Ông già và biển cả

Trng THPT Ba T Gv: Phm Th Nga
C VN:
( Trớch)- Hờ-minh-uờ
Tit 82,83
Ngy son: 05/03/09
Ngy ging 12/03/09
A. Mc tiờu cn t:
1. Kin thc: giỳp hs
- Cảm nhận đợc vẻ đẹp không những của lão ng phủ đơn độc và dũng cảm mà cả vẻ đẹp
của nhân vật cá kiếm kì phùng địch thủ của ông.
- Làm quen với với một nét độc đáo trong nghệ thuật văn xuôi của Hê-minh-uê: từ
những chi tiết giản dị, chân thực của một cuộc săn bắt cá, gợi mở những tầng ý nghĩa
rộng lớn, khiến cho hai nhân vật chính mang một ý nghĩa biểu tợng. Từ đó, có thể rút
ra một bài học về lối viết: chống lối viết hoa mĩ mà rỗng tuếch, vốn thờng đợc một số
HS hiện nay a thích.
2. K nng: ptớch tp t s
3. Thỏi : ý thc vn lờn & trõn trng nhng kvng p.
B. Phng phỏp, phng tin:
- Phng phỏp: fõn tớch, vn ỏp, ging bỡnh, tho lun
- Phng tin:sgk, sgv, bi son
C. Tin trỡnh bi dy:
I. n nh lp(1p)
II. Kim tra bi c (5p)
Cõu hi: Fõn tớch hỡnh nh nvt Xụ-cụ-lp trong "s fn con ngi"- Sụ-lụ-khp?
III. Bi mi:
Nn vhc M tuy sinh sau mun nhng nhanh chúng ptrin & t c nhiu thnh tu
vi nhiu tro lu vi hn 10 gii Nụbel cựng nhiu tgi ni ting nh: O.HERRY,
MARK TWAIN, JACK LONON, MAGARET, HấMINGWấHụm nay chỳng ta
cựng tỡm hiu 1 vbn ca Hờ-minh-uờ -1 tgi ó tng t c gii Noben vi tp"ễng gi
v bin c"
Hot ng ca Gv H/ ng ca hs Ni dung Tg

? Nờu nhng hiu
bit ca em v tgi
Hờ-minh-uờ?
GV un nn, sa
cha, b sung: cú
nhng am mờ nh
cha ụng.
ễng tham gia ctr
TGI khi 18 tui, lỳc
ny ụng ó thụi hc
mc dự ụng hc xut
Tr li
B sung
A/ Vi nột v tgi:
I. Ts:
- Hờminguờ (1899-1961) l nvn ni ting
ca M & TG.
- ễng sinh ra trong 1 gỡnh trớ thc ngoi ụ
Chicagụ.
- ễng thớch thiờn nhiờn hoang di, thớch fiờu
lu mo him.
- Nm 18 tui ụng bc vo ngh phúng
viờn. Trong i chin th gii th nht, ụng
tỡnh nguyn nhp ng trờn tí. B thng
14p
Giỏo ỏn Ng Vn 12- C bn
1
Trường THPT Ba Tơ Gv: Phạm Thị Nga
sắc ở trường trung
học & làm fóng viên

cho 1 tờ báo. Sau khi
bị thương, ông trở về
Mỹ với vết thương
tinh thần khá trầm
trọng- ông nhận thấy
những vinh quang
giống như những thứ
fù hoa.
“ Thế hệ vứt đi” chỉ
1 bộ phận trí thức
châu âu trở về từ đại
chiến I, mang tâm
trạng chán chường,
mệt mỏi không thể
chia xẻ với tâm lí
chiến thắng của nước
Mỹ. Bởi vết thương
chiến tranh hằn in
trên da thịt lẫn tinh
thần họ-> cuộc sống
vô nghĩa.
Những năm cuối đời
vết thương cũ tái
phát, bệnh tật giày vò
khiến nhà văn suy
sụp sức khỏe, tinh
thần. Ngày 2.7.1961
người ta thấy ông
chết với 1 viên đạn
từ khẩu súng quen

