Bài 23. Đức tính giản dị của Bác Hồ

Trong văn bản “Sự giàu đẹp của tiếng Việt”, nhà
văn Đặng Thai Mai cho biết sự giàu đẹp của tiếng
Việt được thể hiện ở những phương diện nào?
=>Tác giả làm rõ sự giàu đẹp của tiếng Việt ở nhiều
phương diện:
- Về ngữ âm: phong phú, giàu thanh điệu.
- Về cú pháp: uyển chuyển, cân đối.
- Về từ vựng: phong phú về số lượng và dồi dào về
khả năng diễn đạt, biểu cảm


Nêu nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa văn bản “Sự giàu đẹp
của tiếng Việt”.
- Nội dung: Bài văn chứng minh sự giàu có và đẹp đẽ của
tiếng Việt trên nhiều phương diện: ngữ âm, ngữ pháp, từ
vựng
- Nghệ thuật:
+ Kết hợp giải thích và chứng minh.
+ Lập luận chặt chẽ.
+ Các dẫn chứng toàn diện, bao quát.
Ý nghĩa: Sự giàu đẹp của tiếng Việt biểu hiện sức sống hùng
hồn của dân tộc


Tháp Mười đẹp nhất hoa sen
Việt Nam đẹp nhất có tên Bác Hồ
Chủ tịch Hồ Chí Minh là niềm tự hào của dân tộc ta. Bác
không chỉ là một nhà yêu nước, một nhà cách mạng vĩ đại mà
còn là một danh nhân văn hoá thế giới. Bác thật vĩ đại nhưng
cũng thật bình dị. Bài học hôm nay chúng ta sẽ thấy được

điều đó

Tiết 93- Văn bản:

(Phạm Văn Đồng)


Tiết 93- Văn bản:
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả- tác phẩm:

ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)


Nêu những hiểu biết của em về tác giả và xuất xứ văn bản.
- Phạm Văn Đồng (1906-2000), quê
ở tỉnh Quãng Ngãi, Nhà cách mạng
nổi tiếng, nhà văn hoá lớn, giữ
nhiều cương vị quan trọng trong bộ
máy lãnh đạo của nhà nước Ông
còn là học trò xuất sắc và cộng sự
gần gũi của Chủ tịch Hồ Chí Minh

(1906VĂN
– 2000)
PHẠM
ĐỒNG
(1906-2000)

- Văn bản “Đức tính giản dị của Bác
Hồ” là một phần trích từ bài diễn
văn của Phạm Văn Đồng đọc trong
Lễ kỷ niệm 80 năm ngày sinh của
Chủ tịch Hồ Chí Minh


Tiết 93- Văn bản:
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả- tác phẩm:
(xem SGK/54)
Hướng dẫn đọc: to, rõ ràng,
2- Đọc văn bản:
mạch lạc.
3- Chú thích:
(Xem sách GK/ 54)
Đọc các chú thích SGK/54
4- Bố cục:
Gồm 2 phần:
Xác định bố cục của văn bản
- Từ đầu …. “thanh bạch,
tuyệt đẹp”: Nhận định chung
về đức tính giản dị của Bác
- Phần còn lại: Chứng minh
sự giản dị của Bác


Tiết 93- Văn bản:

ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
1- Nhận định chung về đức
tính giản dị của Bác:


Tìm câu nêu luận điểm chính của toàn bài trong đoạn mở bài:
“Điều rất quan trọng cần phải làm nổi bật là sự nhất quán
giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống
bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Hồ Chủ tịch.
Rất lạ lùng, rất kì diệu là trong 60 năm của một cuộc đời
đầy sóng gió diễn ra rất nhiều nơi trên thế giới cũng như ở
nước ta, Bác Hồ vẫn giữ nguyên phẩm chất cao quý của một
người chiến sĩ cách mạng, tất cả vì nước vì dân, vì sự nghiệp
lớn, trong sáng, thanh bạch, tuyệt đẹp.”


Tiết 93- Văn bản:
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
1- Nhận định chung về đức
tính giản dị của Bác:
Luận điểm chung: “sự nhất
quán giữa đời hoạt động
chính trị lay trời chuyển đất
với đời sống bình thường vô

cùng giản dị và khiêm tốn của
Hồ Chủ tịch.”


