Bài 19. Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống

GIÁO VIÊN: Hoàng Thuý Hoa


KIỂM TRA BÀI CŨ
Thế nào là nghị luận về một sự việc hiện tượng
đời sống? Nêu một số sự việc, hiện tượng
trong nhà trường, ngoài xã hội đáng viết bài
nghị luận?


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

1. Tìm hiểu các đề bài(SGK. Tr. 22)
Đề 1: Đất nước ta có nhiều tấm gương học sinh nghèo
vượt khó, học giỏi. Em hãy trình bày một số tấm gương
đó và nêu suy nghĩ của mình.
Đề 2: Chất độc màu da cam mà đế quốc Mĩ đã rải xuống các cánh
rừng niềm Nam thời chiến tranh đã để lại di hoạ nặng nề cho hàng
chục vạn gia đình. Hàng chục vạn người đã chết. Hàng vạn trẻ em
chịu tật nguyền suốt đời. Cả nước đã lập quỹ giúp đỡ các nạn nhân
nhằm phần nào cải thiện cuộc sống và xoa dịu nỗi đau của họ. Em
hãy nêu suy nghĩ của mình về các sự kiện đó.
Đề 3: Trò chơi điện tử là món tiêu khiển hấp dẫn. Nhiều bạn
vì mải chơi mà sao nhãng học tạp và còn phạm những sai
lầm khác. Hãy nêu ý kiến của em về hiện tượng đó.


Đề 4: Đọc mẩu chuyện sau đây và nêu những nhận xét, suy nghĩ của em về con
người và thái độ học tập của nhận vật.
Nguyễn Hiền nhà rất nghèo, phải xin làm chú tiểu trong chùa. Việc chính là quét lá
và dọn dẹp vệ sinh. Nhưng cậu rất thông minh và ham học. Những buổi thầy giảng

kinh, cậu đều nép bên cửa lắng nghe, rồi chỗ nào chưa hiểu, cậu hỏi thầy giảng
thêm. Thấy Nguyễn Hiền thông minh mau hiểu, thầy dạyhco cậu học chữ. Khôngcó
giấy, Nguyễn Hiền lấy lá để viết chữ, rồi lấy que tre xâu thành từng xâu ghim xuống
đất. Mỗi ghim là một bài.Một hôm Nguyễn Hiền xin thầy cho đi thi. Thầy ngạc nhiên
bảo:
- Con đã học tập được bao nhiêu mà dám thi thố với thiên hạ?
- Con xin thi thử xem sức học của mình đến đâu.
Năm ấy, Nguyễn Hiền đã đỗ Trạng ngyên. Vua Trần cho Nguyễn Hiền còn nhỏ quá,
mới 12 tuổi, nên không bổ dụng.
Một thời gian sau, vua cóviệc tiếp sứ giả nước ngoài, cho gọi Nguyễn Hiền về
triều. Nguyễn Hiền bảo:
- Đón Trạng nguyên mà không có võng lọng sao? Ông về tâu với vua xin cho đầy
đủ nghi thức.
Vua đành cho các quan mang võng lọng rước quan trạng tí hon về kinh.


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

1. Tìm hiểu các đề bài(SGK. Tr. 22)
2. Nhận xét:
- Mỗi đề bài đều có cấu tạo hai phần
ĐỀ

SỰ VIỆC HIỆN TƯỢNG

ĐỀ 1

Nhiều tấm gương học sinh
nghèo vượt khó học giỏi.

ĐỀ 2

ĐỀ 3

YÊU CẦU LÀM BÀI

Trình bày một số tấm
gương và nêu suy nghĩ.

Lập quỹ giúp đỡ các nạn nhân Nêu suy nghĩ về các sự
bị nhiễm chất độc màu da cam. kiện đó.
Trò chơi điện tử hấp dẫn
Nêu ý kiến của em về hiện
nhưng cũng có nhiều tác hại. tượng đó.

ĐỀ 4 Câu chuyện Nguyễn Hiền nhà

nghèo, chịu khó học tập, đỗ
Trạng Nguyên.

Nêu nhận xét suy nghĩ về
nhận vật trong truyện.


