Tuần 27. Lập dàn ý bài văn nghị luận

Tiết 79: Làm văn

Lập dàn ý bài văn nghị luận
I. Tác dụng của việc lập dàn ý
1. Khái niệm:
2. Tác dụng:
3. Mô hình:
II. Cách lập dàn ý bài văn nghị luận
1. Tìm ý cho bài văn
a. Xác định luận đề
b. Xác định luận điểm
c. Tìm luận cứ cho các luận điểm
2. Lập dàn ý
III. Luyện tập


1. Khái niệm
Lập dàn ý là công việc lựa chọn và sắp xếp
những nội dung cơ bản dự định triển khai vào bố
cục ba phần của văn bản


2. Tác dụng
- Bao quát được những nội dung chủ yếu, những
luận điểm, luận cứ cần triển khai, phạm vi và
mức độ nghị luận
- Giúp bài viết đúng trọng tâm, mạch lạc, rõ ràng
- Tránh được tình trạng xa đề, lạc đề, hoặc lặp ý.
Tránh việc bỏ sót hoặc triển khai ý không cân
xứng
- Người viết chủ động được thời gian

3. Mô hình
(1) Đề bài – (2) Dàn ý – (3) Bài viết
 Đề bài: cho trước, mang tính bắt buộc
 Dàn ý: tự xây dựng mang tính sáng tạo, tùy
thuộc vào trình độ, sở thích, kĩ năng… của mỗi
cá nhân
 Bài viết: là sản phẩm ngôn ngữ cụ thể, hoàn
chỉnh, phản ánh đầy đủ cách hiểu đề, cách lập
dàn ý, khả năng vận dụng tri thức và kĩ năng


a. Xác định luận đề:
- Sách là phương tiện cung cấp tri thức cho con
người, giúp con người trưởng thành về mặt
nhận thức.
- Đây là một luận đề đúng đắn


b. Xác định luận điểm: có 3 luận điểm
(1) Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con
người
(2) Sách mở rộng những chân trời mới
(3)
Cần có thái độ đúng với sách và việc đọc sách


c. Tìm luận cứ cho các luận điểm
(1) Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con

người:
+ Sách là sản phẩm thuộc lĩnh vực tinh thần
+ Sách là kho tàng tri thức
+ Sách giúp ta vượt qua không gian, thời gian


(2) Sách mở rộng những chân trời mới
+ Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh vực tự nhiên và
xã hội
+ Sách là người bạn tâm tình gần gũi, giúp ta tự
hoàn thiện mình về nhân cách


(3) Cần có thái độ đúng với sách và việc đọc sách
+ Phải biết chon lọc sách tốt mà đọc, loại bỏ sách
xấu. Khi đọc sách tốt phải biết cố gắng vận dụng
và làm theo
+ Đọc sách phải có suy nghĩ, có ghi chép và đối
chiếu với thực tế để vận dụng một cách linh
hoạt, có hiệu quả
+ Học những điều hay trong sách bên cạnh học
trong thực tế cuộc sống


2. Lập dàn ý
- Mở bài: Giới thiệu luận đề
- Thân bài:
+ Luận điểm 1: (luận cứ a, b…)
+ Luận điểm 2: (luận cứ a,b…)
+ Luận điểm 3: (luận cứ a, b,c,…)

- Kết bài: Khẳng định vai trò và tác dụng của
sách đối với con người
 Ghi nhớ: SGK/91


III. Luyện tập
1. Bài tập 1: SGK/91
Sau đây là một đề làm văn:
Trong một lần nói chuyện với học sinh,
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Có tài mà
không có đức là người vô dụng, có đức mà
không có tài thì làm việc gì cũng khó.”
Theo em nên hiểu và vận dụng lời dạy
đó của Người như thế nào?


Một bạn đã tìm được một số ý:
a. Giải thích khái niệm tài và đức.
b. Có tài mà không có đức là người vô dụng.
c. Có đức mà không có tài thì là việc gì cũng
khó.
d. Đức và tài có quan
khăng
với
a. Bổhệ
sung
các khít
ý còn
nhau trong mỗi con người
thiếu

e. Cần phải thường xuyên học tập, rèn luyện,
phấn đấu để có cả tài và đức


b. Lập dàn ý cho bài văn:
- Mở bài:
+ Giới thiệu lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh
“Có tài mà không có đức là người vô dụng, có
đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó.”
+ Định hướng tư tưởng của bài viết .
- Thân bài:
+ Giải thích câu nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
(khái niệm tài,đức. Mqh tài – đức trong câu nói.
Mqh tài – đức trong mỗi con người)
+ Lời dạy của Bác có ý nghĩa sâu sắc đối với
việc rèn luyện, tu dưỡng của từng cá nhân.
- Kết bài: Cần phải thường xuyên học tập, rèn
luyện, phần đấu để có cả tài lẫn đức.