Bài 11. Tập làm thơ tám chữ

Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ

1. Ví dụ: ( Các đoạn thơ SGK/148,149)

Hãy đọc các đoạn thơ Sgk/ 148, 149 .
Nhận xét về số chữ trong mỗi dòng
của các đoạn thơ trên.


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ

1. Ví dụ: ( Các đoạn thơ SGK/148,149)

Tìm những chữ có chức năng gieo
vần ở mỗi đoạn. Vận dụng kiến thức
về vần chân, vần lưng, vần liền, vần
gián cách đã học để nhận xét cách
gieo vần của từng đoạn.


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

* Đoạn a :
Nào đâu những đêm vàng bên
tan
bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng
ngàn
mới
tan ??
Đâu những ngày mưa chuyển
gội
bốn phương ngàn
bừng
rừ
Ta lặng ngắm giang sơn ta
đổi
mới ?
gắt ng
Đâu những bình minh
cây xanh
mật
nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng
bừng ?
Đâu những chiều lênh láng


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

* Đoạn a :
Nào đâu những đêm vàng bên
tan
bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng
ngàn
mới
?
Đâu những ngày mưa chuyển
gội
bốn phương
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi
?
Đâu những bình minh cây xanh
nắng
,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng
bừng ?
=> Gieo vần chân liên tiếp, chuyển đổi theo từng cặp : tan-ngàn, mới- gội,
Đâu
những
chiều lênh láng
bừngrừng, gắtmật .


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

•* Đoạn b :

Mẹ cùng cha công tácvề
bận
không về
ngh
học
Cháu ở cùng bà , bà
e
bảo
cháu nghe
nhọc
Bà dạy cháu làm ,bà
cháu
chăm cháu học.
xa
Nhóm bếp lửa nghó thương
bà khó nhọc ,
Tu hú ơi ! Chẳng đến ở
cùng bà
øKêu chi hoài trên những
cánh đồng xa ?


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

•* Đoạn b :

Mẹ cùng cha công tác bận
không về
Cháu ở cùng bà , bà bảo
cháu nghe
Bà dạy cháu làm , cháu
chăm cháu học.
Nhóm bếp lửa nghó thương
bà khó nhọc ,
Gieo
chân liên
đổi theo từng
cặp : về ở
- nghe, học - nhọc,
Tuvầnhú
ơitiếp,!chuyển
Chẳng
đến
bà - xa .
cùng bà
Kêu chi hoài trên những
cánh đồng xa ?


Yêu biết mấy, những dòng
TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
sông bát ngát
Giữa đôi bờ dào dạt lúa
ngô non

Yêu biết mấy, những con
ngát
đường ca hát
no
Qua công trường mới dựng
n
hát
mái nhà son !
son

Tiết 54

Yêu biết mấy, những bước đi
đứng
dáng đứng
tiên
Của đời ta chập chững buổi
dựn
dầu tiên
gnhie
Tập làm chủ tập làm người
ân
xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại


Giữa
đôi
dạt lúa
TẬP

LÀMbờ
THƠ dào
TÁM CHỮ
ngô non
Yêu biết mấy, những con
đường ca hát
Qua công trường mới dựng
mái nhà son !

Tiết 54

Yêu biết mấy, những bước đi
dáng đứng
Của đời ta chập chững buổi
dầu tiên
Tập làm chủ tập làm người
xây dựng
Gieo vần
chân, gián
cách
: ngát
- hát,
non - son,
Dám
vươn
mình
cai
quản
lạiđứng dựng, tiên - nhiên .
thiên nhiên!

( Tố Hữu, Mùa


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ

1. Ví dụ: ( Các đoạn thơ SGK/148,149)

Nhận xét về cách ngắt nhịp mỗi
đoạn thơ trên.


