DSpace at VNU: Ngôn ngữ văn học các phạm vi và bình diện nghiên cứu

NGÔN :-;Gfr VÃN v ọ c
C Á C P H Ạ M V I V À HÌNH

d

;?N

n g h iê n

cứ u

L í 5: n r ANG T IỈIẺ M
N II n . ÍY \ í ĩ ! w !;i :>•'>!'
••
I
'
II
’ 'f• ngôn
•
như I .
1
lì?u .! . «Iirv'.'
.1
V
Ih l tilth !
I
tlu ợ c suôn N‘
r • •
vãn (1 !•;• 1- :0.1 i I-I» !in !i nguv.Mi :
.11
■ • !>.

C;i:i lư u
■ 'u h Ml la m i all :
:
c liú - v Í!

irurưv đẻỊli lỡ ) n ỏ . ( p .n

.

'ỉa riỉ.ing. r i r lâ t i tro n g
II tường rầng d vử n g
.iilch vận dụng. S ự tliự c
ấ . t OhỊi đỏ cỏ cả những
lịnh thâu ilảo. Đ ạc biệt
Tigliiẽt' cử u tigôn ngữ

ử

,

.; J.’iớ 1 I !
i'll I tiu văn iiọ • 1]U I . I l l
I(._:hiftn Ci.il p.ur.t tiob vàn học. i.t *:iii
do cfl') !>•'■*ĩ a -1u«r quan tâm rif'h t > •''■•!

rin c h ứ c c ủ a n g ô n n a ữ

tiếp r .11 l!.i phũp tron g
i n./;r .•*.*/» /.vc ihiỊt sự trờ thành ván
-.'li j i u f i .

(< n u c ta. I ng ".'i. livi ĩ ’ -ti liệm , h iệ n tượng Dgôn
tigữ V m
tirọc liiì-u V I li ãi
rít r it 4»i:.I•• Ii'i.tu, tltậin chỉ cò rẳ đ ổi lậ p Iibau.
ỉliiũ n t i la «*6 !l».
va <3 ! • .A ra I '11 u -*ã«.'
công ir iu i. k.
ca • • ig tr
tiỗp -.Oil ii-sứ ki) t c c •*'
. .1 1:1 'dá n , n g ủi, n - ir ì h in t } nhất...

1 .".ỉn

hí't lú ir c :ìc b d ù n g th u ậ t

II niệm XI:*I V. II iu như phần lờn các
• II ■ i. li ĨI.1M trự c tiể .* boS- glAn
V •ỉ 1; •1
ill'll t.*íữ n i/ôn n g ữ »ăa hoe. Một
•>
.-'jữ rh iitin m ự c. v q ô n n g ữ loàn

D ỉ n h i 'n . uliún^ t:i có t li ỉ li';>
I..
j;oi iihir vậy cũ* các iá c ịỊiả
kfi:ic nhai!. !:*"•(• «6 ỷ 1h ứ c hoặ.?

1
ì
'
'u.vết i>ănfỊ nh&ng dặc
điềm nộ. :
I.'fi họ (Jinn
'1 V
:1
I |. • ' 1.10 chtin^ rỏ r.bỡng đ iỉm
giỏng nhau. .Song .!=-•;! I.im
1(5;.
;•ri I :
-iửa ho cỏ những sự
khfcc l)iệt .»:* c til hán. Kv cà 'I I. : i \ ’, IÌ V|>. ! ve
(I • !iie, nhữ ng khốc biộí
lừ qu an đ iè in .vu*': p liiil; Vã till •
‘ ■I'V.
t' u 'h--i.il ỉ ỉ q «ì đề c h i cu ng m ột
hiện ttrợiụ’. •'!. ÍÌỌỈ "-'ùng Kì-).
,
.lint V.1V 1.1 bộc lộ tinh chưa xảc
Ịịn h , lẫn i " 6 i
hit h xác '
. „• k h iu sft|. d ân đ ến
I'.r lih.úcn i- :
*4 vận (iụo:;.
. . ■ ' i» II: íi: [liệu q t ii tron” nghiÒD
?ũu. \ri\ii duug. Njjay ilrti vrrinhir
.J -II V : ilióíi.; níít dùng thuật níĩtr ngổn
i;/ir tă n họe. > 1 không m'ấT Uhó

. ti V . ỉg :&ch h ỉè ạ
:ài DỘị hà m k h á i n iệ m n g ón nợừ ,‘iin
i.
I
: • I u. Ci>; n>j hạn cA lá c £Ỉâ
tả c đ ịn h p h n :n v i v ẫ n

l e I:

I- I -ii

• li!

