Bài 19. Tiếng nói của văn nghệ

Kiểm tra bài
cũ
Nêu
những nét chung về nội dung nghệ
thuật và ý nghĩa văn bản “Bàn về đọc
sách”
Về nội dung: Qua văn bản “Bàn về đọc sách” Chu Quang
Tiềm đã trình bày tầm quan trọng của sách và ý nghĩa của
việc đọc sách; đồng thời ông còn đưa ra phương pháp đọc
sách đúng đắn nhât
Về nghệ thuật:
- Lời bàn của tác giả thấu tình, đạt lí.
-Bố cục bài viết chặt chẽ, hợp lí.
-Lựa chọn ngôn ngữ giàu hình ảnh, có tính biểu cảm cao.
Ý nghĩa: Văn bản giúp chúng ta nhận thức được tầm quan
trọng, ý nghĩa của việc đọc sách và cách lựa chọn sách, cách
đọc sách sao cho có hiệu quả


Giới thiệu bài

Tiết
96,97Vănđời
bản:
Vì sao
trong
sống con người cần đến văn
nghệ? Văn bản “Tiếng nói của văn nghệ” sẽ
giúp chúng ta hiểu được vấn đề này
(Nguyễn Đình Thi)

Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả, tác phẩm:

(Nguyễn Đình Thi)


Nêu những hiểu biết của em
về tác giả và xuất xứ của văn
bản “Tiếng nói của văn nghệ”
- Nguyễn Đình Thi (19242003) quê Hà Nội. Ông giữ
nhiều chức vụ quan trọng
trong lĩnh vực văn học nghệ
thuật. Hoạt động văn nghệ
của ông khá đa dạng như:
làm thơ, viết văn, sáng tác
nhạc, soạn kịch, viết lí luận
phê bình văn học.


Nêu những hiểu biết của em
về tác giả và xuất xứ của văn
bản “Tiếng nói của văn nghệ”
- Nguyễn Đình Thi (19242003) quê Hà Nội. Ông giữ
nhiều chức vụ quan trọng
trong lĩnh vực văn học nghệ
thuật. Hoạt động văn nghệ
của ông khá đa dạng như:
làm thơ, viết văn, sáng tác

nhạc, soạn kịch, viết lí luận
phê bình văn học.
- Tiểu luận“Tiếng nói của văn
nghệ” được in trong cuốn
“Mấy vấn đề văn học” của
Nguyễn Đình Thi


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả, tác phẩm:
(Xem SGK/ 16)

(Nguyễn Đình Thi)


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả, tác phẩm:
2- Đọc:
3- Chú thích: (SGK/16)

(Nguyễn Đình Thi)
Hướng dẫn đọc:
Đọc rõ ràng, diễn cảm.
Đọc các chú thích (SGK/16)


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:

1- Tác giả, tác phẩm:
2- Đọc:
3- Chú thích: (SGK/16)
4- Bố cục:

(Nguyễn Đình Thi)


Tóm tắt hệ thống luận điểm và nhận xét về bố cục văn bản
=>Văn bản có hai luận điểm chính:
- Nội dung tiếng nói của văn nghệ.
-Sức mạnh lớn lao của văn nghệ trong đời sống con người
=>Các luận điểm đó được sắp xếp theo bố cục sau:
- Phần 1: “Tác phẩm nghệ thuật…một cách sống của tâm
hồn”: Nội dung tiếng nói của văn nghệ.
-Phần 2: (Phần còn lại): Sức mạnh lớn lao của văn nghệ trong
đời sống con người
=> Luận điểm 2 được chia thành 2 luận điểm phụ:
+ “Chúng ta nhận rõ…tiếng nói của tình cảm”: Sức mạnh
của văn nghệ trong đời sống tâm hồn con người, trong cuộc
sống hằng ngày.
+ (phần còn lại): Khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn
của văn nghệ.


