Bài 26. Tổng kết phần văn bản nhật dụng

CHAỉO MệỉNG CAC EM
HOẽC SINH

GV: HONG TH M


Tuần 27 :
Tiết 131- 132 TỔNG KẾT PHẦN VĂN

BẢN
I.NỘI NHẬT
DUNG DỤNG
1.Khái niệm:
VBND: Là những văn bản có nội dung gần gũi,
bức thiết đối với cuộc sống có tính cập nhật,
thời sự.


Tuần 27 :
Tiết 131- 132 TỔNG KẾT PHẦN VĂN
BẢN
NHẬT
2. Đặc
điểm vănDỤNG
bản nhật dụng:
a. Đề tài: phong phú (thiên nhiên, mơi trường...)
b. Chức năng: bàn luận, thuyết minh, tường thuật, miêu tả,
đánh giá... Những vấn đề hiện tượng của đời sống xã hội
c.Tính cập nhật: kịp thời , đáp ứng u cầu đòi hỏi của
cuộc sống hàng ngày.
d. Thế mạnh: - Tạo điều kiện giúp học sinh hòa nhập xã hội.

- Giúp
sinh thâm
nhập
sốngrất
thực
tế
e.- u cầu về tính
vănhọc
chương:
Khơng
cao,cuộc
nhưng
quan
trọng vì tính văn chương chuyển tải một cách cao nhất - sâu
sắc - thấm thía tới người đọc tính chất thời sự nóng hổi của
vấn đề văn bản đề cập.


3.Tác dụng của
VBND:
-Học văn bản nhật dụng ngoài việc mở rộng
hiểu biết toàn diện còn tạo điều kiện tích cực
để hoà nhập với cuộc sống, cộng đồng xã
hội .
-Điều đó đòi hỏi lúc học văn bản nhật dụng,
nhất thiết phải liên hệ với thực tiễn cuộc
II.
HỆ THỐNG CÁC VĂN BẢN NHẬT DỤNG
sống .

CÇu Long Biªn – chøng
nh©n lÞch sö
3

1
Bøc
th
cña
thñ
lÜnh
da
®á

4

2

§éng Phong
Nha


Hệ thống hoá nội dung các văn bản

Lớp

6

Văn
bản

1.Cầu Long
Biên chứng
(Thuy Lan)
nhân
lịch sử
2.Động Phong
Nha
(Trõn Hoang)
3.Bức th của
thủ lĩnh da
đỏ
(Xi-at-tn)

Nội
dung
- Nơi chứng kiến những
sự kiện LS bi tráng, hào
hùng của thủ đô Hà Nội ;
l chứng nhân lich sử.
- L kỳ quan thế giới, thu hút
khách du lich, tự ho v bảo
vệ danh lam thắng cảnh
ny.
- Con ngời phải biết sống
hoà hợp với TN và phải bảo
vệ MT sống


1

3

2

4


Lớp

7

Văn bản

Nội dung

-Tình cảm thiêng liêng của
1.Cổng trờng
cha mẹ đối với con cái. Vai
mở
trò của nhà trờng đối với mỗi
(Li ra
Lan)
con ngời.
2.Mẹ
-Yêu thơng, kính trọng cha
tôi( A-mi-xi)
mẹ là tình cảm thiêng
con
ngem
ời. thân

-Tìnhcủa
cảm
anh
3.Cuộc chia tay liêng
của những con thiết và nỗi đau của những
em nhỏ rơi vào cảnh ngộ
(Khanh
búp
bêHoai)
gia đình li tán.
4.Ca Huế trên
-Nét đẹp văn hoá truyền
sông Hơng
thống và những con ngời
(Ha Anh Minh)
tài hoa xứ Huế


