Bài 35 (10) võ thị thu hà

Bài 35

BIẾN DẠNG CƠ CỦA VẬT RẮN

Sinh viên thực hiện: Võ Thị Thu Hà
Ngày soạn:
I.
1.

2.

3.

II.
1.

Mục tiêu
Kiến thức
• Nêu được nguyên nhân gây ra biến dạng cơ của vật rắn. phân biệt được
hai loại biến dạng: biến dạng đàn hồi, biến dạng dẻo( biến dạng không
đàn hồi) dựa trên tính chất giữ nguyên hình dạng và kích thước của
chúng.
• Phân biệt được các kiểu biến dạng kéo và nén của vật rắn dựa trên đặc
điểm(điểm đặt, phương , chiều) tác dụng của ngoại lực gây nên biến
dạng.
• Nêu được nội dung và viết được biểu thức của định luật Húc về biến
dạng đàn hồi
Kĩ năng
• Phân biệt tính đàn hồi và tính dẻo
• Giải thích được các hiện tượng trong đời sống và các ứng dụng trong
kĩ thuật của các loại biến dạng.

• Vận dụng định luật Húc để giải bài tập.
Thái độ
• Rèn luyện tính tự giác chuẩn bị bài, nghiêm túc trong giờ học.
• Sôi nổi phát biểu xây dựng bài.
• Có ý thức vận dụng kiến thức đã học vào cuộc sống.
Chuẩn bị
Giáo viên
Bản vẽ các kiểu biến dạng kéo nén của vật rắn.

2.

III.

Học sinh
Một lá thép mỏng, một thanh tre hoặc nứa, một dây cao su, một sợi dây
chì…
Tiến trình dạy học


Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1(5 phút): ổn định lớp. Củng cố kiến thức cũ.
- Ổn định lớp, kiểm tra sĩ
- Lớp trưởng báo cáo
số
sĩ số.
- Kiểm tra bài cũ:
- Lắng nghe, trả lời
• Thế nào là vật rắn đơn
câu hỏi.
tinh thể?

• Thế nào là vật rắn đa
tinh tinh thể? Cho ví
dụ.

Nội dung

Hoạt động 2 (2 phút): Giới thiệu bài và đặt vấn đề.
Giới thiệu bài mới:
Bài 35 BIẾN DẠNG
• Tiến hành kéo một lõ Quan sát, trả lời: Lò xo CƠ CỦA VẬT RẮN
bị dãn ra
I.
Biến dạng
xo với một lực
đàn hồi.
• Yêu cầu học sinh quan
sát, nhận xét hiện tượng
• Dự đoán câu trả lời,
đưa ra cách gọi khác
của hiện tượng: Lò xo
bị biến dạng.
• Giới thiệu bài mới: Để
biết thêm về các loại
biến dạng chúng ta
cùng sang bài 35.
Hoạt động 3(15 phút): Tìm hiểu về biến dạng đàn hồi và biến dạng dẻo
- Tiến hành thí nghiệm:
1. Thí nghiệm
• Dùng một dây cao su - Quan sát lắng nghe - Định nghĩa: Biến
các dụng cụ được sử dạng đàn hồi của vật

nhỏ (dùng buộc hàng)
dụng để tiến hành thí rắn là loại biến dạng
có độ dài ban đầu
nghiệm.
mà khi ngoại lực
khoảng 6cm và bị kéo
ngừng tác dụng thì
dãn bởi trọng lực của
vật rắn lấy lại được
các quả nặng treo ở đầu
hình dạng và kích
dưới của dây.
thước ban đầu.
• Yêu cầu học sinh dự
đoán các trường hợp có - Dự đoán các hiện - Mức độ biến dạng
tượng có thể xảy ra của thanh rắn được
thể xảy ra đối với sợi
đối vói sợi dây khi xác định bởi độ biến
dây khi treo vào các quả


nặng.
•

•

Yêu cầu học sinh lên
treo lần lượt các quả
nặng từ 50g-> 300g vào
sợi dây, sau đó treo thêm

vào tiếp các quả nặng.
Quan sát hiện tượng.
Yêu cầu học sinh đưa ra
các hiện tượng quan sát
được trong các trường
hợp.