I n q .in n / / r v ã n h ọ c v .r i n g ó n

ngữ

oán dán vả ni/tin ngữ h d iiỊÌ ag-ịỊỊ í í )
;iủ K11.10 lại tl.ìn hcho sự Jjhản biột tíiữa
tgôn ngữ tự n /itsn vũ n tỊỏ n a g ữ V I.I íìn n J
lũc -.1 • Lảc giả thừ lạ i nêu bậi
n ú i quan hự gtửs ngổn ngữ p in học V n j> n lự/ữ toán >1 4n khi Iili >n m *ali « Ngôn
Ìgừ vãu h o c Ih hin n lhử<’ ra o củ ii n ; n n y r Jo in dãn » (.’•). cú n : 4 c giả Ih ir lir
I


ỉ ệ i c h ì n ỏ i đến n g ó n n g ữ Ilẽ n h ỏ a nhu* lã b in h Ih ứ c c ao n liííl. ồ n (tịn h n h ẩ t « là m

cụ vàn hỏn < iia dí\n lỏo» V I hãin n^hĩa dùng kliối n u ‘ì

n gôn ngữ- vữn

h ó a * th a y c h o Iclii'ii n iệ m n q ỗ n n tự ĩ m ìn h ọ c xưa n ay đ n t.c ir;i

C lh ú iig

ta cũng b ỉtp ặ p u iộ t loại lả i-già qua il nitun tlico một liir>Vn*ĩ kh.ic, -uVipp rp ỏ n Iig ĩí
trong qnitn liệ VỚI ViVi hoc. Tro.1 ; sõ họ người Inl nhãn i. .!i!i đặc đ iìm ngổn
D tfữ ( r o n g l ư ơ n g q u a n v ơ i !h i' i«»:M s á n g !ả c v ă n hni . v i d ụ c«> Ii;>ưửi n ẻ u bậf
t S h ữ n q đ ậ c t rư n g t lìằ m mỹ c ủ a nt/õn n g ữ t t ìu t h iỉỊ ỊĨ t »<5 > n^ir*;i *1.1 **hũ V q u a n
h ẻ g l ù a n g ỏ n n g ữ v á i l ư d u v Ui • l u ậ n

<{tiỉi I tg r tn P tf'r V iiiỉ b ọ : - : c r / í ự c đ i ĩ m

cúa

n gón n y ữ vđn h ọc Iro n y n i l 'Ịttttn hệ ỉ/lử u n gõn m/fí Ì’iì lư du y I' .(!) ;ảc p i i nảy
thỉ nêu bill moi quúu bệ >4:tra «1 n iìỏ n ngữ v ớ i Ih ư uùn » (~) cò n i-ác
• già kh/»o
lạ i chỉ TH " Dặc Ir t r n g c đ c n gôn n ,n I her ca »(81.« -Ví/ó/1 ngữ Ir u ỵ Ịn k iề u eản S ff u y ĩn
D u » (H ). 1 X g ỗ n n<;ũ th ơ T it Ilữ n ( ill) vA fciin íĩảy
lồ « A ọừn tụ, ă l / ơ >• ( 11),
cổn^ Irin li xeưi Xồ! ng'ln ugừ của một thồ loại vãn hục dạc M m ig \ l lũ ịị i c độ
ngổn npữ bọc...
Q u i thực, nhfrnfi quan n iím và cảch thửf lỉể p cận 111" húng lổ ‘ (lùn ra một
sỗ iàm Ih l Ih iẽ t đ ư a r a đ ỏ y sự p h a n ũ c :i 11■•ỉ .lu n g v á X lă-t |.>UỂU d i ỉr a n g h ié n

t.u c ủ a h ọ .

niộ l cãcli tự nbi«n. tu rú tliè pỉiàii ch ia các lo ại lịiian II n. ds m u thàiỉh ba phạm
v i, ba nhóm x u á l phảt đ iè in n b ;iiẽn cửu khác nhau vdU d.iy.
a) Nhỏm raộl 1;1 nhỏm thuộc v4o phạm vi cùa nhửng nhà nghiên círti văn
học V <i . ảc kbut nh hirởng, tnrõ ag pbài kl>ãf nhnu. lron<ỉ đo r.liù yỗn c?«n kp đ ln
cảch thức litfp cậ n của nhữ ng nhũ ỉig h ié n t ửu theo hưững xã hội — lịc h sử và
thỉ pbáp bọc.
b) Nhóm bai là nhỏm thuộc |)h«m Vi bay cảeb li?p cận củ* những ahà nghiên
c ứ u n g o n Dgừ học, x e m x é l n g ổ n n {Ịử v ă n h ọ c t i r g ủ c d ộ n g ô n ngữ học.

