soan bai ngu van lop 6 on tap truyen va ki

ÔN TẬP TRUYỆN VÀ KÍ
Bài tham khảo 1
1. Lập bảng thống kê các tác phẩm truyện và kí hiện đại đã học.
STT

Tên tác phẩm
(hoặc đoạn trích)

Tác giả

Thể
loại

Tóm tắt nội dung (đại ý)

1

Bài học đường
đời đầu tiên

Tô Hoài

Truyện Tính tình xốc nổi và bài học
ngắn
đường đời đầu tiên của Dế Mèn

2

Sông nước Cà
Mau

Đoàn Giỏi

Truyện Vẻ đẹp hùng vĩ đầy sức sống
ngắn
hoang dã của vùng sông nước Cà
Mau.

3

Bức tranh của em Tạ Duy Anh

Truyện Ngợi ca tình cảm hồn nhiên trong

gái tôi

ngắn

sáng và lòng nhân hậu của anh em
bé Kiều Phương.

4

Vượt thác

Võ Quảng

Truyện Thể hiện vẻ đẹp hùng dũng và sức
ngắn

mạnh của con người trong lao

động trên nền cảnh thiên nhiên
rộng lớn, hùng vĩ.

5

Buổi học cuối

A. Đô-đê

cùng

Truyện Ngợi ca vẻ đẹp của lòng yêu nước
ngắn

(thông qua tình yêu đối với tiếng
nói dân tộc).

6

Cô Tô

Nguyễn
Tuân

Kí

Cảnh thiên nhiên trong sáng tươi
đẹp và sinh hoạt nhộn nhịp của
con người trên đảo Cô Tô.

7

Cây tre Việt Nam Thép Mới

Kí

Xây dựng hình tượng cây tre như
là một biểu tượng cho những
phẩm chất quý báu của con người
và dân tộc Việt Nam.

8

Lòng yêu nước

I. Ê-ren-bua

Tuỳ

Thể hiện lòng yêu nước thiết tha

bút (kí) sâu sắc của tác giả và những người
dân Xô viết trong hoàn cảnh thử
thách gay gắt của cuộc chiến tranh


vệ quốc.
9

Lao xao

Duy Khán

Hồi kí

Bằng sự quan sát tinh tường, vốn
hiểu biết phong phú và tình yêu
quê hương sâu sắc, tác giả đã miêu
tả thật sinh động về thế giới của
các loài chim ở đồng quê.

2. Chép lại tên tác phẩm (hoặc đoạn trích) và thể loại vào bảng theo mẫu dưới đây,
đánh dấu x vào vị trí tương ứng ở các cột tiếp theo nếu thấy có các yếu tố đó.
Tên tác phẩm (hoặc

Thể loại

Cốt truyện

Nhân vật

Nhân vật kể chuyện

đoạn trích)
Bài học đường đời đầu Truyện ngắn

x

x

x

tiên
Sông nước Cà Mau

Truyện ngắn

x

x

x

Bức tranh của em gái
tôi

Truyện ngắn

x

x

x

Vượt thác

Truyện ngắn

x

x

x

Buổi học cuối cùng

Truyện ngắn

x

x

x

Cô Tô

Kí

Cây tre Việt Nam

Kí

Lòng yêu nước

Kí

Lao xao

Kí

x
x

x

x

Như vậy, yếu tố thường có chung trong cả truyện và kí là nhân vật kể chuyện. Kí cũng
có thể có hoặc không có nhân vật và cốt truyện (điều thường không thể thiếu trong truyện
ngắn).
3. Những tác phẩm truyện và kí đã học hầu hết là những bài ca ngợi ca đất nước, con
người và cuộc sống. Nó giúp cho chúng ta thêm yêu đất nước, yêu cuôc sống mà yêu mỗi
người ở quanh ta.


4. Có thể chọn các nhân vật như: Dế Mèn, chú bé Phrăng, thầy Ha-men,…để phát biểu
những suy nghhĩ của bản thân về nhân vật.
Bài tham khảo 2
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
Truyện có nhiều thể như: Truyện ngắn, truyện vừa, truyện dài, tiểu thuyết,...;kí bao



gồm nhiều thể như: Kí sự, bút kí, nhật kí, phóng sự,...Truyện và kí hiện đại thường viết
bằng văn xuôi.
Các thể truyện và phần Lớn các thề kí (như bút kí, kí sự, phóng sự) thuộc loại hình



tự sự. Tự sự là phương thức tái hiện đời sống chủ yếu bằng kể và tả. Tác phẩm tự sự là

câu chuyện về người hoặc sự việc nào đó được kể lại, miêu tả lại qua lời của người kể
chuyện. Các yếu tố cốt truyện, nhân vật, lời kể thường không thể thiếu được trong tác
phẩm truyện.
II. HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Câu 1. Lập bảng thông kê theo mẫu về truyện và kí từ bài 18 đến bài 27.
Hướng dẫn
STT
1

