Bài 27. Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận

Kiểm tra bài cũ
Trong bài văn nghị luận yếu tố biểu
cảm có vai trò gì? Làm thế nào để
bài văn có sức biểu cảm cao?

1


•Văn nghị luận rất cần yếu tố biểu cảm. Yếu tố biểu cảm
giúp cho văn nghị luận có hiệu quả thuyết phục lớn hơn,
vì nó tác động mạnh mẽ tới tình cảm của người đọc
(người nghe).
* Để bài văn nghị luận có sức biểu cảm cao, người làm
văn phải thật sự có cảm xúc trước những điều mình viết
(nói) và phải biết diễn tả cảm xúc đó bằng những từ ngữ,
những câu văn có sức truyền cảm. Sự diễn tả cảm xúc
cần phải chân thực và không được phá vỡ mạch lạc nghị
luận của bài văn.

2


Luyện tập
đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận .

3


Luyện tập đưa yếu tố biểu
cảm vào bài văn nghị luận.
I. Đề bài: Sự bổ ích của những

chuyến tham quan, du lịch đối với
học sinh.
•Xác định thể loại: Chứng minh
* Xác định nội dung: Sự bổ ích của những chuyến
tham quan, du lịch đối với học sinh.
* Phạm vi kiến thức: Không giới hạn, tuỳ theo
cảm hứng của người viết.
4


Cho các luận điểm:










a, Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta
hiểu biết nhiều hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của
thiên nhiên, cuả quê hương đất nước.
b, Những chuyến tham quan, du lịch mang lại
cho ta nhiều bài học có thể chưa có trong sách
vở.
c, Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta
hiểu biết cụ thể hơn, sâu hơnn những điều được
học trong nhà trường.

d, Những chuyến tham quan, du lịch đem đến
cho ta thật nhiều niềm vui.
e, Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta
tăng cường sức khoẻ.
5


Sắp xếp hệ thống các luận điểm
hợp lí:
c



b



a



d



e.



(c) Những chuyến tham quan, du lịch khiến ta hiểu cụ thể hơn,

sâu hơn những điều được học trong nhà trường.



(b) Những chuyến tham quan, du lịch mang lại cho ta nhiều bài
học có thể chưa có trong sách vở.



(a) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta hiểu biết nhiều
hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, của quê hương đất
nước.



(d) Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều
niềm vui.



(e) Những chuyến tham quan, du lịch giúp ta tăng cường sức
khoẻ.

6


II. Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm
vào bài văn nghị luận.
Bài tập 1.
Đoạn văn mẫu 1.

Những chuyến thăm quan du
lịch giúp chúng ta hiểu biết nhiều
hơn và yêu mến hơn vẻ đẹp của
thiên nhiên, quê hương, đất nước.
Có thể nói trên đất nước ta có
nhiều phong cảnh đẹp, nhiều nơi
là điểm du lịch hấp dẫn đối với
khách thăm quan trong và ngoài
nước như Vũng Tàu, Đà Lạt, vịnh
Hạ Long…Tuy chúng em chưa một
lần được đến những nơi ấy, nhưng
mỗi lần được đi thăm quan ở Đền
Đô (Đình Bảng), chùa Dâu, chùa
Bút Tháp(Thuận Thành)…hay ở
nhiều nơi khác nữa chúng em vẫn
tự nhủ với nhau rằng: Đất nước
mình ở đâu cũng đẹp.

Đoạn văn mẫu 2.
Những chuyến thăm quan du lịch giúp
chúng ta hiểu biết nhiều hơn và yêu mến
hơn vẻ đẹp của thiên nhiên, quê hương, đất
nước. Có thể nói trên đất nước ta có nhiều
phong cảnh đẹp, nhiều nơi là điểm du lịch
hấp dẫn đối với khách thăm quan trong và
ngoài nước như Vũng Tàu, Đà Lạt, vịnh Hạ
Long…Tuy chúng em chưa một lần được đến
có tiếc
tiếc và
và buồn

buồn một
một chút
chút
những nơi ấy, có
nhưng mỗi lần được đi thăm quan ở Đền Đô
(Đình Bảng), chùa Dâu, chùa Bút Tháp
(Thuận Thành)…hay ở nhiều nơi khác nữa
thấy vui
vui sướng,tự
sướng,tự hào
hào và vẫn tự
;chúng em thấy
nhủ với nhau rằng: Đất nước mình ở đâu
đẹp như
như một
một bức
bức tranh.
tranh.
cũng đẹp, đẹp

7


Bài tập 2:



Đoạn văn 1.

Viết đoạn văn có sử dụng yếu tố

biểu cảm.

