Bài 33: Vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở ĐBSH

Giáo án Địa lí 12 (Chơng trình chuẩn)
Năm học 2008 - 2009
Ngày soạn 08/03/ 2008
Tiết 38 - Bài 33
VN CHUYN DCH C CU KINH T
THEO NGNH NG BNG SễNG HNG
I. MC TIấU
Sau bi hc, HS cn:
1. V kin thc
- Nm c cỏc th mnh ch yu (v v trớ a lớ, t nhiờn, kinh t - xó hi), cng nh
nhng hn ch (v t nhiờn, kinh t - xó hi) ca vựng ng bng sụng Hng.
- Hiu c tớnh cp thit phi chuyn dch c cu kinh t theo ngnh v thc trng vn
ny ca vựng.
- Bit c mt s nh hng v chuyn dch c cu kinh t theo ngnh ca vựng v
c s ca vic nh hng ú.
2. V k nng
- Xỏc nh c trờn bn mt s ti nguyờn thiờn nhiờn (t, nc, thu hi sn...),
mng li giao thụng, ụ th ng bng sụng Hng.
- Phõn tớch c cỏc biu liờn quan n ni dung ca bi v rỳt nhn xột cn thit.
II. PHNG TIN DY HC
- Bn a lớ t nhiờn Vit nam.
- Bn hnh chớnh Vit nam.
- Atlat a lớ Vit Nam.
- Bn kinh t chung Vit nam.
- Biu , bng s liu liờn quan n ụng bng sụng Hng.
III. HOT NG DY - HC
1. Hi bi c
- Ti sao núi vic phỏt huy cỏc th mnh ca TDMN Bc B cú ý ngha kinh t ln, ý
ngha chớnh tr xó hi sõu sc?
- Hóy nờu s khỏc bit c bn v iu kin t nhiờn, tim nng kinh t gia hai tiu
vựng Tõy Bc v ụng Bc.

2. M bi.

Đinh Văn Thục
Page 1 of 5
Trờng THPT
Trần Phú
Giáo án Địa lí 12 (Chơng trình chuẩn)
Năm học 2008 - 2009
GV: t vn ; " ng bng sụng Hng cú tm quan trong c bit trong phõn cụng lao
ng ca c nc. V trớ thun li, iu kin t, ti nguyờn thiờn nhiờn phong phỳ v a
dng, dõn c ụng ỳc, ngun lao ng di do".
3. Bi mi.
Hot ng ca GV v HS Kin thc c bn cn nm vng
Hot ng 1: Tỡm hiu cỏc th
mnh ca vựng
Hỡnh thc: Nhúm (10 phỳt)
GV: t chc cho HS lm vic
theo nhúm (chia lp thnh 3
nhúm) v giao nhim v cho
cỏc nhúm:
* Nhúm 1: Trỡnh by cỏc th
mnh v v trớ a lớ.
* Nhúm 2: Trỡnh by cỏc th
mnh v t nhiờn.
* Nhúm 1: Trỡnh by cỏc th
mnh v kinh t - xó hi.
HS: Da vo thụng tin mc
1 v hỡnh 33.1, tin hnh trao
i tho lun hon thnh
nhim v c giao v trỡnh

by kt qu lm vic ca
nhúm.
GV: Chun kin thc ỳng,
b sung v ghi bng.
1. Cỏc th mnh ch yu
1.1. V trớ a lớ
- BSH bao gm 11 tnh thnh, vi din tớch gn 1,5
triu ha (chim khong 4,5% din tớch c nc) v s dõn
khong 17,5 triu ngi (nm 2002 chim 21,9% dõn s
c nc).
- Nm v trớ tip giỏp gia TDMNBB vi vựng bin
ụng rng ln.
- V mt kinh t: BSH nm lin k vi vựng cú tỡm
nng khoỏng sn v thu in ln nht nc ta, nm
trung tõm Bc B, gn nh trong vựng trng kinh t im
phớa Bc, vựng ny giụng nh chic cu ni gia ụng
Bc vi Tõy Bc, vi vựng Bc Trung B v bin ụng.
Vỡ th õy l vựng cú vai trũ quan trng trong s nghip
phỏt trin kinh t - xó hi ca t nc, vic giao lu gia
BSH vi cỏc vựng khỏc trong c nc trong khu vc v
trờn th gii tr nờn d dng.
1.2. Ti nguyờn thiờn nhiờn.
BSH cng cú nhng th mnh riờng, tiờu biu cho vựng
ng bng chõu th:
- t ai l ti nguyờn hng u. t ca ng bng nhỡn
chung mu m, thun tin cho vic phỏt trin nụng
nghip. õy cng l mt trong nhng lớ do m t l din
tớch t ó s dng ca vựng rt cao (gn 80% din tớch
t nhiờn).
- Ngun nc; Vi s hin din ca h thng sụng Hng