Người ta tính rằng, vứt bỏ một túi ni lông chỉ tốn 1 giây, nhưng nếu không
có sự tác động bởi nhiệt độ cao của ánh sáng mặt trời thì phải mất từ 500
năm đến 1.000 năm mới có thể phân hủy được. Tuy nhiên, nếu đốt ni lông
không đúng cách sẽ gây ô nhiễm môi trường, nguy hại đến sức khỏe con
người, động vật. Theo các nhà khoa học, trong một số loại túi ni lông có
lẫn lưu huỳnh, dầu hỏa nguyên chất, khi bị đốt cháy, gặp hơi nước sẽ tạo
thành axit sunfuric dưới dạng các cơn mưa axit, rất có hại cho phổi người
và động vật. Tệ hơn, túi ni lông làm bằng nhựa PVC có chứa clo, khi cháy
tạo ra chất đioxin và axit clohiđric vô cùng độc hại.

Lớp

8

Vn bn

Nội dung

1. Thông tin về
Ngày Trái Đất
năm 2000

-Tác hại của bao bì ni lông đối
với môi trờng sống

2.Ôn dịch
thuốc lá

-Tác hại của thuốc lá đối với sức
khoẻ con ngời và kinh tế xã hội

3.Bài toán
dân số

- Mối quan hệ giữa dân số và
sự phát triển của XH

Đấu tranh cho một thế giới
hoà bình


Hệ thống hoá nội dung các văn bản

Lớp

9

Vn bn
1. Tuyên bố TG
Phong
cách còn,
Hồ
về sự sống
Chí
Minh
quyền
đợc bảo
vệ và phát triển 1
Tuyên
TG về
của
trẻbố
em.
2.Đấu
tranh
cho
sự sống còn,

một thế giới hoà
quyền đợc bảo
bình
vệ và phát triển 2
của trẻ em.
Đấu
tranhcách
cho Hồ
3.Phong
một
thế giới hoà
Chí Minh
bình
3

Nội dung
-Trách nhiệm chăm sóc và
bảo vệ trẻ em của cộng
đồng quốc tế.

A

-Nguy cơ chiến tranh hạt
nhân và trách nhiệm ngăn
chặn chiến tranh hạt nhânB
vì hòa bình.
- Sự kết hợp hài hoà giữa
truyền thống văn hoá dân
tộc và tinh hoa văn hoá
nhân loại trong phong cáchC

Hồ Chí Minh.


Văn bản
1.Cầu Long Biên
chứng nhân lịch sử

6

7

8
9

Nội dung

Đề tài

- Nơi chứng kiến những sự
- Di tích lịch
kiện LS bi tráng, hào hùng
sử
của thủ đô Hà Nội
- Danh lam
-Là kỳ quan TG, cần phải đ
thắng cảnh
ợc
b.vệ,
- Con ngời phải biết sống hoà - MQH giữa
hợp với TN và bảo vệ MT sống

TN với con ng
ời
-Tình cảm thiêng liêng của

Chức
năng

Tính cập
nhật

- Bảo tồn, tôn
tạo di tích LS
và danh lam
2.Động Phong Nha
thắng cảnh
- Bảo vệ đất
- Trao
3.Bức th của thủ lĩnh
đai và môi tr
đổi
da đỏ
ờng sống
-Vai trò của
- Tự sự,
1.Cổng trờng mở ra
giáo dục và ng
cha mẹ đối với con cái. Vai trò
- Giáo dục;
miêu tả,
ời mẹ đối với

của nhà trờng đối với mỗi con
gia đình; trẻ
biểu cảm trẻ em.
-Yêu
th
ơng,
kính
trọng
cha
ngời
em trong xã
2.Mẹ tôi
-Hậu quả của
mẹ là t/cảm thiêng liêng của
hội
hiện
nay
tình trạng li
con ngời
-Tình cảm anh em thân
3.Cuộc chia tay của
hôn trong XH
thiết và nỗi đau của những
những con búp bê
hiện nay
em nhỏ rơi vào cảnh ngộ gia
-Văn hoá dân
- Bảo tồn bản
- Thuyết
-Nét