Không
Không chỉ
chỉ tăng
tăng cường
cường sức
sức mạnh
mạnh thể
thể
chất,
những
chuyến
tham
quan,
du
chất, những chuyến tham quan, du
lịch
lịch còn
còn đem
đem lại
lại cho
cho ta
ta niềm
niềm vui
vui
sướng
trong
tâm
hồn

(1).
sướng trong tâm hồn (1). Chắc các
bạn vẫn chưa quên lần cả lớp đến
tham quan vịnh Hạ Long(2). Hôm ấy
không ai trong chúng ta kìm nổi một
tiếng reo, khi sau một chặng đường
dài , chợt thấy trải ra trước mắt cả
một cảnh trời biển, núi non mênh
3) Tôi nhớ hôm trước
mông, kì thú(3
bạn Lệ Quyên còn đang âu sầu vì bị
cô giáo phê bình(4). Tôi để ý thấy Lệ
Quyên lúc đầu vẫn lặng lẽ, nhưng
nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần lên trước
cảnh nước biếc non xanh(5). Nỗi
buồn kia đã tan đi hẳn, như có một
6). Niềm sung sướng ấy
phép màu(6
không thể có khi chúng ta suốt năm
chỉ quanh quẩn trong căn nhà, nơi
góc phố hay trên con đường mòn
7).
quen thuộc(7



Đoạn văn 2
Không chỉ tăng cường sức mạnh thể chất,
những chuyến tham quan du lịch còn đem
lại cho ta rất nhiều niềm vui sướng trong

tâm hồn. Bạn còn nhớ cái lần cả lớp mình
cùng đến thăm vịnh Hạ Long không? Hôm
ấy, có ai trong chúng ta lại kìm nổi một
tiếng reo, những tiếng trầm trồkhi sau một
chặng đường dài , chợt thấy trải ra trước
mắt mình cả một cảnh trời biển, nước non
mênh mông, kì thú.Tôi nhớ, hôm trước, bạn
Lệ Quyên còn đang âu sầu vì bị cô giáo phê
bình. Tôi để ý thấy Lệ Quyên lúc đầu vẫn
lặng lẽ , nhưng nét mặt bạn cứ rạng rỡ dần
lên trước cảnh nướcdiệu
biếckìnon
xanh. Nỗi
thay
buồn kia,
đã tan đi hẳn, như có
Làm saoniềm
có được
một phép màu.
sung sướng ấy khi chúng ta suốt năm chỉ
quẩn quanh trong căn nhà, nơi góc phố hay
trên con đường mòn quen thuộc?

8


Một số lưu ý khi đưa yếu tố biểu
cảm
vào bài văn nghị luận:
•

•

•

•

1. Xác định luận điểm gợi cho em tình cảm,
cảm xúc.
2.Lựa chọn từ ngữ,câu văn diễn đạt cảm xúc
của mình, dẫn chứng phù hợp.
3. Người viết phải có cảm xúc chân thành
trong sáng,biết diễn tả cảm xúc.
4.Trình bày rõ ràng không phá vỡ mạch lạc
nghị luận của bài văn.

9


Mở bài:
Cứ sau mỗi độ xuân về,trong lòng chúng em lại vô cùng
sung sướng,háo hức vì sẽ được đi tham quan.Năm nào ban giám
hiệu nhà trường cũng tổ chức cho chúng em đi. Năm nay chúng
em sẽ được đến thăm quan Đền Hùng, để thắp hương tưởng nhớ
đến tổ tiên của chúng ta.

Kết bài:
Phải nói rằng,nhưng chuyến tham quan du lịch đã để lại trong lòng
chúng em nhiều điều bổ ích và lí thú.Năm nào chúng em cũng khát khao
mong đợi một chuyến đi xa mới để mở rộng tầm hiểu biết của mình và

càng thấy yêu mến hơn thiên nhiên,quê hương, đất nước.

10


Hướng dẫn về nhà làm
bài tập 3:



Đề bài: Chứng minh rằng nhiều bài thơ em đã học như:Cảnh

khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tu hú của Tố Hữu, Quê hương của
Tế Hanh…đều biểu hiện rõ tình cảm thiết tha của các nhà thơ đối
với thiên nhiên đất nước.


Xác định thể loại: chứng minh



Xác định nội dung: Tình cảm của các nhà thơ đối với thiên nhiên,
đất nước.



Giới hạn kiến thức: Bài cảnh khuya của Hồ Chí Minh, Khi con tu hú
của Tố Hữu, Quê hương của Tế Hanh…và các bài thơ khác mà
mình thích.



Tìm luận điểm sắp xếp hệ thống các luận điểm,luận cứ.



Lập dàn ý, vận dụng đưa các yếu tố biểu cảm vào đoạn văn mình
có cảm xúc. Tránh lan man dễ sa vào kiểu bài văn biểu cảm.

11


DÆn dß
1) Viết lại đoạn văn (phần 2b trang 109) vào vở
bài tập.
2) Đọc đoạn văn thamkhảo (SGK, trang 108) bài
đọc thêm (SGK, trang 109).
3) Viết một đoạn văn có sử dụng yếu tố biểu cảm
theo yêu cầu của bài tập 3 (tự chọn bài thơ mà
mình yêu thích).
4) Ôn tập tốt để giờ sau kiểm tra một tiết môn
văn.
12