Tên tác phẩm

Tác giả

Bài học đường đời Tô Hoài

Thể loại
Truyện dài

Đại ý
Đoạn trích nói về chú Dế Mèn có vẻ

đầu tiên (Trích Dế

đẹp cường tráng của con nhà võ,

Mèn phưu lưu kí)

nhưng tính tình kiêu căng xốc nhà
nổi đã gây ra cái chết oan uổng của
Dế Choắt. Dế Mèn vô cùng ân hận

và suy nghĩ về bài học đường đời
đầu tiên của mình.

2

Sông nước Cà Mau

Đoàn

(trích Đất rừng

Giỏi

Truyện

Đoạn trích miêu tả khung cảnh thiên
nhiên hoang dã rộng lớn hùng vĩ

phương Nam

nhưng trù phú của vùng đất cực
nam của Tổ quốc.

3

Bức tranh của em

Tạ Duy

Truyện

Câu chuyện ngợi ca tình cảm hồn

gái tôi

Anh

ngắn

nhiên trong sáng và tấm lòng nhân
hậu của người em gái, chính tấm
lòng đó đã giúp cho người anh trai


nhận ra lỗi lầm của mình một cách
chân thành sâu sắc.
4

Vượt thác (Trích
Quê nội)

Võ
Quảng

Truyện dài

Đoạn trích miêu tả cảnh dòng sông,
hai bên bờ và cảnh vượt thác của
cọn thuyền qua đó khắc hoạ hình
ảnh dũng mãnh của con người lao

động.

5

Buổi học cuối cùng An-phông Truyện
-xê Đô-đê ngắn

Qua tâm trạng của cậu bé Phrăng và
hình ảnh thầy giáo Ha-men tác giả
ca ngợi tình yêu đất nước mà biểu
hiện cụ thể lòng yêu quý ngôn
ngữ dân tộc của những người
An-dát.

6

Cô Tô

Nguyễn

Kí

Tuân

Bài kí ghi lại ấn tượng về thiên
nhiên tráng lệ tươi đẹp và sinh hoạt
của lao động trên đảo Cô Tô

7

Cậy tre Việt Nam

Thép Mới Kí

Bài kí nói lên sự gắn bó thân thiết
lâu đời giữa tre và con người Việt
Nam trong cuộc sống lao động và
chiến đấu. Cây tre là biểu tượng cho
con

người Việt Nam, đất nước

Việt Nam.
8

Lòng yêu nước

Ê-ren-bua Kí

Tác giả đã nói lên lòng yêu mến
thiết tha của người dân Xô viết đối
với từng vùng quê của mình. Đồng
thời khẳng định chân lí giản dị, sâu
sắc “Lòng yêu nhà, yêu làng xóm,
yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ
quốc”


Câu 2. Chép lại tên tác phẩm và thể loại vào bảng theo mẫu, đánh dấu + vào vị trí tương
ứng ở các cột tiếp theo nêu thấy có yếu tố đó.

TT Tên tác phẩm

Thể
Loại

Cốt
truyện

1 Bài học Đường Truyện
đời đầu tiên.

+

Nhân
vật
+ Dế mèn

Nhân vật
kể chuyện

Nghệ thuật

+ Dế mèn Nghệ thuật miêu tả
loài vật tự

nhiên,

sống động,

ngôn

ngữ

chính

xác,

giàu tính tạo hình.
2

Sông nước Cà Truyện +

+

+ (Bé An)

Mau

Cách tả

vừa bao

quát vừa cụ

thể,

chi tiết, kết hợp kể
tả với liệt kê, cách
lựa chọn hình ảnh
khắc sâu ấn tượng.

3

Bức tranh của

Truyện +

+

+

em gái tôi

Cách

kể

chuyện

sáng tạo được tinh
huống làm bộc lộ
chiều sâu nội tâm
nhân vật

và

tư

tưởng tác phẩm.
4

Vượt thác

Truyện +

+

+

Kết

hợp

nhiều

phương diện miêu
tả,

tả người,

tả

cảnh, tả hoạt động,


sử

dụng

nhiều

phép nhân hoá và
so sánh.
5

Bài học

cuối Truyện +

+

+

cùng.

