BÁO CÁO CHƯƠNG TRÌNH HÀNH ĐỘNG “ĐẨY MẠNH PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO THỐNG KÊ”

BÁO CÁO 1
CHƯƠNG TRÌNH HÀNH ĐỘNG
“ĐẨY MẠNH PHÂN TÍCH VÀ DỰ BÁO THỐNG KÊ”
MỤC TIÊU
Xây dựng các chương trình hành động ĐẨY MẠNH PHÂN TÍCH VÀ DỰ
BÁO THỐNG KÊ để thực hiện mục tiêu Chiến lược Phát triển Thống kê
Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn 2025.
PHẠM VI
Hoạt động được triển khai trong phạm vi Thống kê nhà nước, giới hạn trong
các hoạt động về phân tích và dự báo thống kê và liên quan đến hoạt động
tăng cường nghiên cứu ứng dụng phương pháp luận, hoàn thiện hoạt động
thu thập, xử lý, tổng hợp thông tin thống kê cũng như việc ứng dụng công
nghệ thông tin trong các hoạt động thống kê.
NỘI DUNG (những hoạt động). Chương trình này gồm các hoạt động
chủ yếu sau:
Hoạt động 1: Kiện toàn các đơn vị thực hiện phân tích và dự báo (viết
tắt là Đơn vị PT&DB)
- Mô tả hoạt động: tại TCTK thành lập “Trung tâm (hoặc Ban/phòng) Phân
tích và dự báo” và mạng lưới cán bộ tham gia thuộc mỗi vụ nghiệp vụ( 1),
Cục Thống kê tỉnh/TP trực thuộc TW có từ 1-2 cán bộ. Đối với mỗi
bộ/ngành thành lập “Tổ/nhóm phân tích và dự báo” thuộc Trung tâm thông
tin hoặc Phòng Thống kê (tùy theo cơ cấu tổ chức bộ phận thống kê của từng
bộ/ngành) với chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể. Riêng các
bộ/ngành đã có đơn vị thực hiện PT&DB sẽ tiến hành kiện toàn lại tổ chức
cho phù hợp với nhiệm vụ trong giai đoạn 2011-2012. Hoạt động này gồm
các hoạt động cụ thể:
+ Đề xuất mô hình tổ chức “Đơn vị PT&DB” riêng biệt hoặc trực
thuộc một Vụ/Cục/Viện nghiên cứu của bộ/ngành, gồm khoảng từ 4-6
cán bộ và mạng lưới cán bộ phối hợp từ các vụ, các Cục Thống kê
tỉnh/thành phố và các đơn vị khác.
1

() Gồm các Vụ: TKQG, TKCN, NLTS, TMDV, XDĐT, TKG, DSLD, XHMT

1


+ Xây dựng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của “Đơn vị PT&DB”
bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ chung của từng bộ/ ngành.
Hoạt động này chỉ áp dụng đối với những bộ/ngành có thực hiện hoạt
động “thành lập đơn vị PT&DB thống kê” độc lập.
+ Xây dựng chức danh và tuyển chọn cán bộ làm công tác PT&DB:
chức danh từng vị trí công tác; xây dựng tiêu chuẩn tuyển chọn và tiến
hành tuyển cán bộ thực hiện nhiệm vụ PT&DB của từng bộ/ngành.
Hoạt động này áp dụng đối với những bộ/ngành có nhu cầu thành lập,
kiện toàn đơn vị PT&DB thống kê, các vụ nghiệp vụ của TCTK và
các Cục Thống kê.
+ Xây dựng và hoàn thiện hành lang pháp lý cho hoạt động PT&DB:
Xây dựng và hoàn thiện cơ chế phân công, phối hợp, chia sẻ thông tin
phục vụ PT&DB giữa các đơn vị trong nội bộ ngành và giữa các
bộ/ngành với TCTK và ngược lại (hoạt động này áp dụng đối với
thống kê của tất cả các bộ/ngành); Xây dựng qui chế sử dụng và chia
sẻ kết quả PT&DB để có sự cân đối và điều chỉnh chung (hoạt động
này áp dụng đối với thống kê của các bộ/ngành có thực hiện hoạt động
PT&DB và nhu cầu thông tin PT&DB).
- Đơn vị chịu trách nhiệm: Vụ TCCB và Vụ PPCĐ-CNTT (TCTK)/hoặc Vụ
Pháp chế của bộ/ngành
- Kết quả/đầu ra: các đơn vị PT&DB được thành lập, kiện toàn và các văn
bản được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
- Năm thực hiện: 2011-2013
Hoạt động 2: xác định nội dung, công cụ chủ yếu thực hiện PT&DB

- Mô tả hoạt động: hoạt động này nhằm đưa ra được những nội dung
chủ yếu cần thực hiện phân tích và dự báo định kỳ dựa trên những
phương pháp, công cụ phù hợp với từng lĩnh vực, từng bộ/ngành.
Khai thác và sử dụng linh hoạt các phương pháp truyền thống và hiện
đại để có thể thực hiện những phân tích và dự báo trên cơ sở nguồn số
liệu thu được từ các cuộc điều tra thống kê, chế độ báo cáo và khai
thác được từ hồ sơ hành chính của các bộ/ngành. Hoạt động này bao
gồm các hoạt động cụ thể sau:

