Bài 28. Liệt kê

Chào Mừng Quý Thầy Cô
Đến Dự Giờ Lớp 7 A


Kiểm tra bài cũ


Câu hỏi
Câu 1: Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu?
Các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu?
Câu 2: Câu sau đây dùng cụm C-V mở
rộng thành phần nào trong câu?
“Bố về là một tin vui.”


Tiêt 144
Tiếng Việt :

Liệt Kê


I. THẾ NÀO LÀ PHÉP LIỆT KÊ

1/ Ví dụ: SGK


Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đờng
phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút;
tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bạc
đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên
nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao

chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc,
quản bút, tăm bông trông mà thích mắt. [...] Ngoi
kia, tuy ma giú m m, dõn phu ri rớt, nhng trong ny xem chng
tnh mch, nghiờm trang lm [...].
ay khảm, trầu vàng, cau đậu, rễ tía
(Sng cht
mc
bay
Phm Duy Tn)
Từ
cùng
loại->Danh
t
oáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông
Bát yến hấp đờng phèn
Tráp đồi mồi chữ nhật
ng thuốc bạc,
Cụm từ cùng loại->Cm Danh t
ồng hồ vàng,
Dao chuôi ngà,
ng vôi chạm


I. THẾ NÀO LÀ PHÉP LIỆT KÊ

1/ Ví dụ: SGK
2/ Nhận xét:


a/ Cấu tạo: Các từ hay cụm từ cùng loại, có kết cấu

tương tự nhau, sắp xếp nối tiếp nhau.
b/ Ý nghĩa: Cùng nói về các đồ vật được bày biện
xung quanh quan phủ.
c/ Tác dụng: Làm nổi bật sự xa hoa của viên quan, đối lập
với tình cảnh của dân phu đang vất vả chống
chọi với mưa lũ để hộ đê.


I. TH NO L PHẫP LIT Kấ

1/ Vớ d: SGK
2/ Nhn xột:
3/ Ghi nh: SGK
Liệt kê là sắp xếp
nối tiếp hàng loạt từ
hay cụm từ cùng loại
để diễn tả đợc đầy
đủ hơn, sâu sắc hơn
những khía cạnh khác
nhau của thực tế hay
của t tởng, tình cảm.


§oạn văn :
“... Dân cư kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều
đến giờ hết sức giữ gìn, kẻ thì thuổng, người thì cuốc,
kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới
bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy
lướt thướt như chuột lột. Tình cảnh trông thật là
thảm.”

(Sống chết mặc bay - Phạm Duy Tốn)


Ví dụ 1: Mẹ tôi đi chợ mua nào rau, nào đậu, nào cá,
cá,
thịt.....
nàonào
thịt.....
Ví dụ 2: Em rất thích ăn mãng cầu, cóc, ổi mận…
Ví dụ 3:
3: ...
...Ngoài
Ngoài ra
ra còn có các điệu lí như
như :: lílí con
con
sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam.
Ví dụ 4: Em rất thích thơ của Nguyễn Trãi, Nguyễn
Bỉnh Khiêm, Hồ Xuân Hương, Truyện Kiều.


I. THẾ NÀO LÀ PHÉP LIỆT KÊ
1/ Ví dụ: SGK
2/ Nhận xét:
3/ Ghi nhớ: SGK
II. CÁC KIỂU LIỆT KÊ
1/ Ví dụ: SGK


a. Toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam

quyÕt ®em tÊt c¶
tinh thÇn, lùc lîng, tÝnh m¹ng, cña c¶i
®Ó gi÷ v÷ng quyÒn tù do, ®éc lËp.
b. Toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam
quyÕt ®em tÊt c¶
tinh thÇn vµ lùc lîng, tÝnh m¹ng vµ
cña c¶i ®Ó gi÷ v÷ng quyÒn tù do, ®éc
lËp Êy.


I. THẾ NÀO LÀ PHÉP LIỆT KÊ
1/ Ví dụ: SGK
2/ Nhận xét:
3/ Ghi nhớ: SGK
II. CÁC KIỂU LIỆT KÊ
1/ Ví dụ: SGK
2/ Nhận xét:


a. Toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam quyÕt
®em tÊt c¶
tinh thÇn, lùc lîng, tÝnh m¹ng, cña c¶i
®Ó gi÷ v÷ng quyÒn tù do, ®éc lËp.
b. Toµn thÓ d©n téc ViÖt Nam quyÕt
®em tÊt c¶
tinh thÇn vµ lùc lîng, tÝnh m¹ng vµ cña
a/ Xét
về cấu
c¶i
®Ó

gi÷ v÷ng quyÒn tù do, ®éc lËp
tạo:
Êy.
- Tinh thần, lực lượng,
-> Liệt kê không theo từng cặp.
tính mạng, của cải
- Tinh thần và lực lượng,
tính mạng và của cải

-> Liệt kê theo từng cặp.