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

* Đoạn a :
Nào đâu những đêm vàng bên
bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng
tan ?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn
phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới ?
Đâu những bình minh cây xanh nắng
gội ,

Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng
?
Đâu những chiều lênh láng máu
sau rừng


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

* Đoạn a :
Nào đâu những đêm vàng bên
bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng
tan ?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn
phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới ?
Đâu những bình minh cây xanh nắng
gội ,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng
?
Đâu những chiều lênh láng máu
sau rừng


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

•*Đoạn b :

Mẹ cùng cha công tác bận
không về
Cháu ở cùng bà , bà bảo
cháu nghe
Bà dạy cháu làm , bà chăm
cháu học.
Nhóm bếp lửa nghó thương
bà khó nhọc ,
Tu hú ơi ! Chẳng đến ở
cùng bà
Kêu chi hoài trên những
cánh đồng xa ?


bát
ngát TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
Tiết 54
Giữa đôi bờ dào dạt lúa ngô
non
Yêu biết mấy, những con đường
ca hát
Qua công trường mới dựng mái
nhà son !
Yêu biết mấy, những bước đi
dáng đứng
Của đời ta chập chững buổi
dầu tiên
Tập làm chủ tập làm người

xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên
nhiên!
(Tố Hữu , “ Mùa


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ

1. Ví dụ: ( Các đoạn thơ SGK/148,149)
2. Kết luận:

Hãy nêu đặc điểm của thể thơ
tám chữ?


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM CHỮ

1. Ví dụ: ( Các đoạn thơ - SGK/148,149)
2. Kết luận:

- Số chữ trong mỗi dòng: 8 chữ( tiếng)

ĐẶC
ĐIỂM
THỂ
THƠ
TÁM
CHỮ

- Số câu, số dòng trong mỗi bài: Mỗi bài tùy
theo thể loại có thể có bốn câu, tám câu hoặc
có nhiều khổ thơ.
- Số câu, số dòng trong mỗi bài: Mỗi bài tùy
theo thể loại có thể có bốn câu, tám câu hoặc
có nhiều khổ thơ.
- Cách ngắt nhịp: đa dạng


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THƠ
TÁM CHỮ

* Bài tập 1/150 - SGK

1/ Đọc đoạn thơ sau trích trong bài
“Tháp đổ” của Tố Hữu. Hãy điền vào
chổ trống cuối các dòng thơ các từ: ca

hát, bát ngát, ngày qua, muôn hoa sao
cho phù hợp.
hát
Hãy cắt đứt những dây đàn ca
/………../
qua
Những sắc tàn vị nhạt của ngày
/…………../
bát ngát
Nâng đón lấy màu xanh hương/………../
muôn hoa
Của ngày mai muôn thuở với/…………../


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THỂ
THƠ TÁM CHỮ

* Bài tập 1/150 - SGK
* Bài tập 2 /150 - SGK

2/ Điền tiếp những từ còn thiếu trong
đoan thơ sau trong bài “ Vội vàng” của
Xuân Diệu: ( cũng mất, đất trời, tuần hoàn)
sao cho đúng vần.

Xuân đương tới nghĩa là xuân đương qua,
Xuân còn non nghĩa là xuân đã già,
Mà xuân hết, nghĩa là tôi /…………/
cũng mất;
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật.
Không cho dài thời trẻ của nhân gian,
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần
/…………./
hoàn
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!
Còn đất trời nhưng chẳng còn tôi mãi,
đất trời;
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả /………../
Mùi tháng năm đều rớm vị chia phôi,
Khắp sông núi vẫn than thầm tiễn biệt…


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THỂ
THƠ TÁM CHỮ

* Bài tập 1/ 150 - SGK
* Bài tập 2 / 150 - SGK
* Bài tập 3/ 151 - SGK

3/ Đọc đoạn thơ trong bài “Tựu
trường” của Huy Cận đã bị chép sai ở
câu thứ ba. Chỉ ra chỗ sai, nêu lý do và
tìm cách sửa lại cho đúng.
Giờ nao nức của một thời trẻ dại
Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương!
Những chàng trai mười lăm tuổi rộn rã,
Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc.


