Lập và phân tích dự án - Chương 8

Rủi ro và bất định
trong phân tích dự án
1
Nôi dung
Tổng quan về rủi ro và bất định1
Phân tích rủi ro (Risk Analysis)3
Mô phỏng theo MONTE - CARLO4
Phân tích độ nhạy (Sensitivity Analysis)
2
2
KHÁI NIỆM RỦI RO – BẤT ĐỊNH

Một nhà khoa học đã cho rằng: “Chỉ có
một điều chắc chắn là không chắc chắn”
⇒
Trong mọi hoạt động con người đều tồn tại
yếu tố ngẫu nhiên, bất định.

Rủi ro: biết được xác suất xuất hiện.

Bất định: không biết được xác suất hay thông
tin về sự xuất hiện.
3

Cách đối phó với rủi ro và bất định:

Bỏ qua tính chất bất định trong tương lai, giả
định mọi việc sẽ xảy ra như một “kế hoạch đã
định” và thích nghi với những biến đổi.

Cố gắng ngay từ đầu, tiên liệu tính bất trắc và

hạn chế tính bất định thông qua việc chọn lựa
phương pháp triển vọng nhất.
4
XÁC SUẤT KHÁCH QUAN – CHỦ QUAN

Xác suất khách quan: thông qua phép
thử khách quan và suy ra xác suất =>
trong kinh tế, không có cơ hội để thử.

Xác suất chủ quan: Khi không có thông
tin đầy đủ, người ra quyết định tự gán xác
suất một cách chủ quan đối với khả năng
xuất hiện của trạng thái.
5
Rủi ro & Bất định trong phân tích dự án

Trong điều kiện chắc chắn: dòng tiền tệ,
suất chiết tính, tuổi thọ dự án =>chắc chắn.

Xét rủi ro – bất định:

Sự thay đổi giá trị của chuỗi dòng tiền tệ đến
kết quả dự án.

Suất chiết tính ảnh hưởng đến kết quả dự án.
6
Xử lý rủi ro bất định trong kinh tế

Tiến hành theo hai hướng:


Tăng cường độ tin cậy của thông tin đầu vào:
tổ chức tiếp thị bổ sung, thực hiện nhiều dự
án để san sẻ rủi ro.

Thực hiện phân tích dự án thông qua các mô
hình toán làm cơ sở.
7
Mô hình toán xử lý

Các mô hình chia thành hai nhóm :

Nhóm mô hình mô tả (description models).
•
Ví dụ: Mô hình xác định giá trị hiện tại.

Nhóm mô hình có tiêu chuẩn hay có định
hướng (Normative or prescriptive models)
•
Ví dụ: Hàm mục tiêu cực đại giá trị hiện tại.
8
II.PHÂN TÍCH ĐỘ NHẠY
(Sensitivity Analysis )
1. Định nghĩa :
Phân tích độ nhạy là phân tích những
ảnh hưởng của các yếu tố có tính bất
định đến:

Độ đo hiệu quả kinh tế của các phương án
so sánh


Khả năng đảo lộn kết luận về các phương
án so sánh
Ví dụ: Ảnh hưởng của suất chiết khấu MARR
đến NPV
9
II.PHÂN TÍCH ĐỘ NHẠY
(Sensitivity Analysis )
+ Mô hình phân tích độ nhạy thuộc loại mô hình mô tả
+ Trong phân tích độ nhạy cần đánh giá được biến số quan
trọng (là biến cố có ảnh hưởng nhiều đến kết quả và sự thay
đổi của biến cố có nhiều tác động đến kết quả)
10
NHƯỢC ĐIỂM CỦA PHÂN TÍCH ĐỘ NHẠY

Chỉ xem xét từng tham số trong khi kết
quả lại chịu tác động của nhiều tham số
cùng lúc

Không trình bày được xác suất xuất hiện
của các tham số và xác suất xảy ra của
các kết quả

Trong phân tích rủi ro sẽ đề cập đến các
vấn đề trên
11
PHÂN TÍCH ĐỘ NHẠY THEO MỘT THAM SỐ
(One at a time Procedure)

Cách thực hiện:
Mỗi lần phân tích người ta cho một yếu tố

hay một tham số thay đổi và giả định nó
độc lập với các tham số khác
12
PHÂN TÍCH ĐỘ NHẠY THEO MỘT THAM SỐ
(One at a time Procedure)
Ví dụ: Cho dự án đầu tư mua máy tiện A với các
tham số được ước tính như sau:

Đầu tư ban đầu (P): 10 triệu đồng

Chi phí hang năm (C): 2,2

Thu nhập hàng năm (B):5,0

Giá trị còn lại (SV): 2,0

Tuổi thọ dự án (N): 5 năm

MARR (i %): 8%
Yêu cầu: phân tích độ nhạy của AW lần lượt theo
các tham số : N, MARR, C
13
PHÂN TÍCH ĐỘ NHẠY THEO MỘT THAM SỐ
(One at a time Procedure)

Giải:
AW= -10(A/P,i%,N)+5-C+2(A/F,i%,N)

Kết quả :
14

NHẬN XÉT

AW của dự án khá nhạy đối với C và N nhưng ít
nhạy đối với MARR

Dự án vẫn còn đáng giá khi :

N giảm không quá 26% giá trị ước tính

MARR không tăng lên quá gấp đôi (103%)

C không tăng quá 39%

Nếu vượt quá những giá trị trên sẽ đảo lộn quyết định

Trong phạm vi sai số của các tham số + - 20%
dự án vẫn còn đáng giá
15
PHÂN TÍCH ĐỘ NHẠY CỦA CÁC
PHƯƠNG ÁN SO SÁNH

Nguyên tắc:
Khi so sánh 2 hay nhiều phương án do dòng
tiền tệ của các phương án khác nhau nên độ
nhạy của các chỉ số hiệu quả kinh tế đối với
các tham số cũng khác nhau nên cần phân
tích thêm sự thay đổi này
16
VÍ DỤ


Có 2 phương án A và B , độ nhạy của PW theo tuổi thọ
N của 2 phương án như sau:
17
NHẬN XÉT

Nếu tuổi thọ ước tính của 2 dự án là như nhau thì :

A tốt hơn B khi N >10 năm

B tốt hơn A khi 7<N<10 năm

A và B đều không đáng giá khi N<7 năm

Nếu tuổi thọ ước tính của 2 dự án là khác nhau thì từ đồ
thị có thể rút ra một số thông tin cần thiết
Ví dụ: Nếu N(A)=15+-2 năm và N(B)=10+-2 năm thì phương
án A luôn luôn tốt hơn phương án B
18

Để xem xét khả năng có sự thay đổi
tương tác giữa sự thay đổi của các tham
số kinh tế cần phải nghiên cứu độ nhạy
của các phương án theo nhiều tham số

Phương pháp tổng quát: tạo thành các
“vùng chấp nhận” và “vùng bác bỏ”
19
PHÂN TÍCH ĐỘ NHẠY THEO NHIỀU THAM SỐ