việc thi hành án, việc giải quyết khiếu nại, tố
cáo trong hoạt động tư pháp; các hoạt động tư pháp khác theo quy
định của pháp luật.
1.2.2 Về mục đích, đối tượng và phạm vi kiểm sát
VKS thực hiện công tác kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết của
cơ quan có thẩm quyền điều tra đối với tố giác, tin báo tội phạm và
kiến nghị khởi tố nhằm đảm bảo cho mọi tố giác, tin báo về tội phạm
và kiến nghị khởi tố đều phải được tiếp nhận, kiểm tra, xác minh, xử
lý kịp thời, không để lọt tội phạm và người phạm tội, không làm oan
người vô tội
9


Đối tượng của công tác kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố
giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố có thể được hiểu là việc
tuân theo pháp luật tố tụng hình sự của cá nhân, cơ quan có thẩm
quyền trong hoạt động tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm
và kiến nghị khởi tố.
Phạm vi này bắt đầu từ khi CQĐT, Cơ quan được giao nhiệm
vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có thẩm quyền thông báo về
việc tiếp nhận cho VKS đến khi ra quyết định khởi tố hoặc không
khởi tố vụ án hình sự và ban hành thông báo kết quả giải quyết đối
với tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố.
1.2.3 Quy trình kiểm sát tố giác, tin báo về tội phạm, kiến
nghị khởi tố
1.2.3.1 Kiểm sát việc tiếp nhận, phân loại tố giác, tin báo tội

phạm và kiến nghị khởi tố
Căn cứ các quy định về trình tự, thủ tục tiếp nhận tố giác, tin
báo tội phạm và kiến nghị khởi tố, VKS thực hiện quyền kiểm sát
của mình nhằm kịp thời phát hiện các sai phạm, thiếu sót để ban
hành kiến nghị, yêu cầu khắc phục, chấn chỉnh kịp thời. Pháp luật
quy định trách nhiệm của VKS trong giai đoạn này bao gồm:
Thứ nhất, tiếp nhận đầy đủ tố giác, tin báo về tội phạm và kiến
nghị khởi tố do các cơ quan, tổ chức, cá nhân chuyển đến và chuyển
ngay cho CQĐT có thẩm quyền giải quyết. Trong trường hợp công
dân đến tố giác tại VKS, Viện trưởng phải phân công KSV tiếp nhận
đầy đủ, ghi nhận vào sổ theo dõi và thực hiện việc phân loại, xử lý
đơn đã tiếp nhận. Sau đó, chuyển ngay đơn thư tố giác kèm các tài
10


liệu liên quan đến CQĐT có thẩm quyền đồng thời thực hiện việc
kiểm sát giải quyết tin tố giác đó trong trường hợp thuộc thẩm quyền
kiểm sát của mình. Việc tổ chức thực hiện tiếp nhận đơn thư tố giác
tại VKS được thực hiện do bộ phận kiểm sát giải quyết khiếu tố phụ
trách tiếp nhận và theo dõi, đồng thời phối hợp với đơn vị kiểm sát
điều tra án hình sự thực hiện quyền kiểm sát đối với các tố giác thuộc
thẩm quyền.
Thứ hai, kiểm sát việc tuân theo pháp luật của CQĐT, cơ quan
được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra trong việc
tiếp nhận tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. CQĐT, cơ
quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra có
trách nhiệm thông báo đầy đủ, kịp thời tố giác, tin báo về tội phạm
và kiến nghị khởi tố đã tiếp nhận cho VKSND.
1.2.3.2 Kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và
kiến nghị khởi tố

Trong quá trình thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải
quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố, VKS phải Quyết
định phân công Phó viện trưởng, lãnh đạo đơn vị, Kiểm sát việc
kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố
sau khi nhận được Quyết định phân công ĐTV của CQĐT đồng thời
phải gửi cho CQĐT để đưa vào hồ sơ xác minh. Đối với tố giác, tin
báo tội phạm và kiến nghị khởi tố đã rõ về dấu hiệu cấu thành tội
phạm, CQĐT Quyết định khởi tố vụ án, thì VKS phân công KSV
thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra đối với vụ án đó. Trong
trường hợp ĐTV, KSV thuộc một trong các trường hợp phải từ chối
11