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả, tác phẩm:
2- Đọc:
3- Chú thích: (SGK/16)

4- Bố cục:
2 luận điểm chính:
- Nội dung tiếng nói của văn
nghệ.
- Sức mạnh lớn lao của văn
nghệ trong đời sống con
người

(Nguyễn Đình Thi)


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
1- Nội dung tiếng nói của văn
nghệ

(Nguyễn Đình Thi)


Nội dung phản ánh thể hiện của văn nghệ là gì?
Luận điểm
Nội dung tiếng nói của văn nghệ
Luận cứ
- Văn nghệ phản ánh thực tại “xây
dựng bằng những vật liệu mượn
ở thực tại”
- Văn nghệ thể hiện tư tưởng, tình
cảm của người nghệ sĩ “gởi vào
tác phẩm một lá thư, một lời nhắn

nhủ”
-Văn nghệ tác động mạnh mẽ đến
tư tưởng, tình cảm, nhận thức
của người đọc “Mỗi tác phẩm như
rọi vào bên trong chúng ta một
thứ ánh sáng riêng…làm thay đổi
hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ”

Luận chứng
- “Nguyễn Du viết…hai câu thơ
làm chúng ta rung động…”
- “Chúng ta đọc đến dòng cuối
cùng rồi…vừa nghe thấy lời gởi
của Nguyễn Du hay Tôn-xtôi”
- “Lời gởi của một Nguyễn Du,
một Tôn-xtôi cho nhân loại phức
tạp hơn, cũng phong phú và sâu
sắc hơn”


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
1- Nội dung tiếng nói của văn
nghệ
Bằng hệ thống luận cứ, luận
chứng cụ thể, xác thực, tác
giả cho thấy nội dung của văn
nghệ là phản ánh thực tại, thể
hiện tư tưởng của người

nghệ sĩ và tác động đến tình
cảm, nhận thức của người
đọc

(Nguyễn Đình Thi)


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Sức mạnh lớn lao của văn
nghệ:
a/ Sức mạnh của văn nghệ
trong đời sống tâm hồn, trong
cuộc sống hằng ngày của con
người

(Nguyễn Đình Thi)


Sức mạnh của văn nghệ trong đời sống tâm hồn, trong cuộc sống hằng
này của con người được thể hiện như thế nào?
Luận điểm
Sức mạnh của văn nghệ trong đời sống tâm hồn, trong
cuộc sống hằng ngày của con người
Luận cứ
-Văn nghệ đến với con người
trong những trường hợp đặc biệt
và gieo vào những cuộc đời cực
nhọc ấy một thứ ánh sáng, lay

động những tình cảm, ý nghĩ khác
thường “làm cho tâm hồn họ thực
sự được sống”.
- Văn nghệ đến với con người
trong cuộc sống thường ngày,
trong lao động, sản xuất. Văn
nghệ đem lại cho con người đời
sống cảm xúc “tình yêu ghét, ý
đẹp xấu , niềm vui buồn”

Luận chứng
-“Một người đàn bà nhà quê lam
lũ…, vậy mà biến đổi khác hẳn,
khi họ ru con hay hát ghẹo nhau
bằng một câu ca dao, khi họ chen
nhau say mê xem mọt buổi chèo”
-“…những con người ấy …được
cười hả dạ hay rỏ giấu một giọt
nước mắt


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Sức mạnh lớn lao của văn
nghệ:
a/ Sức mạnh của văn nghệ
trong đời sống tâm hồn, trong
cuộc sống hằng ngày của con
người

Bằng giọng văn chân thành,
đầy cảm hứng, tác giả cho
thấy văn nghệ có sức mạnh
lớn lao trong đời sống tâm
hồn và trong cuộc sống hằng
ngày của con người.

(Nguyễn Đình Thi)
Em nhận xét gì về lời văn của
đoạn này? Tác dụng.
=>Lời văn chân thành, giàu
cảm hứng


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Sức mạnh lớn lao của văn
nghệ:
b/ Khả năng cảm hóa và sức
mạnh lôi cuốn của văn nghệ.

(Nguyễn Đình Thi)


Sức mạnh của văn nghệ trong đời sống tâm hồn, trong cuộc sống hằng
này của con người được thể hiện như thế nào?
Luận điểm
Khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn của văn nghệ.