thuộc của ông chĩa
vào đầu.
? Khi bàn đến sự
nghiệp stác của Hê-
minh-uê ta không
thể không nhắc đến
1 điểm nổi bậc là
gì?
sửa chữa
Trả lời
Ý kiến
trở về Mỹ được đón tiếp như 1 vị anh hùng
nhưng bị fết thương tinh thần khiến ông
không thể hòa nhập vào cuộc sông của nước
Mỹ.
Ông cùng với 1 số nghệ sĩ trẻ tự nhận là
“thế hê vứt đi”( thế hệ mất mát).
- Từ 1930 trở đi tư tưởng ông chuyển biến,
ông đứng hẳn về phía nhân dân, hăng hái làm
phóng viên trên mặt trận.
- Đại chiến II, ông đứng về phía đồng minh
chống phát xít.
- Cuối đời tự sát vì cảm thấy không còn đủ
sức tiếp tục công việc mà ông theo đuổi,
bệnh cũ tái phát.
=>Một cuộc đời bão táp, tham gia hầu hết
các cuộc chiến tranh lớn của thế kỉ. Từ thái
độ phủ nhận thực tại đã can đảm nhập cuộc
sống trở thành nhà văn viết và sống mãnh
liệt.

2. Quan niệm sáng tác:
- Hêminguê đề sướng văn chương thì phải
theo nguyên lý “tảng băng trôi” (1 fần nổi,
7 fần chìm). Nvăn chủ trương không công
khai trực tiếp fát ngôn cho ý tưởng của mình
mà xdựng những hình tượng giàu sức gợi để
người đọc tự rút ra ẩn ý.
- Để thực hiện nguyên lý trên nhà văn dùng
biện pháp kĩ thuật chủ yếu cho nvật hành
động bằng ngôn ngữ đối thoại và độc thọai
Giáo án Ngữ Văn 12- Cơ bản
2
Trường THPT Ba Tơ Gv: Phạm Thị Nga
? Cho biết đóng góp
của ông đvới vhọc
Mỹ, vhọc TG?
? Như vậy trong tp
của ông thể hiện
những ndung gì?
sửa chữa
? Đặc sắc thuật của
tgiả ?
Nhận xét, sửa chữa
? Tóm tắt toàn bộ
tp"Ông già và biển
cả"?
Nhận xét, sửa chữa
? Qua fần tóm tắt
em có nxét gì về tp?
Nhận xét, sửa chữa

? Em chỉ ra fần nổi
và fần chìm thể hiện
n/lí "tảng băng trôi"
của tgiả?
Nhận xét, sửa chữa
Trả lời
Ý kiến
Trả lời
Trả lời
Trả lời
Ý kiến
Trả lời
Bổ sung
Trả lời
nội tâm kết hợp với nghệ thuật ẩn dụ, biểu
tượng.
- Bút pháp nhiều giọng điệu: trữ tình và mỉa
mai, tả thực và biểu tượng.
3. Sự nghiệp văn học: Mặt trời vẫn mọc,
Giã từ vũ khí, Chuông nguyện hồn ai, Ông
già & biển cả (đạt giải Nôbel 1954), trên 50
truyện ngắn...
* Nội dung:
- Thể hiện đời sống và tâm trạng chán
chường của lớp thanh niên và trí thức thời kì
sau chiến tranh thế giới lần I.
- Phản ánh sinh động thiên nhiên hoang dã
ở những vùng ông đã đi qua.
- Viết về cuộc chiến đấu bảo vệ nền cộng
hòa Tây Ban Nha.