Tiết 93- Văn bản:
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Chứng minh sự giản dị của Để làm rõ đức tính giản dị
của Bác, tác giả đã chứng
Bác:
a/ Bác giản dị trong đời sống: minh ở những phương diện
nào trong đời sống và con
người của Bác?
-Trong đời sống
-Trong lời nói và bài viết.


Giản dị trong đời sống
Bữa ăn
Chỉ vài ba món;
Khi ăn không để
rơi vãi; ăn xong
cái bát bao giờ
cũng sạch; thức
ăn còn sắp xếp
tinh tươm

DẪN CHỨNG

Nơi ở
Cái nhà sàn chỉ có
vài ba phòng, luôn
lộng gió, ánh sáng
và phảng phất
hương thơm của
hoa vườn

DẪN CHỨNG

Cách làm việc
Suốt đời làm việc,
suốt ngày làm việc,
từ việc rất lớn đến
việc rất nhỏ; việc gì
tự làm được thì
không cần người
giúp

DẪN CHỨNG

Quan hệ với
mọi người
Viết thư cho đồng
chí; nói chuyện
với các cháu thiếu
nhi; đi thăm nhà
ăn công nhân, đặt
tên cho người

giúp việc.

DẪN CHỨNG

Nhận xét về phép lập luận chứng minh của tác giả.
=> Chứng minh bằng các dẫn chứng tiêu biểu, giàu sức thuyết phục


Tiết 93- Văn bản:
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Chứng minh sự giản dị của
Bác:
a/ Bác giản dị trong đời sống:
Bằng những dẫn chứng tiêu
biểu, giàu sức thuyết phục,
tác giả cho thấy sự giản dị
của Bác thể hiện ở bữa ăn
đạm bạc; nơi ở đơn sơ; cách
làm việc tận tâm, tận lực và
gần gũi, sự quan tâm đến mọi
người.


Giản dị trong đời sống
Bữa ăn
Chỉ vài ba món;
Khi ăn không để

rơi vãi; ăn xong
cái bát bao giờ
cũng sạch; thức
ăn còn sắp xếp
tinh tươm

DẪN CHỨNG

Nơi ở
Cái nhà sàn chỉ có
vài ba phòng, luôn
lộng gió, ánh sáng
và phảng phất
hương thơm của
hoa vườn

DẪN CHỨNG

Cách làm việc
Suốt đời làm việc,
suốt ngày làm việc,
từ việc rất lớn đến
việc rất nhỏ; việc gì
tự làm được thì
không cần người
giúp

DẪN CHỨNG

Quan hệ với

mọi người
Viết thư cho đồng
chí; nói chuyện
với các cháu thiếu
nhi; đi thăm nhà
ăn công nhân, đặt
tên cho người
giúp việc.

DẪN CHỨNG

Sự giản dị trong đời sống của Bác được chứng minh như thế nào?
=> Chứng minh bằng các dẫn chứng tiêu biểu, giàu sức thuyết phục


Giản dị trong đời sống
Bữa ăn

Nơi ở

Chỉ vài ba món;
Khi ăn không để
rơi vãi; ăn xong
cái bát bao giờ
cũng sạch; thức
ăn còn sắp xếp
tinh tươm

Cái nhà sàn chỉ có
vài ba phòng, luôn

lộng gió, ánh sáng
và phảng phất
hương thơm của
hoa vườn

Cho thấy Bác quí
trọng kết quả sản
xuất; kính trọng
người phục vụ

Đời sống như
vậy thanh
bạch và tao
nhã biết bao

LÍ LẼ

Cách làm việc
Suốt đời làm việc,
suốt ngày làm việc,
từ việc rất lớn đến
việc rất nhỏ; việc gì
tự làm được thì
không cần người
giúp

Quan hệ với
mọi người
Viết thư cho đồng
chí; nói chuyện

với các cháu thiếu
nhi; đi thăm nhà
ăn công nhân, đặt
tên cho người
giúp việc.