Luận cứ
-Văn nghệ tác động đến nhận
thức, tư tưởng, tình cảm của con
người “làm cho chúng ta rung
động trong cảm xúc” “tất cả tâm
hòn chúng ta đọc, không chỉ có trí
thức”
-Văn nghệ tác động đến hành
động của con người “…nghệ
thuật vào đốt lửa trong lòng
chúng ta, khiến chúng ta tự phải
bước lên đường ấy”

Luận chứng
-“Một câu thơ, một trang truyện,
một vở kịch cho đến một bức
tranh, một bản đàn…có bao giờ
để trí óc ta nằm yên một chỗ”;
- “Một bài thơ hay không bao giờ
ta đọc một lần mà bỏ xuống được


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Sức mạnh lớn lao của văn
nghệ:
b/ Khả năng cảm hóa và sức
mạnh lôi cuốn của văn nghệ.
Bằng những lí lẽ đầy sức

thuyết phục, tác giả khẳng
định văn nghệ tác động mạnh
mẽ đến tình cảm, nhận thức
và hành động của con người

(Nguyễn Đình Thi)


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
III- Tổng kết:

(Nguyễn Đình Thi)


Nêu những nét chính về nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của
văn bản
-Nội dung:
Văn bản khẳng định văn nghệ nối sợi dây đồng cảm kì diệu
giữa nghệ sĩ với bạn đọc thông qua nhũng rung động mãnh
liệt, sâu xa xủa trái tim. Văn nghệ giúp con người được sống
phong phú hơn và tự hoàn thiện nhân cách, tâm hồn mình.
- Nghệ thuật:
+Bố cục bài viết chặt chẽ, hợp lí.
+Cách viết giàu hình ảnh, có nhiều dẫn chứng về thơ, văn,
về đời sống thực tế.
+Giọng văn chân thành, đầy cảm hứng
- Ý nghĩa:
Văn bản giúp chúng ta thấy vai trò của văn nghệ đối với đời

sống con người.


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
III- Tổng kết:
(Ghi nhớ SGK/17)

(Nguyễn Đình Thi)


Tiết 96,97- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
III- Tổng kết:
*Luyện tập:

(Nguyễn Đình Thi)


Nêu một tác phẩm nghệ thuật mà em yêu thích và phân tích ý
nghĩa, tác động của tác phẩm ấy đối với mình.
Những tác phẩm nghệ thuật có giá trị bao giờ cũng có
những khả năng kỳ diệu đối với cuộc sống con người. Thông
qua những vấn đề của thực tại được phản ánh, các tác phẩm
đó tác động mạnh mẽ đến tâm tự tình cảm của con người,
giúp con người nhận thức đúng về thế giới khách quan và
nhận thức đúng về ban thân mình, từ nhận thức đúng sẽ dẫn
đến hành động đúng của con người, đối với em, “Lặng lẽ Sa

Pa” của Nguyễn Thành Long là một tác phẩm như vậy
Qua tác phẩm, nhà văn đã giới thiệu với bạn đọc những
bức chân dung tuyệt đẹp về con người lao động mới. Trong
đó nhân vật anh thanh niên là một hình tượng nổi bật nhất.
Vẻ đẹp của anh toát ra từ cách sống, cách nghĩ và từ những
việc anh làm. Anh sống một mình ở đỉnh cao Yên Sơn “quanh
năm chỉ có cỏ cây và mây mù lạnh lẽo”. Thế nhưng anh đã
vượt qua tất cả để làm tốt công việc của mình. Sống một


mình nhưng anh không cảm thấy cô độc, vì anh quan niệm
rằng “Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một
mình được”. Anh yêu công việc, công việc là niềm vui sống
của anh. Anh tâm sự “Công việc của cháu gian khổ thế đấy.
Nếu cất nó đi cháu buồn chết mất”. Vẻ đẹp của anh còn thể
hiện ở cách sống chan hòa, cở mở của anh đối với mọi
người. Anh quan tâm đến một cách chân thành đến người
khác, từ bác lái xe đến vợ bác ấy, từ những đống nghiệp của
anh đến 2 người khách mới quan là ông họa sĩ và cô kỹ sư
nông nghiệp. Chính vì thế mà bác lái xe đã bảo anh là “thèm
người lắm”
Đọc truyện, em thấy thật sự cảm mến và khâm phục anh
thanh niên. Những suy nghĩ của anh đã trở thành những
điều em suy nghĩ “Mình sinh ra là vì ai? Mình lớn lên từ
đâu? Mình vì ai mà làm việc? Chính những điều trăn trở này
sẽ giúp em cố gắng hơn trong học tập và trong mọi hoạt
động để hoàn thiện mình.