Một duyên hai nợ âu đành phận,
Năm nắng mười mưa dám quản công.
Cha mẹ thói đời ăn ở bạc,
Có chồng hờ hững cũng như không
(Thương vợ - Trần Tế Xương)
Tác dụng của hiện tượng tách từ
- Tăng tính nhịp điệu cho câu thơ
- Tăng tính hình ảnh
- Thể hiện tâm trạng, trạng thái nhiều mặt của
chủ thể
Luyện tập
Hiện tượng tách từ
Bài tập 1:
A
dày
B
x
giódạn
y
sương
=> tạo ra hai nhòp đôi đối xứng, hài hòa nhau(dày
gió–dạn sương,…) => một hiệu quả diễn đạt ấn
tựơng hơn, nhấn mạnh được nội dung cần biểu
hiện và có tác dụng biểu cảm
Trò chơi
A
B
Rừng biển
Trắng trong
Rừng nước
Mưa nắng
Đầu đuôi
Ngẩn ngơ
Tay mặt
Lẻ loi
Ra vào
Vàng bạc
Lời tiếng
Ôn luyện
Đi về
Ăn nói
Dãi dầu
Thiêng độc
Văn võ
Thừa thọt
Giữ gìn
Vàng ngọc
Gạo nước
To lớn
Bài tập 2
Chẳng hạn:
nắng dãi mưa dầu
ra ngẩn vào ngơ
đi lẻ về loi
gìn vàng giữ ngọc
con ông cháu cha
cha truyền con nối
hồn lạc phách xiêu
ăn sung mặc sướng
sớm nắng chiều mưa,….
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•Bài tập 4.
Chẳng hạn các câu thơ, câu văn có hiện tượng tách từ:
- Dù ai nói ngả nói nghiêng
1.
Thì ta vẫn vững như kiềng ba chân
Từ vội vàng
đã được dùng tách và đan xen từ
(Ca dao)
mà vào. Nếu từ hai tiếng là AB, tiếng dùng để
- […] con đi chuyến này cố chí làm ăn, bao giờ có bạc trăm
xen là x, ta có cách tách từ như nhau: x A x B.
con mới về ; không có tiền, sống khổ sống sở ở cái làng
này, nhục lắm.
- Một lão với một con chó, mỗi ngày ba hào gạo, mà gia
sự vẫn còn đói deo đói dắt…
• Bài tập 5.
Khi tách ra, hai tiếng của từ trở thành
đối xứng nhau qua trục là tiếng “với”
hoặc “với chả” xen vào giữa, có tác
dụng nhấn mạnh thái độ mang tính phủ
đònh của người nói.
Trò chơi
1 - Trai gái
2 - Sông nước
3 - Khỉ cò
4 - Sóng gió
6 - Ao nước
7 - Chạy bay
8 - Xuôi mát
•
Bài tập 3.
Những thành ngữ gồm bốn tiếng có cấu tạo giống
hiện tựơng tách từ:
cao chạy xa bay,
mồm năm miệng mười,
đầu trộm đuôi cướp,
vào sinh ra tử,
lên thác xuống ghềnh,
ăn trắng mặc trơn,
lời ong tiếng ve…
-
CẢM ƠN CÔ VÀ CÁC BẠN ĐÃ LẮNG NGHE
Nam Phong – Dịu Hương