tiến hành tố tụng, thì KSV báo cáo đến lãnh đạo đơn vị thực hiện
theo đúng quy định tại Điều 44 và Điều 45 – BLTTHS 2003. Việc
thay đổi ĐTV do Thủ trưởng CQĐT quyết định, việc thay đổi KSV
do Viện trưởng VKS cùng cấp quyết định. Nếu ĐTV, KSV bị thay
đổi là Thủ trưởng CQĐT, Viện trưởng VKS thì do CQĐT cấp trên,
Viện trưởng VKS cấp trên trực tiếp quyết định.
Song song đó, VKS phải thực hiện các biện pháp kiểm tra, tác
động, theo dõi xuyên suốt trong quá trình giải quyết của CQĐT,
tham gia kiểm sát khám nghiệm hiện trường, tử thi, kiểm sát trình tự
thu thập các chứng cứ, trưng cầu giám định, định giá,….
KSV được phân công ở giai đoạn này phải chủ động đề ra yêu
cầu xác minh bằng văn bản về những vấn đề cần xác minh ngay từ
đầu và trong quá trình giải quyết. Khi đề ra yêu cầu xác minh, KSV
phải nêu rõ những nội dung cần xác minh để kiểm tra tính xác thực
của nguồn tin; thu thập, củng cố chứng cứ để làm rõ những tình tiết
liên quan đến những vấn đề phải chứng minh trong vụ án hình sự,
như: “Có hành vi phạm tội xảy ra hay không, thời gian, địa điểm và

những tình tiết khác của hành vi phạm tội; Ai là người thực hiện
hành vi phạm tội; có lỗi hay không có lỗi, do cố ý hay vô ý; có năng
lực trách nhiệm hình sự hay không; mục đích, động cơ phạm tội;
Những tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự của
bị can, bị cáo và những đặc điểm về nhân thân của bị can, bị cáo;
Tính chất và mức độ thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra. Văn bản
yêu cầu xác minh phải lưu vào hồ sơ kiểm sát.

12


KSV kiểm sát chặt chẽ hoạt động giải quyết của ĐTV, nắm
chắc nội dung và tiến độ giải quyết, bảo đảm kết quả giải quyết và
các yêu cầu xác minh được thực hiện đầy đủ, khách quan, đúng pháp
luật. Khi thấy có vấn đề cần phải xác minh thêm, KSV kịp thời bổ
sung yêu cầu xác minh, nếu ĐTV chưa rõ, KSV có trách nhiệm giải
thích nội dung những yêu cầu xác minh. Trường hợp ĐTV không
nhất trí thì KSV yêu cầu ĐTV nêu rõ lý do và báo cáo lãnh đạo VKS
hoặc lãnh đạo đơn vị xem xét, kiến nghị với Thủ trưởng CQĐT;
Trường hợp CQĐT không thực hiện được đầy đủ các yêu cầu xác
minh thì phải nêu rõ lý do trong văn bản kết luận xác minh vụ việc.
Ngoài việc kiểm sát nội dung, trình tự giải quyết tố giác, tin
báo tội phạm và kiến nghị khởi tố của CQĐT và các cơ quan được
giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, VKS còn phải
thực hiện kiểm sát về thời hạn giải quyết.
1.2.3.3 Kiểm sát kết quả giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và
kiến nghị khởi tố
Khi kết thúc việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và
kiến nghị khởi tố, trong thời hạn 03 ngày làm việc, cơ quan có thẩm
quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố

phải gửi kết quả giải quyết cùng hồ sơ giải quyết tố giác, tin báo về
tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố cho VKS cùng cấp (hồ sơ khởi tố
hoặc không khởi tố); trong thời hạn 06 ngày làm việc, VKS phải có
văn bản thể hiện quan điểm đồng ý hoặc không đồng ý về kết quả
giải quyết.

13


Trường hợp đã hết thời hạn giải quyết tố giác, tin báo về tội
phạm và kiến nghị khởi tố quy định tại Điều 103 BLTTHS năm 2003
mà cơ quan có thẩm quyền giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và
kiến nghị khởi tố chưa đủ căn cứ để quyết định việc khởi tố hoặc
quyết định không khởi tố vụ án hình sự thì thông báo ngay bằng văn
bản cho VKS cùng cấp biết để thống nhất quan điểm giải quyết.
Trong thời hạn 12 ngày làm việc sau khi kết thúc việc giải
quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, các cơ quan,
đơn vị tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị
khởi tố có trách nhiệm thông báo cho cá nhân, cơ quan, tổ chức đã
cung cấp thông tin hoặc kiến nghị khởi tố biết kết quả giải quyết vụ
việc hoặc đã chuyển tin, vụ việc đến cơ quan, đơn vị có thẩm quyền
giải quyết.
BLTTHS 2015 quy định thêm về việc tạm định chỉ giải quyết
tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố. Nhiệm vụ của VKS
trong giai đoạn này là kiểm sát việc tạm đình chỉ của CQĐT có đúng
căn cứ theo quy định pháp luật, có gửi quyết định tạm đình chỉ cho
VKS và các cơ quan có liên quan đúng thời hạn hay không. Trường
hợp quyết định tạm đình chỉ không có căn cứ thì VKS ra quyết định
hủy bỏ quyết định tạm đình chỉ để tiếp tục giải quyết. Trong thời hạn
24 giờ kể từ khi ra quyết định hủy bỏ quyết định tạm đình chỉ, VKS

