Bài 18. Luyện tập phân tích và tổng hợp

Bài tập 1 Đọc đoạn văn sau và cho biết tác giả vận
dụng phép lập luận nào?
Bài tập 2: Phân tích bản chất của việc học đối phó


1/Đọc đoạn văn sau và cho biết tác giả vận dụng
phép lập luận nào?
a/ Thơ hay là hay cả hồn lẫn xác,hay cả bài [….] không thể
tóm tắt được,mà phải đọc lại.Cái thú vị của bài “Thu điếu “ ở
các điệu xanh : xanh ao,xanh bờ, xanh sông,xanh tre, xanh
trời,xanh bèo,có một màu vàng đâm ngang của chiếc lá thu
rơi;ở những cử động : chiếc thuyền con lâu mới nhích, sóng
gợn tí, lá đưa vèo,tầng mây lơ lửng, ngõ trúc quanh co ,chiếc
cần buông ,con cá động ; ở các vần thơ : không phải chỉ giỏi
về tử vận hiểm hóc mà chính hay vì kết hợp với từ ,với nghĩa
chữ đến một cách thoải mái đúng chỗ ,do một nhà nghện sĩ
cao tay. Cả bài thơ không non ép một chữ nào, nhất là hai
câu 3,4:
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,
Đối với :

Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo.

Thật tài tình ; nhà thơ đã tìm đượccái tốc độ bay của lá:vèo,
để tương xứng với mức đô gợn của sóng : tí.


Ao thu lạnh lẽo nước trong veo,
Một chiếc thuyền câu bé tẻo teo.
Sóng biếc theo làn hơi gợn tí,

Lá vàng trước gió khẽ d8ưa vèo.
Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt,
Ngõ trúc quanh co khách vắng teo.
Tựa gối ôm cần lâu chẳng được,
Cá đâu đóp động dưới chân bèo.
Nguyễn Khuyến


- Luận

điểm : "Thơ hay là hay cả hồn lẫn
xác, hay cả bài"
- Trình tự phân tích :
+ Thứ nhất : Cái hay thể hiện ở các điệu
xanh : xanh ao, xanh bờ, xanh sóng, xanh
tre, xanh trời, xanh bèo (phối hợp các màu
xanh khác nhau).
+ Thứ hai : Cái hay thể hiện ở những cử
động: Thuyền nhích, sóng gợi ti lá đa vèo,
tầng mây lơ lửng, con cá động (phối hợp các
cử động nhỏ).
+ Thứ ba : Cái hay thể hiện ở các vần thơ:
Từ vận hiểm hóc, kết hợp với từ, với nghĩa
chữ, tự nhiên không non ép.


b/ Mấu chốt của sự thành đạt là ở đâu? Có người nói thành đạt
là do gặp thời , có người lại cho là do hoàn cảnh bức bách ,có
người cho là do có điều kiện học tập, có người cho là có tài năng
trời cho. Các ý kiến đó mỗi ý chỉ nói tới một nguyên nhân, mà lại

lài nguyên nhân khách quan , họ quên mất nguyên nhân chủ
quan của con người .
Thật vậy. Gặp thời tức là gặp may, có cơ hội, nhưng nếu chủ quan
không chuẩn bị thì cơ hội cũng sẽ qua đi.Hoàn cảnh ấy có người bi
quan thất vọng, chán nản, thối chí; có người gồng mình vượt qua.
Điều kiện học tập cũng vậy, có người được cha mẹ tạo cho một điều
kiện thuận lợi, nhưng mải chơi, ăn diện, kết quả học tập rất bình
thường. Nói tới tài năng thì ai cũng có chút tài nhưng đó là một khả
năng tiềm tàng , nếu không tìm cách phát huy thì nó cũng bị thui
chột. Rút cuộc mấu chốt của sự thành đạt là ở bản thân chủ quan
mỗi người,ở tinh thần kiên trì phấn đấu ,học tập không mệt mỏi ,lại
phải trau dồi đạo dức cho tốt đẹp.Không nên quên rằng ,thành đạt
tức là làm được một cái gì có ích cho mọi người, cho xã hội, được xã
hội thừa nhận.


