Bài 13. Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

GD

GV:Nguyễn ThÞ
Thanh Thúy
Trêng THCS Quang Minh.


Tiết 63:

ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI
VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại,
độc thoại và độc thoại nội tâm
trong văn bản tự sự:


* Ví dụ: Đoạn trích:
Có ng
ngời
ờihỏi:
hỏi:
-- Sao
Saobảo
bảolàng
làng
Chợ
Chợ
Dầu
Dầu
tinhtinh

thần
thần
lắmlắm
cơ cơ
mà?...
mà?...
--y
y
thế
mà
bây
bây
giờ
giờ
đổ
đổ
đốn
đốn
raming,
thế
ra thế
đấy
! mt ting, vn vai
ễng Hai
trthế
tinmà
nc,
ng
dy,
chốm

chp
ci nht
đấy
núi
to: !
- Hà, nắng gớm, về nào
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cời
nói xôn xao của đám ngời mới tản c lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe
rõ cái giọng chua lanh lảnh của ngời đàn bà cho con bú:
- Cha mẹ tiên s nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp, ăn trộm bắt đợc
ngời ta còn thơng. Cái giống Việt gian bán nớc thì cứ cho mỗi
đứa một nhát !
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ đến mụ
chủ nhà.
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giờng, mấy đứa trẻ thấy bố
hôm nay có vẻ khác, len lét đa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi
sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nớc mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó là
trẻ con làng Việt gian đấy ? Chúng nó cũng bị ngời ta rẻ rúng
hắt hủi đấy ? Khốn nạn bằng ấy tuổi đầu
. Lõn
ông-lão
nắm chặt
( Kim
Lng)
hai tay lại mà rít lên :


Tit 63

I THOI, C THOI
V C THOI NI TM TRONG VN BN T S

I. Tỡm hiu yu t i thoi,
c thoi v c thoi ni tõm
trong vn bn t s:
i thoi:
L hỡnh thc i
ỏp, trũ chuyn gia hai hoc
nhiu ngi.
-

* Ví dụ: Đọc đoạn văn:
Có ngời hỏi:
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh
thần lắm cơ mà?...
- ấy thế mà bây giờ đổ đốn
ra thế đấy !
Ông Hai trả tiền nớc, đứng dậy,
chèm chẹp miệng, cời nhạt một
tiếng, vơn vai nói to:
- Hà, nắng gớm, về nào
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ
khác, rồi đi thẳng. Tiếng cời nói xôn
xao của đám ngời mới tản c lên ấy
vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng
chua lanh lảnh của ngời đàn bà cho
con bú:
- Cha mẹ tiên s nhà chúng nó ! Đói
khổ ăn cắp, ăn trộm

ợc ng)ời ta
( Kim bắt
Lân,đLàng


* Ví dụ: Đoạn trích
Có ngời hỏi:
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
- y thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Ông Hai trả tiền nớc, đứng dậy, chèm chẹp miệng, cời nhạt một
tiếng, vơn vai nói to:
Hà, nắng
nắng gớm,
Hà,
gớm,về
vềnào
nào
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng. Tiếng cời nói xôn
xao của đám ngời mới tản c lên ấy vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng
chua lanh lảnh của ngời đàn bà cho con bú:
- Cha mẹ tiên s nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn trộm bắt đợc ng
ời ta còn thơng. Cái giống Việt gian bán nớc thì cứ cho mỗi đứa một
nhát !
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng nghĩ đến mụ chủ
nhà.
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giờng, mấy đứa trẻ thấy bố hôm
nay có vẻ khác, len lét đa nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với
nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nớc mắt ông lão cứ giàn ra. Chúng nó cng là
trẻ con làng Việt gian đấy ? Chúng nó cũng bị ngời ta rẻ rúng hắt

hủi đấy ? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu ễng lão nắm chặt hai tay
lại mà rít lên :


Tiết 63

ĐỐI THOẠI, ĐỘC THOẠI
VÀ ĐỘC THOẠI NỘI TÂM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại,
độc thoại và độc thoại nội tâm
trong văn bản tự sự:
Đối thoại:
Độc thoại:


Tit 63

I THOI, C THOI
V C THOI NI TM TRONG VN BN T S

Có ngời hỏi:
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
- y thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Ông Hai trả tiền nớc, đứng dậy, chèm chẹp miệng, c
ời nhạt một tiếng, vơn vai nói to:
- Hà, nắng gớm, về nào
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng.
Tiếng cời nói xôn xao của đám ngời mới tản c lên ấy
vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh

c thoi l li ca mt của ngời đàn bà cho con bú:
- Cha mẹ tiên s nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn
ngi no ú núi vi chớnh
trộm bắt đợc ngời ta còn thơng. Cái giống Việt gian
mỡnh hoc vi mt ai ú trongbán nớc thì cứ cho mỗi đứa một nhát !
tng tng.Trong vn t s, Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng
khi c thoi c núi thnh nghĩ đến mụ chủ nhà.
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giờng, mấy đứa trẻ
li, phớa trc ca li c
thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lét đa nhau ra đầu
thoi cú gch u dũng.
nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nớc mắt ông lão cứ giàn ra.
Chúng nó cng là trẻ con làng Việt gian đấy ? Chúng
nó cũng bị ngời ta rẻ rúng hắt hủi đấy ? Khốn nạn
ấybõy
tuổi