Tạo tình huống có
ý

nghĩa,

thành

công

trong

nghệ

thuật

xây

dựng

nhân vật.
6

Cô Tô

Kí

-

-

+

Cách miêu tả tinh
tế chính xác, giàu
hình ảnh cảm xúc.

7

Cây

tre Việt Kí

-

-

-

Nam

Giàu

chất thơ, lời

văn giàu cảm xúc
nhịp điệu hình ảnh
phong phú
lọc,

mang

chọn
tính

biểu tượng.
8

Lòng

yêu Kí

-

-

nước

-

Kết

hợp

yếu tố chính

hài
hoà
luận

và yếu tố trữ tình,
cảm xúc thiết tha,
sôi nổi.
Nhìn vào bảng thống kê và nêu nhận xét.
+ Yếu tố chung cho cả truyện và kí là nhân vật kể chuyện, tức là đều giống
nhau ở yếu tố tự sự: Tái hiện lại cuộc sông, thể hiện cái nhìn và thái độ của người
kể.
+ Truyện phải có cốt truyện, có nhân vật.


+ Thế kí chú trọng ghi chép tái hiện các hình ảnh, các sự kiện và các yếu tố
cảm xúc, nhịp điệu.
Câu 3. Qua những tác phẩm truyện kí đã học đã để lại cho em những cảm nhận gì về đất
nước và cuộc sống của con người.
Những tác phẩm truyện và kí đã giúp cho chúng ta cảm nhận về vẻ đẹp của đất nước và
con người một cách sâu sắc.
*

Về đất nước:
Đất nước vô cùng tươi đẹp, giàu có từ Hạ Long cho đến Cà Mau, chỗ nào cũng đáng
yêu, đáng quý.
Vẻ đẹp của đất nước, của thiên nhiên vô cùng đa dạng và phong phú: Vừa hùng vĩ
hoang sơ, lại vừa rất bình dị thân quen.
Thế giới của loài vật (Dế Mèn, chim chóc) rất sinh động hấp dẫn y như thế giới của
con người.

*

Về con người:
Đó là những người lao động hốt sức bình dị người chèo thuyền vượt thác, kẻ đánh cá
ngoài khơi.
Đó là những người bình thường song rất đáng yêu, dũng mãnh, giàu lòng nhân hậu vị
tha.
Ngoài ra các tác phẩm còn giúp em mở rộng tầm nhìn ra thê giới và những cảnh vật và
con người ở các nước bạn.

Câu 4. Nhân vật nào em yêu thích nhất và nhớ nhất trong các truyện đã học? Em hãy phát
biểu cảm nghĩ về nhân vật ấy.
+

Những tác phẩm truyện kí đã học, cho ta có dịp tiếp xúc với rất nhiều nhân vật, mỗi

nhân vật có những nét đáng yêu khác nhau:
Dế Mèn: Vẻ đẹp cường tráng, oai vệ, xốc nổi, kiêu căng nhưng chú Dế Mèn cũng làm
cho chúng ta xức động về sự ăn năn hối lỗi chân thành của mình khi gây ra cái chết oan
uổng của Dế Choắt.
Người em gái (Bức tranh người em gái tôi) tính tình hồn nhiên trong sángvừa có tài

năng lại vừa có tấm lòng nhân hậu vị tha.


Người anh: Mặc dù có sự đố kị và đã đối xử không tốt với em gái mình nhưng người
anh đã nhận ra lỗi lầm của mình, và chắc chắn sẽ trở thành một người anh tốt.
Dượng Hương Thư (Vượt thác), một người lao động bình thường, vốn rất nhỏ nhẹ thế
nhưng khi vượt thác trông giống như một dũng sĩ oai linh tối thượng.
Cậu bé Phrăng (Buổi học cuối cùng) - Sự hối lỗi chân thành, lòng yêu mến thầy giáo,
và yêu tiếng Pháp thiết tha, mặc dù trước đó còn rất ham chơi.
Thầy giáo Ha-men (Buổi học cuối cùng) - Một thầy giáo tận tụy với nghề nghiệp - yêu
nước sâu sắc, đặc biệt là lòng yêu quý ngôn ngữ dân tộc. Thầy là người đã truyền lửa
cho học sinh tình yêu Tổ quốc.
+

Dựa trên cơ sở những gợi ý trên, em lựa chọn nhân vật mà mình yêu thích.