Bài 13. Tiếng gà trưa

Ngữ văn 7 – Đọc hiểu văn bản

Xuân Quỳnh


KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Đọc thuộc lòng bài thơ của Bác mà em thích
nhất.
2. Dòng nêu không đúng nét chung của hai bài
thơ Cảnh khuya và Rằm tháng Giêng là
A. Hai bài thơ cùng được viết trong thời gian Bác
sống và làm việc tại Trung Quốc
B. Hai bài thơ được viết theo thể thất ngôn tứ tuyệt
C. Hai bài thơ đều thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu
trăng tha thiết
D. Hai bài thơ toát lên phẩm chất thi sĩ yêu trăng và
chiến sĩ, yêu nước nồng nàn.


Cháu sẽ như giọt nắng
Trước hiên bà mùa đông

Tuyết Mai


Khi tu hú kêu bà còn nhớ không bà
Bà hay kể chuyện những ngày ở Huế
Bằng Việt


Nhà thơ Xuân Quỳnh

Thông tin không đúng về nhà thơ Xuân Quỳnh là

A. Quê làng La Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà
Tây.
B. Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại
với giọng thơ chân tình đằm thắm.
C. Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm
gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và
cuộc sống thường ngày.
D. Năm 2000, Xuân Quỳnh được tặng giải
thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.


Thông tin cần ghi nhớ về nhà thơ Xuân Quỳnh là

A. Quê làng La Khê, ven thị xã Hà Đông, tỉnh Hà
Tây.
B. Là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại
với giọng thơ chân tình đằm thắm.
C. Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm
gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và
cuộc sống thường ngày.
D. Năm 2001, Xuân Quỳnh được tặng giải
thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật.


Văn bản
Hoàn cảnh sáng tác

Viết trong thời kì đầu của cuộc kháng
chiến chống đế quốc Mỹ. Trong tập
Hoa dọc chiến hào
Thể thơ
Thể thơ 5 chữ


Từ khó
Lang mặt

Da mặt có những đám trăsng loang lổ do bệnh
lang ben. Trong dân gian lưu truyền quan niệm
cho rằng nhìn gà đẻ sẽ bị lang mặt.

Sương
muối

Sương đông thành những hát băng trắng xóa
phủ lên mặt đất và cây cỏ, trông như muối, chỉ
xuất hiện khi thời tiết lạnh, có hại với cây cỏ và
loài vật

Chéo go

Vải dày, trên mặt vải có những đường dệt chéo
song song với nhau theo bề ngang khổ vài

Trúc bâu

Vải trắng, dày dệt bằng sợi bông thông thường


Bố cục
• Phần 1 : Trên đường …tuổi thơ

Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc.
• Phần 2 : Tiếng gà trưa…hồng sắc trứng
Tiếng gà trưa và những kỉ niệm về bà.
• Phần 3 : Cháu chiến đấu…tuổi thơ.
Tiếng gà trưa và tấm lòng của cháu.


Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ


Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi

Nghe gọi về tuổi thơ


Tiếng gà trưa khơi nguồn cảm xúc
Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
“Cục… cục tác cục ta”
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Nghệ thuật : Điệp từ - Ẩn dụ - Liệt kê


Tiếng gà trưa và những kỉ niệm về bà
Tiếng gà trưa
Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái tơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng.
Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng:
- Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt!
Cháu về lấy gương soi
Lòng dại thơ lo lắng
Tiếng gà trưa
Tay bà khum soi trứng

Dành từng quả chắt chiu
Cho con gà mái ấp

Cứ hàng năm hàng năm
Khi gió mùa đông tới
Bà lo đàn gà toi
Mong trời đừng sương muối
Để cuối năm bán gà
Cháu được quần áo mới
Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt
Tiếng gà trưa
Mang bao niềm hạnh phúc
Đêm cháu về nằm mơ
Giấc ngủ hồng sắc trứng.


Kỉ niệm về đàn gà

Sự yêu thương chăm
sóc của bà

Niềm vui của cháu


Kỉ niệm về
đàn gà
Sự yêu

thương
chăm sóc
người bà

Con gà mái tơ…mình hoa đốm trắng …con
gà mái vàng…lông óng như màu nắng.
Có tiếng bà vẫn mắng…Tay bà khum soi
trứng…Dành từng quả chắt chiu…
Bà lo đàn gà toi....Để cuối năm bán gà

Niềm vui của Cháu về lấy gương soi…Lòng dại thơ lo lắng
cháu
Cháu được quần áo mới…Ôi cái quần chéo
go…Cái áo cánh chúc bâu…..Mang bao
niềm hạnh phúc….Đêm cháu về nằm
mơ….Giấc ngủ hồng sắc trứng.
Đoạn thơ giàu chất tự sự, nghệ thuật
so sánh, liệt kê.


Thảo luận – thời gian 2 phút
Câu thơ Tiếng gà trưa được nhắc lại nhiều lần trong bài có tác
dụng gì ?

Gợi ý :
- Vị trí các câu thơ
- Tác dụng trong dẫn dắt cảm xúc từng
đoạn
- Ý nghĩa

Tiếng gà trưa và suy ngẫm của cháu
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ .


Tiếng gà trưa và suy ngẫm của cháu
Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ .

Nghệ thuật điệp từ ngữ


Bản đồ tư duy

Tiểu sử
Phong cách
Sự nghiệp

Nội dung
Thể thơ

Ngôn ngữ


Bản đồ tư duy

Tiểu sử
Phong cách
Sự nghiệp
Tiếng gà-khơi
nguồn cảm hứng

Nội dung
Thể thơ

Nghệ thuật

Tiếng gà-kỉ niệm
tuổi thơ
Tiếng gà-tâm tư
người cháu

Ngôn ngữ
Biện pháp tu từ


Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc bài thơ và ghi nhớ
- Viết đoạn văn cảm nhận của em về tình bà cháu thể hiện qua
bài thơ
- Soạn bài tiếp theo : Điệp ngữ

XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
CÁC THẦY, CÔ GIÁO
VÀ CÁC EM HỌC SINH!