đẹp
văn
hoá
truyền
đình
li
tán
gian truyền
sắc văn hoá
4.Ca Huế trên sông H
minh
thống
và
những
con
ng
ời
tài
thống
dân tộc
ơng
1. Thông tin về Ngày hoa xứ Huế
- Môi trờng bị ô
-Tác hại của bao bì ni lông đối -Bảo vệ MT sống
Trái Đất năm 2000
nhiễm bởi chất
-Thuyết
với MT
-Chống tệ nạn
-Tác hại của thuốc lá đối với

thải sinh hoạt
2.Ôn dịch thuốc lá
minh
thuốc lá và ma
sức khoẻ con ngời
và khói thuốc lá
(N.Khc Viờn)
-DS
và
t
ơng
lai
- Sự gia tăng
tuý
3.Bài toán dân số
-MQH giữa DS và sự p/triển
Bàn
của loài ngời
dân số và
(Thỏi An)
của XH
luận
- Hiện
nay,
tệ nạn
XH trên
1. Tuyên bố TG về sự -Trách nhiệm chăm sóc và bảo -Quyền trẻ em
TG vẫn còn trẻ em
sống còn, quyền đợc vệ trẻ em của cộng đồng quốc
cha đợc hởng

-Nguy cơ chiến tranh hạt nhân
bảo vệ và phát triển
tế
-Chống
chiến
quyền của
và trách nhiệm ngăn chặn
của trẻ em.
tranh,
- Đề cập,
2.Đấu tranh cho một
mình.; hoà bình
chiến tranh hạt nhân vì hòa
bàn luận
bảo vệ hoà
TG HB
là nguyện vọng
- bình
Sự kết hợp hài hoà giữa
bìnhnhập VHTG vấn đề
-Hội
chính
đáng
của
truyền thống văn hoá dân tộc giữ gìn bản
-Bản
sắc
VHDT
(Mỏc-kột)
3.Phong cách HCM(Lờ và tinh hoa Vhoá nhân loại

sắc VH
nhân
loại.
trong thời đại hội
- Thuyết
minh
- Thuyết
minh


1. Bài toán dân số

a.Hội nhập thế giới và
bảo vệ
bản sắc văn hoá dân tộc

2. Thông tin về Ngày
Trái Đất năm 2000

b.Dân số và tơng lai của
nhân loại

3. Tuyên bố về sự sống
còn, quyền đợc bảo vệ
và phát triển của trẻ em

c. Danh lam thắng cảnh

4. Động Phong Nha

d. Bảo vệ quyền trẻ em

5. Phong cách Hồ Chí
Minh

e. Bảo vệ môi trờng


Văn bản
1.Cầu Long Biên
chứng nhân lịch sử

6

7

8
9

Nội dung

Đề tài

- Nơi chứng kiến những sự
- Di tích lịch
kiện LS bi tráng, hào hùng
sử
của thủ đô Hà Nội
- Danh lam
-Là kỳ quan TG, cần phải đ

thắng cảnh
ợc
b.vệ,
- Con ngời phải biết sống hoà - MQH giữa
hợp với TN và bảo vệ MT sống
TN với con ng
ời
-Tình cảm thiêng liêng của

Chức
năng

Tính cập
nhật

- Bảo tồn, tôn
tạo di tích LS
và danh lam
2.Động Phong Nha
thắng cảnh
- Bảo vệ đất
- Trao
3.Bức th của thủ lĩnh
đai và môi tr
đổi
da đỏ
ờng sống
-Vai trò của
- Tự sự,
1.Cổng trờng mở ra

giáo dục và ng
cha mẹ đối với con cái. Vai trò
- Giáo dục;
miêu tả,
ời mẹ đối với
của nhà trờng đối với mỗi con
gia đình; trẻ
biểu cảm trẻ em.
-Yêu
th
ơng,
kính
trọng
cha
ngời
em trong xã
2.Mẹ tôi
-Hậu quả của
mẹ là t/cảm thiêng liêng của
hội
hiện
nay
tình trạng li
con ngời
-Tình cảm anh em thân
3.Cuộc chia tay của
hôn trong XH
thiết và nỗi đau của những
những con búp bê
hiện nay