c ) N hỏm ba ia nhúm thuộc pbạm \ i ha v tu ) !i ( | || )
n cua n hữ ng nhà giáo
bọc phãp »ư pliạm ugữ văn bọc và iibữn^; uhả i.glú ri) cu u chnàn hõa ngốn ngữ
Quá lá sự tàp hkhổng bao quút duự c sự đa ‘l*ng trong ỹ kiẾn và C|U,IH niệm cùa họ. Son/Ị dù
sto cQng khòag tb? bác bỏ liirợ c ciic %' uii-m Ví sir ^iíii „fii giũ a họ k lú phấn tich
ch ia c lt d ổi tượng ngMiên c u u ra các blnlt di II ỊilKHig pnú, phức lạp liraĐK ừng
vớ i cảc phạm TÍ dóí lirựng vu n lùn ụ i khảcli qtmn ma nlitrni* Dgưiri nghiên cứ a
k ư ớ n g (lễn .

Cỏ thề nhận Ibtíy rằng sir khăn nhau Ironjj quail .ui-in. irotig cốch nhln nhận
h iệ n tư ợ n g đư ự o /ỊỌ Ì lồ n g ô n n g ữ v ă n /1()C c ỏ n Ihè iiii II ờ rá c h n h iu n h ệ n b á n
t h á t đ ỗ i tư ợ n g ugl i ỉ n c ử u . T u v - I 'l ạ i b ộ ịih ặ n cá c tài* £iă xem x c l n t ‘>n n p ữ v ă n

học khi xào định DÓ lũ niặ l d ịic đ lc m p h ỉlm chát, tứ ' Ạt ch ã i lư ự n g. T ro n g sứ
d ụ n g (h u ậ t n gữ . xẻt vè c á u lọi>. b ọ q u a n n iệ m m jủ n n g ữ n h ư là c ô n g cụ„
p h ư ơ n g ú ệ n .c ò n đ ịn h n g ừ V tìn h ọ c u u ư lồ m ộ i |ih?ii!i c h á t ta o , lin h lu y ộ n c ù a
pkưan^,' liệ n n ả y . N g ô n n g ữ v ã iI h ọ c , ih e n họ. l i tigỗ n n g ữ đạt di’ n t r in h độ

cao. c h u ỉn mực, chọn lọc .. dược sử lụng nhu một phuong liện sảng tạo
c&c íỊiả IrỊ vftn học. Một só khác qu»n Iiirm v íu lõ vứn học troll)* cáu tạo tliuẠI

n g ữ n g ồ n n g ữ v a n h ọ e là in<.
!:■ Ii|ị tó , m Ọ \ b ỉ 16 g ỉn n tié p T * I hòm ý : n g ô n
n g ừ t r o iig lảo ịih .m i v ã n họ c. »K''in n ^ ù
I c á c s i n g lảc \:\11 hoc n g h ệ tliu ậ t.

ẫ’gỏn ngữ của cốc Ihè lo ại vàn h' ( ' : thơ ca. ti? u thuyết, kịch T.v... Ở củ ch nliỈD Ibứ
b a i Bày n gỏ n n g ữ c ũ n g c ó il ir ạ c x e m X . : f ừ ỵ 6 c ộ chát ìirợ n ^ . Iih irn g Iron*; U1ỘI
ph ạm v i rộ n g . N ó k h ổ n g c h ủ $ u h iẽ u v ề p l ìh m c h á i c ìiu lạ o c ú Ii^ôn n g ừ v â n hộC


hư là mội hộ tliỗn^ —cáu Irủ • mồ 1-liủ * I n h íp . •nil ' n Ịìh ạ m v l ton lọ i. pbạm
▼ i hoai đ 'I!g chức nung, ru irc nahg t* I VA* II u . Oiltj rào tác phàm văn học
nghệ Ui' ậl.
c > III iv'»i rằn# cả bai loai qunn ni-*n í ■ I n •n cò »ự nhăm lỗn hoặc
dim Ị? klHiẠt chin h x ố c n ội (liu iv Iim .il .•
/!;, ,1 11,'í. N hư ilă biỗt n g ôa ngừ
c ồ thề ‘t ir.'c xom X I lử m ậl p liu m c liã i.
■ ' ;4 ì ợ p trừ u lư ợng lử c ả c
b lề u ln i l. iilin # a ĩi'/ủ n ngữ cững c>'» ' 1.0
I I I- U, là 9ự t h ỉ liién eụ t h í
có m ối ph I
vi. một dạn«? tòn tại 11*0 'ló . >1
> '•-) rú ừ đệng đ ièn binh nbảt
là c ã r '
:ii sàn g lái* vãn họt: n^hi; ll r n t .
\ t ir r ị! h ạp Iht'r Íih ít , \Ế mặt
ngiMÍMi•. I‘ ằ!i p liả n hiệt k liá i 111-'111 nqổn «!/;>■» > /'71 n o i theo n ú i d u n jj ngởn
n g ữ h ụ t: lin o h à m « à i Ỷ n ::»ĩu p h ư ơ n c Ị>..j-n I
S»US*,.1 va ( h r ụ r b?i s u n g 'lií-n i c )m d ế n 11)4-IV