phải gửi quyết định đó cho CQĐT, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến
hành một số hoạt động điều tra, cơ quan, tổ chức, cá nhân đã tố giác,
báo tin về tội phạm, kiến nghị khởi tố.

14


Chương 2
THỰC TRẠNG KIỂM SÁT GIẢI QUYẾT TỐ GIÁC, TIN BÁO
VỀ TỘI PHẠM VÀ KIẾN NGHỊ KHỞI TỐ TRÊN ĐỊA BÀN
TỈNH KIÊN GIANG
2.1 Các yếu tố tác động đến kiểm sát giải quyết tố giác, tin
báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố trên địa bàn tỉnh Kiên
Giang
2.1.1 Yếu tố kinh tế - xã hội
Với những đặc điểm về điều kiện tự nhiên và sự phát triển của
kinh tế xã hội tỉnh Kiên Giang nêu trên, các yếu tố tiêu cực cũng
đồng thời phát sinh, tình hình tội phạm diễn biến phức tạp, tinh vi, đa
dạng, gây ảnh hưởng xấu đến nhiều quan hệ xã hội được Nhà nước
và pháp luật ghi nhận và bảo vệ. Các loại tội phạm ở các khu vực
biên giới, hải đảo, cửa khẩu, đường biển, diễn ra thường xuyên, mức
độ nguy hiểm ngày càng cao, gây ảnh hưởng đến tình hình an ninh
chính trị địa phương.
2.1.2 Tình hình tội phạm
Những diễn biến phức tạp của tình hình tội phạm, có tác động
rất lớn đến số lượng, mức độ của các hành vi phạm tội, ảnh hưởng
trực tiếp đến công tác tiếp nhận, xử lý tố giác, tin báo tội phạm và
kiến nghị khởi tố.
2.1.3 Điều kiện về tổ chức cán bộ làm công tác kiểm sát
Diễn biến số lượng tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi

tố ngày một tăng và phức tạp, số lượng biên chế, KSV của Ngành
còn hạn chế, cấp huyện chưa có cán bộ chuyên trách, dẫn đến gặp
15


nhiều khó khăn trong hoạt động kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố
giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố của CQĐT.
2.2 Thực trạng kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác,
tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố
2.2.1 Kết quả kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin
báo tội phạm và kiến nghị khởi tố
Qua kiểm sát phát hiện nhiều vụ việc CQĐT chậm tiến hành
thu thập, xác minh chứng cứ, vi phạm về thời hạn giải quyết, có vụ
việc có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, VKS kịp thời ban hành yêu cầu xác
minh đối với từng vụ việc, yêu cầu CQĐT khởi tố, ban hành các kiến
nghị khắc phục vi phạm theo vụ việc cụ thể
Từ năm 2012 đến năm 2016 VKS hai cấp đã tiến hành 80 cuộc
trực tiếp kiểm sát, tất cả các cuộc kiểm sát đều ban hành Kết luận có
nội dung kiến nghị khắc phục các vi phạm thiếu sót thường gặp như
cập nhật sổ sách, không phân công ĐTV, không thông báo cho người
tố giác kết quả giải quyết, vi phạm thời hạn, chậm thụ lý, phân loại tố
giác, tin báo chưa chính xác, không thực hiện việc báo cáo tình hình
giải quyết định kỳ cho VKS,…
2.2.2 Những tồn tại, bất cập và nguyên nhân
2.2.2.1 Những tồn tại,hạn chế, bất cập
- Một là kiểm sát việc phân loại tố giác, tin báo tội phạm và
kiến nghị khởi tố: CQĐT cấp huyện chưa phân biệt rõ thế nào là tố
giác, thế nào là tin báo nên khi thống kê và báo cáo chưa chính xác.
Cùng một thông tin nhưng ở mỗi giai đoạn, mỗi cơ quan lại có cách
phân loại khác nhau dẫn đến việc báo cáo, tập hợp số liệu không

