Sáu phẩm chất cần thiết trong nghệ thuật quản lý

Sáu phẩm chất cần thiết trong
nghệ thuật quản lý

Warren Bennis, một chuyên gia nổi tiếng về nghệ thuật lãnh đạo công ty đã
từng nói rằng: “Quản lý là một cuộc thử nghiệm gắt gao trong cuộc đời mỗi cá nhân,
và điều đó sẽ mài giũa họ trở thành các nhà lãnh đạo”. Vậy để thành công trong cuộc
thử nghiệm này, nhà quản lý cần chuẩn bị cho mình những gì?
Công việc quản lý thật nhiều thú vị, đồng thời cũng là một quá trình khó khăn
gian khổ. Mọi người thường hay nhắc đến thuật ngữ “nhà quản lý bẩm sinh” khi nói về
thành công của một số nhà quản lý. Sự thật không hẳn như vậy. Nhà quản lý giỏi có
thể là bất cứ ai, ở bất cứ đâu khi anh ta hội đủ các phẩm chất cần thiết. Chỉ nhìn vào
những nhà quản lý thành đạt tại các công ty, chúng ta có thể thấy được những phẩm
chất của họ khác biệt thật là xa so với những trưởng phòng hay giám sát viên đơn
thuần. Một cuộc nghiên cứu của tạp chí Nihon Keizai, Nhật Bản, đã đúc kết được 6
phẩm chất có quan trọng nhất ở tất cả các nhà quản lý thành công:

1. Phẩm chất của một vị tướng giỏi
Khi xông pha trận mạc, một người cầm quân “trăm trận trăm thắng” phải là
người biết điều binh khiển tướng, thông tuệ binh sách, mưu lược... Nhà quản lý cũng
cần phẩm chất như vậy với sự hiểu biết cặn kẽ về một loại hình hoạt động đặc biệt nào
đó, nhất là loại hình hoạt động có liên quan đến các phương pháp, các chu trình, các
thủ tục hay các kỹ thuật trong công ty. Trong số các phẩm chất của một nhà quản lý,
phẩm chất kỹ thuật là yếu tố được nhắc đến nhiều nhất, và trong thời đại chuyên môn
hoá ngày nay, phẩm chất này càng được chú trọng. Hầu hết các chương trình đào tạo
quản lý chủ yếu hướng đến việc phát triển kỹ thuật chuyên môn quản lý.
Một vị tướng giỏi còn là một người biết đưa ra những quyết định chuẩn xác
nhất trong thời gian ngắn nhất. Trong quản lý kinh doanh hiện đại, người ta không xây
dựng chiến lược như trước đây, bởi các chiến lược tốt nhất cũng sẽ trở nên không còn
phù hợp nếu việc xác định mất quá nhiều thời gian. Nhưng làm sao để có được cách
lựa chọn nhanh nhạy và thực sự tranh thủ được thời gian? Điều này tuỳ thuộc vào khả
năng của các nhà quản lý có thể ra quyết định chớp nhoáng như một vị tướng quân sự

tài ba hay không.
Các vị tướng thường dựa vào những cố vấn quân sự của mình, còn các nhà
quản lý cũng phải dựa vào những chuyên viên tư vấn để ra quyết định. Đa số các nhà
quản lý ra quyết định nhanh nhạy thường lấy ý kiến ở hai cấp độ- một là, của tất cả các
cộng sự, hai là, của các nhà tư vấn có kinh nghiệm nhất. Trong khi đó, những nhà quản
lý quyết định chậm thường không giao cho ai giữ vai trò tư vấn. Họ ít có các quan hệ
gần gũi và nghe ý kiến của người khác. Hoặc giả họ có tranh thủ ý kiến thì chỉ là tình
cờ. Ở đây, chính các nhà tư vấn mới là người đẩy nhanh quá trình ra quyết định. Họ
không chỉ đóng góp năng lực từng trải của mình, mà còn phát huy các quan hệ cộng
tác gần gũi, tăng thêm sự tự tin của người ra quyết định. Trước những tình hình chưa
rõ ràng và chắc chắn, sự bàn bạc với những chuyên viên tư vấn nhiều kinh nghiệm sẽ
giúp cho các nhà quản lý có thêm lòng can đảm và tự tin trong việc đưa ra những
quyết định chuẩn xác.

2. Phẩm chất của một người chủ gia đình mẫu mực
Gần đây, người ta hay nói nhiều đến văn hoá công ty và muốn biết ai là người
tạo dựng nên nó. Câu trả lời là tất cả các thành viên trong công ty. Nhưng ai là người
khơi dậy, nuôi dưỡng và định hướng, phát huy văn hóa đó để tạo thành một bản sắc
riêng của công ty? Câu trả lời là nhà quản lý trên cương vị một người “chủ gia đình”
mẫu mực.

Trong gia đình, vai trò của người cha là hết sức quan trọng, một người cha mẫu
mực không chỉ là khuôn hình mẫu, là người thầy, là trọng tài mà còn cao hơn còn phải
biết là người bạn gần gũi, cởi mở cảm thông và biết chia sẻ với mọi thành viên trong
gia đình, theo đúng nghĩa một người bạn. Làm được như vậy, gia đình- công ty sẽ là
một thể hữu cơ, gắn kết chặt chẽ với nhau, mọi thành viên đều có cơ hội bày tỏ chính
mình, cơ hội để phát huy sự sáng tạo cá nhân của mình đóng góp cho cái chung.
Rustomiji, một doanh nhân lớn của Nhật Bản đã nói “Đây là hãng của tôi. Đây là nhà
máy của tôi. Đây là nơi nuôi sống tôi. Bạn sẽ giống người trúng xổ số độc đắc nếu
những người lao động của bạn có ý thức giống như câu nói trên”.

