Tuần 13. Cảnh ngày hè (Bảo kính cảnh giới)

2. Vẻ đẹp của hình tượng con người thời Trần
được thể hiện như thế nào trong bài thơ Tỏ
Lòng ?



Cảnh ngày hè
(Bảo kính cảnh giới, bài 43)
Nguyễn Trãi

I.TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả – tác
-phẩm:
Nguyễn Trãi (1380 – 1442), là anh
hùng dân tộc, nhà văn hoá
lớn, đại thi hào dân tộc Việt
Người đặt nền móng cho thơ ca cổ viết bằng tiếng Việt
Nam.
- Tập thơ “Quốc âm thi tập”: Gồm
254 bài thơ Nôm.


NGUYEÃN
TRAÕI
( 1380 – 1442



Cảnh ngày hè
(Bảo kính cảnh giới, bài 43)
Nguyễn Trãi

I.TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả – tác
phẩm:
2. Bài thơ “Cảnh
ngày hè”:
a. Xt xø:
Trích bài số 43 trong số 61
bài, thuộc chùm thơ “Bảo kính
cảnh giới” (Gươm báu khuyên
răn).


Cảnh ngày hè
(Bảo kính cảnh giới, bài 43)
Nguyễn Trãi
Rồi hóng mát thû
ngày trường,
Hoè lục đùn đùn tán
rợp giương.
Thạch lựu hiên còn phun
thức đỏ,
Hồng liên trì đã tiễn
mùi hương.
Lao xao chợ cá làng ngư
phủ,


Cảnh ngày hè

(Bảo kính cảnh giới, bài 43)
I.TÌM HIỂU CHUNG:

Nguyeãn Traõi

1. Tác giả – tác phẩm:
2. Bài thơ “Cảnh ngày hè”:
a. Xuất xứ:
b. Bố cục:
- 6 câu thơ đầu: Bức tranh ngày hè
- 2 câu thơ cuối: Khát vọng của nhà thơ.


Cảnh ngày
(Bảo kính cảnh giới, bài 43)
hè Nguyễn Trãi
II. ĐỌC –
HIỂU:

1.Bức tranh cảnh vật mùa
hè (6 câu đầu):

* Câu 1: “Rồi hóng mát thû
ngày trường”
+ “Rồi”: rảnh rỗi; hóng mát: dạo chơi để tâm hồn thanh thản
+ “Thuở ngày trường”: ngày rộng tháng dài
hai thanh bằng
- Câu lục nhòp 1/2/3,
cuối.
ngôn,

-> Một con người thư thái, thanh
thản trước thiên nhiên, nhưng
trong
mang
tâm
=> Hồnlòng
cảnh hiếm
hoi, bất
đắt dĩsự
củasâu
nhà thơkín.


ranh cảnh vật mùa hè (6 ca
•* Câu 2, 3, 4:

Hoè lục đùn đùn tán
rợp giương

Thạch lựu hiên còn

Hồng liên trì đã


- Đường nét, Màu sắc:
+ “Hoè lục đùn đùn tán rợp giương”
 Hình ảnh cây hoè: cành lá xanh
thẫm, toả bóng mát cả một không
gian, tạo cảm giác dễ chịu
+ “Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ”

 Cây lựu bên hiên nhà trổ ra
những bông hoa màu đỏ thắm
+ “Hồng liên trì đã tiễn mùi hương”
 Hoa sen hồng dưới ao đang toả
ngát mùi hương, sức sống không dừng
lại


- Bc tranh thiờn nhiờn sinh ng:
+ Cỏch ngt nhp ắ: Thch lu hiờn cũn phun thc ,
Hng liờn trỡ ó tin mựi hng.

khụng theo nhp th ng lut, gi s chỳ ý,
lm ni bt bc tranh cnh ngy hố.
+ Caực ủoọng tửứ maùnh: ủuứn ủuứn,
giửụng,
+ Tớnh t:phun
lc, ging, , hng.
Th hin sc sng trn y ca cnh vt

=> Thiờn nhiờn, cnh vt vo thi im cui
ngy; nhng s sng thỡ khụng dng li.


•* Câu 5,
6:

Lao xao chợ cá làng ngư
Dắng dỏi cầm ve lầu t
phủ

dương.


* Câu 5,6 : Cuộc sống sinh
“Lao xao chợ cá làng ngư phủ,
hoạt:
Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương”
- Lao xao chợ cá: ( âm thanh vọng lại từ phía chợ cá của
làng chài)
 Âm thanh đặc trưng của cuộc sống vui tươi, thanh bình
- Dắng dỏi cầm ve: (tiếng ve râm ran trong chiều tà như
tiếng đàn lãnh lót vang dội lên)
 Âm thanh đặc trưng của ngày hè, cảnh vật như rộn
lên sự sống, niềm vui
- Từ láy tượng thanh: lao xao,
-dắng
Đảo dỏi.
ngữ + đối
ngẫu.
- Danh từ: Làng ngư phủ, lầu
-tòch
Nhòp
4/3
dương.


Cảnh ngày hè
(Bảo kính cảnh giới, bài 43)
Nguyễn Trãi

I. ĐỌC – HIỂU:
-> Âm thanh cuộc sống con người
nhiều cung bậc
=> Với tài năng quan sát bằng
nhiều giác quan (thò giác – thính
giác
khứu
tác
giả
phác
bức
tranh –mùa
hè sinh giác),
động và tràn
đầy sức
sống:
có sự kết
hoạ
hợp
của một
đường nét, màu sắc, âm thanh, con người và cuộc
sống


. Đọc – hiểu:

âm tình của tác giả ( 2 câu sau):
“ Lẽ có Ngu cầm đàn
một
tiếng,

Dân
giàu đủ, khắp
đòi phương.”
- Nguyễn Trãi mơ đến cây đàn kì diệu của vua Thuấn ngày
xưa để ca ngợi và làm cho dân giàu đủ, ấm no hơn
- C©u kÕt (c©u lơc ng«n ) ngắn gọn: thĨ hiƯn
sù dån nÐn c¶m xóc cđa c¶ bµi
- Nhòp 4/3 (câu7) và
3/3
(câu
8).tơ cđa hån th¬ Nguyễn Trãi kh«ng
-> §iĨm
kÕt
ph¶i ë thiªn nhiªn, t¹o vËt mµ chÝnh lµ ë con ngêi,
ë ng
êiThể
d©n. hiện lý tưởng nhân
=>


Cảnh ngày hè

(Bảo kính cảnh giới, bài 43)
Nguyễn Trãi

III. Ghi nhớ: SGK


1. Nắm được bức tranh mùa hè sinh động và tràn
đầy sức sống được nhà thơ thể hiện trong bài thơ