LÍ LẼ

Bác Hồ sống đời sống giản dị vì Người sống sôi nổi và phong phú trong cuộc đấu
tranh gian khổ và ác liệt. Đời sống vật chất giản dị …hòa hợp với đời sống tâm
hồn phong phú…Đó là đời sống thực sự văn minh
=>LÍ LẼ


Tiết 93- Văn bản:
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Chứng minh sự giản dị của
Bác:
a/ Bác giản dị trong đời sống:
Sự giản dị của Bác thể hiện ở
bữa ăn đạm bạc; nơi ở đơn
sơ; cách làm việc tận tâm, tận
lực và gần gũi, sự quan tâm
đến mọi người.
* Tác giả dùng lí lẽ để bình
luận về đời sống giản dị của
Bác là đời sống thực sự văn

minh


Tiết 93- Văn bản:
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Chứng minh sự giản dị của
Bác:
b/ Bác giản dị trong lời nói và
bài viết:


Giản dị trong lời nói và bài viết
Nguyên nhân

Cho quần chúng
hiểu được, nhớ
được, làm được

Dẫn chứng

Nhận xét, đánh giá

Thể hiện chân lí qua các câu
nói giản dị:
- “Không có gì quí hơn độc lập
tự do”
- “Nước Việt Nam là một…

Những chân lí giản dị thâm
nhập vào quả tim, bộ óc
của hàng triệu con người;
đó là sức mạnh, đó là chủ
nghĩa anh hùng cách
mạng”


Tiết 93- Văn bản:
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Chứng minh sự giản dị của
Bác:
b/ Bác giản dị trong lời nói và
bài viết:
Bác thể hiện chân lí bằng
những câu nói giản dị, tạo
nên sức mạnh vô địch của
chủ nghĩa anh hùng cách
mạng.


Tiết 93- Văn bản:
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
Nhắc lại nội dung chính của

II- Đọc- hiểu văn bản:
bài văn
III- Tổng kết:
=>Đức tính giản dị của Bác
(ghi nhớ SGK/ 55)
Hồ: giản dị trong đời sống,
trong lời nói và bài viết.
Em nhận xét gì về cách lập
luận của bài văn?
=>trình tự lập luận hợp
lí,mạch lạc, chặt chẽ với hệ
thống luận cứ cụ thể, xác
đáng, giàu sức thuyết phục
Tác giả thể hiện thái độ, tình
cảm gì qua bài viết
=>ca ngợi đức tính giản dị
và thể hiện sự tôn kính đối
với Bác


Tiết 93- Văn bản:
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ.
(Phạm Văn Đồng)
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
III- Tổng kết:
* Luyện tập:


Câu 1: Tìm thêm những dẫn chứng về lời nói, bài viết giản dị

của Bác?
- Tôi nói đồng bào nghe rõ không?
- Không có việc gì khó
Chỉ sợ lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.
- Hòn đá to
Biết đồng sức
Hòn đá nặng
Biết đồng lòng
Nhiều người nhấc
Việc gì khó
Nhấc lên đặng.
Làm cũng xong.
-


Câu 1: Tìm thêm những dẫn chứng về lời nói, bài viết giản dị
của Bác?
- Sáng ra bờ suối, tối vào hang
Cháo bẹ rau măng vẫn sẵn sàng
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng
Cuộc đời cách mạng thật là sang
(“Tức cảnh Pắc Bó”- Hồ Chí Minh)
- Bác để tình thương cho chúng con
Cuộc đời thanh bạch chẳng vàng son
Mong manh ảo vải, hồn muôn trượng
Hơn tượng đồng -phơi giữa lối mòn
(“Bác ơi”- Tố Hữu)

Câu 2: Suy nghĩ của em về đức tính giản dị và ý nghĩa của
nó trong cuộc sống.
Đức tính giản dị, đó cũng là một trong những biểu hiện của
một nhân cách tốt đẹp. Vậy đức tính giản dị là gì?
Theo quan niệm của tôi, giản dị là biết chấp nhận cuộc sống
hiện tại nhưng vẫn có những ước mơ. Ước mơ đó chỉ là những
điều mà khả năng của ta có thể làm được.Trong cuộc sống, ta
luôn khiêm nhường, hòa đồng với mọi người cả về phong cách và
lối sống. Không kiêu ngạo, bon chen, ghen tị hay sống xa hoa,
đua đòi những của cải vật chất vô nghĩa. Ta không nghĩ nhiều cho
bản thân và luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác khi cần thiết. Sống
giản dị giúp người ta có thể thoải mái, thư thái về mặt tâm hồn.
Bởi lẽ khi ta đã sống- đơn giản thì sẽ có nhiều thời gian để suy
nghĩ cho nhiều vấn đề khác quan trọng hơn trong cuộc sống.
Ngoài ra, ta còn được nhiều người yêu mến, kính trọng.
Bởi thế chúng ta hãy chọn cho mình một cách sống tốt nhất
để thể hiện đức tính giản dị.