- Ca ngợi con người.
* Nghệ thuật:
- Bút pháp nhiều giọng điệu : trữ tình và mỉa
mai, tả thực và biểu tượng.
- Biện pháp biểu tượng và ẩn dụ.
- Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật : dùng
độc thoại nội tâm
B. Đọc-hiểu vbản;
I. Đọc-hiểu khái quát:
1. Tóm tắt: sgk
2. Hoàn cảnh stác:Tác giả viết những năm
cuối đời .
3. Đánh giá:
- Là tp hay nhất trong toàn bộ sự nghiệp stác
của Hê-minh-uê.
- Tp thể hiện rõ nét nhất nguyên lí tảng băng
trôi:
+ Fần nổi: nói về cuộc hành trình săn đuổi
con cá kiếm khổng lồ của ông lão trên biển
cả mênh mông.
+ Fần chìm (thể hiện qua fép ẩn dụ, biểu
tượng) nói về hình tượng con người đeo
đuổi 1 khát vọng lớn.
- Tp là 1 bản hùng ca ca ngợi con người và
sức lao động của con người. Tp cũng toát
lên sự cảm thông và yêu thương vô bờ của
nvăn đvới những con người nghèo khổ.
10p
Giáo án Ngữ Văn 12- Cơ bản
3

Trường THPT Ba Tơ Gv: Phạm Thị Nga
? Đoạn trích nằm ở
vị trí nào của tp?
Nhận xét, sửa chữa
? Nêu bố cục của
đoạn trích?
Nhận xét, sửa chữa
? Nhân vật chính
trong truyện là ai?
sửa chữa
? Con cá kiếm là 1
con cá như thế nào?
sửa chữa
? Sức mạnh của con
cá được thể hiện qua
những chi tiết nào?
sửa chữa
? Lão Xan-ti-a-gô có
thái độ như thế nào
với con cá?Vì sao
lão lại có thái độ
như vậy?
sửa chữa
Ý kiến
Trả lời
Ý kiến
Trả lời
Ý kiến
Trả lời
Ý kiến

TIẾT 2
3. Đoạn trích:
a. Vị trí: nằm ở cuối truyện, kể lại việc ông
lão Xan-chi-a-gô đuổi theo và bắt được con
cá kiếm.
b. Bố cục: 2 fần:
- Fần 1: Từ đầu đến "bồng bềnh theo sóng":
cuộc chinh fục cá kiếm của ông lão Xan-ti-
a-gô.
- Fần 2: Còn lại: Miêu tả hành trình trở về
của ông lão.
II. Đọc- hiểu chi tiết (đoạn trích)
1. Cuộc chinh fục cá kiếm của ông lão
Xan-ti-a-gô.
a. Hình ảnh con cá kiếm:
- Đó là 1 con cá lớn:
+ Đuôi lớn hơn chiếc lưỡi hái lớn, màu hồng
dựng lên trên mặt đại dương xanh
thẫm( T129)
+ Dài hơn thân hình lão 4 tấc, thân hình đồ
sộ, bộ vay to sụ, nặng hơn nửa tấn ( )
- Nó có 1 sức mạnh ghê gớm: Thể hiện qua
hình ảnh những vòng lượn của nó : “vòng
tròn rất lớn”,”Bây giờ nó đang lượn đến
chỗ xa nhất của vòng tròn rồi đấy”, “bắt
đầu lại lượn vòng chầm chậm” “đến vòng
thứ ba,lão lần đầu tiên thấy con cá”.
b. Ông lão Xan-ti-a-gô:
* Thái độ của ông lão đối với con cá
kiếm: Đã hơn 84 ngày đêm lão thất bại.Với

lão vừa yêu quý nó vừa muốn giết nó. Vì:
- Nó là hiện thân của thành quả lao động;
xóa bỏ đi những vận rủi, thất bại liên tiếp,
nó chứng minh lão không bao giừo đánh bại.
- Bộc lộ fẩm chất cao quý; không lồng lên
làm đắm thuyền, không lặn sâu làm đứt dây
câu mà chấp nhận cuộc đấu sức) tao chưa
bao giờ thấy ai hùng dũng, duyên dáng, bình
tĩnh, cao thượng hơn mày người anh em ạ)
* Diễn biến của cuộc chiến:
- Cuộc chiến này vô cùng gay cấn. Để giành
được chiến thắng, Xan-ti-a-gô tiến hành lần
lượt các bước sau:
+ Thu dây khiến con cá quay vòng.
15p
20p
Giáo án Ngữ Văn 12- Cơ bản
4
Trường THPT Ba Tơ Gv: Phạm Thị Nga
? Cuộc chiến giữa
lão Xan-ti-a-gô và
con cá kiếm diễn ra
như thế nào?
sửa chữa
? Trong quá trình
chiến đấu với con cá
lão đã nghĩ gì và nói
gì? Điều đó cho đặc
sắc gì về nghệ thuật
của tác giả?