' - I! s c c ỏ d ư ợ c l ử ( h ở i F . d e
IV. í o n g t r ư ờ n g h ợ p t h ử h a i r ă n

nhốn .11.1 It ii !■ II .> u n d ẽ n k ln u c ạ n lib íỉn c im t— p lu ìm chát (ngỏn ngừ trừ ụ tirựng)
▼ft c h iu lự u . sir I hê h iệ n — p h ụ in v i thằ hiựn
I ‘ . ru 'hề). h iệ n d ‘ >1 Iiin li d ạc (rư n g n hái thòng qi a lã c V:i 0 |.:m \: in học n»ỉlié thuật. H i? n
nhién i \ Kiiuiiịỉ ró đường ranh Itiới Uiyti đố!, n IIi 3i- «iửa ngôn ngữ r ề lở i
nôi m a

! - c h i l a m ộ i l õ u l ạ i Iro n ị.'. I b è I h ố n y r .

. I1ŨII r o l i ê n

b in h , ban c h á : c h ủ n g là c ả c lò n l ạ i l r o n g !

t ụ r . Ỡ ( lụ n g đ iề n

p - l i i ố n g n h ả i g iữ a c à i c h u n g

V»1 cũi rtcng. cai khái quốl Tà cụ Ih í. c .i Onri .• ã. I. ưu'irợng và thè hiện cự thề
sinh .iộr.ị:. vpftn ngữ văn học xét về bủn chẫ'. IIC ilộ Hàn cù n g căn thửa
nhạn là m ội I
I hề Irử o tượng kbầi quát n:r. V I. lúi/ti hế! sứp phong phủ đa
d ạn g trong n hièi' iiin ii thức lò n tại. t ro n g (•íie 1' »n1 h iiiii phong c ách — chứ c năng
JihÃc nhmi đà tlượe i.iiili thành và phát t r'è i' troĩi ợnA trinh sử dụng vã sảng Ito
a g ô n n g ữ d a n lộ c . N ỵ ũ ii n g ĩ r v rt.ì hi <- la n . ó r II fr ( liiiig tie ), m ộ t t b ừ

íò n g l:>»p. tinli iu y ỉíi 1-hũ k ò n ĩ phui K I'>I i.

trau rh '.v i. ill ' 1 I*mb' ohư troiiji r.ic v.m lj:.n
N ró m n ;;fr V »p h»'»c -■*' rn ộ l h ù n Ih v !A IU'

Ngốn II 'ử xu I hỉ' li cung v .'i sir xuffl h :fn c
gầD li ê n v ò i x í b ộ i lo à i Iig trờ i. S o n # l u v .i n h i

!M o'
i I'C
1

n

MI

iiỊịỏn n jiữ

du là lới nỏi ừ loai hlnh
thuật.
‘ c ó tin li X' hẠi — lic h 5iV

f>:iởi vả tòn I;ii Ị hủ( triè n

khtiD ịi |)h&i m ọ i n g ó n Iifcti đ'“ u

QÓ th? ilưọi- x<-m ì* ngỏn Ii|íữ r á n học va mo: ừ'" dọ phát triền hoại động của
một ngôn njifr nfto d*> đèn d ư i/c coi là n^ỏn I|J^ r VÔI1 học. Vè mặt cáu lạo. một
BgA:i ngử u irợ c coi là ngỏn ngữ ván bục nếu binh l!'ứ. va |ih&m cliál oùanóphAt
triền đèn mưc hoãn chỉnh on định vẻ họ Ihfinp t’gir ft 11 nflfr p!)ảp. phong phú vè
»ử Tựng t;i thơờng lũ có vAn tự. Ngổn ngừ văn liọc lù ngỏn ngừ tbóng nliđt
e b u ầ n m ư r, n ó đ ư ọ c rà n g b u ộ c h ỉri ohuK n hoa, iliè n hóa n g ò n ngữ . đ ư ợ c th ừ s

