Tuần 5. Đọc thêm: Chạy giặc

Ch¹y
giÆc

§äc thªm:

NguyÔn §×nh ChiÓu


I. Tìm hiểu chung:
1. Hoàn cảnh sáng tác:
-Ngay sau khi thành Gia Định bị thực
dân Pháp tấn công ( 17/2/1859).
-Bài thơ là một trong những tác phẩm
đầu tiên của văn học yêu nớc chống
Pháp nửa cuối thế kỉ XIX.
2. Đọc - chú thích:
Đọc to, rõ ràng, giọng xót xa, căm giận .


II.Tìm hiểu văn bản:
1. Bố cục:
*2phần.
- 6 câu đầu: Cảnh chạy giặc.
-2 câu kết: Tâm trạng của nhà thơ.
2.Phân tích:
a.Cảnh chạy giặc:
- Mở đầu là nỗi đau: Tan chợ vừa sa
tay.
+Tan chợ:
-> tan nát, tan vỡ
+ Chợ:

-> nơi gặp gỡ và giao lu, nơi thể hiện đời
sống kinh tế, văn hoá của cộng đồng.
+Cờ thế:
->Sai lầm trong một nớc cờ ->đất nớc nguy


Câu mở đầu là lời trần thuật, tả
thực cảnh đất nớc bị xâm lợc .
*Bốn câu tiếp theo:
- Khắc hoạ nỗi đau của nhân dân,
sinh linh bé nhỏ và vô tội: Bỏ nhà lũ
trẻ... màu mây.
- Nghệ thuật đối :
+ý, từ ngữ, lẫn nhịp điệu ở câu 3, 4:
Bỏ nhà - mất ổ, lơ xơ chạy - dáo
dác bay;lũ trẻ-đàn chim.
Nhà thơ mù Đồ Chiểu đã
nhìn đất nớc bằng linh giác để nỗi
đau ngoại cảnh thấm vào tận tâm



b. Tâm trạng của nhà thơ:
Hỏi trang dẹp mắc nạn
này
- Câu hỏi nhng cũng là mỉa mai, trách
cứ.
- Hai câu cuối là một tiếng kêu cứu, xót
xa trớc cảnh đất nớc bị giặc ngoại xâm.
III. Tổng kết:

- Bài thơ là nỗi đau, đau nớc, đau dân,
đau lòng. Trong nỗi đau ấy có cả nỗi
đau của một tấm lòng trung quân đã
cảm thấy sự đổ vỡ niềm tin, sự hi vọng


Bµi ca vÒ
phong c¶nh H
¬ng S¬n
--- Chu M¹nh Trinh ---


I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- (1862 1905)
- Quê: Hng Yên
-Học rộng, tài cao, đỗ tiến sĩ, có tài làm thơ,
có tài về kiến trúc.
2. Tác phẩm:
- Cảnh đẹp Hơng Sơn trong dịp Chu Mạnh
Trinh trùng tu ngôi chùa này.
-Là một trong nhiều bài thơ hay nhất viết về H
ơng Sơn.
-Thể loại: Thể hát nói.
3. Đọc chú thích:
Đọc rõ ràng, lu loát. Giọng điệu vui, ngạc nhiên.


*3 phần.
- 4 câu đầu: Khái quát cảnh đẹp.

- 11 câu tiếp: Miêu tả cảnh đẹp Hơng
Sơn.
- 3 câu cuối: Cảm tởng của tác giả.
2. Phân tích:
a. Cảnh đẹp Hơng Sơn:
- Mở đầu bài ca là câu thơ: Bầu trời
cảnh bụt.
+So sánh ngầm :so sánh cảnh đẹp của
Hơng
Sơn - chốn linh thiêng, cảnh của cõi
phật.
=> cảm hứng chủ đạo : ngợi ca , cảnh


-Cảnh đợc miêu tả từ thấp ->cao, gần->xa.
*Hai câu đầu:Thỏ thẻnghe kinh.
+Đảo ngữ:cáI hồn cảnh vật, âm thanh trong
trẻo của tiếng chim, trạng thái th giãn, mềm mại
của cá lợn.
+Nhân hoá: cảnh vật sống động.
*Hai câu tiếp:Không khí thiền đờng.
+Đảo ngữ :âm thanh mơ hồ, nỗi thảng thốt
của lữ khách.
*Bốn câu tiếp:
+Liệt kê, điệp từ : phong phú, thế liên hoàn
của cảnh.
+So sánh: lạ, đá cứng-gấm dệt mềm mại>khung cảnh mềm mại, huyền ảo.
+Đảo ngữ: thăm thẳm,gập ghềnh->độ sâu
hun hút, nét lợn cheo leo lên xuống.

Tóm lại: Khung cảnh đầy màu sắc, ánh
sáng,tâm trạng ngây ngất, tự hào trớc
cảnh giang sơn, gấm vóc.
c.Cảm xúc của nhà thơ về cảnh H
ơng Sơn.
+Cảm hứng tôn giáo->thánh kính, trang
nghiêm.
+Cảm hứng yêu quý, tự hào: điệp từ
càng


III. Tæng kÕt:
-Bµi th¬ thÓ hiÖn ®îc vÎ ®Ñp cña H¬ng
S¬n ®Õn ®é say mª b»ng t×nh yªu cña
mét t©m hån thi sÜ tµi hoa. Qua ®ã nhµ
th¬ kÝn ®¸o göi g¾m lßng yªu níc dÉu cßn
e dÌ, mê nh¹t.