em nhỏ rơi vào cảnh ngộ gia
-Văn hoá dân
- Bảo tồn bản
- Thuyết
-Nét
đẹp
văn
hoá
truyền
đình
li
tán
gian truyền
sắc văn hoá
4.Ca Huế trên sông H
minh
thống
và
những
con
ng
ời
tài
thống
dân tộc
ơng
1. Thông tin về Ngày hoa xứ Huế
- Môi trờng bị ô
-Tác hại của bao bì ni lông đối -Bảo vệ MT sống
Trái Đất năm 2000

nhiễm bởi chất
-Thuyết
với MT
-Chống tệ nạn
-Tác hại của thuốc lá đối với
thải sinh hoạt
2.Ôn dịch thuốc lá
minh
thuốc lá và ma
sức khoẻ con ngời
và khói thuốc lá
-DS
và
t
ơng
lai
- Sự gia tăng
tuý
3.Bài toán dân số
-MQH giữa DS và sự p/triển
Bàn
của loài ngời
dân số và
của XH
luận
- Hiện
nay,
tệ nạn
XH trên
1. Tuyên bố TG về sự -Trách nhiệm chăm sóc và bảo -Quyền trẻ em

TG vẫn còn trẻ em
sống còn, quyền đợc vệ trẻ em của cộng đồng quốc
cha đợc hởng
-Nguy cơ chiến tranh hạt nhân
bảo vệ và phát triển
tế
-Chống
chiến
quyền của
và trách nhiệm ngăn chặn
của trẻ em.
tranh,
- Đề cập,
2.Đấu tranh cho một
mình.; hoà bình
chiến tranh hạt nhân vì hòa
bàn luận
bảo vệ hoà
TG HB
là nguyện vọng
- bình
Sự kết hợp hài hoà giữa
bìnhnhập VHTG vấn đề
-Hội
chính
đáng
của
truyền thống văn hoá dân tộc giữ gìn bản
-Bản
sắc

VHDT
3.Phong cách HCM
sắc
VH
nhân
loại.
trong thời đại hội
và tinh hoa Vhoá nhân loại
- Thuyết
minh
- Thuyết
minh


II. Phương pháp học văn bản nhật dụng
-Tìm hiểu các chú thích về từ ngữ, các sự kiện liên
quan đến vấn đề.
- Liên hệ vấn đề đặt ra với cuộc sống.
- Có những kiến giải riêng, quan điểm riêng, có thể
đề xuất kiến nghị trong một số trường hợp cụ thể.
- Biết vận dụng các môn học khác để làm sáng tỏ
vấn đề đặt ra.
- Cần căn cứ vào hình thức văn bản và phương thức
biểu đạt để phân tích nội dung.


Từ khóa
1
2
3

4
5
6
7

G
? ?I Á
? O
? D
? Ụ
? C
?
N
L U
? G
? H
? ?Ị ?
? Ậ
?
P
?
V
? Ă
? N
?
H
? Ồ
? C
? H
?

N
? H
? Ậ
?
M
T
? Ô
? ?I ?

N
?
H
?
H
?
?Í
T
?
R
?

O
?
Ó
?
M
?
D
?
Ư

?

N
?
A
?
?I
Ụ
?
Ờ
?

G
? C
? Á
? C
? H
?
N
? H
?
N
? G
?
N
? G
?