nhận chuiìR T«vi cá cộng đòng ngôn ngừ vá dẻ lii.'n đói với n>ọl người. V ở i hlnh
thức triru tirựnn ngôn ngử vă n liọc đư ạc lông hự|) trôn nèn lảng cứa ngôn n^ữ
t h in g nhái và phát trièn của di\n tộc, ilirực Ihễ hiện eốch c h ứ c năn;' «l:i d ạng v ớ i n hiều phư ơ ng ti. n biều hiộn phong phú khốc nhau.
Yẽ mậ! h i:ib cbử c yà hoạt động n/ỊÒn ngĩr V.111 hoc dưtir bõe lộ hiện diện không
ch ĩ như một c ô n g cụ giao t ir p mà còn là công cụ iff du y vù sáng tạo uăn hóa thánh
vtĩa. sỏ tỉư ợ a íhê hii-n đ ịn h liinh trong nhiẻu lo«i Iiin li giao lióp TỞi các phong
•ách chứ c nănti khác nhau vá có đ ịnh (rén mọt loại vản tự Iih ỉt định (văn b in )
vA cà qua truyền m iệng (ngổn bản), x ỏ là sự Ihổu^ỉ n iảt h ạ p thành từ ngôn
ngữ v iế t v à n ó i. sá c h v ỉr Tã hộ* th o ạ i. V è lịc h sir v à t r in h đ ộ p h àt IriỀ n , n g ó n

ngữ Tàn hục thuờ n g xnẩk hiện trong thời ký Ihổny nhút dAn tộc, lã ngòn n |ữ
3


qu6 c giil cliuần mực. Tron g Itrrrng ừ n” :;i I a trinh tlộ lli'ii' :
:í vã phẢt t r i ỉ íi
dãn lộ c vrti tiiĩỏn ngừ Tấn bọp la rũ I hí* nỏi đ i'n !hử nqi' 'I u .1. ru n h \ c liề n d (ĩn
tộc. n qôn n g ữ r u n ọc cận I i1ãn(» ìv<". •••I
. r-iữ râ u hoc (lăn
iộ e th ' W) n h ỉil lint t r iĩn . tiíỊũn tii’1: v òi. học rù a n n tc í, ■
c i ỉù in m ựo
V i v:t T c.’’ •> ll.i* . sử d ụ r\ Um. . •. I rự/Ctl VỊịữ t iĩn ! ĩ
ny: !!:•* trừu
tưưnp Vi’»i rã.: đạp. lĩiỉn t lữ u
IV ỉa r:ir đăc c.
!
' I

ctưọc
chin (ill llu iiih í'h* U ii:i ■ :.J»■11
.•••■!••■ U ’ • MÌau. 1; •■■>I.
I. . • nha
doll# ill) i \ ô lịci; ilại, v ãi ì
1 hi - ;•! . 1.1.
V
i l l
.Ht Ví\
phạm vi h-iện ili.-tt. biên 1 ' V i-.ìi bi$u lí.c V V... V. I
' > 't bàn
chũi nội thing khối niệm 'I',
her n h u T. "V .-l'i
•
Sỉ đồn
n ộ i hàm k, :ii l ũ ị í ' n g ù n m r. t M H i i i !ò «•
iitji". V :-r>
I • :•
rt ngữ
v ũ a h ụ t v à (idn*
: c h o p h i 'p iiu n 3ỉ»nn t ó n ộ i d u i . j ; ' i..!
»
..
' • •« nịỊÔn
ngừ » Ir o
huậí n ừ n< on n í > I ’< II
- V;\ n '!ỏn :•
,
- n ngữ
n g h e ih uQ I !A nl.i'mg khiu r.i•*r . ki /li- v.'ii k h ái I I m r. :■ n tỉ