ông
lão
nắm
chặt
haim
tay
mà
-Chúngbằng
-Chỳng
n đầu
ming
cm

hay
ming
gỡ vo
i lại
lm
bay ăn
miếng
cơm
hay
miếng
gì
vàomm
mồm
mà
đi
làm
rít
: gian
cái giống
Việt
ớc để
nhãnhó
thếth
này.
cỏilên
ging
Vit bán
gian n
bỏn
ncnhục

nhc
ny.
(Kim
- Lng)
(Kim
LõnLõn
Lng)

I. Tỡm hiu yu t i thoi,
c thoi v c thoi ni tõm
trong vn bn t s:
.i thoi:
c thoi:


Tit 63

I THOI, C THOI
V C THOI NI TM TRONG VN BN T S

Có ngời hỏi:
I. Tỡm hiu yu t i thoi,
- Sao bảo làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà?...
c thoi v c thoi ni tõm - y thế mà bây giờ đổ đốn ra thế đấy!
Ông Hai trả tiền nớc, đứng dậy, chèm chẹp miệng, c
trong vn bn t s:
ời nhạt một tiếng, vơn vai nói to:
.i thoi:
- Hà, nắng gớm, về nào
Ông lão vờ vờ đứng lảng ra chỗ khác, rồi đi thẳng.

c thoi:
Tiếng cời nói xôn xao của đám ngời mới tản c lên ấy
c thoi ni tõm:
vẫn dõi theo. Ông nghe rõ cái giọng chua lanh lảnh
của ngời đàn bà cho con bú:
* L li c thoi nhng
- Cha mẹ tiên s nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn
khụng thnh li.Trong vn
trộm bắt đợc ngời ta còn thơng. Cái giống Việt gian
t s, c thoi ni tõm
bán nớc thì cứ cho mỗi đứa một nhát !
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng
khụng cú gch u dũng.
nghĩ đến mụ chủ nhà.
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giờng, mấy đứa trẻ
thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lét đa nhau ra đầu
nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Chúng
Chúng nó
nó cng
cng
Nhìn
lũ
con,gian
tủi thân,
mắt ông
lão cứbị
giàn
ra.
là trẻ

là con
trẻ con
làng
làng
Việt
Việt
gian
đấy
đấy n?Chúng
?ớcChúng
nó cũng
cũng
bị
ng
ng
ời
ời
tata
rẻ r
hắt
hắthủi
hủiđấy
đấy ?? Khốn
Khốn nạn
nạnbằng
bằngấyấy
tuổi
tuổi
đầu
đầu

ễng
lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên :

-Chỳng bay n ming cm hay ming gỡ vo mm m i


Tit 63

I THOI, C THOI
V C THOI NI TM TRONG VN BN T S

I. Tỡm hiu yu t i thoi,
c thoi v c thoi ni tõm
trong vn bn t s:
i thoi:
c thoi:
c thoi ni tõm:
Cỏc hỡnh thc din t ( i
thoi, c thoi v c thoi
ni tõm) cú tỏc dng nh th
no trong vic th hin din
bin ca cõu chuyn?

Có ngHình
ời hỏi:
thức đối thoại:
- Sao
bảo
Dầucótinh

thần
cơ nh
+ Tạo
cholàng
câu Chợ
chuyện
không
khílắm
gần gũi
mà?...
trong cuộc sống. Thể hiện thái độ căm tức của
- ấynhững
thế mà
đổ Chợ
đốn
ra thế đấy!
ngờibây
tản cgiờ
với làng
Dầu.
Ông
trả tiền
ớc, đứng
chẹp miệng,
+ Hai
Là xuất
phátnđiểm
để dậy,
nhânchèm
vật chính

tự
cời nhạt
một
bộc
lộ tiếng, vơn vai nói to:
- Hà,
tâm
nắng
trạnggớm, về nào
Ông
lão vờ thức
vờ đứng
rađộc
chỗ khác,
rồi đi
Hình
độc lảng
thoại,
thoại nội
tâm:
thẳng. Tiếng cời nói xôn xao của đám ngời mới tản
+ấy
Giúp
khắc
đợcgiọng
sâu chua
sắc
c lên
vẫncho
dõi nhà

