I/ Giới thiệu chung:
1. Tác giả:
- Tên khai sinh: Nguyễn Trọng Trí (1912 – 1940).
- Quê: Đồng Hới - Quảng Bình.
- Gia đình: viên chức nghèo, cha mất sớm, sống với mẹ
ở Quy Nhơn
- 1936, mắc bệnh phong
- Mất tại trại phong Quy Hoà
- Ông là một trong những nhà thơ có sức sáng tạo
mạnh mẽ nhất phong trào Thơ Mới
2. Sự nghiệp sáng tác:
- Các tác phẩm chính:
+Gái quê, Thơ điên, Xuân như ý, Thượng thanh
khí, Cẩm châu duyên,
+Duyên kì ngộ, Quần tiên hội, Chơi giữa mùa
trăng.
- Đặc điểm thơ:
+Vừa quằn quại, đau đớn.
+Vừa hồn nhiên, trong trẻo.
“Trước không có ai, sau không có ai, Hàn Mặc Tử
như ngôi sao chổi xoẹt qua bầu trời Việt Nam với cái
đuôi chói loà rực rỡ của mình” (Chế Lan Viên)
=> Cách nói mãnh liệt khác nhau của một tâm hồn thiết
tha yêu đời, yêu cuộc sống.
Chiếc gường Hàn đã nằm vật vã với những cơn đau, làm thơ và
trút hơi thở cuối cùng ngày 11-11-1940 (tuổi 28).
Nơi mộ Hàn Mặc Tử được chôn cất đầu tiên tại Quy Hòa.
Đường lên mộ Hàn Mặc Tử được cải táng trên đồi Ghềnh Ráng (nay là Đồi Thi
Nhân)-Quy Nhơn.
Mộ Hàn Mặc Tử trên Đồi Thi Nhân
3. Bài thơ:
- Sáng tác năm 1938, in trong tập Thơ Điên
(Đau thương)
- Địa danh Vĩ Dạ: Thôn nhỏ nằm bên bờ
sông Hương. Nơi đây cảnh trí thiên nhiên
tươi đẹp, mời gọi hồn thi nhân.
- Thôn Vĩ: tiêu biểu cho phong cách sống
của xứ Huế cảm xúc về thôn Vĩ cũng
chính là cảm xúc về Huế
-Được gợi cảm hứng từ mối tình đơn
phương của Hàn với cô Hoàng Cúc,một cô
gái quê ở Vĩ Dạ (Huế)
Company Logo
www.themegallery.com
II/ Đọc - hiểu văn bản:
1/ Bức tranh thôn Vĩ:
a./Vĩ Dạ hừng đông
-Câu hỏi tu từ: Sao anh không về chơi thôn
Vĩ trách móc nhẹ nhàng, mời mọc thiết tha
tự phân thân, tự giãi bày tâm trạng:nuối tiếc,
nhớ mong vời vợi
-Cảnh thôn Vĩ:
+nắng hàng cau-nắng mới lên
cái nắng trong trẻo, tinh khiết, tươi tắn, làm
bừng sáng không gian hồi tưởng của nhà thơ
+vườn ai mướt quá xanh như ngọc
•đại từ phiếm chỉ “ai”:gợi cái ám ảnh thương nhớ
•từ “mướt”:gợi vẻ tươi tốt,đầy sức sống của
vườn cây
•so sánh “Xanh như ngọc”:gợi lên màu sắc tươi
sáng của khu vườn
Thiên nhiên sống động rạng ngời , gợi cảm
giác khoẻ khoắn ấm áp.
-Con người: Lá trúc che ngang mặt chữ điền
→cách điệu hoá
Cái mảnh mai của lá trúc được đặt bên vẻ đẹp
phúc hậu dịu dàng của “mặt chữ điền”
vẻ đẹp kín đáo,tao nhã của người xứ Huế.
Bức tranh thiên nhiên và con người hài hoà
trong vẻ đẹp dịu dàng, kín đáo →tiếng nói bâng
khuâng rạo rực của một tâm hồn yêu đời, khát
sống, hướng về cái trong trẻo thánh thiện.
b./Vĩ Dạ đêm trăng
Gió/ theo lối gió, mây /đường mây
Dòng nước/buồn thiu, hoa bắp/lay
-Tả thực:vẻ êm đềm, nhịp điệu khoan thai –nét đặc trưng của xứ Huế
-Sắc thái cảm xúc:
+mây -gió chuyển động ngược chiều,xa rời nhau
+dòng sông lặng lẽ buồn thiu, cây cỏ lay động rất nhẹ
thiên nhiên đẹp nhưng lạnh lẽo, trống vắng
dự cảm u buồn, cô đơn của nhà thơ trước sự thờ ơ, xa cách của
cuộc đời đối với mình.
www.themegallery.com
Company Logo
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
-Hình ảnh thơ không xác định
+Thuyền ai:phiếm chỉ
+sông trăng:ảo hoá
cảnh chập chờn giữa mộng và thực,
không gian nghệ thuật hư ảo, mênh
mang
-Câu hỏi: Có chở trăng về kịp tối nay?
ẩn chứa một nỗi mong chờ tha thiết
đồng thời cũng chứa đầy nỗi phấp
phỏng hoài nghi.
Cảnh được nhìn qua tâm trạng con người: không
gian mênh mông có đủ cả gió, mây, sông, nước,
trăng, hoa nhưng không gợi một nét vui→từ niềm
vui trong sáng tâm trạng tác giả đã đột ngột chuyển
sang nỗi phấp phỏng, lo âu.
Company Logo
www.themegallery.com
2/Tâm trạng thi nhân:
-Mơ
khách đường xa
áo em trắng quá
sương khói mờ nhân ảnh
hình ảnh người xưa thân yêu
nhưng xa vời tan loãng vào khói
sương
-Câu hỏi tu từ: Ai biết tình ai có đậm
đà?mang chút hoài nghi mà chan
chứa niềm thiết tha với cuộc
đờivà con người của một hồn
thơ cô đơn
Sự trống vắng trong một tâm hồn rất sợ cô đơn,
nhưng lại đang rơi vào một tình thế rất cô đơn
III/ Tổng kết:
Xem ghi nhớ của SGK
Company Logo
www.themegallery.com
ĐÂY THÔN VĨ DẠ
Nhạc VÕ TÁ HÂN Phổ thơ HÀN MẶC TỬ