.!,cỏ qua-’ ■' cli.;• !n
ỉ
. i:!'frrp phạm V . .'.Ii•i!Ễ-'quan
m à t« s? Xi‘t i'ếj' '!ưữ 'P v .
N iu x i r i i M ’. ngón ngữ v; . Ỉ:"C kliỏn;; ch i là r.l.ĩu . 'Tici' ' ill liitii
lì.ư n ó i
ò Irèn uià chú 3' hơn đêu pỉtụm v i Itoụt (1ỘỈÌỊI bin ỉ 'I «11 If ch ó a cliú iìỊ.' ta <ãíi ihiẾt sá' đung thuẠt I gn n r / t .ii : I/Ữ M ìn hill,. ! I'IV,
" ia n Irệ YỬÍ
DgAn íií' . im i:ọ< . IhuẠ' rt;•1: 11 r.n Hi.1 . un h ‘ i-< III: ■ !:■
tiii'ti ,
: ỉnr í i
m ội lliu ậ l
cb ì phạnj VJ itOiỊl «lộn:;. phnr.i \ i r . n i l c
• f 'ia li 4"
nị,i"r r& n
học tr<«n»ỉ NãỊig sảtijí lạo '1 1:r!i gift văn h*' :i I • • r vfln h* I | j ngồn
ngữ văn »•<*<• «li-ọrc sừ d ạ n p tiliu
c*1 r;; fi: ;■ u« 1 ị. 'I Ị '1 '
r " Mi- . tó .linh
C&I Ib ầ u h lự u 'ir diiT Va fiwiiji tốc vi:n !.
líiã h Vi.n
J. , UI nw là
phtMTiig lii'n lu u giữ. l ‘ẵo lòn các Ihá; I. lụ n vSi. 1 • 0 ti
: >;in ci’::. c! !1 lôc.
Ngôu ni'ir r;in liỏa lã nji' D r.jifr Yfcu l.ọt li.*' h ‘ I. ‘ror.ií .li. ?-n
í:'r!: t văn
b ân. n íiK UƯịn ụt IXn.il «ựp tying lạo. tu (luv «ln tlạiỉịỉ ' IM (ỉa I

• khoa học
t riẽ l học. kim 'p. niv Iwy, > .in'. I i ị . p'. ;i (; iv.'n . qu
sư, nỊỊI 1 liio
T ro iụ , d;. Ir ư iv t!ìì' Ỉỉiin . H ^"II n>.ũ V/.II liỏ«
(liử II.!'1 11 ÍIỊ. ử V•> đ 1-• ti hííng vãn
bản vă n tự, líi Uiử ligAn
vu
N u r ò đ irụ p I.hồ' qoR 1.'ỌC lập. !| .1 dot. lé n
lu y ệ n ngon njjfr trong quMi 1:< liũ u c ir V. I ' : ;i hụ- ván vá t: I t |iír r .. i;'i>. ếf khon
học cùa
vnV. M il.
I- II' ,•:.«!
!I II. II \ ,.ti J|!
'•«*>! s r ib ỉ
hiỌn c iu r r n:iny ừ :;iộ l Li . .
I Iiịj õ 1.1: I
. I . li ti . . ngủn
Iir-B
— b in h d iộ n C Ò U ỊỈ 1-r sốfíg í. •’ I •• địr-b fá c ỉ li ã I I. t»•u ví.-: I v i 'V :
I.n a e
q u a n hệ v ô i ngiĩởi nói
r ũ vSn li" a lã ti *1
. g. I' ! M I
-in l:ọ ;(ậ p
rè n lu v ệ n , ira i. i k . li,ô i C1I. N|.or. n^iT \ă n hỏa Jĩi I ; ' 1'f_ĩr r i ll II Uiựt ỉ ‘-oiiậ’
sáng nhãt. N' i ị qui '! :
ì .1 h<
• tinh ọui u* '• khcu l-.0f.iii Ịi'ỉ> t r i ! :ii:ìfỊ
tin c:io vả chinh xàr, hi” II J r vùn !.. :i liu f ir í' 1' I I ứ iịv
iro n ^

'ã i bàn
Bgbị luốn (“hình Irị — s ỉí lộ i. kOil liợo— hv lh i.it . hi!: !irijin ii
niiỏp rlií'. q u í
s;r,
n g o ạ i p i a r v .v . . * (. m
n iệ m njịõn n.:;
n g ữ lift} 11»;

(.«. • •• • . :-n

I

'! :Í‘ >1 c l n h s i i r

.dQ họ' \y pr. j) .ị-u r à n !.«>a !»à riịiirủ i f:
<

t r ọ n g I I CMJ.U I.;;:

th u •

h
1-

I c j'i n
n

ng

p 'la m '■ !« ■ •

m ệi
n c ín •

học kv lliụ i. HịỊ.1 I ỉ Iụ.r I . :i •
. • ĩ\ lìf .. r< I ■ 1 jj ]h II .
m « nn đ ít- lin iin v i d ii. u
.
ỉ-'1 1« I:1Ộ! :. I!:'t* !' uc !‘T
l i n , DÒ s«'l déiug liễ c c ả :. • t ụ

4

Ị*i’ ụ c u ' n íí in . . óng Im '

J’ii.l: h

V ( liil. ■!«

Híii

huậl

!

uftn

K -f.n ' :

: .

'.hoa

M ì Í'ẴJI K <-T:f;
-h. II ■ • Í T ' 'úm
-I 'I..* : t'ọ u ịị.


