Tuần 10. Hai đứa trẻ

Nhiệt liệt chào mừng quý
thầy cô về dự giờ thăm
lớp 11a13


Tiết 35:

HAI ĐỨA TRẺ
-Thạch Lam-


I. ĐỌC - HIỂU CHUNG:
1. TÁC GIẢ:

THẠCH LAM
(1910 – 1942)


a. Cuộc đời

- Tên thật là Nguyễn Tường Vinh
sau đổi là Nguyễn Tường Lân
- Bút danh: Thạch Lam, Việt Sinh,
Thiện Sĩ
- Quê cha ở Quảng Nam nhưng
tuổi thơ gắn với phố huyện Cẩm
Giàng - Hải Dương


Phố huyện Cẩm Giàng khi xưa

Phố huyện Cẩm Giàng ngày nay


a. Cuộc đời
-

Gia đình:
+ Công chức gốc quan lại
+ Là em ruột của Nhất
Linh, Hoàng Đạo


Nhóm tự lực văn đoàn


a.Cuộc đời
- Bản thân:
+ Làm báo, viết văn
+ Là người thông minh, đôn hậu,
điềm đạm, tinh tế.


b. Sự

nghiệp
- Quan điểm sáng tác lành mạnh, tiến bộ
- Sở trường sáng tác truyện ngắn với đặc điểm
+ Cốt truyện đơn giản thường là “Truyện
không có cốt truyện

+ Đề tài: Cuộc sống lầm than của dân nghèo
+ Nhân vật: Những kiếp người nhỏ bé
+ Lối viết: nhẹ nhàng, tinh tế, thâm trầm, kín
đáo, xen giữa hiện thực và lãng mạn.
- Tác phẩm chính (SGK)



2. Tác phẩm
a. Xuất xứ: In trong tập “Nắng trong vườn” (1938)


13


2. Tác phẩm
a.Xuất xứ: In trong tập “Nắng trong vườn” (1938)
b. Chủ đề
Niềm xót thương đối với những con người sống nghèo
đói quẩn quanh và sự cảm thông trân trọng trươc mong
ước có một cuộc sống tốt đẹp hơn
c. Bố cục: 3 phần
+ Phần 1: Từ đầu -> dần về phía làng: Tâm trạng hai
đứa trẻ lúc chiều tàn
+ Phần 2: Tiếp theo -> mơ hồ không hiểu: Tâm trạng
hai đứa trẻ lúc đêm về
+ Phần 3: Còn lại: Tâm trạng hai đứa trẻ lúc đoàn tàu
đêm đi qua

II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng hai đứa trẻ lúc chiều tàn
a. Bức tranh thiên nhiên cảnh vật

- Âm thanh:
+ Tiếng trống thu không
+ Tiếng ếch nhái kêu ran
+ Tiếng muỗi vo ve
-> gần gũi, quen thuộc gợi buồn tĩnh lặng
- Hình ảnh, màu sắc, đường nét:
+ Phương Tây đỏ
+ Mây ánh hồng
+ Dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ rệt
trên nền trời
-> ảm đạm, lụi tàn




Bằng những câu văn êm dịu,
giàu hình ảnh, nhạc điệu Thạch
Lam đã miêu tả cảnh chân thực,
sinh động gợi vẻ đẹp bình dị, nên
thơ như một “bức họa đồng
quê”, thấm đượm một nỗi buồn
man mác.


b. Bức tranh sinh hoạt và cuộc sống con người
nơi phố huyện

- Dãy phố: Các nhà đã lên đèn cả rồi nhưng
không đủ làm sáng lên phố huyện tối tăm
- Cảnh chợ tàn: người đã về hết, tiếng ồn ào
cũng mất, trên đất chỉ còn lại rác rưởi với
những mùi vị đặc trưng của quê hương nghèo
khó


- Những kiếp người tàn:
+ Mấy đứa trẻ nghèo nơi xóm chợ nhặt nhạnh
rác rưởi vương vãi đáng thương, tội nghiệp.
+ Mẹ con chị Tí ngày mò cua bắt tép, tối dọn
hàng nước ế ẩm lại là một số phận lam lũ
+ Cụ Thi điên nghiện rượu tiêu biểu cho kiếp
người tàn tạ về tâm hồn
+ Chị em Liên không có tuổi thơ


- Những đồ vật tàn tạ:
+ Cái chõng hàng nước của chị Tí: nghèo nàn
đơn sơ như cuộc đời của chị, với nồi nước chè,
thuốc lào... toàn những thứ rẻ tiền.
+ Ngọn đèn dầu tù mù trên chõng hàng của chị,
leo lét, tăm tối.
+ Gian hàng của chị em Liên: dán báo, che liếp,
phên nứa, chõng gãy, nhà tối, đầy muỗi, với
mấy bánh xà phòng, vài bao diêm...vừa ít, vừa
ế ẩm, nghèo nàn, xơ xác.
=> Cuộc sống nghèo khổ quẩn quanh bế tắc

c. Tâm trạng của Liên
- Buồn man mác trước giờ khắc hoàng hôn...
-Cảm nhận được cả mùi riêng của đất quê hương
này
-Động lòng xót thương bọn trẻ con nhà nghèo
-Cảm thương mẹ con chị Tí, cụ Thi
=> Liên có tâm hồn nhạy cảm tinh tế trước sự
biến chuyển của thiên nhiên. Đồng thời cô còn là
người sống nhân hậu giàu lòng trắc ẩn yêu
thương con người


* Tấm lòng của nhà văn
-Thể hiện tình cảm yêu mến gắn bó với thiên nhiên,
quê hương đất nước
-Niềm xót thương với những kiếp người nghèo khổ


TÓM LẠI:
Trong mắt của Liên: cảnh vật và con người
đều tàn tạ, đìu hiu, buồn tẻ. Liên buồn cho
cảnh, cho người và cho chính mình.
Tác giả hóa thân vào nhân vật để khám phá
những xao động tâm hồn ngây thơ, để day dứt
về những kiếp sống lụi tàn.
Tâm trạng chủ yếu của Liên trước cảnh
phố huyện lúc chiều tàn: BUỒN THƯƠNG
MAN MÁC.

CỦNG CỐ
Những câu văn sau đọc với giọng điệu như thế nào?
Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng
ếch nhái kêu ran ngoài ruộng theo gió nhẹ đưa vào.
(...)Trời đã bắt đầu đêm, một đêm mùa hạ êm như nhung
và thoảng qua gió mát.
A. Giọng điệu biến hóa linh hoạt
B Giọng điệu mạnh mẽ, hào hùng.
C.
C Giọng điệu nhẹ nhàng, uyển chuyển.
D. Giọng điệu khẩn trương, dồn dập.