v sụng Thỏi Bỡnh, ti nguyờn nc ca vựng rt phong
phỳ. Ngoi nc trờn mt cũn cú nc di t, nc
núng, nc khoỏng.
- Vi ng b bin di hn 400 km t Hi Phũng n
Ninh Bỡnh. Ngoi ngun li v thu sn (ỏnh bt, nuụi
trng) vựng ny cũn cú iu kin phỏt trin giao thụng

Đinh Văn Thục
Page 2 of 5
Trờng THPT
Trần Phú
Giáo án Địa lí 12 (Chơng trình chuẩn)
Năm học 2008 - 2009
Hot ng 2: Tỡm hiu cỏc
hn ch ca vựng
Hỡnh thc: C lp (7 phỳt)
GV: Yờu cu HS da vo
thụng tin mc 2, hóy cho
bit:
+ Bờn cnh nhng th mnh.
ng bng sụng Hng cú
nhng hn ch gỡ. Cỏc hn
ch ú ó nh hng nh th
no n phỏt trin kinh t - xó
hi ca vựng.
HS: Da vo thụng tin mc
2 tr li cõu hi.
GV: Chun kin thc ỳng,
b sung v ghi bng.
v du lch bin.

- õy cú mt s loi khoỏng sn. trong ú cú giỏ tr
nht l ỏ vụi, sột cao lanh, than nõu v tim nng v khớ
t.
1.3. iu kin kinh t - xó hi
- Dõn c v ngun lao ng:
+ Dõn ụng ( nm 2006 l 18,2 triu ngi) Tim
nng lao ng ln v th trng tiờu th ln.
+ Dõn c cú trỡnh hc vn v dõn trớ cao hn so vi
cỏc vựng khỏc v cú nhiu kinh nghim thõm canh lỳa
nc v trng cõy thc phm. Li cú nhiu trung tõm
nghiờn cu, nhiu trng i hc.
- C s h tng: Vo loi tt nht c nc.
+ Mng li giao thụng (ng st, ng b, ng
thu, ng khụng) phỏt trin mnh.
+ Kh nng cung cp in, nc cho sn xut v i sng
c m bo.
- C s vt cht k thut:
+ Mng li ụ th cao nht c nc, trong ú cú nhiu
thnh ph ln.
+ H thng thu li khỏ hon chnh.
+ Tp trung nhiu c s cụng nghip, cú mt s trung tõm
cụ nghip ln (H Ni, Hi Phũng).
+ Do lch s khai thỏc lõu i nờn BSH ó tp trung
nhiu di tớch, l hi, cỏc lng ngh truyn thng.
2. Cỏc hn ch ch yu ca vựng
2.1. ng bng sụng Hng cú dõn ụng, mt dõn s
cao. Dn n nhng khú khn trong vic phỏt trin kinh
t - xó hi.
- Sn xut cha ỏp ng c nhu cu tớch lu v ci
thin i sng nhõn dõn (nht l vựng nụng thụn). Vỡ

sn xut mi ch t 4 - 5/ nm, trong khi ú dõn s tng
xp x 2% / nm.
- Vn vic lm rt trm trng c nụng thụn v thnh
th gõy khú khn cho phỏt trin kinh t - xó hi v lóng
phớ ngun nhõn lc. ng bng sụng Hng cú t l tht
nghip cao nht c nc. Vỡ õy l vựng cú dõn s ụng,
li l khu vc cú t l nhp c ca lao ng nụng thụn
ln.