theo.văn
ông
nghehọa
rõ cái
dằn
vặt,bà
đau
lanhtâm
lảnhtrạng
của ng
ời đàn
chođớn
conkhi
bú:nghe tin
- Cha làng
mẹ tiên s nhà chúng nó ! Đói khổ ăn cắp ăn
trộm
bắt
đợc
ngVit
ời ta
cònlàm
thơng.
giống
Việt
Chợ
Dầu
lm
gian,
cho Cái

câu
chuyện
giansinh
bánđộng,
nớc thìhấp
cứ cho
đứa một nhát !
dẫnmỗi
hơn.
Ông Hai cúi gằm mặt xuống mà đi. Ông thoáng
nghĩ đến mụ chủ nhà.
Về đến nhà, ông Hai nằm vật ra giờng, mấy
đứa trẻ thấy bố hôm nay có vẻ khác, len lét đa
nhau ra đầu nhà chơi sậm chơi sụi với nhau.
Nhìn lũ con, tủi thân, nớc mắt ông lão cứ giàn
ra. Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian
đấy ? Chúng nó cũng bị ngời ta rẻ rúng hắt
hủi đấy ? Khốn nạn, bằng ấy tuổi đầu. Ông
lão nắm chặt hai tay lại mà rít lên :


BÀI TẬP NHANH: ( 1 phút)
Xác định yếu tố đối thoại ,độc thoại nội tâm và cho biết tác dụng của
chúng trong các đoạn trích sau:
a. Trương Sinh về tới nhà, được biết mẹ đã qua đời, con vừa học nói.
Chàng hỏi mồ mẹ, rồi bế đứa con nhỏ đi thăm; đứa trẻ không chịu, ra đến
đồng, nó quấy khóc. Sinh dỗ dành:
- Nín đi con, đừng khóc. Cha về, bà đã mất, lòng cha buồn khổ lắm rồi.
Đứa con ngây thơ nói:
-- Ô hay! Thế ra ông cũng là cha tôi ư? Ông lại biết nói, chứ không như

cha tôi trước kia chỉ nín thin thít.
(Trích Truyền kì mạn lục)
b) …Tưởng
b.
…Tưởng người dưới nguyệt chén đồng,

Tin sương luống những rày trông mai chờ.
Bên
Bêntrời
trờigóc
gócbể
bểbơ
bơvơ,
vơ,
Tấm son gột rửa bao giờ cho phai.
(NguyễnDu,
Du, Truyện
Truyện Kiều
Kiều ))
(Nguyễn


Tit 63

I THOI, C THOI
V C THOI NI TM TRONG VN BN T S

I. Tỡm hiu yu t i thoi,
Bài tập 1: Phân tích tác
c thoi v c thoi ni tõm

dụng của hình thức đối
trong vn bn t s:
thoại trong đoạn trích sau
.i thoi:
đây:
c thoi:
Mãi khuya, bà Hai mới chống
c thoi ni tõm:
gối đứng dậy. Bà lẳng lặng
II- Luyn tp:
xuống bếp châm lửa ngồi tính
Bi tp 1: ( Trang 178)
tiền hàng. Vẫn những tiền
Lời
ông
Hai
- Lời bà Hai
cua, tiền bún, tiền đỗ, tiền
-Này thầy nó ạ.
- ...
-Thầy nó ngủ
- Gì ?
rồi à?
- Biết
-Tôi thấy ngời
rồi. !
ta
đồn...
Tác dụng : Với hình thức đối thoại
trên, tác giả đã làm nổi bật tâm

trạng buồn bã, đau khổ và thất
vọng của ông Hai trong cái đêm

kẹo Vẫn cái giọng rì rầm,
rì rầm thờng ngày.
- Này, thầy nó ạ.
Ông Hai nằm rũ ra ở trên gi
ờng không nói gì.
- Thầy nó ngủ rồi à?
- Gì?
Ông lão khẽ nhúc nhích.
- Tôi thấy ngời ta đồn
Ông lão gắt lên :
-Biết rồi!
Bà Hai nín bặt. Gian nhà


Tiết 63:

Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm
trong văn bản tự sự.

I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm
trong văn bản tự sự.

II. Luyện tập.
Bài 2: Quan sát tranh, hãy viết một đoạn văn tự sự
có sử dụng hình thức đối thoại, độc thoại và độc
thoại nội tâm?

HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ

- Liên hệ thực tế sử dụng đối thoại, độc thoại và độc
thoại nội tâm, và rút ra bài học sử dụng đối thoại, đôc
thoại và độc thoại nội tâm một cách hiểu biết, hiệu
quả.
-Chuẩn bị bài: Luyện nói: Tự sự kết hợp với nghị luận
và miêu tả nội tâm.
 Xác định các yếu tố nghị luận và miêu tả trong một
văn bản tự sự.
 Lập dàn bài cho câu chuyện sẽ được kể.
 Lựa chọn ngôn ngữ trình bày trước lớp