KHAI NIEM HƠP CHAT HƯU CƠ VÀ HOA HOC HƯU CƠ

Giáo án Hóa 9 – Năm học : 2008 - 2009
Tuần : 22 Ngày soạn : 08. 02. 2009
Tiết : 43

CHƯƠNG IV: HIĐRO CACBON – NHIÊN LIỆU
Bài : KHÁI NIỆM VỀ HP CHẤT HỮU CƠ
VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ
I- Mục tiêu : Qua bài học giúp HS nắm được
1. Kiến thức :
- Biết hợp chất hữu cơ, hóa học hữu cơ là gì.
- Phân biệt được các chất hữu cơ thông thường với các chất vô cơ.
2. Kỹ năng :
- Nắm được cách phân loại các chất hữu cơ đơn giản thành hiđro cacbon và
dẫn xuất của hiđro cacbon.
3. Thái đợ :
- Tạo hứng thú cho học sinh khi học tập bộ môn hóa học .
II- Chuẩn bò :
1. Giáo viên :
- Tranh ảnh và một số đồ dùng chứa các hợp chất hữu cơ khác nhau.
- Bảng phụ ghi bài tập, phiếu học tập
- Hóa chất : Bông tự nhiên (bơng gòn) , Dung dòch Ca(OH)
2
.
- Dụng cụ thí nghiệm : Ống nghiệm , giá để ống nghiệm , bật lửa , cốc thủy
tinh, ống hút nhỏ giọt bằng thủy tinh , đèn cồn, khay nhựa , kẹp gỗ .
2. Học sinh :
Xem trước bài " Khái niệm về HCHC và HHHC"
III- Tiến trình tiết dạy :
1. Ổn đònh : ( 1 phút )
2. Gi ới thiệu chươngIV : (3 phút)
- Cho HS đđọc mục tiêu của chương IV HIĐRO CACBON – NHIÊN LIỆU

3. Bài mới:
Từ thời cổ đại, con người đã biết sử dụng và chế biến các hợp chất hữu cơ
có trong thiên nhiên để phục vụ cho cuộc sống của mình. Vậy hợp chất hữu
cơ là gì ? Hoá học hữu cơ là gì ? Để trả lời câu hỏi này chúng ta sẽ nghiên
cứu bài “ Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ”.
GV ghi tên bài học và giới thiệu mục tiêu của bài
Người soạn : ĐẶNG HỒNG VÂN
Giáo án Hóa 9 – Năm học : 2008 - 2009
Thời
gian
Hoạt đợng của thầy Hoat ̣ đợng của trò Nội dung kiến thức
20
/
H Đ 1 : Khái niệm về
hợp chất hữu cơ
Chiếu các mẫu vậât hoặc
hình vẽ, tranh, ảnh…
H. Quan sát các hình sau
và liên hệ với thực tế , để
trả lời câu hỏi : Hợp chất
hữu cơ có ở đâu?
- GV : Hợp chất hữu cơ
có ở xung quanh chúng
ta, trong cơ thể sinh vật
và trong hầu hết các loại
lương thực, thực phẩm
(gạo, thòt, cá, rau, quả…),
trong các loại đồ dung
(quần, áo, giấy, mực…)
và ngay trong cơ thể

chúng ta.
C/ý : Như vậy ta đẫ biết
được HCHC có ở đâu ,
tiếp theo ở phần 2 ta sẽ
tìm hiểu HCHC là gì ?
- Chiếu lên màn hình thí
nghiệm trong SGK : Đốt
cháy bông, úp ống
nghiệm trên ngọn lửa,
khi ống nghiệm mờ đi,
xoay lại, rót nước vôi
- Quan sát hình vẽ .
- Trả lời
- HS khác bổ sung .
- Nghe và ghi bài
I.KHÁI NIỆM VỀ
HP CHẤT HỮU CƠ
1) Hợp chất hữu cơ
có ở đâu ?
có ở đâu ?
Hợp chất hữu cơ có ở
xung quanh chúng ta,
trong cơ thể sinh vật
và trong hầu hết các
loại lương thực, thực
phẩm (gạo, thòt, cá,
rau, quả…), trong các
loại đồ dung (quần,
áo, giấy, mực…) và
ngay trong cơ thể