16


thống nhất, ảnh hưởng đến việc đánh giá tình hình, diễn biến của các
hoạt động tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm
- Hai là, kiểm sát việc tiếp nhận tố giác, tin báo tội phạm và
kiến nghị khởi tố: Công an xã, phường, thị trấn, đồn, trạm công an
(gọi chung là công an cấp xã) có trách nhiệm tiếp nhận các tố giác,
tin báo tội phạm nhưng pháp luật hiện hành không quy định thẩm
quyền kiểm sát việc tiếp nhận này của công an cấp xã dễ dẫn đến khả
năng bỏ lọt tội phạm, hành chính hóa các hành vi phạm tội; Một vài
trường hợp công an cấp xã tự thu thập tài liệu, chứng cứ, tổ chức hòa
giải đối với hành vi có dấu hiệu tội phạm.
- Ba là, kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và
kiến nghị khởi tố: Theo Thông tư 06 quy định thì sau khi tiếp nhận
thông tin tội phạm CQĐT nhanh chóng xác minh có phải là tin báo,
tố giác tội phạm hay không nhưng không quy định thời gian xác
minh trong bao lâu, nên trên thực tế có trường hợp CQĐT để kéo dài
không thụ lý giải quyết và thường viện lý do đang xác minh có khó
khăn nên chưa thụ lý; Công tác phối hợp giữa ĐTV và KSV đôi lúc
chưa thật tốt, chưa chặt chẽ, KSV chậm đề ra yêu cầu xác minh vụ
việc, phối hợp trong khám nghiệm hiện trường, thu thập chứng cứ
đôi lúc chưa toàn diện gây khó khăn cho công tác đấu tranh xử lý
hành vi phạm tội.
Bốn là, về kiểm sát kết quả giải quyết tố giác, tin báo tội phạm
và kiến nghị khởi tố: Theo quy định sau khi giải quyết xong, CQĐT
phải thực hiện thông báo cho VKS cùng cấp, cơ quan tổ chức báo tin,
cá nhân tố giác. Tuy nhiên qua công tác trực tiếp kiểm sát phát hiện
17

nhiều tố giác, tin báo CQĐT đã giải quyết nhưng vẫn không thông
báo cho người báo tin ban đầu;
2.2.2.2 Nguyên nhân tồn tại, bất cập, hạn chế
- Nguyên nhân xuất phát từ quy định pháp luật: BLTTHS và
các văn bản hướng dẫn hiện hành không quy định chi tiết về cách
thức phân loại tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố gây
nhiều cách hiểu khác nhau ở các cơ quan tố tụng kéo theo việc tổng
hợp số liệu báo cáo, thống kê không phản ánh đúng được tình hình,
diễn biến của công tác để có những chiến lược, định hướng phù hợp.
- Nguyên nhân xuất phát từ công tác tổ chức cán bộ: tình hình
biên chế và điều kiện thực tế của ngành chưa thể bố trí cán bộ, KSV
chuyên trách ở khâu công tác này mà phải kiêm nhiệm nhiều lĩnh
vực, đặc biệt là ở VKS cấp huyện,
- Nguyên nhân xuất phát từ công tác phối hợp của CQĐT và
VKS: từng lúc công tác phối hợp chưa chặt chẽ, ĐTV chậm thực
hiện hoặc không thực hiện các yêu cầu của Kiêm sát viên, nhận thức
pháp luật chưa thống nhất dẫn đến những đánh giá, quan điểm khác
nhau trong quá trình giải quyết, ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu
quả công việc.
- Nguyên nhân xuất phát từ công tác thanh tra, kiểm tra, giám
sát: giai đoạn 2014 trở về trước chưa thành lập Phòng Thanh tra tại
VKSND tỉnh thì các hoạt động nghiệp vụ chủ yếu do các đơn vị tự
thực hiện và báo cáo về ngành cấp trên. Quá trình thực hiện, VKS
cấp huyện chưa nhận thấy những hạn chế, thiếu sót trong công tác
nên không được chấn chỉnh kịp thời.
18