- Nhận xét, kết
• Trường hợp

luận:
1: Lò xo
biến dạng đàn hồi
• Trường hợp 2,3: Lò xo
biến dạng không đàn hồi
hay gọi là biến dạng dẻo.
- Yêu cầu học sinh nhận
xét về điểm giống và
khác nhau giữa hai loại
biến dạng này.

treo các quả nặng:
• Sợi dây dãn ra
• Sợi dây bị đứt
- Tiến hành treo lần lượt
các quả nặng vào sợi
dây. Quan sát các
trường hợp đặc biệt
xảy ra đối với sợi dây.

dạng tỉ đối:
ε = = (1)
- Khi vật rắn chịu tác
dụng của lực quá lớn
thì vật bị biến dạng
mạnh vật rắn bị biến
dạng không đàn hồi
(biến dạng dẻo).
2. Giới hạn đàn
hồi.
Giới hạn đàn hồi là
- Quan sát thấy:
•
Khi treo các quả giới hạn trong đó vật
nặng có khối lượng từ rắn vẫn còn giữ được
50 -> 300g sợi dây bị tính đàn hồi.
kéo dãn.
•
Trường hợp treo
các quả nặng hơn 300g.
Khi bỏ các quả nặng
thấy sợi dây dài hơn so
với lúc đầu
•
Treo các quả nặng
trên 1000g sợi dây bị
đứt.
-

Trả lời:

Giống: Vật đều bị biến
dạng khi chịu tác dụng
của lực làm thay đổi
kích thước và hình
dạng
• Khác:
 Biến dạng đàn hồi vật
Nhận xét, đưa ra định
không thay đổi hình
nghĩa biến dạng đàn hồi,
•

-

Lắng nghe


-

nêu lên đại lượng xác
định mức độ biến dạng
của thanh.
Nêu định nghĩa về giới
hạn đàn hồi.
Tiến hành làm thí
nghiệm them với các vật
dụng còn lại

dạng khi thôi tác dụng.
 Biến dạng dẻo hình

dạng của vật thay đổi
khi thôi tác dụng.
- Lắng nghe, ghi bài.

Tiến hành, rút ra kết
luận chung.
Hoạt động 4(7 phút): Phát biểu và viết công thức về định luật Húc về biến
dạng cơ của vật rắn.
- Chọn một thanh thép có
- Lắng
nghe, hình
II.
Định
luật
tiết diện S và độ dài ban
dung.
Húc.
đầu l0. Giữ cố định một
1. Ứng suất
đầu của thanh thép và
- Công thức:
kéo đầu còn lại của
σ = (2)
thanh này bằng một lực
- Đơn vị đo là
F làm thanh dãn dài
paxcan(Pa):
thêm một đoạn ∆l.
1Pa = 1N/m2
- Thông

báo:
Thực
2. Định luật Húc
nghiệm chứng tỏ độ dãn
về biến dạng cơ
dài tỉ đối ε của thanh
của vật rắn
thép không chỉ phụ
Trong giới hạn đàn
thuộc cường độ của lực
hồi: ε ~ σ
F mà còn phụ thuộc vào
Hay ε = = ασ (3)
tiết diện S của thanh
thép.
- Viết công thức ứng suất
σ và nói rõ đơn vị của
- Ghi bài
nó.
- Thông báo như sách
giáo khoa nêu định luật
- Đọc sách, ghi bài
Húc về biến dạng đàn
hồi kéo hoặc nén của vật
rắn.
-

Hoạt động 5(12 phút): Suy ra công thức của lực đàn hồi trong vật rắn.
- Hướng dẫn học sinh dựa - Lắng nghe, theo dõi
3. Lực đàn hồi

vào công thức (3) và áp chép bài.
Ta có ~
dụng định luật III
Từ đó suy ra:


Newton xây dựng biểu
thức.
Từ biểu thức tính k, yêu
cầu học sinh nhận xét về
sự phụ thuộc vào các đại
lượng của k.
Yêu cầu HS thảo luận
nêu lên các ứng dụng
trong cuộc sống

F~
Hay F=E |∆l| = k|∆l|
- k phụ thuộc vào: E, tiết Theo định luật III
diện S, độ dài ban đầu Newton:
l0 của vật rắn.
Fđh = E |∆l| = k|∆l|
Với k= E hệ số đàn
- thảo luận nêu ra các hồi (N/m). k không
ứng dụng
chỉ phụ thuộc vào
thuộc tính vật chất mà
còn phụ thuộc vào S,
l0
E = suất đàn hồi hay

suất Young (Pa)
Hoạt động 6(4 phút): Tổng kết, củng cố
- Củng cố lại những kiến Lắng nghe
thức trọng tâm.
- Giao bài về nhà:
• Các bài tập sau sách
Nhận nhiệm vụ
• Phân biệt định luật Húc
xây dựng ở bài 12 với
định luật Húc nêu trong
bài này
III.

Rút kinh nghiệm

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………