Tuần 25. Tóm tắt văn bản thuyết minh

• A/Kiểm tra bài cũ
• Câu hỏi: Trình bày mục đích
yêu cầu của Tóm tắt văn
bản tự sự .


• B/ GIỚI THIỆU BÀI MỚI
Khi tiếp xúc với một văn bản thuyết
minh về một
đối tượng nào đó chúng ta thườùng
thấy có những văn
bản trình bày ngắn, có văn bản trình
bày dài kết hợp
với việc sử dụng những biện pháp
nghệ thuật ???.... Vậy thì làm cách nào
để hình dung rõ và nhớ lâu điều cốt
lõi của văn bản ?
Có một cách để chúng ta thực hiện
được điều đó được dễ dàng đó là
TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH.


Trường THPT chuyên Hùng
Vương
Giáo viên ngữ văn : Nguyễn
Hữu Phúc

Bài : TÓM TẮT VĂN BẢN

THUYẾT MINH
( Chương trình chuẩn)

• * MỤC TIÊU BÀI HỌC
- Tóm tắt được một văn bản
thuyết minh có nội dung đơn giản
về một sản vật, một danh lam
thắng cảnh, một hiện tượng văn
học……. . .
- Thích thú đọc và viết văn
thuyết minh trong nhà trường
cũng như theo yêu cầu của cuộc
sống.


• -Kết hợp các phương pháp
- Tập trung làm rõ tính khách
quan, tính khoa học, tính phổ
thông của văn bản, chú ý
phần trọng tâm là mục II:
Cách tóm tắt văn bản
thuyết minh.


I.MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU TÓM TẮT VĂN
BẢN THUYẾT MINH
1.Mục đích
Nhằm hiểu và ghi nhớ những nội
dung cơ bản của bài hoặc giới
thiệu với người khác về đối
tượng thuyết minh hoăïc về văn

bản đó.
2.Yêu cầu
Ngắn gọn, rành mạch, sát với
nội dung cơ bản của văn bản
gốc.


II. CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN
THUYẾT MINH :

1/ Văn bản: Nhà sàn


Beáp nhaø saøn


Nhòp chaøy giaõ gaïo


Daân toäc H’Moâng Ñen-Daân toäc
Thaùi Ñen


Dân tộc H’Mông
Đỏ-Lai Châu

• Dân tộc TÀY ở
SaPa

Daõn toọc HMoõng Hoa-Daõn toọc
Dao ẹoỷ


II. CÁCH TÓM TẮT VĂN BẢN
THUYẾT MINH :
1/ Văn bản: Nhà sàn
a. Văn bản thuyết minh về
nhà sàn.
Nhà sàn là một công
trình xây dựng gần gũi, quen
thuộc với người dân miền
núi nước ta và một số dân
tộc khác ở Đông Nam Á.
b. Đại ý:
Bài văn thuyết minh về


• c. Bố cục
• VBTM trên gồm 3 phần:
• Mở bài: Từ đầu đến……”... cộng
đồng”
 Đònh nghóa và nêu mục đích sử
dụng nhà sàn.
• Thân bài: “ Toàn bộ... là nhà
sàn.”
Thuyết minh cấu tạo, nguồn gốc
và công dụng của nhà sàn.
• Kết bài: Phần còn lại
• Đánh giá ca ngợi vẻ đẹp và sự

hấp dẫn của nhà sàn ở VN xưa và
nay.


Nhaø saøn


C.Đoạn văn tóm tắt (10’)
Nhà sàn là công trình kiến
trúc có mái che dùng để ở hoặc
sử dụng vào một số mục đích
khác. Toàn bộ nhà sàn được cấu
tạo bằng tre, giang, nứa gỗ; gồm
nhiều cột chống, mặt sàn, gầm
sàn, các khoang nhà ở để rửa
ráy. Hai đầu nhà có hai cầu thang.
Nhà sàn xuất hiện từ thời Đá
mới. Tồn tại phổ biến ở miền núi
Việt Nam và Đông Nam Á. Nhà sàn
có nhiều tiện ích : vừa phù hợp
với nơi cư trú miền núi, đầm lầy,
vừa tận dụng nguyên liệu tại chỗ,


2/Khái quát cách thức tóm tắt
văn bản thuyết minh :
A.Đọc văn bản gốc để tìm dữ liệu,
có thể gạch dưới những ý quan
trọng, lướt qua những tư liệu, số liệu
không quan trọng.

B.Kiểm tra lại.
C.Xác đònh mục đích, yêu cầu tóm
tắt.
D.Diễn đạt các nội dung, tóm tắt


Cách thức tóm tắt VBTM
- 4 bước:
B1: Xác đònh mục đích, yêu cầu
của việc tóm tắt văn bản.
B2: Đọc văn bản gốc để tìm dữ
liệu, có thể gạch chân những từ
ngữ, ý quan trọng, lướt qua
những tư liệu, số liệu không quan
trọng.
B3: Diễn đạt các nội dung, tóm
tắt thành câu, thành đoạn,
thành bài đáp ứng yêu cầu của
văn bản.
B4: Kiểm tra lại.


• Như vậy sự sắp xếp đúng
của bài tập trên sẽ là:
•
1. C
•
2. A
•
3. D

•
4. B
• - Vì sao phải sắp xếp các
bước như vậy?
• - Có đảo lộn được không?


• III.Luyện Tập :
• Bài tập 1
• a)Đối tượng thuyết minh :
•
Tiểu sử, sự nghiệp nhà thơ Ma-suô Ba-sô và những đặc điểm của
thể thơ hai-cư.
• b)Bố cục :
• - Đoạn 1 (từ đầu đến “1867-1902..”) :
•
Tóm tắt tiểu sử và giới thiệu
tác phẩm của Ba-sô.
• - Đoạn 2 (còn lại) :
•
Thuyết minh về đặc điểm nội
dung và nghệ thuật của thơ hai-cư


Bảng so sánh
•
•
•
•
•

Tóm tắt VB tự sự
-MĐ :
Hiểu được tác phẩm
-Cách thức :
Dựa vào sự việc
chính và nhân vật
chính
• -Quy trình :
• 4 bước nhưng không
giống với các nội
dung trong tóm tắt
VBTM

• Tóm tắt VB thuyết minh
• -Nhận thức được đối
tượng
• -Dựa vào đònh nghóa,
dữ liệu, thông số, số
liệu, nhận đònh
• -4 bước nhưng không
giống với các nội dung
trong tóm tắt VBTS


2. Bt về nhà
IV. Chuẩn bò bài mới
Học sinh chuẩn bò bài “ Hồi
trống Cổ thành”

• Nhóm Giáo viên trường THPT chuyên
Hùng
Vương xin chân thành cảm ơn quý thầy
cô đã
theo dõi phần bài dạy của chúng tôi.
Trong
phần trình bày chắc chắn còn có
nhiều thiếu
sót, kính mong quý thầy cô đóng góp
ý kiến để
cho tiết dạy mới được tốt hơn.
Xin chân thành cảm ơn, xin chúc quý
thầy cô
sức khỏe, thành công !