Nhận xét, sửa chữa,
giảng bsung: cuộc
chiến tập trung vào 2
đối thủ đã rã rời thân
xác. Cả 2 đã đấu sức
với nhau ròng rã 2
ngày đêm. Kẻ nào
không trụ được, kẻ
đó không tồn tại. Do
vậy ta thấy thái độ
căng thẳng của cuộc
chiến được tăng dần
theo sự kiệt sức của 2
đối thủ.Lúc cá ngoi
dần lên, ông lão suýt
ngã nhưng ông vẫn
gượng dậy, cuối
cùng con cá là kẻ bại
trận.
? Qua chiến thắng
của ông lão cho ta
thấy điều gì?
Nhận xét, sửa chữa
Bsung:Cụm từ "lão
nghĩ" xuất hiện khá
nhiều lần trong đoạn
trích: Trước khi giết
Trả lời
Ý kiến
Trả lời

Ý kiến
Trả lời
Bổ sung
+ Cầu cho con cá đừng nhảy bởi sợ mất
nó:" Đừng nhảy, cá".Lão nói "Đừng nhảy"
+ Cầu chúa giúp bằng cách hứa đọc
kinh"Chúa giúp ta chịu đựng....Đức Mẹ"
+ Tự fân tích tình hình: " Mình fải giữ cho
nó đừng đau quá....cuồng lên".
+ Di chuyển được con cá:"Ta đã di chuyển
được nó".
+ Động viên bản thân:"Kéo đi, tay ơi, lão
thầm giục. Hãy đứng vững , đôi chân kia.
Tỉnh táo vì tao, đầu à".
+ Tập trung sức lực:"Dồn hết mọi đau đớn
và những gì còn lại của sưc slực và lòng
kiêu hãnh đã rời bỏ từ lâu, lão mang ra
đương đầu với cơn hấp hối của con cá."
+ Phóng lao giết chết con cá.
- Song song với diễn biến trên là quá trình
suy kiệt sức lực của ông lão:
+ Khi cá bắt đầu lượn vòng, lão còn đủ sức
để kéo:"Lão chỉ cảm nhận áp lực của sợi dây
thừng....kéo nhẹ nhàng".(T127)
+ Nhưng khi ra sức níu sợi dây để buộc con
cá fải quay vòng lão kiệt sức"2 giờ sau mồ
hôi ướt đẫm, hoa mắt...( cuối T127)
+ Đỉnh điểm của kiệt sức là sự "lú lẫn đầu
óc".Nhưng lão cũng đã kịp an ủi kịp thời
"Đầu ơi, hãy tỉnh táo"( Đầu Tr 131)

 Từng fút giây, lão trở nên mạnh hơn con
cá.
 Qua sự chiến thắng của ông lão cho thấy:
Ông lão là người đầy vẻ đẹp:
- Người ngư phủ lành nghề : cảm nhận rõ áp
lực của sợi dây để kéo vào, nói ra, thư
thả...làm con cá kiệt sức, cảm nhận được
những vòng lựợn của cá, dù kiệt sức nhưng
chỉ cần 1 cái fóng lao đã giết được nó.
- Trên hết là niềm tin, ý chí, nghị lực kiên
cường:
+ Luôn vững tin sẽ giết được con cá."ta sẽ
Giáo án Ngữ Văn 12- Cơ bản
5