chúng ta.
2) Hợp chất hữu cơ
là gì ?
Người soạn : ĐẶNG HỒNG VÂN
Giáo án Hóa 9 – Năm học : 2008 - 2009
trong vào và lắc đều.
- Cho HS đđọc thí nghiệm
H. Nhận xét hiện tượng
khi thí nghiệm ?
H. Tại sao nước vôi
trong bò vẩn đục ?
- Tương tự, khi đốt cháy
các hợp chất hữu cơ
khác như: cồn, nến đều
tạo ra CO
2
.
H. Khi đốt cháy HCHC
tạo thành khí CO
2
, vậy
trong HCHC có chứa
ngun tố nào ?
H. Có phải tất cả các hợp
chất của cacbon đều là
HCHC ?
H. Vậy HCHC là gì?
- GV bổ sung và chiếu
trên màn hình
C/ ý :

- Cho HS tự nghiên cứu
thơng tin trong SGK và
thảo luận theo bàn các
câu hỏi sau :
H. Dựa vào thành phần
phân tử , HCHC được
chia làm mấy loại chính ?
Đó là những loại nào ?
H. Thế nào là Hiđro
cacbon ? cho ví dụ .
- HS đđọc thí nghiệm
- Nước vôi trong vẩn
đục.
- Nước vôi trong bò
vẩn đục vì bông
cháy có tạo ra khí
CO
2
. Khí CO
2
sẽ lèm
đục nước vơi trong.
- Khi đốt cháy
HCHC tạo thành khí
CO
2
, vậy trong
HCHC có chứa
ngun tố cacbon
- Khơng phải tất cả

các hợp chất của
cacbon đều là HCHC
Vd: CO, CO
2
,
H
2
CO
3
, các muối
cacbonat kim loại…
- Hợp chất hữu cơ là
hợp chất của cacbon
- Nghe và ghi bài.
- Tự tìm hiểu thơng
tin SGK
- Thảo luận theo bàn
- Nghe và ghi bài.
Hợp chất hữu cơ là
hợp chất của cacbon.
Đa số các hợp chất
của cacbon là hợp
chất hữu cơ. Chỉ có
một số ít không phải
là hợp chất hữu cơ
như: CO, CO
2
, H
2
CO

3
,
các muối cacbonat
kim loại…
3) Các hợp chất hữu
cơ được phân loại như
thế nào ?
Dựa vào thành phần
phân tử, các hợp chất
hữu cơ được chia
thành 2 loại chính :
- Hiđro cacbon : phân
tử chỉ có hai nguyên
Người soạn : ĐẶNG HỒNG VÂN
Giáo án Hóa 9 – Năm học : 2008 - 2009
H. Thế nào là dẫn suất
Hiđro cacbon ? cho ví dụ
Sau từng câu hỏi GV cho
đại diện từng bàn trả lời
(có bổ sung ) và cho ghi
vào vở .
- Yêu cầu HS làm bài
tập theo nhóm :
Bài tập 5/tr108 sgk
Bổ sung và hồn chỉnh
bài làm của HS
- Đọc đề bài tập
- Thảo luận nhóm và
ghi vào bảng phụ .
- Treo bảng phụ lên

bảng đen
- Nhận xét
tố là hiđro và cacbon
Ví dụ: CH
4
, C
2
H
6
,
C
3
H
8
…
- Dẫn suất của hiđro
cacbon : Ngoài cacbon
và hi đro , trong phân
tử còn có các nguyên
tố khác như oxi , nitơ ,
clo … Ví dụ: C
2
H
6
O,
CH
3
Cl…
12
/