2


+ Xác định nội dung và mô hình PT&DB ngắn hạn tháng, quí, năm
đối với các chỉ tiêu phục vụ điều hành của chính phủ và của các cơ
quan bộ/ngành: GDP; dân số, lao động; việc làm, chỉ số giá CPI, PPI;
xuất/nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ; tổng mức bán lẻ, giá trị sản xuất
xây dựng, vốn đầu tư; các chỉ tiêu y tế, giáo dục, tài chính, ngân hàng,
cơ sở hạ tầng và giao thông, vận tải, du lịch, dịch vụ, tiền lương, thu
nhập và đời sống dân cư…
+ Xác định nội dung và mô hình PT&DB kinh tế - xã hội tổng hợp
theo chu kỳ 3 năm, 5 năm và 10 năm; đánh giá tác động của chính
sách đến nền kinh tế và đời sống xã hội, môi trường…
+ Thực hiện các PT&DB ngắn hạn (tháng, quí, năm); PT&DB các chỉ
tiêu kinh tế - xã hội tổng hợp (3 năm, 5 năm và 10 năm); những
PT&DB theo nhu cầu đột xuất phục vụ điều hành và hoạch định chính
sách của Đảng, Nhà nước, các bộ/ngành và các tỉnh/TP.
+ Thực hiện các phân tích và dự báo thống kê theo yêu cầu của các tổ
chức thống kê quốc tế trong khuôn khổ hợp tác quốc tế và hội nhập.
+ Rà soát và điều chỉnh nội dung, phương pháp PT&DB theo chu kỳ
hàng năm cho phù hợp với tình hình thay đổi của đất nước và sự phát

triển của khoa học kỹ thuật.
- Đơn vị chịu trách nhiệm: đơn vị PT&DB và các cán bộ thực hiện PT&DB
của các vụ, trung tâm/phòng thống kê và Thống kê các tỉnh/TP (gọi chung
trong Báo cáo 2 là: Đơn vị PT&DB)
- Năm thực hiện: 2012-2020
- Kết quả/đầu ra: các báo cáo PT và số liệu dự báo của từng lĩnh vực cụ thể
phục vụ công tác chỉ đạo và điều hành của Bộ/ngành và Chính phủ
Hoạt động 3: nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm PT&DB và tạo điều
kiện cơ sở vật chất cho hoạt động PT&DB
-

Mô tả hoạt động: thực hiện hoạt động này nhằm trang bị kiến thức
cần thiết, nâng cao năng lực cho các cán bộ thực hiện công việc PT&DB
của các bộ/ngành; trang bị máy móc, thiết bị cũng như kinh phí bảo đảm
cho hoạt động phân tích và dự báo được thuận lợi. Hoạt động này bao
gồm các hoạt động cụ thể sau:

3


+ Thực hiện các khóa đào tạo (từ 2-4 tuần/khóa) tại Việt nam cho cán
bộ bằng các nguồn kinh phí để thuê chuyên gia trong nước (từ các
trường Đại học Kinh tế quốc dân, các viện nghiên cứu) giảng dạy cho
các cán bộ làm PT&DB của các Bộ/ngành (cả trung ương và các
tỉnh/TP). Trong hai năm đầu thực hiện (2012-2013), mỗi năm mở 4
khóa học cho 4 lĩnh vực, những năm tiếp theo mỗi năm mở 2 lớp để
bổ sung thêm các kiến thức cho cán bộ về:
o Kinh tế vĩ mô, vi mô, kinh tế phát triển: (tăng trưởng kinh tế;
thị trường, tiền tệ, giá cả, lạm phát; tiết kiệm, đầu tư, tài chính;
cung/cầu lao động, thất nghiệp, cạnh tranh, cân bằng tổng thể,

chu kỳ kinh doanh; ảnh hưởng của các cú sốc đối với nền kinh
tế)…;
o Kiến thức kinh tế lượng: kỹ thuật xây dựng mô hình PT&DB,
ước lượng; kiểm định giả thiết thống kê; phân tích hồi qui,
tương quan, ANOVA, điều chỉnh mùa vụ;…
o Kỹ năng sử dụng các phần mềm dùng trong PT&DB: Exell;
SPSS; STATA, Eview, R và phần mềm dự báo dân số
(PEOPLE), dự báo thị trường lao động và một số phần mềm
tiện ích khác.
o Kiến thức chung về PT&DB và cập nhật các kiến thức thống kê
liên quan: Tài khoản quốc gia, thiết kế mẫu, điều tra phạm vi
nhỏ và các phương pháp phân tích thống kê mô tả & suy diễn
thống kê; dịch tễ học, bình đẳng giới, dự báo BHXH, BHYT,
BHTN…
+ Cử cán bộ của TCTK, bộ/ngành và các cục thống kê tham gia các
khóa đào tạo ngắn hạn từ 2-6 tháng về PT&DB và đào tạo dài hạn
(thạc sĩ, tiến sĩ) tại các nước tiên tiến theo các chương trình hợp tác
quốc tế về đào tạo hàng năm.
+ Trong khuôn khổ hợp tác quốc tế: tổ chức các đoàn khảo sát, thực
tập học hỏi kinh nghiệm tại nước ngoài về hoạt động PT&DB; mời
chuyên gia quốc tế giảng dạy các khóa đào tạo ngắn hạn và giúp đỡ
trực tiếp về mặt kỹ thuật cho các “Đơn vị PT&DB” để xây dựng mô
hình và thực hiện một số phân tích; tiếp nhận các hỗ trợ kỹ thuật nước
ngoài về phân tích và dự báo cụ thể như: mô hình PT&DB tổng hợp
về kinh tế-xã hội; chu kỳ kinh doanh; phân tích chất lượng tăng
trưởng, TFP; tác động chính sách đến nền kinh tế và đời sống người
4


