Bài 13. Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

•

NhiÖt liÖt chµo mõng


Kiểm tra bài cũ
Thế nào là yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự ?
Trong văn bản tự sự, để người đọc, người nghe phải
suy nghĩ về một vấn đề nào đó, người viết và nhân
vật có khi nghị luận bằng cách nêu lên các ý kiến,
nhận xét cùng những lý lẽ và dẫn chứng. Nội dung
đó thường được diễn đạt bằng hình thức lập luận,
làm cho câu chuyện thêm phần triết lí.


(lời trao)
Có ngời hỏi:
- Sao bảo làng chợ Dầu tinh thần lắm
(lời đáp)
cơ mà?..
- ấy thế mà bây giờ đổ đốn ra thế
ối thoại
đấy!
Là hỡnh thức đối đáp, trò chuyện gia
hai hoặc nhiều ngời.
Trong van bản tự sự, đối thoại đợc thể
hiện bằng cách gạch đầu dòng ở đầu lời
trao và lời đáp (mỗi lợt lời là một gạch đầu
dòng).

Mãi khuya, bà Hai mới chống gối đứng dậy. Bà
lẳng lặng xuống bếp châm lửa ngồi tính tiền hàng. Vẫn
những tiền cua, tiền bún, tiền đỗ, tiền kẹo… vẫn cái
giọng rì rầm, rì rầm thường ngày
- Này, thầy nó ạ.
    Ông Hai nằm rũ ra ở trên giường không nói gì.
     - Thầy nó ngủ rồi à?
     - Gì?
     Ông lão khe khẽ nhúc nhích.
     - Tôi thấy người ta đồn…
    Ông lão gắt lên:
    - Biết rồi!
Bà Hai nín bặt. Gian nhà lặng đi, hiu hắt.
                                                                 (Kim Lân, Làng)


Bài: 1/178
- Lêi bµ Hai
- Này, thầy nó ạ.
- Thầy nó ngủ rồi à?
- Tôi thấy người ta đồn...

- Lêi «ng Hai
…
- Gì?...
- Biết rồi !


Lượt lời trao (lời bà Hai)
1. Này, thầy nó ạ.

2. Thầy nó ngủ rồi à?
3. Tôi thấy người ta đồn…

Lượt lời đáp (lời ông Hai)
1…..
2. Gì?
3. Biết rồi

-> Ông Hai đều trả lời cộc lốc, thể hiện sự miễn cưỡng, bất đắc dĩ
khi buộc phải trả lời.

Làm nổi bật tâm trạng chán chường, buồn bã,
đau khổ, thất vọng của ông Hai.


- Hà, nắng gớm, về nào.

- Chúng bay n miếng cơm hay
miếng gỡ vào mồm mà đi làm cái giống
Việt gian bán nớc để nhục nhã thế này.

Độc thoại:

lời của một ngời nào đó nói với
chính mỡnh hoặc nói với một ai đó
trong tởng tợng. Trong vn bản tự sự
khi ngời độc thoại nói thành lời thỡ
phía trớc câu nói có gạch đầu dòng.

Chóng nã còng lµ trÎ con lµng ViÖt gian
®Êy ? Chóng nã còng bÞ ngêi ta rÎ róng h¾t
hñi ®Êy ? Khèn n¹n, b»ng Êy tuæi ®Çu…

Đéc tho¹i néi t©m
Lµ lêi ®éc tho¹i nhng kh«ng ®îc nãi
ra thµnh lêi vµ kh«ng cã g¹ch ®Çu
dßng ë những lêi tho¹i.


TH¶O LUËN NHãM
Nhãm1:
Ph©n biÖt sù gièng vµ kh¸c nhau giữa
®èi tho¹i vµ ®éc tho¹i.
Nhãm2:
Ph©n biÖt sù gièng vµ kh¸c nhau giữa
®éc tho¹i vµ ®éc tho¹i néi t©m.


§¸p ¸n
Nhóm 1:
. Giống : - Đều có dấu gạch ngang đầu dòng.
- lời nói phát ra thành tiếng.
. Khác :
Đối thoại
Độc thoại
Hình thức đối đáp, trò
Lời của một người nào đó nói
chuyện giữa hai hoặc
với chính mình hoặc nói với

nhiều người .
một ai đó trong tưởng tượng .


§¸p ¸n
Nhóm 2:
.Giống : Đều là lời của một người nào đó nói với
chính mình hoặc ai đó trong tưởng tượng .

.Khác :
Độc thoại
- Nói thành lời .
- Có gạch đầu dòng

Độc thoại nội tâm
-Không thành lời
-Không có gạch đầu dòng .