Về mặt tâm lý, nhân viên trong công ty chỉ tuân phục nếu được người quản lý
tôn trọng danh dự và bảo đảm quyền lợi cho họ, vì thế, nhà quản lý phải tránh bớt các
mệnh lệnh độc tài, nên mềm mỏng mà kiên quyết. Đó chính là phẩm chất của người
chủ gia đình mẫu mực.
Nếu phẩm chất “vị tướng giỏi” trước hết đề cập đến chuyện làm việc với các
khái niệm, các chu trình hay đối tượng vật chất, thì phẩm chất “người chủ gia đình” đề
cập đến khía cạnh con người. Nhà quản lý có phẩm chất “người chủ gia đình” là người
có đủ nhạy cảm đối với những nhu cầu và động cơ của các nhân viên trong công ty
đến mức có thể dự đoán và đánh giá được những phản ứng từ phía các nhân viên cùng
những hậu quả từ cách hành động mà nhà quản lý đã, đang hay sẽ thực thi. Như vậy,
nhà quản lý luôn tính đến nhận thức và thái độ của những người khác.

3. Phẩm chất của một thuyền trưởng bản lĩnh
Đại dương mênh mông luôn ẩn chứa trong đó bao mối nguy hiểm. Kinh doanh
trên thương trường cũng vậy và công ty luôn phải đối phó với sự cạnh tranh khắc
nghiệt từ mọi phía. Nhà quản lý ngoài kiến thức chuyên môn, kỹ năng quản trị còn rất
đến bản lĩnh của một thuyền trưởng kinh nghiệm biết chèo lái con thuyền công ty đi
đúng luồng lạch, vượt qua khó khăn để cập bến an toàn. Khi đó, nhà quản lý không chỉ
là người chỉ huy, lãnh đạo mà còn là chỗ dựa, là nơi gửi gắm niềm tin của thuỷ thủ
đoàn trên con thuyền công ty.
Phẩm chất “thuyền trưởng bản lĩnh” bao gồm khả năng bao quát tình hình công
ty như một thể thống nhất, bao gồm việc đánh giá tầm quan trọng của các bộ phận,
mức độ phụ thuộc và ảnh hưởng lẫn nhau trong trường hợp xảy ra sự thay đổi trong
một bộ phận bất kỳ. Phẩm chất này cũng mở rộng đến mối quan hệ giữa công ty với
toàn lĩnh vực mà công ty đang hoạt động, từ đó nhà quản lý có thể phát hiện nhanh
chóng những diễn biến bất thường của môi trường ngoại cảnh để kịp thời đối phó và
điều chỉnh hành động theo hướng có lợi nhất cho công ty. Vì thế sự thành công của bất
cứ quyết định nào đều phụ thuộc vào kỹ năng nhận thức và chèo lái của nhà quản lý,
chưa kể toàn bộ các quyết định mang bản sắc của công ty cũng phụ thuộc vào phẩm
chất này.

Từ lâu nay, các thuyền trưởng luôn được xem như những con người lịch thiệp.
Với nhà quản lý cũng vậy, sự lịch thiệp sẽ góp phần nâng cao lòng kính trọng của các
nhân viên đối với cấp trên của mình. Những mệnh lệnh được đưa ra trong công ty dưới
dạng lịch thiệp, thường dẫn đến kết quả tốt hơn là mệnh lệnh không tôn trọng người
khác. Các nhà quản lý nên tạo ra cho mình thói quen bắt đầu trước trong giao tiếp, tỏ
ra thân ái, niềm nở và nhìn mọi người bằng con mắt thân thiện.

4. Phẩm chất của một vận động viên tự tin và giàu nghị lực
Đó chính là ý chí và có khát vọng vươn lên. Lúc Donald Trump, nhà tỷ phú bất
động sản còn trai trẻ, ông đã khóc trước tượng của Alexandre đặt trong đền Heraile ở
Gades, vì thấy mình không được lừng danh như Alexandre. Thật ra không cần phải
như vậy. Nhà quản lý không nên háo danh, nhưng phải mang trong mình khát vọng
vươn lên.
Phẩm chất vận động viên của nhà quản lý còn thể hiện ở niềm tin vào khả năng,
dũng cảm, có chí hướng và biết thể hiện phẩm chất với các nhân viên dưới quyền.
Trong công ty, nhà quản lý thành công là người luôn đi thẳng, ngẩng cao đầu, bước
chững chạc tạo thói quen tự tin. Niềm tin vào bản thân là phẩm chất rất cần thiết đối
với người nhà quản lý.
Niềm tin mạnh mẽ, dũng cảm luôn đi liền với khái niệm bình tĩnh của nhà quản
lý. Họ luôn tự chủ được thần kinh của mình và duy trì sự bình tĩnh khi phải đối mặt
với nhiều thách thức trong các cuộc thi đấu đầy gian khó.