dân: chính sách tài chính, tiền tệ, giá cả, dân số, an sinh xã hội, cạnh

tranh; PT&DB 10 mặt hàng xuất, nhập khẩu chủ yếu của Việt Nam và
các lĩnh vực thống kê chuyên ngành khác (Y tế, BHXH, HBYT,
BHTN, giáo dục, tài chính)...
+ Tăng cường cơ sở vật chất và nguồn kinh phí cho hoạt động PT&DB
tại các bộ/ngành. Vụ Kế hoạch Tài chính của từng bộ/ngành xây dựng,
ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể về cơ chế tài chính và định
mức cho việc thực hiện hoạt động PT&DB; Rà soát và thu thập nhu
cầu trang bị máy móc, thiết bị phục vụ hoạt động PT&DB tại từng
bộ/ngành để xây dựng kế hoạch tài chính phục vụ hoạt động này.
Đồng thời, các bộ/ngành có kế hoạch ưu tiên phân bổ nguồn vốn hỗ
trợ phát triển chính thức (ODA) cho việc tăng cường năng lực
PT&DB đối với các bộ/ngành liên quan.
- Đơn vị chịu trách nhiệm: Vụ TCCB và các đơn vị có chức năng đào tạo;
vụ Kế hoạch Tài chính của các bộ/ngành.
-

Năm thực hiện: 2012 – 2020
Kết quả/đầu ra: cán bộ thực hiện PT&DB có khả năng thực hiện công
việc PT&DB trong phạm vi được phân công.

Hoạt động 4: Tổ chức xây dựng và khai thác cơ sở dữ liệu phục vụ
PT&DB thống kê
- Mô tả hoạt động: Tổ chức xây dựng và khai thác cơ sở dữ liệu nhằm bảo
đảm nguồn số liệu cần thiết cho việc thực hiện PT&DB thống kê của từng
bộ/ngành và bảo đảm tính đầy đủ, thống nhất và minh bạch của số liệu khi
thực hiện PT&DB. Hoạt động này bao gồm các hoạt động cụ thể:
+ Tổ chức xây dựng cơ sở dữ liệu thống kê kinh tế - xã hội tổng hợp
từ số liệu thống kê thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia, bao
gồm: các chỉ tiêu do TCTK thu thập và các chỉ tiêu do các bộ/ngành
được phân công thu thập, có cập nhật hàng năm và theo lộ trình thực

hiện HTCTTKQG. Hoạt động này do “Đơn vị PT&DB” của Tổng cục
Thống kê thực hiện có sự tham gia của các vụ chuyên ngành thuộc
TCTK và Thống kê các bộ/ngành.

5


+ Khai thác cơ sở dữ liệu vi mô từ các cuộc điều tra thuộc Chương
trình Điều tra thống kê quốc gia theo cơ chế chia sẻ thông tin đã được
xây dựng, có sự phân cấp, phân quyền khai thác đối với từng cuộc
điều tra và cho từng đơn vị theo nhiệm vụ PT&DB được phân công.
+ Khai thác các cơ sở dữ liệu hồ sơ hành chính: thuế, XNK hàng hóa
qua tờ khai HQ; đăng ký doanh nghiệp; đăng ký sinh tử, hộ khẩu; đất
sinh/tử, an toàn giao thông, bạo lực gia đình…
+ Khai thác các cơ sở dữ liệu từ các tổ chức thống kê quốc gia, quốc
tế và các tổ chức quốc tế khác theo cơ chế hợp tác quốc tế (miễn phí
và có trả phí trong khuôn khổ cho phép) như: nguồn dữ liệu từ IMF;
WB, UNDP, OECD, APO, Tổ chức Phân tích và Dự báo quốc tế…
- Đơn vị chịu trách nhiệm: Đơn vị PT&DB và các cán bộ thực hiện
PT&DB của các Vụ, trung tâm/phòng thống kê và Thống kê các tỉnh/TP
- Năm thực hiện: 2012-2020
- Kết quả/đầu ra: Các bộ số liệu liệu phục vụ mục đích PT&DB thống kê

6