Chương 3

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KIỂM SÁT
GIẢI QUYẾT TỐ GIÁC, TIN BÁO TỘI PHẠM VÀ KIẾN
NGHỊ KHỞI TỐ TỪ THỰC TIỄN TỈNH KIÊN GIANG
3.1 Dự báo những yếu tố tác động, ảnh hưởng đến việc tiếp
nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố
3.1.1 Tình hình kinh tế, chính trị, xã hội trên địa bàn tỉnh
Kiên Giang
Điều kiện kinh tế có khả năng phát triển kéo theo việc hình
thành các khu dân cư, công nhân dẫn đến những khó khăn cho công
tác quản lý, tình hình tội phạm len lõi trong các khu ở của công nhân
ngày càng phức tạp. Hệ thống giao thông được thông suốt một mặt là
điều kiện quan trọng cho các hoạt động kinh doanh, trao đổi mua
bán, đi lại của nhân dân, mặt khác cũng tạo điều kiện thuận lợi cho
các đối tượng thực hiện hành vi phạm tội liên xã, liên huyện,…
3.1.2 Dự báo tình hình tội phạm ở địa bàn tỉnh Kiên Giang
Tình hình tội phạm tiếp tục diễn biến phức tạp, mức độ tinh vi
và tính chất của hành vi ngày một tăng.
3.2 Một số giải pháp góp phần nâng cao chất lượng kiểm
sát việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến
nghị khởi tố
3.3.1 Tổ chức thực hiện tốt việc triển khai công tác kiểm sát
giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố theo tinh
thần BLTTHS 2015
* Xây dựng văn bản hướng dẫn áp dụng pháp luật
19


* Tổ chức tập huấn nghiệp vụ theo tinh thần BLTTHS 2015.
* Nghiên cứu, tổ chức bộ máy hợp lý
* Nâng cao chất lượng cán bộ

* Nâng cao hiệu quả sử dụng tài chính công
3.3.2 Nâng cao hiệu quả trong chỉ đạo điều hành, xây dựng
tổ chức và cơ sở vật chất
* Phát huy vai trò lãnh đạo trọng hoạt động chỉ đạo, điều hành
* Từng bước làm tốt công tác kiện toàn tổ chức, thực hiện tốt
chế độ đối với cán bộ
* Xây dựng cơ sở vật chất
* Phát huy vai trò của công tác thanh tra trong ngành
3.3.3 Tăng cường mối quan hệ giữa Cơ quan điều tra, Viện
Kiểm sát và các cơ quan liên quan
Hoạt động phối hợp giữa VKS với CQĐT là một trong những
biện pháp quan trọng việc làm tốt công tác giải quyết và kiểm sát
việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố. Đối với
những vụ việc phức tạp, những vụ việc khó cần xử lý ngay, Lãnh đạo
VKS và KSV phải luôn sẵn sàng cùng CQĐT cùng ĐTV phối hợp
đánh giá tài liệu, thống nhất các biện pháp và có thể tham gia một số
hoạt động điều tra xác minh cùng giải quyết vụ việc. Tuy nhiên
không quá đề cao hoạt động phối hợp với CQĐT mà làm giảm đi vai
trò vị trí của VKS. Hoạt động phối hợp với CQĐT phải trên nguyên
tắc là thực hiện tốt hoạt động kiểm sát hoạt động tư pháp của VKS.
3.3.4 Chú trọng công tác giám sát đối với Viện Kiểm sát

20


Hoàn thiện chế độ giám sát đảm bảo cho các hoạt động kiểm
sát trong việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm là đúng quy định
của pháp luật, không để xảy ra sự tùy tiện, lạm quyền của Lãnh đạo
viện, KSV trong khi làm nhiệm vụ, đảm bảo được quyền và lợi ích
của Nhà nước, quyền con người và quyền công dân không bị xâm

phạm.

21


KẾT LUẬN
Luận văn đã đi sâu nghiên cứu khái niệm tố giác, tin báo tội
phạm, kiến nghị khởi tố, nêu lên những nội dung, phạm vi, chủ thể
cũng như các hoạt động kiểm sát được thực hiện trong quá trình
kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố.
Luận văn đã phân tích các quy định của pháp luật tố tụng hình sự về
tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố,
đồng thời đã nêu lên vai trò, vị trí, chức năng, nhiệm vụ của Viện
kiểm sát; phân tích các quy định liên quan đến tố giác, tin báo tội
phạm và kiến nghị khởi tố của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2003,
những điểm mới của Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015. Trên cơ sở
quy định của pháp luật, luận văn đã liên hệ với thực tiễn công tác
kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố
trên địa bàn tỉnh Kiên Giang, từ thực tiễn đó đã nêu lên những kết
quả đạt được và phân tích những nguyên nhân của nó. Bên cạnh các
kết quả đạt được luận văn cũng nêu lên một số hạn chế, bất cập và
phân tích những nguyên nhân của hạn chế, bất cập của nó. Trên cơ
sở các hạn chế, bất cập đó, luận văn đã đưa ra các yêu cầu và đã đề
xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác kiểm sát giải
quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố.

22