H Đ 2 : Khái niệm về
hoá học hữu cơ
- Chiếu mục II lên bảng
- Cho HS đọc mục II
SGK
- Cho HS thảo luận nhóm
trả lời theo các câu hỏi
sau vào bảng phụ :
H. Hoá học hữu cơ là
gì ?
H. Ngành Hóa học hữu
cơ có vai trò quan trọng
như thế nào đối với đời
sống, xã hội…?
- Bổ sung và cho ghi vào
- Quan sát
- Đọc thơng tin SGK.
- Lần lượt thảo luận
nhóm và ghi vào
bảng phụ từng câu
hỏi
- Treo bảng phụ lên
bảng đen
- Nhận xét
- Ghi bài
II.KHÁI NIỆM VỀ
HOÁ HỌC HỮU CƠ
:
- Hoá học hữu cơ là
ngành hóa học

chuyên nghiên cứu
về các loại hợp chất
hữu cơ và những
chuyển đổi của
chúng.
- Ngành hóa học hữu
cơ đóng vai trò quan
trọng trong sự phát
triển kinh tế xã hội.
Người soạn : ĐẶNG HỒNG VÂN
Hãy sắp xếp các chất : C
6
H
6
, CaCO
3
, C
4
H
10
, C
2
H
6
O, NaNO
3
, CH
3
NO
2

,
NaHCO
3
, C
2
H
3
O
2
Na vào các cột thích hợp trong bảng sau :
HỢP CHẤT HỮU CƠ
HỢP CHẤT VƠ CƠ
HIĐROCACBON
DẪN XUẤT CỦA
HIĐROCACBON
Giáo án Hóa 9 – Năm học : 2008 - 2009
vở
4.Củng cố : ( 7 phút)
- Cho HS làm bài tập 2/tr108 sgk bằng cách thảo luận nhóm , sau đó đại diện
nhóm lên ghi kết quả trên bảng . Sau đó GV hướng dẫn bổ sung hồn chỉnh
bài làm
Bài tập1 : (Bài tập 2/tr108 sgk ) Hãy chọn câu đúng trong các câu sau:
a. Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chun nghiên cứu các hợp chất có
trong tự nhiên.
b. Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chun nghiên cứu các hợp chất của
cacbon.
c. Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chun nghiên cứu về các hợp chất hữu
cơ
d. Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chun nghiên cứu về các chất có trong
cơ thể sống.

- Yêu cầu HS làm bài tập sau ( các bước tiến hành giống như bài tập 1)
Bài tập2 :
Hãy chọn một câu đúng trong mỗi câu hỏi sau:
Câu 1: Nhóm các chất đều gồm các hợp chất hữu cơ là:
A) K
2
CO
3
, CH
3
COONa, C
2
H
6
B) C
6
H
6
, Ca(HCO
3
)
2
, C
2
H
5
Cl
C) CH
3
Cl, C

2
H
6
O, C
3
H
8
Câu 2: Nhóm các chất đều gồm các hiđrocacbon là:
A) C
2
H
4
, CH
4
, C
2
H
5
Cl
B) C
3
H
6
, C
4
H
10
, C
2
H

4
C) C
2
H
4
, CH
4
, C
3
H
7
Cl.
5. Dặn dò : ( 2 phút)
- Bài tập về nhà 1, 2, 3, 4, 5trang 108 ( SGK).
- Trong các HCHC cơng thức cấu tạo quyết định tính chất của chất , như
vậy các HCHC được cấu tao như thế nào ? Các em về nhà đọc trước bài “
Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ”.
H ướng dẫn Bài tập 4/tr108(sgk):
Axit axetic có cơng thức là C
2
H
4
O
2
. Hãy tính thành phần phần trăm về khối
lượng của các ngun tố trong axit axetic ?
- Tính khối lượng mol của hợp chất C
2
H
4

O
2
:
MC
2
H
4
O
2
= 60 (g)
- Tính thành phần phần trăm về khối lượng của các ngun tố có trong
axit axetic theo cơng thức:
IV. Rút kinh nghiệm – Bổ sung:
Người soạn : ĐẶNG HỒNG VÂN
% .100%
A
A B
x y
M x
M
A =