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THỂ
THƠ TÁM CHỮ

* Bài tập 1/ 150 - SGK
* Bài tập 2 / 150 - SGK
* Bài tập 3/ 151 - SGK

3/ Đọc đoạn thơ trong bài “Tựu trường” của
Huy Cận đã bị chép sai ở câu thứ ba. Chỉ ra
chỗ sai, nêu lý do và tìm cách sửa lại cho
đúng.

Giờ nao nức của một thời trẻ dại
Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa

vàogương!
trường,
Những chàng trai mười lăm tuổi
Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc.


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THƠ
TÁM CHỮ

* Bài tập 1/ 150 - SGK
* Bài tập 2 / 150 - SGK
* Bài tập 3/ 151 - SGK

3/Đọc đoạn thơ trong bài “Tựu trường”
của Huy Cận đã chép sai ở câu thứ ba.
Chỉ ra chỗ sai, nêu lý do và tìm cách sửa
lại cho đúng.
Giờ nao nức của một thời trẻ dại
Hỡi ngói nâu, hỡi tường trắng, cửa gương!
Những chàng trai mười lăm tuổi vào trường,
Rương nho nhỏ với linh hồn bằng ngọc.


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THƠ
TÁM CHỮ

1/Tìm những từ thích hợp( đúng thanh,
đúng vần) để điền vào chổ trống trong khổ
thơ sau :

* Bài tập 1/ 150 - SGK
* Bài tập 2 / 150 - SGK
* Bài tập 3/ 151 - SGK

III. THỰC HÀNH LÀM THƠ
TÁM CHỮ

* Bài tập 1/ 151 - SGK

Trời trong biếc không qua mây gợn trắng
Gió nồm nam lộng thổi cánh diều xa
nắng
Hoa lựu nở đầy một vườn đỏ /………/
qua
Lũ bướm vàng lơ đãng lướt bay /………/
( Theo Anh Thơ , “ Trưa hè” )

Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THƠ
TÁM CHỮ

* Bài tập 1/ 150 - SGK
* Bài tập 2 / 150 - SGK
* Bài tập 3/ 151 - SGK

2/ Khổ thơ sau còn thiếu một câu.
Làm thêm câu cuối sao cho đúng vần,
hợp với nội dung cảm xúc từ ba câu
trước.

III. THỰC HÀNH LÀM THƠ
TÁM CHỮ

* Bài tập 1/ 151 - SGK

Mỗi độ thu về lòng xao xuyến lạ

* Bài tập 2/ 151 - SGK

Nhớ nôn nao tiếng trống buổi tựu trường
Con đường nhỏ tiếng nói cười rộn rã
Vui đến trường, trời còn đẫm hơi sương.

………………………………………….


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM
CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THƠ
TÁM CHỮ
III. THỰC HÀNH LÀM THƠ TÁM
CHỮ

* Bài tập 1/ 151 - SGK
* Bài tập 2/ 151 - SGK
* Bài tập 3/ 151 - SGK

3/ Mỗi nhóm, tổ cử đại diện đọc và
bình trước lớp bài thơ đã chuẩn bị.
( Yêu cầu : nhận xét về thể thơ, cách
gieo vần, kết cấu, nội dung cảm xúc,
chủ đề bài thơ .)


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM

CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THƠ
TÁM CHỮ
III. THỰC HÀNH LÀM THƠ TÁM
CHỮ

1. BÀI VỪA HỌC:

- Nắm vững đặc điểm thể thơ tám chữ.
- Sưu tầm một số bài thơ tám chữ.
- Tập làm thơ tám chữ không giới hạn về
số câu về chủ đề trường lớp, bạn bè.
2. BÀI SẮP HỌC: TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN

-Ôn lại kiến thức phần văn học Trung đại, nhất
là kiến thức đã ra trong đề kiểm tra.
- Tự so sánh, đối chiếu kiến thức đã học với
những gì mà mình đã làm được để rút ra
những thiếu sót cần khắc phục.


Tiết 54

TẬP LÀM THƠ TÁM CHỮ

I. NHẬN DIỆN THỂ THƠ TÁM CHỮ
II. LUYỆN TẬP NHẬN DIỆN THƠ TÁM CHỮ
III. THỰC HÀNH LÀM THƠ TÁM CHỮ