Ịsiữn can phái thflv l i khón^hản "V 'i nii'r r a di^u d uợ c XI' a !à trỊõn T1ÍÍI ’■■111 hòii. ''giV i " : í:: v'*n hi*;i l i ngon ngir văn Í!ỌC
llự u lú ê iiđ irợ c nâng I 'll" . 'Iiriri: sử ..'ụii}j ỈI ong lĩn I »::>• ván hòa thánh văn. Muôn
c ũ (ìirợ r nỉỊõn ngir vRn hóa, 'lót vữi ng)rliièti biirt ngử'1 Iigfr vả tri liiứi- Uhoa họ'-. D')i Vi'n fị;in 'ộ c n ỏ íỉá n liên, cn q u n n hộ
o h ỉ ) 1 o 'l P * ''TỈ c i : I r i i t h

) p i i í i l t r . ì - n v A n h ô :i IÍ.III l ộ r .

IM n ìn

bi{*l 'l ù i

t b u ậ t Ii^ 'fr

và khthuật
tiỊìỏn ahàm khái n :*ra khái*. miNi pliạin vi kluìo >;it k .ac \ ú i n il'll ngữ văn học vả ngõo
Iigừ vhii hóa, mặt: dău chủng đí*»i qtian hộ tiran ^ I:'ic Ịua lai vã qui đ ịnh lẫ n nhau
T rong nt•>i qu.in úệ v.ii ngỗn Iiyữ ván học. /Iyỏn ngữ I.’Un chương hay ngồn ngữ

n g hệ lh u (il lã một Ihử
n fịữ văn học đirựr liiỌn diện vã nử dụng Iro o g sáng
tạocáo lác phù I»1 vãn học ngliộ tliuặl. KhÒM^a. Iiliõng Ihửa nliộn văn học lả một loại
hình sáng tạo độc đáo durig ngùn ngừ đò tliè 1 lện. Ngôn ngữ lử v lu tố thứ nhắt
cũa vă n liọ c. V ăn học xét Vi'* Irin h dò íliẻ u luv. il eủ;i sử ilu n g chãt liệ u sAng tạo
I h i đ ” à nghi; thuật cùa ngôn lử. Ngôn IIÍ*Ú Vin cbưnng hay ngôn ngữ nghệ
thuật lá inột binh diện, inột phạm vi t ín tại cùa ngón ngừ m tn g đ ặ r I r ir n j thằm
m ỹ ng!iộ thuậl, mặt khác MÓ mang phàm ch/ĩ• cao cùa sự hiộn diện ngôn ngữ
văn học— pbẫm «hất l&m chát liệu trực tic'psang tạo nghệ Ibuộl. Dòng thời TỚi
nhữ ng phàm chát có tinh bân chat. ngùn nfiữ nglií1 thuậl cRn được hièu là rnộl
ngôn iụji> lồ ng hV ớ i ỷ n iỉhĩa áy chung !u hiòn đ ) là ngùn njỊir Iron ; thuộc tinh cơ bân cùa tác
p h im vfin liọ r nghệ thníU. Sự hiện d iện nhiều loại hlnh phong cách chứ c nftng
t r o n q lá c Ịíh ĩim uăn h ọ c là một thực té tòn lạ i chứ không phải là bàn chát của
ngôn ngữ nghệ thuật. Sir hiện dlộn nhiỗu loại hinh không li\m hòa lan tbuộo lin h
bẵn cliẫl ngli/4 thaậ t của ngôn ngữ nghệ thuàl.ngAn ngữ văn chư ơng là ngỏn ngữ
văn họr ira n iỉ đ i ’ trirng phum chất cỏaq cụ n g h ỉ thuật có lin h n g h ệ th u ậ t rao,
inang phong cách ch ứ c nữitg uõa học n g h Ị th ĩbìt. Nó phAn hiệt Vi?i n^íỏn n ^ iT vủ n
bọc hiộn di 1 trong các lo ii bỉnh phong r à 1 khúc tiliư phung cầch nghị luận
chinli trị xii hội. 1-hong fftch khoa bọc kỹ Ihuậi T.v... 1)0 đặc trưng của iự đa
dạn(f Irontỉ t h ' liiện eu ộ c song n h iỉu m ^ n v ô ỉ:ii (Tirạs đ ịn h h tn h Iro n g nhiCu t h ỉ
loại sAniỉ l«o klm r nhau, n^ồn ngừ nghị* lbuật (ngỏn ngữ tfln chư ong) mang
thuộc lin h riẻng củii mòi lh^ loại văn bọc. >.ing dù loại h ệt, cỏ Ih? hổa (lẠ nđâu
cdng như đù có đa dạng liỏu. lặng họp đổi! điiu tbl ngfjn ngử nghệ thuật cũng
không m ấl đi thuộc linh bàn Ihệ cilng như cìiirc nSngvà sự hiện d iện d ặ c lrirn g
của nỏ. dậí! In t n /' ngliệ Ihuật. Hỏa tan nó Irong cái chung hoậo quả đẽ c»o cAI
rién g đÌMi m ức biệt Iậ|j, khổOỊí còn ranh giửi x:ic dịuh itều lảm phươữịị hại đến
oách ti?|) cận bản c lrlt cftnji Iihir g i4 !rị đ tc ' .1/11tị của Uí> n ngít nghệ tlmậ>. Xâc
đ ịnh diìng h'rn chát, d~mc thài khfttn phả ST hi. n diện mtiỏu màu. m uỏn rè íron g
□ b iỉu Ih? loại sẳ:ig lác. trong níiièu tài nghệ hAn hoa cùa ngbệ »ĩ ngôn lừ iS g lú p

