Bài 23. Đức tính giản dị của Bác Hồ

ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
I. TÌM HIỂU CHUNG

Cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng
(1906 – 2000)

1. Tác giả: Phạm Văn Đồng
(1906 – 2000)
- Quê quán: Quảng Ngãi.
- Sự nghiệp:
+ Ông là nhà cách mạng nổi tiếng,
từng là Thủ tướng chính phủ
hơn 30 năm.
+ Ông có nhiều công trình, bài nói
và viết về văn hóa, văn nghệ, về
Chủ tịch Hồ Chí Minh và các
danh nhân văn hóa của dân tộc
với tư tưởng sâu sắc, giản dị,
tình cảm sổi nổi, lời văn trong
sáng, hấp dẫn.
- Cuộc đời: Ông là người học
trò và là người cộng sự gần gũi
với Chủ tịch Hồ Chí Minh.


B¸c Hå vµ b¸c Ph¹m V¨n §ång


ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ

I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả: Phạm Văn Đồng (1906 – 2000)
2. Tác phẩm:
- Xuất xứ văn bản: Trích từ diễn văn «
Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí
phách của dân tộc, lương tâm của thời
đại» trong Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh
Chủ tịch Hồ Chí Minh (1970).
II . ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. Đọc, chú thích
- Phương thức biểu đạt: Nghị luận
(Chứng minh kết hợp giải thích và bình
luận).
2. Bố cục: 2 phần.
- Phần 1: Đặt vấn đề: Nhận định về đức
Cố Thủ tướng Chính phủ Phạm Văn Đồng
tính giản dị của Bác (Từ đầu -> tuyệt
(1906 – 2000)
đẹp).
- Phần 2: Giải quyết vấn đề: Chứng
minh sự giản dị của Bác (Phần còn


ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

a. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ
«Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán
giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình
thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.

Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc
đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở
nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người
chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong
sáng, thanh bạch tuyệt đẹp.»
Em
thếnào
nào lànêu
nhấtluận
quán?điểm
Tại sao
Câuhiểu
văn
tác giả cho rằng sự nhất quán đó là
bài?
điều rất quancủa
trọng
cần làm nổi bật?


ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

a. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ
- Câu 1:Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán
giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình
thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.
Nêu luận điểm chính: Sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời
chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn.

- Câu 2: Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc
đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở
nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người
chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong
sáng, thanh bạch tuyệt đẹp .
Nếu câu đầu nêu luận điểm chính thì câu
- Giải thích, nhấn mạnh phẩm chất cao quý ấy được giữ nguyên trong
thứ hai có tác dụng gì ?
cuộc đời 60 năm với nhiều sóng gió ở nhiều nơi.


Trong khi nhận định, tác giả có
thái độ như thế nào? Thể hiện qua
các từ ngữ nào?
«Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán
giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình
thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.
Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong sáu mươi năm của một cuộc
đời đầy sóng gió diễn ra ở rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở
nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một người
chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước, vì dân, vì sự nghiệp lớn, trong
sáng, thanh bạch tuyệt đẹp.»
-> Cách lập luận ngắn gọn sâu sắc, nêu vấn đề trực tiếp hấp dẫn thể
hiện được tình cảm ngợi ca cảm phục của người viết.


ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

a. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ

b. Chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ
Để làm rõ luận điểm chính trong
phần còn lại của văn bản tác giả đã
nêu ra những luận điểm phụ nào ?

- Luận điểm 1 : Bác giản dị trong đời sống ( Bữa ăn, nơi ở,
tác phong làm việc và quan hệ với mọi người.)
- Luận điểm 2 : Bác giản dị trong lời nói và bài viết


ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN

a. Nhận định về đức tính giản dị của Bác Hồ
b. Chứng minh đức tính giản dị của Bác Hồ
Luận điểm 1

Luận điểm 2

Bác giản dị trong lối

Bác giản dị trong lời nói, bài

sống.

viết


Hoạt động nhóm (3p)
- 4 HS trong 1 nhóm.

- Thảo luận điền vào sơ đồ đang khuyết
những luận cứ của luận điểm 1.


LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống
Bữa cơm
-

Vài ba món
Không để rơi vãi
Bát sạch, thức ăn
sắp xếp tươm tất
Bình luận: Bác quý

Nơi ở
-

Nhà sàn vài ba
phòng
Lộng gió và ánh
sáng,
hương
thơm của hoa
vườn

trọng sản xuất, quý

Bình luận:

trọng người phục

Thanh bạch, tao

vụ.

nhã biết bao.