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

1. Tìm hiểu các đề bài(SGK. Tr. 22)
2. Nhận xét:
- Mỗi đề bài đều có cấu tạo hai phần
- So sánh bốn đề bài đã cho

Đề
So sánh
ĐIỂM
CHUNG
ĐIỂM
KHÁC

ĐỀ 1

ĐỀ 2

ĐỀ 3

ĐỀ 4

Cả bốn đề đều có hai phần: Nêu hiện tượng đời sống
và yêu cầu làm bài. Sự việc hiện tượng đời sống là vấn
đề để người làm bài nêu suy nghĩ, ý kiến của mình
Sự việc hiện tượng
Đề 1,2,3 thì sự vật hiện tượng chỉ được được kể bằng một câu
gọi tên, người làm bài phải trình bày,
chuyện, người làm bài
mô tả sự việc, hiện tượng đó.
phải căn cứ vào đó để
nhận xét.


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

1. Tìm hiểu các đề bài (SGK. Tr. 22)

2. Nhận xét:
- Mỗi đề bài đều có cấu tạo hai phần
- So sánh bốn đề bài đã cho
- Tự ra đề bài:
Đề bài 1: Hiện nay trên các tuyến
đường giao thông có nhiều thanh niên
điều khiển xe máy thường lạng lách
đánh võng, phóngnhanh vượt ẩu và
gây ra nhiều tai nạ đáng tiếc. Bạn có
suy nghĩ gì về hiện tượng trên
Đề bài 2: Bạn có suy nghĩ gì về hiện
tượng rác thải ở địa phương mình
hiện nay.

1. Nhà trường với vấn đề an
toàn giao thông.
2. Nhà trường với vấn đề
môi trường.
3. Nhà trường với các tệ
nạn xã hội.


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.
II.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

Đề bài: (SGK): Báo đưa tin: Bạn Phạm văn Nghĩa, học sinh lớp 7
trường THCS Bắc Sơn, quận Gò Vấp, nhà ở Hóc môn. Nghĩa
thường ra đồng giúp mẹ trồng trọt .
Một hôm,mẹ thấy Nghĩa cầm tờ giấy hứng cái gì, mẹ hỏi: “ Con
làm gì đấy?” Nghĩa trả lời: “ Con thụ phấn cho bắp”. Vụ ấy rụông

bắp nhà Nghĩa năng suất cao hơn mọi năm.
Ở nhà nghĩa còn nuôi gà nuôi heo. Em còn làm một cái tời để
mẹ kéo nước đỡ mệt.
Thành đoàn Thành phố Hồ Chí Minh đã phát động phong trào “
Học tập Phạm Văn Nghĩa”. Phong trào ấy được các bạn học sinh
nhiệt liệt hưởng ứng”.
Em hãy nêu suy nghĩ của mình về hiện tượng ấy.


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.
II.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

Đề bài: (SGK):
1. Tìm hiểu đề.
- Thể loại: Nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống.
- Nội dung: Nêu hiện tượng người tốt, việc tốt cụ thể là tấmgương
bạn Phạm Văn Nghĩa biết vận dụng sáng tạo khoa học vào thực tế
cuộc sống.
-

Nêu suy nghĩ của người viết về hiện tượng ấy.

2. Tìm ý.

-Nghĩa là một người con biết thương mẹ.
-Những việc làm tốt của Nghĩa: Nghĩa là một học sinh biết kết hợp học và
hành một cách sáng tạo: thụ phấn cho bắp để có năng suất, làm tời cho mẹ
kéo nước…
-Vì sao thành đoàn TP phát động phong trào học tập và làm theo bạn nghĩa.
- Mọingười làm được như Nghĩa thì cuộc sống sẽ tốt đẹp….

I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.
II.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

Đề bài: (SGK):
3. Lập dàn ý:
a. Mở bài:- Giới thiệu hiện tượng Phạm Văn Nghĩa.
- Nêu tóm tắt ý nghĩa của tấm gương đó.
b. Thân bài:
- Phân tích ý nghĩa về những việc làm của Phạm Văn Nghĩa.
- Đánh giá việc làm của Phạm Văn Nghĩa.
- Nêu ý nghĩa của việc phát động phong trào học tập Phạm Văn
Nghĩa.
c. Kết bài:
- Nêu ý nghĩa giáo dục của tấm gương Phạm Văn Nghĩa.
- Rút ra bài học cho bản thân.


