Tuần 10. Hai đứa trẻ

Tiết 28+29

Thạch Lam



1. Tác giả
- Thạch Lam (1910 – 1942), tên khai sinh là Nguyễn
Tường Vinh.
- Bút danh: Thạch Lam, Việt Sinh, Thiện Sĩ.
- Sinh

ở Hà nội, trong một gia đình công chức, gốc
quan lại.
- Thuở nhỏ sống ở quê ngoại – phố huyện Cẩm Giàng
(HD).
- Sau khi đỗ tú tài phần I, ông ra làm báo, viết văn
- Là người đôn hậu và tinh tế.
- Thạch Lam là thành viên của nhóm Tự lực văn đoàn.


Nhất Linh

Hoàng Đạo

Thạch Lam


2. Sự nghiệp văn học
- Thạch Lam là cây bút truyện ngắn tài hoa, xuất sắc
- Là nhà văn lãng mạn nhưng văn chương Thạch

Lam gần gũi với khuynh hướng hiện thực
- Đặc điểm truyện ngắn của Thạch Lam:
+ Truyện không có chuyện, chủ yếu khai thác nội tâm
nhân vật với những cảm xúc mong manh mơ hồ.
+ Mỗi truyện như một bài thơ trữ tình.
+ Văn trong sáng, giản dị, thâm trầm, sâu sắc.
- Tác phẩm tiêu biểu: sgk


Thạch Lam (1910 – 1942)

Các tuyển tập của Thạch Lam


3. Tác phẩm:
a. Xuất xứ:
“Hai đứa trẻ” in trong tập “Nắng trong vườn”
(1938) là một trong những tác phẩm tiêu biểu cho
phong cách truyện ngắn của Thạch Lam.
b. Bố cục:
- Phố huyện lúc chiều tàn.
- Phố huyện lúc đêm khuya.
- Phố huyện lúc chuyến tàu đêm đi qua.


Tóm tắt tác phẩm
Truyện ngắn Hai đứa trẻ kể về hai chị em Liên và An.
Liên và An đã từng có một cuộc sống đầy đủ, vui vẻ ở
Hà Nội. Do gia đình sa sút, hai đứa trẻ phải về sống
nơi phố huyện – một cuộc sống nghèo khổ, đơn điệu.

Liên cảm thấy nơi đây buồn tẻ trong một buổi chiều tà
nhìn thấy những đứa trẻ con đi nhặt nhạnh những đồ
thừa. Chung quanh chúng là cuộc sống tàn lụi của chị
Tí, bác Siêu, gia đình bác xẩm…. Thế nhưng chừng ấy
người sống trong bóng tối vẫn hi vọng cái gì đó tươi
sáng hơn. Mong ước ấy vẫn được thể hiện qua thao
tác chờ chuyến tàu đêm chạy qua phố huyện. Khi
chuyến tàu đi khỏi cũng là lúc mọi công việc kết thúc.



II. Đọc hiểu văn bản
1. Phố huyện lúc chiều tàn.
• Nhóm 1,2: Tìm các chi tiết nói về âm thanh, hỉnh ảnh của

bức tranh phố huyện lúc chiều tàn? Nhận xét về các chi tiết
đó?
• Nhóm 3,4: Cuộc sống của những cư dân phố huyện lúc

chiều tàn được miêu tả như thế nào?


II. Đọc hiểu văn bản.
1. Phố huyện lúc chiều tàn.
- Âm thanh:
+ Tiếng trống thu không.
+ Tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng.
+ Tiếng muỗi vo ve trong cửa hàng của chị em Liên.
+ Tiếng chõng cót két.
Âm thanh: Gợi sự buồn tẻ không đủ sức xua đi không khí tịch

mịch của phố huyện.
- Hình ảnh
+ Phương tây đỏ rực như lửa cháy.
+ Những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn.
+ Dãy tre làng đen lại, cắt hình rõ rệt trên nền trời.
 Gợi cảm giác về sự lụi tàn.


+ Hình ảnh chợ tàn:
• Người về hết, tiếng ồn ào cũng mất.
• Trên đất chỉ còn rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn, lá
mía…
• Một vài người bán hàng về muộn.
• Mấy đứa trẻ con nhà nghèo ven chợ.
• Mùi âm ẩm bốc lên, hơi nóng của ban ngày hòa lẫn với
mùi cát bụi.
 Cảnh chợ tàn phơi bày cái nghèo nàn xơ xác của phố
huyện



- Cuộc sống của con người nơi phố huyện:
+ Một vài người bán hàng về muộn.
+ Trẻ con nhà nghèo lom khom, nhặt nhạnh.

Từ việc tái hiện của nhà văn, em hãy chỉ ra điểm
chung của những cảnh đời này ?
⇒ Những kiếp người khổ sở, sống mỏi mòn, lay lắt, buồn chán.
⇒ Phản ánh cuộc sống nghèo khổ với cái nhìn xót thương da diết mà
kín đáo của Thạch Lam.

⇒ Biểu hiện tinh thần dân chủ trong nội dung nhân đạo của văn
học giai đoạn này.


Những người dân phố huyện

Cuộc sống

Lũ trẻ con nhà nghèo

Đi nhặt nhạnh cả thanh tre thanh nứa
 Không có tuổi thơ, vất vả kiếm sống.

Những người bán hàng về
muộn

Thu xếp hàng; nói chuyện ít câu  Cuộc
sống buồn tẻ.

Mẹ con chị Tý

Sáng mò cua bắt tép, tối bán hàng nước
 Ế ẩm. Cuộc sống nghèo khổ

Cụ Thi

Hơi điên, lại nghiện rượu với tiếng cười
khanh khách đi lần vào trong bóng tối
 Kiếp đời tàn lụi.

Chị em Liên

Trông coi cửa hàng tạp hoá nhỏ xíu ngăn
bằng phên nứa.
 Hàng bán ế ẩm.Cuộc sống eo hẹp, gia
cảnh khó khăn


GIA ĐÌNH BÁC SẨM


Ngh

thut tng phn gia búng ti v ỏnh sỏng:
Bóng tối
ánh sáng

- Trời nhá nhem tối cát
lấp lánh từng chỗ, đờng
mấp mô thêm.....
- ờng phố và các ngõ con
dần dần chứa đầy
bóng tối
- Tối hết c con đờng thm
thẳm ra sông....sẫm
đen hơn na.
-Nhng bóng ngời từ từ đi
trong đêm
- Bóng tối gắn với cs của
gia đỡnh bác Xẩm, chị

Tí, bác Siêu, chị em
Liên
=>Bóng tối đầy dần,

- èn hoa kỡ leo lét, đèn
dây sáng xanh..
- Một khe ánh sáng
- Vệt sáng của nhng con
đom đóm..
- Quầng sáng thân mật
chung quanh chiếc
đèn con của chị Tý.
- Một chấm lửa nhỏ và
vàng lơ lửng đi trong
đêm tối
- Tha thớt từng hột sáng
lọt qua phên nứa
-> Yếu ớt, le lói
ánh sáng làm nền,