ọc bài tập sau:
êm nay mẹ không ngủ đợc. Ngày
mai là ngày khai trờng lớp Một của con.
Mẹ sẽ đa con đến trờng, cầm tay con
dắt qua cánh cổng, rồi buông tay mà
nói: i đi con, hãy can đảm lên, thế
giới này là của con, bớc qua cánh cổng
trờng là một thế giới kỡ diệu sẽ mở ra
Độc thoại nội tâm: (Cổng trờng mở
ra-Lí Lan)
Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới

này là của con, bớc qua cánh cổng tr
ờng là một thế giới kì diệu sẽ mở ra.


GHI Nhớ
* Đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm
là những hình thức quan trọng để thể hiện
nhân vật trong văn bản tự sự.
* Đối thoại là hình thức đối đáp, trò
chuyện giữa hai hoặc nhiều ngời. Trong văn
bản tự sự, đối thoại đợc thể hiện bằng các gạch
đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp (mỗi lợt lời
là một gạch đầu dòng).
* Độc thoại là lời của một ngời nào đó nói với
chính mình hoặc nói với một ai đó trong tởng
tợng.
Trong văn bản tự sự, khi ngời độc thoại nói
thành lời thì phía trớc câu nói có gạch đầu


Bài 2/ 179
Viết đoạn vn kể chuyện theo
đề tài tự chọn, trong đó sử dụng cả
hỡnh thức đối thoại, độc thoại và độc
tâm.
thoại
Gi ý:nội
+ Hỡnh
thức: oạn vn có sử dụng
các hỡnh thức đối thoại, độc thoại, độc

thoại nội tâm.
+ Nội dung: ề tài tự chọn
Cỏc em cú th la chn mt trong cỏc ti sau
vit:
- Tỡnh bn
- Tỡnh m
- Hc tp
- Thy cụ


Bài 2: Tham kho
Sáng nay trời rét, Nam dậy sớm hơn mọi
ngày, cu cậu lò mò mãi mới ra đợc khỏi gi
ờng, vệ sinh cá nhân xong, cậu n sáng,
vừa n vừa xoa tay xuýt xoa . Nam khoác
cặp sách đi học, vừa mở cửa, Nam rên lên
và nói to :
- Hà trời rét quá nhỉ .
( độc thoại )
Chả mấy chốc đã đi ra đến ngoài đờng,
cậu vừa đi vừa nghĩ giá nh mà hôm nay đ
ợc nghỉ học thỡ hay biết mấy . ( ộc thoại
nội tâm ) Vừa lúc đó, Nam gặp Hùng.
- Nam à , đi học sớm vậy ?
- Hôm nay mà sớm à, trời rét tớ đi muộn
hơn mọi hôm đấy .


LAI LỊCH
SỰ VIỆC

NGOẠI HÌNH

NHÂN VẬT

VB TỰ SỰ

HÀNH ĐỘNG

NGÔN NGƯ

TÌNH HUỐNG
LỜI KÊ

Đối
thoại

Độc
thoại

Độc
thoại
nội
tâm


Bảng tổng hợp
Đèi tho¹i

Đéc tho¹i

Đéc tho¹i néi
t©m

- Lµ cuéc trß
chuyÖn giữa hai
hoÆc nhiÒu ngêi

- Nãi víi chÝnh
m×nh hoặc với ai
đã trong tưởng
tượng, thµnh lêi

- Nãi víi chÝnh
mình hoặc với
ai đã trong
tưởng tượng,
kh«ng thµnh lêi

-Cã g¹ch ®Çu
dßng giữa lêi trao
vµ lêi ®¸p

- Cã g¹ch ®Çu
dßng

- Kh«ng cã g¹ch
®Çu dßng


HƯỚNG DẪN HỌC TẬP

* Đối với bài học ở tiết học này:
- Học thuộc ghi nhớ sgk/178.
- Hoàn thành bài tập 2.
- Sưu tầm thêm một số đoạn thơ, đoạn văn… có sử dụng các hình
thức đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm.
* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
Chuẩn bị bài mới: Luyện nói: tự sự kết hợp với nghị luận và miêu
tả nội tâm.
- Đọc các đề trong sgk/179.
- Lập dàn bài cho các đề đó.
- Nhìn vào dàn bài, tập nói trước ở nhà, đến lớp trình bày trước tổ
và lớp.
Phân công chuẩn bị:
- Đề 1: Nhóm 1 – 4
- Đề 2: Nhóm 2
- Đề 3: Nhóm 3