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.
II.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

Đề bài: (SGK):
1. Tìm hiểu đề.
2. Tìm ý.
3. Lập dàn ý:
a. Mở bài:- Giới thiệu hiện tượng Phạm Văn Nghĩa.
- Nêu tóm tắt ý nghĩa của tấm gương đó.
b. Thân bài:
- Phân tích ý nghĩa về những việc làm của Phạm Văn Nghĩa.

- Đánh giá việc làm của Phạm Văn Nghĩa.
- Nêu ý nghĩa của việc phát động phong trào học tập Phạm Văn Nghĩa.
c. Kết bài:
- Nêu ý nghĩa giáo dục của tấm gương Phạm Văn Nghĩa.
- Rút ra bài học cho bản thân.

4. Viết bài:


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.
II.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

1. Tìm hiểu đề.
2. Tìm ý.
3. Lập dàn ý:
4. Viết bài:
5. Đọc lại và sửa lỗi:
Ghi nhớ :- Muốn làm tốt bài văn nghị luận về một sự việc, hiên tượng đời
sống, phải tìm hiểu kỹ đề bài, phân tíhc sự việc, hiện tượng đó để tìm ý,
lập dàn bài, viết bài và sửa chữa sau khi viết.
-Dàn bài chung:
+ Mở bài: Giới thiệu sự việc, hiện tượng có vấn đề.
+ Thân bài: Liên hệ thực tế, phân tích các mặt, đánh giá, nhận định.
+ Kết bài: Kết luận, khẳng định, phủ định, lời khuyên.
-Bài làm cần lựa chọn góc độ riêng để phân tích, nhận định; đưa ra ý kiến,
có suy nghĩ và cảm thụ riêng của người viết


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.
II.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.

DÀN Ý CHUNG
CỦA BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
1.Mở bài: Giới thiệu sự việc, hiện tượng có vấn đề ( Khen, chê…)
2. Thân bài:
- Phân tích biểu hiện của các sự việc, hiện tượng.
- Phân tích nguyên nhân cuả các sự việc,hiện tượng…
- Đánh giá vấn đề (đáng biểu dương học tậphay phê bình lên
án)
3. Kết bài:
- Có thể rút ra bài học cho bản thân…


III. lUYỆN TẬP
LẬP DÀN Ý CHO ĐỀ 4 MỤC I

a. Mở bài: - Giới thiệu hiện tượng Trạng Hiền
- Đó là một tấm gương vượt khó học giỏi, đỗ Trạng Nguyên năm 12 tuổi.
b. Thân bài: - Nhận xét về nhân vật:
+ Nhà nghèo, phải xin làm chú tiểu trong chùa nhưng rất thông
minh và ham học
+ Vượt khó, chủ động, sáng tạo trong học tập, tự tin, dám thi thố
với thiên hạ.
+ Có ý thức tự trọng, không đẻ mọi người coi thường thực lực của
mình mặc dù mới 12 tuổi.
- Suy nghĩ về nhân vật:
+ là một tấm gương sáng ngời trong vượt khó để học giỏi, đỗ đạt
cao.
+ Là một hiện tượng xuất chúng hiếm có, làm rạng danh cho thiếu
nhi Việt Nam.

c. Kết bài: - Khẳng địn tấm gương Trạng Hiền trong truyền thống học tập
của DT
- Rút ra bài học sâu sắc cho bản thân: biết vượt khó, có ý chí vươn lên
trong học tập, biết chủ động sáng tạo và tự tin trong việc học của mình.


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.
II.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG.
III. lUYỆN TẬP
ĐOẠN PIM


VÒ nhµ

Học kỹ lý thuyết
Viết đoạn văn nghị luận về
hiện tượng mà em được xem
qua đoạn phim.
Soạn bài “ Tiết 101”.


XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
CÁC THẦY CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH