Tuần 17. Ai đã đặt tên cho dòng sông?

I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả

a. Cuc i
- Hoàng Phủ Ngọc Tờng là
một trí thức yêu nớc, một
chiến sĩ trong phòng trào
đấu tranh chống Mĩ Nguỵ ở Thừa thiên - Huế.
- Ông quê gốc ở Quảng Trị nh
ng sống và học tập, hoạt
động, trởng thành và gắn
bó sâu sắc với Huế.

Hong Ph Ngc Tng


b. Sự nghiệp
Taùc phaåm

Ngôi
sao
trên
đỉnh
Phu
Văn
Lâu

Rất
nhiều
ánh

lửa

Ai đã
đặt
tên
cho
dòng
sông ?

Bản
di
chúc
của
cỏ
lau

Nhàn
đàm
Miền
gái
đẹp

Những
dấu
chân
qua
thành
phố

Nét nổi bật trong sáng tác của nhà văn là gì

Sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và trữ tình, giữa
nghị luận sắc bén với tư duy đa chiều của vốn kiến thức
sâu rộng, lối viết hướng nội, say đắm, tài hoa.


2. Vaên baûn
a. Xuất xứ
- Thể loại bút kí
- Bài kí được viết ở Huế 4.1.1981,
in trong tập Ai đã đặt tên cho dòng sông ?

b. Nhan đề
Câu hỏi Ai đã đặt tên cho dòng sông?
-> ấn tượng về cái đẹp của sông Hương
-> đánh động bao vốn liếng văn hoá tích tụ
- trong người viết

c. Vị trí đoạn trích
Đoạn trích nằm ở phần một và
lời kết của tác phẩm


II. §äc - HiÓu v¨n b¶n
1.Bố cục:2 phần
- Phần 1: Từ đầu “…quê hương xứ sở”:
Sông Hương nhìn trong mối quan hệ với
cội nguồn, kinh thành Huế. Dòng sông
xinh đẹp và đa cảm
- Phần 2: còn lại: Sông Hương trong mối
quan hệ với lịch sử dân tộc,với cuộc đời

và thi ca. Dòng sông đằm thắm, lắng sâu;
kiên cường mạnh mẽ.


2. Vẻ đẹp sông Hơng
2.1. Dũng sụng xinh p v a cm
a) Sông Hơng vùng thợng lu
- Cu trỳc a lớ: vụ cựng phong phỳ vi búng cõy i
ngn, ghnh thỏc, vc sõu,
- c im ca sụng Hng :
+ Nh 1 bn trng ca ca rng gi
+ Nh ''cụ gỏi Di-gan phúng khoỏng v man di''.
-> Sức sống mãnh liệt, hoang dại, bí ẩn, sâu
thẳm nhng cũng có lúc dịu dàng, say đắm.
-> Ngòi bút Hoàng Phủ Ngọc Tờng : liên tởng kì
thú, xác đáng, ngôn từ gợi cảm,...

Hóy ch ra bin phỏp
ngh thut c s dng
v giỏ tr biu t ca nú


Sông Hương nơi thuợng nguồn



b) Sông Hơng đoạn chảy về đồng bằng và ngoại
vi thành phố
- c im a lớ: cú thm t bói, cú vựng lng tm gia
mõy tri v rng thụng.

- c im ca dũng sụng:
+ Sông Hơng đợc ví nh ngời con gái đẹp nằm
ngủ mơ màng đợc ngời tình mong đợi đến
đánh thức.
+ Dòng sông mềm nh tấm lụa, với những chiếc
thuyền xuôi ngợc chỉ bé bằng con thoi .
+ Vẻ đẹp trầm mặc, nh triết lý, nh cổ thi gắn
với những thành quách, lăng tẩm của vua chúa
thuở trớc.
lm ni bt v p ca sụng
Hng gia thiờn nhiờn ngoi ụ
Hu, tỏc gi ó s dng bin
phỏp ngh thut no




Hòn Chén


Đồi Vọng Cảnh



c) Sông Hơng khi chảy vào thành phố
- c im a lớ: Hu l mt ụ th c nm sut dc hai b sụng Hng
- c im ca sụng:
+ Chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ nhắn nh
một vầng trăng non.
Sông Hơng uốn một cánh cung rất nhẹ sang cồn Hến, đờng cong

ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi nh một tiếng vâng không nói ra
của tình yêu.
Nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh làm dòng sông thêm lộng lẫy.
-> Con sông đợc khám phá, phát hiện ở sắc thái tâm trạng. Sông Hơng
gặp thành phố nh đến với điểm hẹn tình yêu.
+ Sông Hơng trôi thật chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một hồ yên
tĩnh
Tác giả so sánh với dòng chảy tốc hành của sông Nê-va để thấy quý
hơn điệu chảy lặng lờ của sông Hơng
+ Đấy là điệu Slow tình cảm của Huế.
Sụng Hng tr thnh ngi ti n ỏnh n lỳc ờm khuya
-> Sụng Hng ó mang trong mỡnh cht nhc v cũn l mụi trng sn
sinh ra Truyn Kiu
+ Nú t ngt i dũng r ngt sang hng ụng Tõy gp li thnh ph
gúc Bao Vinh
-> y l ni vng vn, c mt chỳt lng l kớn ỏo ca tỡnh yờu.
Li th ca dũng sụng vi thnh ph chớnh l tm lũng ca ngi dõn
chõu Húa xa mói mói chung tỡnh vi quờ hng x s


Chùa Thiên mụ


Cồn Giã viên


Cồn Hến


Cầu Tràng Tiền

Phu Văn Lâu



Sông Hương

Sông Hương với hoa phượng


2.2. Dòng sông đằm thắm, lắng sâu; kiên cường mạnh mẽ
a. Vẻ đẹp sông Hương gắn với lịch sử dân tộc

Soâng Höông döôùi goùc nhìn lòch söû

Thời
Đại Việt Tại
là
điểm tựa,
bảo vệ
biên thùy

Thế kỉ
Thế kỉ
Đến
với Chứng kiến
XIX,
sao
nói sông Hương

làCách
"dòng
sông cuộc nổi
XVIII,
mạng
sống với
vẻ vang
tháng
Tám
dậy
tổng
của thời gian
ngân
vang,
của
sử
lịch sử
soi bóng
bằng những
tiến công
biviết.."
tráng
kinh thành
chiến công
tết Mậu
của
Phú Xuân
lớn
Thân 1968
dân tộc

Dòng sông của thời gian ngân vang,
của sử viết giữa màu cỏ lá xanh biếc


GiẢI PHÓNG HUẾ 1945


HUẾ - MẬU THÂN 1968