Trong tác phong làm việcvà
quan hệ với mọi người
-

Suốt ngày làm việc; từ
việc lớn đến việc nhỏ:
«viết thư, nói chuyện với
các cháu miền Nam,
thăm nhà công nhân..»

-

Tự làm được thì không
cần người giúp.

Để làm rõ Bác giản dị trong đời sống, đoạn văn
đã nêu những dẫn chứng nào ? Chỉ ra những
lời bình luận ngắn gọn cuối mỗi dẫn chứng.


Bữa cơm tại Chiến khu Việt Bắc
năm 1951

«Nhà gác đơn sơ một góc vườn
Gỗ thường mộc mạc chẳng mùi sơn
Giường mây chiếu cói đơn chăn gối
Tủ nhỏ vừa treo mấy áo sờn...»


B¸c Hå bªn bµn lµm viÖc


Bác Hồ thăm các cháu thiếu nhi
miền Nam...



Bác Hồ đi thăm nhà tập thể
của công nhân từ nơi làm
việc đến phòng ở, phòng
ăn...


Bác tham gia lao động sản xuất


• Ngoài những dẫn chứng tác giả còn dùng lí lẽ để ta hiểu
thêm về đời sống giản dị của Bác đó là so sánh lối sống của
Bác với nhà tu hành và hiền triết ẩn dật trong đoạn văn …


«Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà

tu hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật. Bác Hồ sống
đời sống giản dị, thanh bạch như vậy, bởi vì Người sống sôi nổi,
phong phú đời sống và cuộc đấu tranh gian khổ và ác liệt của
quần chúng nhân dân. Đời sống vật chất giản dị càng hòa hợp với
đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm,
những giá trị tinh thần cao đẹp nhất. Đó là đời sống thực sự văn
minh mà Bác Hồ nêu gương sáng trong thế giới ngày nay.»

Giữa
Nhưng
lối sống
tại sao
củalối
Bác
sống
và của nhà
Bác tu
không
hành,phải
nhà hiền
là lốitriết
sống
ẩncủa
dật nhà
có gìtu
giống
hành
nhau
? ?

LUẬN ĐIỂM 1: Bác giản dị trong đời sống
Bữa cơm
-

Nơi ở

Trong tác phong làm việc
và quan hệ với mọi

người
- Nhà sàn vài ba
Vài ba món
Không để rơi vãi Qua tìm phòng
- có
hiểu luận điểm 1, em
Suốt ngày làm việc; từ
gió và ánh
Bát sạch, thức ăn
nhận xét Lộng
về cách
lập luận của tác
việc lớn đến việc nhỏ:
sáng,
hương
sắp xếp tươm tất
giảthơm
Phạm của
Văn Đồng
«viết thư, nói chuyện với

hoa ?
vườn
các cháu miền Nam,
Bình luận: Bác quý
thăm nhà công nhân..»
trọng sản xuất, quý
Bình luận:
- Tự làm được thì không
trọng người phục
Thanh bạch, tao
cần người giúp.
vụ.
nhã biết bao.
Bình luận: Đời sống vật chất giản dị hòa hợp với đời sống tinh thần
phong phú.  Lối sống văn minh


C TNH GIN D CA BC H

Luận điểm 1:

Luận điểm 2:

Bác giản dị trong đời

Bác giản dị trong lời nói,

sống.

- Lun c ton din.

- Dn chng phong phỳ, c
th, xỏc thc.
- Kt hp cht ch dn chng
vi lớ l v bỡnh lun ngn
gn.

bài viết.

kt thỳc lun
im 1 sang lun
im 2, tỏc gi ó
chuyn ý bng cõu
vn no ?


“ Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi
người, trong tác phong, Hồ Chủ tịch cũng rất giản
dị trong lời nói, bài viết, vì muốn cho quần chúng
nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được.”


Luận điểm 2: Bác giản dị trong lời nói, bài
viết.
-

ôKhụng cú gỡ quý hn c lp t do.ằ

-

ôNc Vit Nam l mt, dõn tc

Vit Nam l mt, sụng cú th cn,
nỳi cú th mũn, song chõn lý y
khụng bao gi thay i.ằ

TỏcTi
gisao
ó tỏc
chng
minh nhng
Bỏc gin
gi dựng
cõudnúi
trongny
li núi
v biminh
vit qua
chng
chonhng
s gincõu
d
? vit ca Bỏc?
trong cỏchnúi
núino
v bi