chung ta khám phá đúng líậ c trưng cù a ngi.n Ii({ữ nghệ lliunt. Ihẵy rò h ơ Q sự
hiện J il'ii độc Áo của
11Tĩr ván hục r«»n^ một lo íil hlnh thề b iện t 4 sảng
tạo độc (láo của ngùn n g ữ .n ^ u ngừ Irong vãn học nghệ thuậl, ngùn ngử nghọ
thuậl. ngôn ngừ vân chư ong.
5


Không con nghi ngở gì nửa ngôn ngữ văn học lả một Ibực Ih? :rừu tuọ ng đs
dạng phức tạp. v í mật bản th? tòn tại cQng nhir Iri Ihi're v ' dổi lượng na y It
rftl phong phú n b iíư vè. Bẳiig sự piiân biệt bản cbđl và chửc nâng, bản Ui? Tà
ph*:n TÍ tồn lại chúng ta cò (lược các phạm vi, c&c binh iliện của đ òi tvọ-ng. phát
hiệu ra các mật hiện diện và hoạt động bảnh chúc oủa ngón ngO- văn hoc cũng
như xác đ ịah đúng việc sử dọng lhu.it ngữ chinh xốc Tới (lọi ham kb:ii niệm
tưiMig ứng: ngỏn ngữ ?ảD học, mji)Q ngữ vă a hóa, Dgôn ngữ nghe thnặl (niỊÓB
ngữ Tăn chương). Chủng ta cũng xáe định được càc phạm v i nghiẻn cứu. khâm
phả nhicu điều lý thú, Irảnb ilu y c những nhầm lẫn trong ughiôn cứu hlộn Iư ong
cOng Iihir vận dụng đúng đưựi' nbữiifí khái niộm kboa học VÓII phức tạp tà kliỏ
xảc định

D ầy.

Chù ìhtah
1. Hoàt)3 T h ị C h tu . S o il lạ i cách nhận thức mội sfi khải niệm Iigõn

học.

T ậ p : ChuằTi hóa tiễn^; V i ộ l- H à Nội 1979;
2 . T rà n Thanh D«m . N ịíòo n gữ lự nhiên và ngỏn ngữ Tăn hoa. Ngôn nj»ữ
sổ .ỉ, 1974.

3. Ní>uyỏn Hầm Dương. Một

ván đẻ v è lý th uyẽt Tà chuìin bóa liên g Viột*

T ạ p : C h u àn l)6a tiín g Việt. Hà Nội 1979
i . Hoàng ì ’Mõ. Vi'- ván đẽ giữ gln sự trong sảng cfia tiẽng Vlộl. T ậ p : Nghiên
cứu ngốn ngừ học, tạp I, llà Nội 195 . Phan Cự Độ. Những địic trưiìg iliĩnn m ỹ cùa npôn njjử tiòu thnyét. Nyôn
n^ữ. só 1, 1974.
(1. p in li Vôn D írc. Đặc điềm của nt>ô» ngữ Tăn học trong mổi quan hộ KỈire.
Iif*6n ngữ và lư duy. Tạp cbi klioa học, L H T 1J, *ỗ,l ÌÍỈSÕ.
7 . IIo áng T u {. Ngôn ngừ t«'-i tho văn. T ậ p : Cuộc s*>Dg&trong tVI H ả N ội 1984
8. Hà M inli Đửr. Tbơ v â n -ty v ìn 9. Phan Ngục. T im fail'll |>hong L-ách Nguyen J >0 Irong Truyện Kiôu. NX li
K H X 1I, u .
10. Trôn i> !•ih sir. T iú J‘hép i h o T d l l ũ i i Hà Nội, 1U8 fi.
11. N guyên Phan cá i.u .

n ■ * !i.". ti : 1