Tuần 29. Về luân lí xã hội ở nước ta

Tiết: 101
Đọc văn

Trích Đạo đức và luân lí Đông Tây
Phan Châu Trinh
潘
Giáo viên: Lê Xuân Lập

潘

潘


I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
3. Thể loại và bố cục.
II. Đọc – hiểu văn bản.
1. Phần 1: ở Việt Nam chưa có
luân lí xã hội.


2. Phần 2: Hiện trạng và nguyên nhân dân
ta không có luân lí xã hội.
Hoạt động nhóm (5 phút)
Nhóm 1
Tác giả đã
so sánh
và phân
tích 2 nền

luân lí xã
hội Đông
(nước ta)
và Tây (Âu
châu - Pháp)
như thế nào?

Nhóm 2
Theo tác
giả, nguyên
nhân nào
khiến cho
dân ta
không có
đoàn thể,
công ích
( luân lí xã
hội) ?

Nhóm 3
Thái độ
của tác
giả trước
Tình
trạng
đó như
thế nào?

Nhóm4
Theo tác giả,

muốn có
luân lí xã hội
chúng ta
phải làm gì?
Nhận xét
cách nêu giải
pháp của tác
giả?


a. Luân lí xã hội ở châu Âu và ở Việt Nam
Bên châu Âu, bên Pháp
- Rất thịnh hành và

phát triển ( phóng đại)
- Dẫn chứng: “ mỗi
khi…mới nghe”.

Ở nước ta
- Không hiểu, chưa có ý
niệm, điềm nhiên như
ngủ ( thờ ơ, tê liệt).
- Dẫn chứng: “ người
mình thì phải ai tai
nấy…đến mình”.

- Nguyên nhân: có đoàn
thể, công đức ( có ý thức
- Nguyên nhân: chưa có
sẵn sàng làm việc

đoàn thể, ý thức dân
chung…), có ăn học
chủ kém.
( văn hóa), biết nhìn xa
trông rộng,…


b. Nguyên nhân dân Việt
Nam không có luân lí xã hội.
- Hồi cổ sơ ông cha ta đã có ý
thức đoàn thể, cũng biết đến
công ích.Từ xưa ông cha ta đã
có ý thức đoàn thể
Hội nghị Diên
chưa? Dẫn chứng?
Hồng
- Bọn học trò ham quyền tước, bả vinh hoa ->
giả dối, nịnh hót -> phá tan đoàn thể của quốc
dân


- Bọn vua quan mặc sức bóp nặn, vơ vét của
dân, coi sự dốt nát của dân là điều kiện tốt
để củng cố quyền lực và lòng tham.
- Dân ta “ phải ai tai nấy, ai chết mặc ai !”,
sợ sệt, ù lì, trơ trọi, lơ láo, không biết đoàn
thể, không trọng công ích.
- Người này đối với kẻ kia đều theo sức
mạnh; thấy quyền thế thì chạy theo quỵ
lụy, nhờ vả.

Căm ghét cao độ ( Xưng
hô miệt thị)

c. Thái độ
của tác giả:

Mỉa mai, châm biếm,
tố cáo ( Hình ảnh ví
von)
Đau xót, cảm thông

“Xưng
Dân khôn
chi!
Dân
chi!
Dân
hô: bọn
học
trò,
kẻngu
mang
đai
đội
mũ,lợikẻ
Hình
ảnh
vímà

von:
kẻ
mang
đaimà
đội
mũ
ngất
mà
chi!
màkẻ
chi!
Dân
càng
nô
lệ,lúc
ngôi
áo
rộngDân
khăn
đen,
bọn
bọn
thượng
ngưởng
ngồihại
trên,
áoquan
rộnglại,
khăn
đen

vua
càng
dài,lũ
bọn
quan
lạicướp
càngphép…
phú
quý!”
lưu,
đám
quan
trường,
lũ ăn
có
giấy
nhúc
lạylâu
dưới,
ăn cướp
có
giấy
phép…


* Lòng yêu nước nồng
nàn, tha thiết; đau xót
trước tình cảnh khốn
khổphần
của người

và xét gì về
Qua
2, em dân
có nhận
vận mệnh
của
dân
tình
cảm và
thái
độtộc.
của tác giả
đối
với dân,
* Căm
ghét với
sâunước
sắc và đối với
bọn
vua
quan
chuyên
chế
phong
bọn vua quan sâu mọt,
thối nát, hại kiến?
nước, hại
dân -> cần phải xóa bỏ
-> khát vọng phủ định
triệt để chế độ vua

quan chuyên chế.


3. Phần 3: Giải pháp.
Muốn độc lập, tự do -> có đoàn thể, có tổ
chức -> truyền bá tư tưởng xã hội chủ
nghĩa ( dân chủ) trong nhân dân.

Giải pháp rõ ràng, ngắn gọn, thuyết
phục -> thể hiện ước mơ về một tương
lai tươi sáng cho nước nhà.


4. Đặc sắc nghệ thuật.
Lập luận chặt chẽ,lôgic
b. Yếu tố nghị
chứng cụ thể,
Theo anh/ chị, Dẫn
những
luận:
xác thực

yếu tố nào làm nên sức
hấp dẫn của bàiGiọng
văn văn
? mạnh mẽ,

hùng hồn
Dùng nhiều câu cảm
thán

c. Yếu tố biểu cảm:

Cụm từ ẩn chứa
tình cảm đồng bào,
dân tộc


Bài văn giàu sức thuyết phục, lay chuyển
mạnh mẽ nhận thức và tình cảm người nghe.

III. Ý nghĩa văn bản.
Tinh thần yêu nước, tư tưởng tiến bộ và
ý chí quật Nêu
cường
của Phan
ý nghĩa
kháiChâu
quát Trinh:
dũng cảm vạch
trần
thực
trạng
của
đoạn
trích
? đen tối
của xã hội đương thời, đề cao tư tưởng
đoàn thể vì sự tiến bộ, hướng về một
ngày mai tươi sáng của đất nước.

IV. Tổng kết. ( SGK)


* Bài tập củng cố:
- Ý nghĩa thời sự của tư tưởng Phan Châu
Trinh.
Anh/Chị học được ở
Những vấn đề tác giả đặt ra
bài
luận
những
gì
về
- Bàitrong
học về
nghệtrích
thuật
lậpcòn
luận
đoạn
liệu
có qua
nghệ thuật lập luận ?
đoạnýtrích.
nghĩa với cuộc sống hôm
nay ?
* Dặn dò: chuẩn bị bài.
Luyện tập thao tác lập luận bình luận