Tuần 28. Ông già và biển cả

Thầy giáo Nguyễn
Ngọc Kí


Từ cuộc đời của thầy Nguyễn Ngọc Kí chúng ta
hiểu rằng con đường thành công không phải là
con đường bằng phẳng đầy nhung lụa mà đầy
chông gai, nghiệt ngã, trắc trở nhưng con người
sẽ chinh phục được bằng ý chí nghị lực của
chính mình. Đó cũng chính là niềm tin của Hêminh-uê vào con người mà ông gửi gắm qua tác
phẩm “Ông già và biển cả”


(Trích)

HÊ-MINH-UÊ


I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:

Hiểu biết của
anh (chi) về
cuộc đời tác
giả?

1899-1961


a. Cuộc đời
Là nhà văn Mĩ, sinh trưởng trong

một gia đình trí thức tại bang I-linoi .
- Ông là người yêu thiên nhiên, thích
phiêu lưu mạo hiểm, tham gia
nhiều cuộc chiến tranh
Ông để lại dấu ấn sâu sắc trong
văn xuôi hiện đại phương Tây, góp
phần đổi mới lối viết văn của nhiều
thế hệ nhà văn trên thế giới


b. Sự nghiệp

- Quan niệm về nghệ thuật: Suốt cuộc đời ước mơ “viết một
áng văn xuôi đơn giản và trung thực về con người.”


- Người đề xướng nguyên lí tảng băng trôi


Tảng băng trôi


+ Yêu cầu của 1 tác phẩm văn học có phần chìm lớn hơn phần nổi (1
phần nổi 7 phần chìm) nghĩa là phải hàm súc, uyên thâm đa nghĩa

+ Nhà văn không trực tiếp công khai ý tưởng của
mình mà phải xây dựng hình tượng có nhiều sức
gợi để mỗi người đọc tự rút ra phần ẩn ý
+ Biện pháp chủ yếu để thể hiện nguyên lí là độc
thoại nội tâm kết hợp xây dựng các ẩn dụ, biểu

tượng


- Tác phẩm tiêu biểu :

192
6

194

194
0
192
9

195


2-Tác phẩm : “Ông già và biển cả” (1952)

a.Xuất xứ:
- Viết năm 1952, là kết tinh tiêu biểu của những sáng tạo
HoànHemingway,
cảnh xuất xứlà minh chứng cụ thể,
trong lối kể chuyện của
tác phẩm?
toàn diện cho “nguyêncủa
lý tảng
băng trôi”
b-Tóm tắt truyện:

Tóm tắt tác phẩm?


3. Đoạn trích “Ông già và biển cả”

Đoạn trích nằm ở phần
cuối tác phẩm, kể lại
việc ông lão Xantiagô
theo đuổi, vật lộn để
chinh phục con cá kiếm


II. Đọc - hiểu văn bản
1. Hình tượng con cá kiếm

Học sinh thảo luận
nhóm


Nhóm 1:
Hình ảnh con cá kiếm?

Con cá kiếm
Nhóm 2:
Con cá kiếmđã gây ra
những nỗi đau
cho ông già?

Tác giả muốn nói lên điều gì?

Ý nghĩa

biểu tượng
của con cá kiếm?
Nhóm 1,2

Tác giả muốn nói lên điều gì?


II. Đọc
hiểu văn
bản
II. -Đọc
- hiểu
1. Hình tượng con cá kiếm

văn bảnRất lớn và đẹp

Những vòng
tròn lượn
sóng liên
tục

Hình ảnh của con cá được tác giả
miêu tả như thế nào?Qua đó tác giả
Một cáimuốn nói lên điều gì?
Thân hình
bóng đen
vượt dài
dưới con

thuyền

Cái đuôi lớn
hơn cả lưỡi
hái lớn

đồ sộ và
những
sọc tía
trên mình

Cánh vi lưng
xếp lại, bộ
vây xoè
rộng

Kích thước khổng lồ sánh ngang tầm vũ trụ; một vẻ đẹp tuyệt mĩ
và tráng lệ.
Vẻ đẹp kỳ vĩ của biển cả, của thiên nhiên


Con cá đầy sức
mạnh

- Vòng bơi của nó bơi khiến ông lão
hoa mắt chóng mặt, choáng váng…
- Nó kéo làm ông lão mệt lử, xây xẩm
mặt mày, chịu nhiều đau đớn…

Trong cuộc chiến đấu con

cá đã gây ra những nỗi đau
nào cho ông lão? Qua đó
tác giả nói lên điều gì?

+ Sức mạnh phi
thường, vĩ đại
+ Những hiểm
hoạ, thách thức
của thiên nhiên.


Kiêu hùng, bất khuất

Kiên cường,

không chịu
buông xuôi
khuất phục
ngay khi
biết cái chết
đã cận kề

Phóng vút
lên khỏi mặt
nước, phô hết
tầm vóc
khổng lồ
vẻ đẹp
và sức lực…

Một cái chết oai hùng, mạnh mẽ,
bi tráng


Ý nghĩa biểu tượng

Là vẻ đẹp,

sức mạnh
phi thường
của thiên nhiên

Là những chông
Là đối thủ,
gai, thử thách
là bạn của
Theo
em hìnhcủa
ảnhcuộc
conđời
cá
con
người

kiếm là biểu tượng cho
những điều gì?