1/ Ví
a.Tre
mai,
mấy chục loại
dụ:
vầ
tre , nứa, trúc,Vầ
u
khác nhau, nhng cùng
một mầm non mọc

-> . Dờ dng thay i th t cỏc b phn lit kờ.
thẳng.
b.. Tiếng Việt của chúng ta phảnhình
ánh sự
và
thành
trởng

của xã hội Việt Nam và của
thành
gia
làng
dân tộc Việt
đình
xóm
Nam, của tập thể nhỏ là
,họ
-> Khụng dờ dng i cỏc lit kờ, bi cỏc hin tng lit kờ c
hàng,
sp xp theo mc tng tin.
b/vàXộtcủa
v ý ngha:
tập thể lớn là dân tộc, quốc gia.
- Tre, na, trỳc, mai, vu -> Liệt kê không tăng tiế
- Hỡnh thnh v trng thnh
-> Liệt kê tăng tiến
- Gia ỡnh -> h hng -> lng xúm


THẢO LUẬN NHÓM (3 phút)

Các nhóm hãy thảo luận, cùng
nhau vẽ sơ đồ phân loại các phép liệt
kê và cử một bạn thuyết minh sơ đồ
của nhóm mình.


c/ Phân loại:

C¸c kiÓu liÖt kª

XÐt theo
cÊu t¹o

KiÓu
liÖt kª
theo
tõng
cÆp

KiÓu
liÖt kª
kh«ng
theo
tõng
cÆp

XÐt theo ý
nghÜa

KiÓu
liÖt kª
t¨ng
tiÕn

KiÓu
liÖt kª
kh«ng

t¨ng
tiÕn


II. CÁC KIỂU LIỆT KÊ
1/ Ví dụ: SGK
2/ Nhận
3/ xét:
Ghi nhớ: SGK
- Xét theo cấu tạo, có thể phân
biệt kiểu liệt kê theo từng cặp với
kiểu liệt kê không theo từng cặp.
- Xét theo ý nghĩa, có thể phân
biệt kiểu liệt kê tặng tiến với kiểu
liệt kê không tăng tiến.
III. LUYỆN TẬP


1. Tìm phép liệt kê trong bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta:

a/ … nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn,
nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả
lũ bán nước và cướp nước.
Liệt kê không theo cặp -> Kh¼ng ®Þnh søc m¹nh
cña lßng yªu níc.
b/…Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang
Trung...
Liệt kê tăng tiến theo thời gian -> Lßng tù hµo vÒ
những trang lịch sử vẻ vang qua tấm gương các vị anh
hùng dân tộc.

c/ Từ các cụ già tóc bạc… quyên ruộng đất cho chính phủ.
Liệt kê theo từng cặp  Sự đồng tâm nhất trí của mọi
tầng lớp nhân dân đứng lên đánh giặc.


2. Tìm phép liệt kê trong đoạn trích sau đây:
a/ Và đó cũng là lần đầu tiên trong đời mình, hai con mắt
của ông Va-ren được thấy hiển hiện cái huyền diệu của một
thành phố Đông Dương, dưới lòng đường, trên vỉa hè,
trong cửa tiệm. Những cu li xe kéo xe tay phóng cật lực, đôi
bàn chân trần giẫm lạch bạch trên mặt đường nóng bỏng;
những quả dưa hấu bổ phanh đỏ lòm lòm; những xâu lạp
xường lủng lẳng dưới mái hiên các hiệu cơm; cái rốn một
chú khách trưng ra giữa trời; một viên quan uể oải bước
qua, tay phe phẩy cái quạt, ngực đeo tấm Bắc Đẩu bội tinh
hình chữ thập. Thật là lộn xộn! Thật là nhốn nháo!
(Nguyễn Ái Quốc)

=> Liệt kê không theo từng cặp


b. T×m phÐp liÖt kª trong ®o¹n
th¬ sau:
Tỉnh lại em ơi, qua rồi cơn ác mộng
Em đã sống lại rồi, em đã sống!
Điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung
Không giết được em, người con gái anh hùng!
(Tố Hữu)

=> Liệt kê tăng tiến

3. Hãy đặt câu có sử dụng phép liệt kê để:
Kể các hoạt động trên sân trường giờ ra chơi.

Sân trường đang yên tĩnh, vắng lặng bỗng ồn ào, nhộn
nhịp hẳn lên vì các trò chơi: đá bóng, nhảy dây, cầu
lông, bịt mắt bắt dê,…


3. Hãy đặt câu có sử dụng phép liệt kê để:

Trình bày nội dung truyện
Nêu cảm xúc của em về
ngắn: “Những trò lố hay là Va- hình tượng nhà cách mạng
ren và Phan Bội Châu”.
Phan Bội Châu
Va-ren là tên thực dân cáo
già, viên quan cai trị xảo trá,
bịp bợm, lố bịch, bất
lương…

Phan Bội Châu là bậc anh
hùng, vị thiên sứ, đấng xả
thân vì độc lập dân tộc.


I. THẾ NÀO LÀ PHÉP LIỆT KÊ
1/ Ví dụ: SGK
2/ Nhận xét:

3/ Ghi nhớ: SGK
II. CÁC KIỂU LIỆT KÊ
1/ Ví dụ: SGK
2/ Nhận xét:
3/ Ghi nhớ: SGK
III. LUYỆN TẬP