- Luận điểm : "Mấu chốt của thành
đạt là ở đâu".
- Trình tự phân tích :
+ Thứ nhất : Do nguyên nhân
khách quan (đây là điều kiện
cần) : Gặp thời, điều kiện học tập
thuận lợi, tài năm trời phú...
+ Thứ hai : Do nguyên nhân chủ
quan (đây là điều kiện đủ) :
Tinh thần kiên trì học tập không
mệt mỏi, không ngừng trau đồi
phẩm chất đạo đức tốt đẹp.

Bài tập 2 Phân tích bản chất của lối
học đối phó,tác hại
I/Nêu vấn đề(nêu giả thiết)
II/Giải quyết vấn đề:
1.Giải thích bản chất của lối học
đối phó
-học không lấy việc học làm mục đích
-Thiếu chủ động,đối phó với thầy
cô,thi cử.
Kết quả:
-Thiếu hứng thú chán học
-không đi sâu vào thực chất kiến thức.
-Kiến thức rỗng
2.Tác hại
-Đối với bản thân


1) Thế nào là học qua loa đối phó ?
* Biểu hiện học không có đầu có đuôi, không đến nơi, cái gì cũng biết
một tí nhng không có kiến thức cơ bản, hệ thống sâu sắc.
- Học cốt để khoe mã là đã có bằng nọ bằng kia nhng thực ra đầu óc trống
rỗng; chỉ quen nghe lỏm, học mót, nói dựa ăn theo ngời khác. Không dám
bày tỏ chính kiến của mình về các vấn đề có liên quan đến học thuật.
Học đối phó :
- Học chỉ cốt để thầy cô không quở trách, cha mẹ không rầy la; chỉ lo giải
quyết việc trớc mắt nh thi cử, kiểm tra không bị điểm kém.
- Học đối phó thì kiến thức phiến diện, nông cạn, hời hợt... Nếu cứ lặp đi
lặp lại hiểu học này thì ngời học ngày trở nên dốt nát, h hỏng; vừa lừa dối ng
ời khác, vừa tự hy mình. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra
hiện tợng "tiến sĩ giấy" đang bị xã hội lên án gay gắt.

2) Bản chất của lối học đối phó và tác hại của nó :
a) Bản chất :
- Có hình thức của học tập nh : Cũng đến lớp, cũng học sách, cũng có điểm
thi, cũng có bằng cấp.
- Không có thực chất : Đầu óc rỗng tuếch : "ăn không nên đợi, nói không nên
lời" hỏi cái gì cũng không biết, làm việc gì cũng hỏng.
b) Tác hại :
- Đối với xã hội : Những kẻ học đối phó sẽ trở thành gánh nặng lâu dài cho xã
hội về nhiều mặt nh kinh tế, t tởng, đạo đức, lối sống.
- Đối với bản thân : Những kẻ học đối phó sẽ không có hứng thú học tập và do
đó hiệu quả học tập ngày càng thấp


Bài tập 3 :
Nêu vấn đề :"Tạo sao phải đọc sách" -> dựa vào
VB "bàn về đọc sách" của Chu Quang Tiềm để
làm dàn ý phân tích.
1. Sách là kho tri thức tích luỹ từ hàng nghìn năm
của nhân loại. Vì vậy bất kì ai muốn hiểu biết đ
ợc phải đọc sách.
2. Tri thức trong sách bao gồm những kiến thức
khoa học và kinh nghiệm thực tiễn đã đợc đúc
kết, nó đợc coi là im xuất phát của mọi ngời có
nhu cầu học tập, hiểu biết do đó nếu không đọc
sách, sẽ bị lạc hậu, không thể tiến bộ đợc.
3. Càng đọc sách càng thấy kiến thức của nhân
loại mênh mông, nh đại dơng còn hiểu biết của
chúng ta chỉ là vài ba giọt nớc vô cùng nhỏ bé từ
đó ta có thái độ khiêm tốn và ý chí cao trong học
tập.

-> Đọc sách là vô cùng cần thiết nhng cũng phải


Làm bài tập 3,4(vận dụng phép
lập luận phân tích và tổng hợp.
Chuẩn bò:Tiếng nói của văn
nghệ
-Em hiểu như thế nào về thuật
ngữ văn nghệ?
-Nội dung phản ánh trong văn
nghệ là gì?
-Văn nghệ có vai trò như thế nào
đối với cuộc sống ?
-Tìm hiểu con đường của văn
nghệ đến với người đọc