Tô đậm vẻ đẹp, sức mạnh
và tầm vóc của con người

Là ước mơ,
khát vọng chinh
phục, là đỉnh
cao của nghệ
thuật


2. Hình tượng ông lão Xan-ti-a-gô:
* Lão
ngư phủ
lành nghề,
dũng cảm,
kiên
cường và
mưu trí.

Ấn tượng chung
của em về lão Xanti-a-gô?


2. Hình tượng ông lão Xan-ti-a-gô:

* Diễn biến

Sự đấu trí của ông lão với cá kiếm

Con cá kiếm

Ông lão Xan-ti-a-gô

Cuộc chiến giữa ông lão và -Ông
conlão giữ yên sợi dây trong tư
-Khi con cá cắn câu, nó lồng lộn
cá kiếm
diễn
như thế nào?thếQua
sẵn sàng chiến đấu,
kéo thuyền
đi, cố tìm
cáchra
thoát
khỏi sự bủa
lão. nói lên điều-Khi
đó vây
táccủa
giảôngmuốn
gì?dây chùng ông lão thu dây vào
-Khi bắt đầu thấm mệt, nó bắt đầu
bơi chậm rãi, nhưng vẫn cố gắng
tìm cách thoát khỏi sợi dây,lượn
thành vòng tròn.
-Khi bị lao đâm dường như nó
không chấp nhận cái chết,..nhưng
phải đành chấp nhận thất bại.

rất nhẹ nhàng. Ông lão thu dần sợi
dây vào để áp sát cá kiếm, tìm cơ
hội để giết nó, lúc buông, lúc kéo rất
nhịp nhàng cho tới khi vòng dây thu
hẹp, con cá bắt đầu xuất hiện.

-Ông lão dùng lao, “vận hết sức bình
sinh phóng lao vào con cá
cá , và cuối cùng cũng giết được nó

Đó là một cuộc chiến bền bỉ, của hai đối thủ ngang tài, ngang sức, cuộc đấu
không chỉ cần sức lực mà còn cần sự khôn khéo, điêu luyện tài trí. Nghệ thuật
săn bắt cá trên đại dương của một ngư phủ lành nghề


* Đối thoại với con cá:
Qua lời của ông lão, em có
nhận xét gì về mối quan hệ
giữa
lãohệ
vàgiữa
con ông
cá? lão và con cá:
+ Thể hiện mối
quan
( Tao chưa bao giờ thấy bất kì ai hùng dũng, duyên dáng,
quan
hệ
giữa
người
đi
săn
và
con
mồi;
quan

hệ
giữa
bình tĩnh, cao thượng hơn mày, người anh em ạ!)
hai người bạn, lão yêu quý, thán phục và ngưỡng mộ
đối thủ của mình; quan hệ giữa hai kì phùng địch thủ
(cân tài, cân sức..); quan hệ ứng xử giữa con người và
môi trường


* Chiến thắng của ông lão:
Ông lãochiến thắng trước con
kiếm khổng
và mạnh
- Chiếncáthắng
của trílồtuệ,
mưu trí
là nhờ
yếu tốlực
nào?
niềm tin, mẽ
ý chí
và nghị
phi

thường.
- Chiến thắng vinh dự của con
người trong hành trình theo đuổi
ước mơ.

* Ý nghĩa biểu tượng:
Người lao động có sức mạnh, trí
tuệ, ý chí và quyết tâm theo đuổi
Theo em, xây dựng
đến cùng khát vọng của mình.
hình tượng nhân vật
- Ca ngợi và đề caoông
giá lão,
trị của
ẩn ý mà nhà
con người trong cuộc sống.
văn thể hiện là gì?
- Thể hiện niềm tin và nghị lực
của con người và niềm tự hào
về con người
-

(Con người có thể bị hủy diệt
nhưng không thể bị đánh bại)


3-Nghệ thuật của đoạn trích:
- -Lối kể chuyện độc đáo, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa lời
vàivà
nétđộc thoại nội
kể với văn miêu tả cảnhHãy
vậtđánh
, đối giá
thoại
đặc sắc về nghệ thuật

tâm
của đoạn trích?
- Ý nghĩa hàm ẩn của hình tượng và tính đa nghĩa của
ngôn từ
. Biểu hiện nguyên lí sáng tác : tác phẩm nghệ thuật như
một “ tảng băng trôi ”.


4. Củng cố:

Đoạn trích

Nội dung:
Đoạn trích ca ngợi vẻ đẹp
của con người trong hành
trình theo đuổi những ước
mơ giản dị mà lớn lao.
Tác giả gửi gắm niềm tin
vào con người và khẳng
định sự thắng lợi của con
người dù trong bất kì hoàn
cảnh nào.

Nghệ thuật
+ Lối kể chuyện độc đáo,
kết hợp nhuần. nhuyễn
giữa kể và tả, đối thoại và
độc thoại
+ Ý nghĩa hàm ẩn của
hình tượng và tính đa

nghĩa của ngôn ngữ, thể
hiện nguyên lí “tảng băng
trôi”