Ph/thức
biểu

đạt
chính
trong
“Tuyên
bố
thế
giới
về
quyền
3.
Lối
sống
5.
Ngày
cách
nay,
sinh
ai
hoạt,
cũng
làm
phải
việc,
học
ứng
tập
xử...tạo
và
làm
nên

theo
cái
riêng
2.
Ph/thức
biểubản
đạt nhật
chính
trong
“Tuyên
bố
thế
giới
về
quyền
1.
Văn
dụng
“Cổng
trường
mở
ra
“
3.2.
Lối
sống
5.
Ngày
cách
nay,

sinh
ai
hoạt,
cũng
làm
phải
việc,
học
ứng
tập
xử...tạo
và
làm
nên
theo
cái
riêng
1.
Văn
bản
nhật
dụng
“Cổng
trường
mở
ra
“
Chìa
6.
Là

khoá.
4.
văn
Ca
bản
Ô
Huế
chữ
mà
trên
của
không
sông
từ
khóa
phải
Hương
gồm
kiểu
nói
7
văn
chữ
đến
bản,
cái
đề
loại
tài
?

nào
văn
?
bản
?gì
7.
Văn
bản
“Thông
tin
về
trái
đất
năm
2000”
đề
cập
đề
tài
gì
Chìa
6.
Là
khoá.
4.
văn
Ca
bản
Ô
Huế

chữ
mà
trên
của
không
sông
từ
khóa
phải
Hương
gồm
kiểu
nói
7
văn
chữ
đến
bản,
cái
đề
loại
tài
?
nào
văn
?
bản
? ??
7.của
Văn

bản
“Thông
tin
về
trái
đất
năm
2000”
đề
cập
đề
tài
sống
còn,
bảo
vệ
và
phát
triển
của
trẻ
em
?
một
con
người
tấm
gương
hay
một

đạo
tầng
đức
lớp
của
người
Người?
nào
đó,
gọi
là
?
sống
còn,
bảo
vệ
và
phát
triển
của
trẻ
em
?
đề
cập
vấn
đề
liên
quan
đến

chúng
ta
?
của mộtcó
con
người
tấm
gương
hay
một
đạo
tầng
đức
lớp
của
người
Người?
nào
đó,
gọi
là
?
có đề cập vấn đề liên quan đến chúng ta ?


Củng cố dặn dò:

-Nắm vững chức năng,tính cập nhật và hệ
thống văn bản nhật dụng đã học ở THCS.
-Chuẩn bị chương trình địa phương:Trình bày

bài văn ngắn nêu suy nghĩ về tình người đẹp đẽ
ở quê em.



Ngữ văn : Tuần 27 ; Tiết 131
TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT
DỤNG .
Em hiểu thế nào là tính cập nhật?
Tính cập nhật với tính thời sự có liên
quan gì với nhau?
Tính cập nhật là tính thời sự kòp thời,
đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của cuộc
sống hằng ngày, cuộc sống hiện tại
gắn với những vấn đề cơ bản của
cộng đồng xã hội.Tuy nhiên những
văn bản nhật dụng trong chương trình
đã học vừa có tính cập nhật , vừa có
tính lâu dài.


Ngữ văn 9: Tuần 27 ; Tiết 131
TỔNG KẾT PHẦN VĂN BẢN NHẬT
DỤNG .
Chức năng : bàn luận, thuyết minh,
tường thuật, miêu tả , đánh
giá………...những vấn đề, …những
hiện tượng đời sống con người và xã
Văn bản nhật dụng có giá trò văn
hội.

chương không?
Giá trò văn chương không phải là yêu
cầu cao nhất đối với văn bản nhật
dụng . Tuy nhiên đó vẫn là một yêu
cầu dụng
quan trọng.
Tác
của việc học văn bản nhật
dụng
?
Học văn
bản nhật dụng ngoài việc
mở rộng hiểu biết toàn diện còn
tạo điều kiện tích cực để hoà nhập
với cuộc sống, cộng đồng xã hội .


II. BÀI TẬP VẬN DỤNG :

1.Thăm dò dư luận về xử
lí rác trong trường học :
Bạn có xả rác nơi trường, lớp và ở
nơi công cộng không ?
Vì sao bạn lại xả rác nơi trường,
lớp, và ở nơi công cộng?
Thái độ của bạn khi thấy người khác
xả rác bừa bãi ở trường, lớp, nơi
công cộng ?
Theo bạn cách khả quan nhất để
giữ sạch trường, lớp, nơi công

cộng?