Đinh Văn Thục
Page 3 of 5
Trờng THPT
Trần Phú
Giáo án Địa lí 12 (Chơng trình chuẩn)
Năm học 2008 - 2009
Hot ng 4:
Hỡnh thc: C lp (5 phỳt)
GV: Yờu cu HS da vo
thụng tin mc 3 v hỡnh
33.2, hóy:
+ Trỡnh by thc trng chuyn
dch c cu kinh t theo ngnh
ng bng sụng Hng.
+ Cỏc nh hng chớnh trong
chuyn dch c cu kinh t
trong tng lai ca ng bng
sụng Hng.
HS: Da vo thụng tin mc
3 v hỡnh 33.2 tr li cõu
hi.

GV: Chun kin thc ỳng,
b sung v ghi bng.
2.2. Nm trong vựng khớ hu nhit i m giú mựa. ng
bng sụng Hng chu nh hng ca nhng ti bin thiờn
nhiờn nh bóo, l lt, hn hỏn do khai thỏc quỏ sm,
quỏ mc dn n mt s loi ti nguyờn b suy thoỏi v
phn ln ngun nguyờn liu da vo vựng khỏc a n.
2.3. Vic chuyn dch c cu kinh t cũn chm, cha phỏt
huy ht th mnh ca vựng.
3. Chuyn dch c cu kinh t theo ngnh v cỏc nh
hng chớnh.
3.1. Thc trng.
C cu kinh t ca BSH ó cú s chuyn dch theo
hng tớch cc. tuy nhiờn, s chuyn dch ny cũn chm.
nhiu tnh, nụng nghip vn chim t trng cao.
3.2. Cỏc nh hng chớnh
Chuyn dich c cu kinh t theo ngnh tp trung theo hai
hng:
- Chuyn dch ton b cỏc khu vc trong nn kinh t. Da
vo th mnh sn cú, xu hng chung l phi tip tc
gim t trng ca khu vc I, tng nhanh t trng ca khu
vc II v khu vc III ( cho n nm 2010, t trng ca
cỏc khu vc tng ng l 20%, 34% v 465) trờn c s
bo m tng trng kinh t vi tc nhanh, hiu qu
cao gn vi vic gii quyt cỏc vn mụi trng.
- Chuyn dch trong ni b tng khu vc, tng ngnh:
+ i vi KVI. Gim t trong ngnh trng trt, tng t
trong ca ngnh chn nuụi v thu sn. riờng trong trng
trt li gim t trong cõy lng thc, tng t trng cõy
cụng nghip, cõy thc phm v cõy n qu.

+ i vi KVII. Quỏ trỡnh chuyn dch gn lin vi vic
hỡnh thnh cỏc ngnh trng im s dng cú hiu qu
cỏc th mnh v t nhiờn v con ngi ca vựng, ú l
nhng ngnh cụng nghip ch bin lng thc thc
phm, ngnh dt may, da giy, ngnh sn xut vt liu
xõy dng, c khớ, k thut in - in t.
+ i vi KVIII. Phỏt trin cỏc ngnh dch v, du lch.
Dch v gn vi yờu cu phỏt trin nn nụng nghip hng
hoỏ.
IV. NH GI
1. Ti sao li phi cú s chuyn dch c cu ngnh kinh t ng bng sụng Hng.

Đinh Văn Thục
Page 4 of 5
Trờng THPT
Trần Phú
Giáo án Địa lí 12 (Chơng trình chuẩn)
Năm học 2008 - 2009
2. S chuyn dch c cua kinh t theo ngnh ng bng sụng Hng din ra nh th
no v nhng nh hng chớnh trong tng lai.
V. HOT NG NI TIP
- HS lm bi tp s 2 trong skg ( trang 153).
- Xem trc bi thc hnh (bi 34) gi sau hc bi thc hnh

Đinh Văn Thục
Page 5 of 5
Trờng THPT
Trần Phú